Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σύνταγμα της Ανγκόλας

Από Βικιθήκη
Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Ανγκόλας (2010)
Εθνοσυνέλευση της Ανγκόλας
μεταφράστηκε από συντάκτες της Βικιθήκης


Πίνακας περιεχομένων
Άρθρα:
Προοίμιο
Μέρος I. Θεμελιώδεις αρχές
Μέρος II. Θεμελιώδεις αρχές
Μέρος III. Οικονομική, χρηματοοικονομική και δημοσιονομική οργάνωση
Μέρος IV. Οργάνωση της κρατικής εξουσίας
Μέρος V. Δημόσια διοίκηση
Μέρος VI. Τοπική Αυτοδιοίκηση
Μέρος VII. Εγγυήσεις του Συντάγματος και έλεγχος συνταγματικότητας
Μέρος VIII. Τελικές και μεταβατικές διατάξεις
Παράρτημα Ι. Η εθνική σημαία
Παράρτημα II. Τα εθνικά σύμβολα
Παράρτημα ΙΙΙ. Ο εθνικός ύμνος

Προοίμιο

[Επεξεργασία]

Εμείς, ο λαός της Ανγκόλας, μέσω των νόμιμων αντιπροσώπων μας, τους νομοθέτες του έθνους, που εκλέχτηκαν ελεύθερα στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2008,

Έχοντας επίγνωση ότι οι εκλογές αυτές αποτελούν μέρος της μακράς παράδοσης του αγώνα του λαού της Ανγκόλας να επιτύχει την υπηκοότητα και την ανεξαρτησία του, διακηρύχθηκαν στις 11 Νοεμβρίου 1975, την ημερομηνία κατά την οποία τέθηκε σε ισχύ ο πρώτος συνταγματικός νόμος στην ιστορία της Ανγκόλας και διατηρήθηκε θαρραλέα μέσω συλλογικής θυσίας στην υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας,

Έχοντας λάβει, με την εν λόγω λαϊκή ψηφοφορία και βάσει της διάταξης του άρθρου 158 του συνταγματικού νόμου του 1992, την ευγενή και αμείωτη εντολή να προχωρήσει στην κατάρτιση και έγκριση του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Ανγκόλας,

Έχοντας επίγνωση της τεράστιας σπουδαιότητας και μεγάλης αξίας που επενδύθηκε στη δημιουργία και την υιοθέτηση του πρώτου και θεμελιώδους νόμου του κράτους και της κοινωνίας της Ανγκόλας,

Σημειώνοντας ότι το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Ανγκόλας συνδέεται και αποτελεί άμεσο μέρος του μακρού και διαρκούς αγώνα του λαού της Ανγκόλας, πρώτα να αντισταθεί στην αποικιοκρατική κατοχή και στη συνέχεια να επιτύχει την ανεξαρτησία και την αξιοπρέπεια ενός κυρίαρχου κράτους και αργότερα να οικοδομήσει ένα δημοκρατικό κράτος βασιζόμενο στο κράτος δικαίου και μια δίκαιη κοινωνία στην Αγκόλα,

Εμπνευσμένοι από τα καλύτερα μαθήματα στην αφρικανική παράδοση - την ουσία του πολιτισμού και της ταυτότητας της Ανγκόλας,

Οπλισμένοι με κουλτούρα ανεκτικότητας και βαθιά αφοσιωμένοι στη συμφιλίωση, την ισότητα, τη δικαιοσύνη και την ανάπτυξη,

Έχοντας αποφασίσει να οικοδομήσουμε μια κοινωνία βασισμένη στις ίσες ευκαιρίες, αφοσίωση, αδελφοσύνη και ενότητα στην πολυμορφία,

Αποφασισμένοι να οικοδομήσουμε μαζί μια δίκαιη και προοδευτική κοινωνία που σέβεται τη ζωή, την ισότητα, την ποικιλομορφία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια,

