καὶ τὸ ὁμογενὲς τῶν λαλούντων αὐτὰς λαῶν. Αἱ ἐπικρατέστεραι δὲ εἰσὶν αἱ ἑξῆς·
ά) Αἰ ἐκ τῆς Λατινικῆς παραχθεῖσαι, οἷον ἡ Ἰταλικὴ, ἡ Γαλλικὴ, ἡ Ἱσπανικὴ, ἡ Πορτογαλλικὴ καὶ ἡ Ῥουμανικὴ (ἤτοι ἡ τῶν Μολδοβλάχων).
β′) Αἱ ἐκ τῆς Τευτονικῆς· οἷον ἡ Γερμανικὴ, ἡ Ὁλλανδικὴ, ἡ Δανικὴ, ἡ Σουηδικὴ, ἡ Φλαμανδικὴ, καὶ ἡ Ἀγγλικὴ πολλὰ ἔχουσα ἐκ τῆς Λατινικῆς καὶ Γαλλικῆς.
γ′) Αἱ ἐκ τῆς Σλαβικῆς, οἷον ἡ Ῥωσσικὴ, ἡ Πολωνικὴ, ἡ Βοημικὴ, ἡ Βουλγαρικὴ, ἡ Ἰλλυρικὴ καὶ ἡ Σερβική.
Ὀλιγώτερον δ’ ἐκτεταμέναι εἰσίν· αἱ ἐκ τῆς Κελτικῆς λαλούμεναι εἰς τὴν Ἰρλανδίαν, Σκωτίαν, εἰς τὸ Πριγκιπάτον τῆς Γάλλης, καὶ εἰς τὴν Βρεττανίαν τῆς Γαλλίας· ἡ ἐκ τῆς ἀρχαίας Ἑλληνικῆς, τὴν σήμερον λαλουμένη νέα Ἑλληνικὴ εἰς τὴν ἐπικράτειαν τῆς Τουρκίας καὶ τῆς Ἑλλάδος· ἡ δὲ Τουρκικὴ γλῶσσα, ἡ τῶν Μαντζιάρων τῆς Οὐαγγαρίας, καθὼς καὶ ἡ τῶν Φινλανδῶν καὶ Λαπόνων, φαίνονται Ἀσιατικῆς καταγωγῆς καθαρᾶς, ὡς καὶ οἱ λαλοῦντες αὐτὰς λαοί.
328. δ. Θρησκεία. Θρήσκευμα δ’ ἔχουσιν οἱ κάτοικοι τῆς Εὐρώπης τὴν Χριστιανικὴν πίστιν, ἐξαιρουμένων μόνον τῶν Ἰουδαίων, καὶ τῶν Τούρκων ὄντων Μωαμεθανῶν, καὶ ὀλίγων ἐθνικῶν κατοικούντων εἰς τὴν Λαπονίαν καὶ εἰς ὀλίγα μέρη τῆς Μεσημβρ: Ῥωσσίας. Τῆς δὲ Χριστιανικῆς θρησκείας διαιρουμένης εἰς τρεῖς μεγάλους κλάδους, ὡς εἴπομεν (190), εὑρίσκεται καὶ ἡ Χριστιανικὴ κοινωνία τῶν Εὐρωπαίων εἰς τρία διῃρημένη δόγματα τῆς Ἀνατολ. Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τῆς Δυτικῆς καὶ τῆς Προτεσταντικῆς. Καὶ τῆς μὲν Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, παρ’ ἀκρίβειαν λεγομένης νῦν καὶ Ἑλληνικῆς, ὀπαδοὶ εἰσὶν οἱ κατοικοῦντες τοὺς ἀνατολικοὺς τόπους τῆς Εὐρώπης, οἷον οἱ Ἕλληνες καὶ οἱ Γραικοὶ, οἱ Ῥῶσσοι καὶ μέρος τῶν κατοικούντων τὴν Ἀνατολικὴν Αὐστρίαν. Τῆς δὲ Δυτικῆς ὀπαδοὶ εἶναι οἱ κατοικοῦντες τοὺς Μεσημβρινοὺς καὶ Δυτικοὺς τόπους, καὶ τῆς Προτεσταντικῆς οἱ τοὺς Βορείους.—Πολιτεύματα δ’ ἔχουσι τακτικὰ καὶ ἐλεύθερα, αἱ μὲν πλεῖσται τῶν ἐπικρατειῶν, συνταγματικὰς ἡγεμονίας καὶ Βασιλείας, ἢ συγκερασμένας καὶ περιωρισμένας διὰ θεσμοθεσιῶν· ὀλίγαι δὲ καὶ Δημοκρατίας, οἷον ἡ Ἑλβετία καὶ αἱ Ἀνσεατικαὶ πόλεις κ.τ.λ. (ἴδε καὶ 184).
Ἡ Εὐρώπη κειμένη ὅλη σχεδὸν εἰς τὴν εὔκρατον βορείαν ζώνην (μεταξὺ τῆς 36° καὶ 72° τοῦ βορ. πλάτους) ἔχει κλίμα εὔκρατον καὶ συγκερασμένον, ἔξω μόνον ἀπὸ τούς ἐσχάτους ἀρκτῴους τόπους αὐτῆς, οἵ τινές εἰσι ψυχρότατοι. Αἱ διακόπτουσαι αὐτὴν ἐσωτερικαὶ θάλασσαι, καὶ οἱ διαῤῥέοντες αὐτὴν διάφοροι ποταμοὶ, μετριάζουσι πανταχοῦ τὴν θερμοκρασίαν καὶ διατηροῦσι τὴν ὑγρότη-
