δὲν ἠδύνατο νὰ γένῃ, εἰμὴ διότι ἡ ὕλη τῶν Πλανητῶν ἦτο κατ’ ἀρχὰς ῥευστή.
56. Ἡ ἐνέργεια τῆς ἀποκέντρου δυνάμεως ἀντικειμένη εἰς τὴν τῆς βαρύτητος, πρέπει νὰ ἐναντιόνηται καὶ εἰς τὸ ἀποτέλεσμα αὐτῆς· ὅθεν τὰ σώματα πρέπει νὰ χάνωσιν ὑπὸ τὸν Ἰσημερινὸν κἄτι τῆς βαρύτητος, τὴν ὁποίαν ἄλλο μέρος τινὸς Πλανήτου ἔχουσι· καὶ τοῦτο δὰ ἐβεβαιώθησαν οἱ Φυσικοὶ μεταχειρισθέντες τὸ ἐκκρεμὲς τῶν ὡρολογίων. Τὸ ἐκκρεμὲς ἀπομακρυνόμενον ἀπὸ τὴν κάθετον πρὸς τὸν ὁρίζοντα καὶ κινούμενον, καταπίπτει πρὸς αὐτὴν τὴν κάθετον ἐπαναφερόμενον ὑπὸ τῆς βαρύτητος· ὅσον δὲ μεγαλητέρα εἶναι ἡ βαρύτης, τόσῳ μεγαλητέρα εἶναι καὶ ἡ ταχύτης μὲ τὴν ὁποίαν καταπίπτει. Παρετήρησαν λοιπὸν ὅτι, ὑπὸ τὸν Ἰσημερινὸν, ὡρολογίου τινὸς ἐκκρεμὲς, ἔχον μῆκος ὡρισμένον, κινεῖται βραδύτερον ἀφ’ ὅσον εἰς τόπους πλησιεστέρους εἰς τὴν Ἄρκτον· ἕνεκα δὲ τούτου ἀναγκάζονται νὰ δίδωσιν εἰς αὐτὸ μήκη διάφορα κατὰ τοὺς τόπους, ὅταν θέλουν νὰ κάμνῃ ἀναλικνήσεις τῆς αὐτῆς ποσότητος τοῦ χρόνου. Τοῦτο τὸ πείραμα, ἀποδεικνύον τὴν ὑπὸ τὸν Ἰσημερινὸν ἐλάττωσιν τῆς βαρύτητος, ἤρκει μόνον ν’ ἀποδείξη, ὅτι ἡ Γῆ τῷ ὄντι περιστρέφεται περὶ τὸν ἴδιόν της ἄξονα.
57. Περιφορά. Ἡ τῶν Πλανητῶν περιφορὰ περὶ τὸν Ἥλιον γίνεται εἰς τελειοτέραν ἢ ὀλιγωτέραν χρόνου διάρκειαν, ἀνάλογου μὲ τὴν ἀπόστασιν αὐτῶν ἀπ’ ἐκεῖνον. Ὁ Ἑρμῆς κάμνει τὴν περιφοράν του εἰς 88 ἡμέρας· ἡ Ἀφροδίτη εἰς 224· ἡ Γῆ εἰς 365 ἡμέρας καὶ 6 ὥρας ἡ εἰς ἓν ἔτος· ὁ Ἄρης εἰς ἓν ἔτος καὶ 321 ἡμέρας· ὁ Ζεὺς εἰς 11 ἔτη καὶ 315 ἡμέρας· ὁ Κρόνος εἰς 29 ἔτη καὶ 164 ἡμέρας· ὁ Οὐρανὸς εἰς 83 ἔτη καὶ 52 ἡμέρας· καὶ ὁ Ποσειδῶν εἰς 164 ἔτη.
58. Ὁ δρόμος ἢ ἡ τροχιὰ, τὴν ὁποίαν οἱ Πλανῆται περιγράφουσι περὶ τὸν Ἥλιον δὲν εἶναι κυκλικὴ, ἀλλ’ ἔχει τὸ σχῆμα μακρυλοῦ ἢ συμπεπιεσμένου κύκλου· τοῦτο δὲ τὸ σχῆμα λέγεται ἔλλειψις (σχ. 7), τῆς ὁποίας ἡ μεγάλη διάμετρος ὀνομάζεται μέγας Ἄξων, καὶ ἡ μικρὰ, ΑΑ′. μικρὸς Ἄξων, τὸ δὲ σημεῖον τῆς διατομῆς Κ, κέντρον. Ὁ δὲ Ἥλιος δὲν εὑρίσκεται ἀκριβῶς εἰς τὸ κέντρον τῶν ἐλλείψεων τούτων, ἀλλ’ εἰς ἓν σημεῖον ἐπὶ τοῦ μεγάλου Ἄξονος, ὀνομαζόμενον Ἑστία, Ε′, ἀπέχον τι διάστημα ἀπὸ τοῦ κέντρου· τοῦτο δὲ τὸ διάστημα ΕΚ λέγεται Ἐκκεντρότης. Ἐκ τούτου συνάγεται, ὅτι οἱ Πλανῆται δὲν ἀπέχουσι πάντοτε ἶσον ἀπὸ τὸν Ἥλιον· ἀλλ’ ἄλλοτε μὲν εἶναι πλησιέστερον, ἄλλοτε δὲ ἀπώτερον. Ἡ μικροτέρα αὐτῶν ἀπόστασις λέγεται Περιηλιότης, ἢ δὲ με-