Έχοντας υπόψη ότι το παρόν Σύνταγμα αποτελεί το αποκορύφωμα της συνταγματικής μετάβασης που ξεκίνησε το 1991, μετά τη ψήφιση του νόμου αριθ. 12/91 από τη Συνέλευση του Λαού, που κατοχυρώνει την πολυκομματική δημοκρατία, τις εγγυήσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών των πολιτών και την οικονομία της αγοράς, τις μεταβολές που επεκτάθηκαν αργότερα με το νόμο περί συνταγματικής αναθεώρησης αριθ. 23/92,

Επαναβεβαιώνοντας τη δέσμευσή μας για τις αξίες και τις θεμελιώδεις αρχές της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της ενότητας ενός δημοκρατικού κράτους που βασίζεται στο κράτος δικαίου, τον πλουραλισμό της πολιτικής έκφρασης και οργάνωσης, τον διαχωρισμό και την ισορροπία μεταξύ των εξουσιών των οργάνων που ασκούν κυριαρχική εξουσία, και σέβεται και εγγυάται τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες, τα οποία αποτελούν τους βασικούς πυλώνες που στηρίζουν και διαρθρώνουν αυτό το Σύνταγμα,

Έχοντας επίγνωση ότι ένα τέτοιο Σύνταγμα, λόγω των κοινών αξιών, αρχών και προτύπων του, αποτελεί σημαντικό παράγοντα εθνικής ενότητας και ισχυρό κινητήριο μοχλό για την ανάπτυξη του κράτους και της κοινωνίας,

Προσπαθώντας σοβαρά να εκπληρώσουμε και να σεβαστούμε αυστηρά αυτό το Σύνταγμα και ελπίζοντας ότι αυτό θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πρότυπο για τη συμπεριφορά των πολιτών, των πολιτικών δυνάμεων και ολόκληρης της κοινωνίας της Ανγκόλας,

Επικαλούμενοι και αποτίοντας φόρο τιμής στη μνήμη όλων των ηρώων μας και κάθε Ανγκολέζο άνδρα και γυναίκα που έχασαν τη ζωή τους στην υπεράσπιση της πατρίδας,

Πιστοί στις βαθύτερες επιθυμίες του λαού της Ανγκόλας για σταθερότητα, αξιοπρέπεια, ελευθερία, ανάπτυξη και οικοδόμηση μιας σύγχρονης, ευημερούσας, χωρίς αποκλεισμούς, δημοκρατικής και δίκαιης χώρας,

Δεσμευμένοι να παράσχουμε κληρονομιά για τις μελλοντικές γενιές και την άσκηση της κυριαρχίας μας,

Δια του παρόντος εγκρίνουμε αυτό το Σύνταγμα ως τον Ανώτατο και Θεμελιώδη Νόμο της Δημοκρατίας της Ανγκόλας.

Μέρος I. Θεμελιώδεις αρχές

[Επεξεργασία]

Άρθρο 1 (Δημοκρατία της Ανγκόλας) Η Ανγκόλα είναι κυρίαρχη και ανεξάρτητη Δημοκρατία, βασισμένη στην αξιοπρέπεια του ατόμου και στη βούληση του λαού της Ανγκόλας, του οποίου πρωταρχικός στόχος είναι η οικοδόμηση μιας ελεύθερης, δίκαιης, δημοκρατικής και αλληλέγγυας κοινωνίας ειρήνης, ισότητας και κοινωνικής προόδου.

Άρθρο 2 (Δημοκρατικό κράτος βασιζόμενο στο κράτος δικαίου)

  1. Η Δημοκρατία της Ανγκόλας είναι δημοκρατικό κράτος βασισμένο στο κράτος δικαίου και στην κυριαρχία του λαού, την υπεροχή του Συντάγματος και των νόμων, τη διάκριση των εξουσιών και την αλληλεξάρτηση των λειτουργιών, την εθνική ενότητα, τον πλουραλισμό των πολιτικών της έκφρασης και της οργάνωσης και της αντιπροσωπευτικής και συμμετοχικής δημοκρατίας.
  2. Η Δημοκρατία της Ανγκόλας προάγει και προασπίζει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες των ατόμων και των μελών οργανωμένων κοινωνικών ομάδων και διασφαλίζει τον σεβασμό τους και εγγυάται την εφαρμογή τους μέσω των νομοθετικών, εκτελεστικών και δικαστικών εξουσιών, των οργάνων και των θεσμών τους, και εκ μέρους όλων των φυσικών και νομικών προσώπων.

Άρθρο 3 (Κυριαρχία)

  1. Η ενιαία και αδιαίρετη κυριαρχία ανήκει στον λαό, ο οποίος την ασκεί με καθολική, ελεύθερη, ισότιμη, άμεση, μυστική και περιοδική ψηφοφορία στις διάφορες μορφές που ορίζονται στο Σύνταγμα, δηλαδή να επιλέξει τους εκπροσώπους του.
  2. Το κράτος ασκεί την κυριαρχία του σε όλη την επικράτεια της Ανγκόλας, η οποία, σύμφωνα με τους όρους του παρόντος Συντάγματος, τους νόμους και το διεθνές δίκαιο περιλαμβάνει τα εδάφη, τα εσωτερικά και χωρικά ύδατα, τον εναέριο χώρο, το έδαφος και το υπέδαφος, τα θαλάσσια ύδατα και τα συναφή θαλάσσια στρώματα.
  3. Το κράτος ασκεί δικαιοδοσία και δικαιώματα κυριαρχίας στη διατήρηση, ανάπτυξη και χρήση φυσικών, βιολογικών και μη βιολογικών πόρων στην παρακείμενη ζώνη, την αποκλειστική οικονομική ζώνη και στην υφαλοκρηπίδα, σύμφωνα με τους όρους του νόμου και του διεθνούς δικαίου.

Άρθρο 4 (Άσκηση πολιτικής εξουσίας)

  1. Η πολιτική εξουσία ασκείται από όποιον νομίμως την αποκτά μέσω ελεύθερων δημοκρατικών εκλογών, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  2. Η εκμετάλλευση και άσκηση πολιτικής εξουσίας με βίαια μέσα ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο που δεν προβλέπεται ή συμμορφώνεται με το Σύνταγμα είναι παράνομη και τιμωρείται ως έγκλημα.

Άρθρο 5 (Εδαφική οργάνωση)

  1. Το έδαφος της Δημοκρατίας της Ανγκόλας ορίζεται ιστορικά από τα γεωγραφικά όρια της Ανγκόλας στις 11 Νοεμβρίου 1975, ημερομηνία Εθνικής Ανεξαρτησίας.
  2. Η διάταξη που περιλαμβάνεται στο προηγούμενο σημείο δεν θέτει σε κίνδυνο τις προσθήκες που έχουν υπάρξει ή μπορούν να προκύψουν από διεθνείς συνθήκες.
  3. Για πολιτικούς και διοικητικούς σκοπούς, η Δημοκρατία της Ανγκόλας οργανώνεται εδαφικά σε επαρχίες και, στη συνέχεια, σε δήμους. Μπορεί επιπλέον να δομηθεί σε κοινότητες και ισοδύναμες εδαφικές διαιρέσεις, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  4. Ο καθορισμός των ορίων και των χαρακτηριστικών των εδαφικών κλιμάκων και η δημιουργία, τροποποίηση ή κατάργησή τους στο πλαίσιο της πολιτικής και διοικητικής οργάνωσης, εκτός από την οργάνωση του εδάφους για ειδικούς σκοπούς, όπως οικονομικούς, στρατιωτικούς, στατιστικούς, οικολογικούς ή παρόμοιους σκοπούς, θεσπίζεται με νόμο.
  5. Ο νόμος καθορίζει τη δομή, τον χαρακτηρισμό και την ανάπτυξη αστικών μονάδων και οικισμών.
  6. Το έδαφος της Ανγκόλας είναι αδιαίρετο, απαραβίαστο και αναφαίρετο και κάθε ενέργεια που συνεπάγεται τη διάσπαση ή τον διαχωρισμό των συνιστωσών της πρέπει να αντιστέκεται ενεργητικά. Κανένα τμήμα της εθνικής επικράτειας ή τα δικαιώματα κυριαρχίας που ασκεί το κράτος πέραν αυτού μπορεί να μεταφερθεί.

Άρθρο 6 (Υπεροχή του Συντάγματος και της νομιμότητας)

  1. Το Σύνταγμα είναι ο ανώτατος νόμος της Δημοκρατίας της Ανγκόλας.
  2. Το κράτος υπόκειται στο Σύνταγμα και βασίζεται στο κράτος δικαίου, τηρώντας τον νόμο και διασφαλίζοντας την τήρηση του νόμου.
  3. Οι νόμοι, οι συνθήκες και άλλες αποφάσεις του κράτους, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των δημοσίων οργανισμών γενικά ισχύουν μόνο αν είναι σύμφωνοι με το Σύνταγμα.

Άρθρο 7 (Έθιμα) Η εγκυρότητα και η νομική ισχύς του έθιμου που δεν έρχεται σε αντίθεση με το Σύνταγμα και δεν απειλεί την ανθρώπινη αξιοπρέπεια αναγνωρίζεται.

Άρθρο 8 (Ενιαίο κράτος) Η Δημοκρατία της Ανγκόλας είναι ενιαίο κράτος του οποίου η οργάνωση σέβεται τις αρχές της αυτονομίας των τοπικών οργάνων εξουσίας και της διοικητικής αποκέντρωσης, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.

Άρθρο 9 (Υπηκοότητα)

  1. Η ιθαγένεια της Ανγκόλας μπορεί να κατέχεται από καταγωγής ή να αποκτάται.
  2. Το παιδί ενός πατέρα ή μητέρας με ιθαγένεια Ανγκόλας, που γεννήθηκε στην Ανγκόλα ή στο εξωτερικό, είναι πολίτης της Ανγκόλας από καταγωγή.
  3. Ένα νεογέννητο παιδί που βρίσκεται στο έδαφος της Ανγκόλας θεωρείται ως πολίτης της Ανγκόλας από καταγωγή.
  4. Κανένας υπήκοος της Ανγκόλας δεν μπορεί να στερηθεί την αρχική του υπηκοότητα.
  5. Οι απαιτήσεις για την απόκτηση, απώλεια ή εκ νέου απόκτηση της ιθαγένειας της Ανγκόλας καθορίζονται από τον νόμο.

Άρθρο 10 (Κοσμικό κράτος)

  1. Η Δημοκρατία της Αγκόλας είναι κοσμικό κράτος και υπάρχει διάκριση μεταξύ κράτους και εκκλησίας, σύμφωνα με τους όρους του νόμου.
  2. Το κράτος αναγνωρίζει και σέβεται τις διαφορετικές θρησκευτικές πίστες, οι οποίες είναι ελεύθερες να οργανώνουν και να ασκούν τις δραστηριότητές τους, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούν το Σύνταγμα και τους νόμους της Δημοκρατίας της Ανγκόλας.
  3. Το κράτος προστατεύει τις εκκλησίες και τις θρησκείες και τους τόπους και τα αντικείμενα λατρείας τους, υπό την προϋπόθεση ότι δεν απειλούν το Σύνταγμα και τη δημόσια τάξη και τηρούν το Σύνταγμα και τον νόμο.

Άρθρο 11 (Ειρήνη και εθνική ασφάλεια)

  1. Η Δημοκρατία της Ανγκόλας είναι έθνος προσηλωμένο στην ειρήνη και την πρόοδο και είναι καθήκον του κράτους και του δικαιώματος και της ευθύνης όλων να εγγυώνται την ειρήνη και την εθνική ασφάλεια, σεβόμενοι το Σύνταγμα και τον νόμο, επιπλέον των διεθνών συμβάσεων.
  2. Η ειρήνη βασίζεται στην υπεροχή του κράτους δικαίου και της νομοθεσίας, προκειμένου να διασφαλιστούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη της χώρας.
  3. Η εθνική ασφάλεια βασίζεται στην υπεροχή του κράτους δικαίου και της νομοθεσίας, στην ανάπτυξη του εθνικού συστήματος ασφαλείας και στην ενίσχυση της εθνικής βούλησης και πρέπει να εγγυάται τη διαφύλαξη του κράτους και τη διασφάλιση της σταθερότητας και της ανάπτυξης ενόψει απειλών ή κινδύνων.

Άρθρο 12 (Διεθνείς σχέσεις)

  1. Η Δημοκρατία της Ανγκόλας σέβεται και εφαρμόζει τις αρχές της Χάρτας των Ηνωμένων Εθνών και της Χάρτας του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας και καθιερώνει φιλικές και συνεργατικές σχέσεις με όλα τα κράτη και τους λαούς με βάση τις ακόλουθες αρχές:
    1. Σεβασμός της κυριαρχίας και της εθνικής ανεξαρτησίας,
    2. Ισότητα μεταξύ των κρατών,
    3. Τα δικαιώματα των λαών στην αυτοδιάθεση και την ανεξαρτησία,
    4. Ειρηνικές λύσεις στις συγκρούσεις,
    5. Σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
    6. Μη παρέμβαση στις υποθέσεις άλλων κρατών,
    7. Αμοιβαία πλεονεκτήματα,
    8. Αποκήρυξη και καταπολέμηση της τρομοκρατίας, της διακίνησης ναρκωτικών, του ρατσισμού, της διαφθοράς και των και της διακίνησης ανθρώπων και ανθρωπίνων οργάνων,
    9. Συνεργασία με όλους τους λαούς για ειρήνη, δικαιοσύνη και πρόοδο.
  2. Η Δημοκρατία της Ανγκόλας θα υπερασπιστεί την κατάργηση όλων των μορφών αποικιοκρατίας, επιθετικότητας, καταπίεσης, κυριαρχίας και εκμετάλλευσης στις σχέσεις μεταξύ των λαών.
  3. Η Δημοκρατία της Ανγκόλας θα προσπαθήσει να ενισχύσει την αφρικανική ταυτότητα και να ενισχύσει το έργο των αφρικανικών κρατών για την ενίσχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς των αφρικανικών λαών.
  4. Το κράτος της Ανγκόλας δεν επιτρέπει την εγκαθίδρυση στο έδαφός του ξένων στρατιωτικών βάσεων, παρά τη συμμετοχή του, στο πλαίσιο περιφερειακών ή διεθνών οργανισμών, σε ειρηνευτικές δυνάμεις και στρατιωτική συνεργασία και συστήματα συλλογικής ασφάλειας.

Άρθρο 13 (Διεθνές δίκαιο)

  1. Το γενικό ή το κοινό διεθνές δίκαιο που λαμβάνεται σύμφωνα με τους όρους του παρόντος Συντάγματος αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του νομικού συστήματος της Ανγκόλας.
  2. Οι καταλλήλως εγκριθείσες ή επικυρωμένες διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες τίθενται σε ισχύ στο νομικό σύστημα της Ανγκόλας μετά την επίσημη δημοσίευσή τους και τίθενται σε ισχύ στο διεθνές νομικό σύστημα, εφόσον είναι διεθνώς δεσμευτικές για το κράτος της Ανγκόλας

Άρθρο 14 (Ιδιωτική περιουσία και ελεύθερη πρωτοβουλία) Το κράτος πρέπει να σέβεται και να προστατεύει την ιδιωτική περιουσία φυσικών και νομικών προσώπων και τις ελεύθερες οικονομικές και επιχειρηματικές πρωτοβουλίες που ασκούνται στο πλαίσιο του Συντάγματος και του νόμου.

Άρθρο 15 (Έδαφος)

  1. Το έδαφος, το οποίο προέρχεται από την κυριότητα του κράτους, μπορεί να μεταφερθεί σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα, με σκοπό την ορθολογική και πλήρη χρήση του, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  2. Η πρόσβαση και η χρήση της γης από τις τοπικές κοινότητες αναγνωρίζονται από τον νόμο.
  3. Οι διατάξεις των προηγούμενων σημείων δεν θέτουν σε κίνδυνο τη δυνατότητα απαλλοτρίωσης για δημόσια χρήση, με δίκαιη αποζημίωση, σύμφωνα με τους νόμους.

Άρθρο 16 (Φυσικοί πόροι) Οι στερεοί, υγροί και αέριοι φυσικοί πόροι που υπάρχουν στο έδαφος και στο υπέδαφος, στα χωρικά ύδατα, στην αποκλειστική οικονομική ζώνη και στην υφαλοκρηπίδα υπό τη δικαιοδοσία της Ανγκόλας είναι ιδιοκτησία του κράτους, το οποίο καθορίζει τους όρους παραχώρησης, και εκμετάλλευσης, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος, του νόμου και του διεθνούς δικαίου.

Άρθρο 17 (Πολιτικά κόμματα)

  1. Στο πλαίσιο του Συντάγματος και του νόμου, τα πολιτικά κόμματα συναγωνίζονται με βάση ένα σχέδιο για την κοινωνία και ένα πολιτικό πρόγραμμα για την οργάνωση και έκφραση της βούλησης των πολιτών, που συμμετέχουν στην πολιτική ζωή και την καθολική ψηφοφορία με δημοκρατικά και ειρηνικά μέσα και τηρώντας τις αρχές της εθνικής ανεξαρτησίας, της εθνικής ενότητας και της πολιτικής δημοκρατίας.
  2. Η σύσταση και η λειτουργία των πολιτικών κομμάτων πρέπει, σύμφωνα με το νόμο, να σέβεται τις ακόλουθες θεμελιώδεις αρχές:
    1. Εθνικός χαρακτήρας και πεδίο εφαρμογής,
    2. Ελεύθερη σύσταση,
    3. Η δημόσια επίτευξη στόχων,
    4. Ελευθερία ένταξης και ενιαίας σχέσης,
    5. Η χρήση ειρηνικών μέσων μόνο για την επίτευξη στόχων και απαγόρευση της δημιουργίας ή χρήσης στρατιωτικών, παραστρατιωτικών ή στρατιωτικών οργανώσεων,
    6. Δημοκρατική οργάνωση και λειτουργία,
    7. Ελάχιστη εκπροσώπηση, όπως ορίζεται από τον νόμο,
    8. Απαγόρευση λήψης νομισματικών και οικονομικών συνεισφορών από ξένες κυβερνήσεις και κρατικούς θεσμούς,
    9. Η παροχή λογαριασμών για τη χρήση δημόσιων πόρων.
  3. Μέσω των στόχων, των προγραμμάτων και των δραστηριοτήτων τους, τα πολιτικά κόμματα πρέπει να συμβάλλουν:
    1. Στην εδραίωση του έθνους της Ανγκόλας και της εθνικής ανεξαρτησίας,
    2. Στη διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας,
    3. Στην ενίσχυση της εθνικής ενότητας,
    4. Στην υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας και της δημοκρατίας,
    5. Στην προστασία των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
    6. Στην υπεράσπιση της δημοκρατικής φύσης της κυβέρνησης και της κοσμικής φύσης του κράτους.
  4. Τα πολιτικά κόμματα δικαιούνται ίσης μεταχείρισης από φορείς που ασκούν πολιτική εξουσία, αμερόληπτη μεταχείριση από τον κρατικό τύπο και δικαίωμα άσκησης δημοκρατικής αντιπολίτευσης, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον νόμο.

Άρθρο 18 (Εθνικά σύμβολα)

  1. Τα εθνικά σύμβολα της Δημοκρατίας της Ανγκόλας είναι η εθνική σημαία, το εθνικό έμβλημα και ο εθνικός ύμνος.
  2. Η εθνική σημαία, το εθνικό έμβλημα και ο εθνικός ύμνος, σύμβολα της εθνικής κυριαρχίας και ανεξαρτησίας και της ενότητας και της ακεραιότητας της Δημοκρατίας της Ανγκόλας είναι εκείνα που εγκρίθηκαν κατά τον χρόνο της διακήρυξης της εθνικής ανεξαρτησίας στις 11 Νοεμβρίου 1975 και περιγράφονται στα παραρτήματα I, II και III του παρόντος Συντάγματος.
  3. Οι τεχνικές προδιαγραφές και οι διατάξεις σχετικά με τον σεβασμό και τη χρήση της εθνικής σημαίας, του εθνικού εμβλήματος και του εθνικού ύμνου καθορίζονται από τον νόμο.

Άρθρο 19 (Γλώσσες)

  1. Η επίσημη γλώσσα της Δημοκρατίας της Ανγκόλας είναι η πορτογαλική.
  2. Το κράτος εκτιμά και προωθεί τη μελέτη, τη διδασκαλία και τη χρήση άλλων αγγλόφωνων γλωσσών, πέρα από τις κύριες διεθνείς γλώσσες επικοινωνίας.

Άρθρο 20 (Πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Ανγκόλας) Η πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Ανγκόλας είναι η Λουάντα.

Άρθρο 21 (Θεμελιώδη καθήκοντα του κράτους) Τα βασικά καθήκοντα του κράτους της Ανγκόλας είναι:

  1. Η διασφάλιση της εθνικής ανεξαρτησίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της εθνικής κυριαρχίας,
  2. Η διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ελευθεριών και εγγυήσεων,
  3. Η σταδιακή δημιουργία των αναγκαίων προϋποθέσεων για την αποτελεσματική εφαρμογή των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων των πολιτών,
  4. Η προώθηση της ευημερίας, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της βελτίωσης της ποιότητας ζωής για τον πληθυσμό της Ανγκόλας, ιδίως μεταξύ των πλέον μειονεκτουσών ομάδων του πληθυσμού,
  5. Η προώθηση της εξάλειψης της φτώχειας,
  6. Η προώθηση πολιτικών που καθιστούν την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας καθολική και ελεύθερη,
  7. Η προώθηση πολιτικών που διασφαλίζουν την καθολική πρόσβαση στην υποχρεωτική δωρεάν εκπαίδευση υπό τους όρους που θέτει ο νόμος,
  8. Η προώθηση των ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών μεταξύ των υπηκόων της Ανγκόλας, ανεξάρτητα από την καταγωγή, τη φυλή, το κόμμα, το φύλο, το χρώμα, την ηλικία ή οποιαδήποτε άλλη μορφή διακρίσεων,
  9. Η πραγματοποίηση στρατηγικών και μεγάλης κλίμακας μόνιμων επενδύσεων σε ανθρώπινο κεφάλαιο, με ιδιαίτερη έμφαση στην πλήρη ανάπτυξη των παιδιών και των νέων, καθώς και στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, την πρωτογενή και δευτερογενή οικονομία και άλλους τομείς που διαμορφώνουν την αυτοσυντηρούμενη ανάπτυξη,
  10. Η εξασφάλιση της ειρήνης και της εθνικής ασφάλειας,
  11. Η προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών,
  12. Η υπεράσπιση της δημοκρατία και η διασφάλιση και προώθηση της δημοκρατικής συμμετοχής των πολιτών και της κοινωνίας των πολιτών στην επίλυση των εθνικών προβλημάτων,
  13. Η προώθηση της αρμονικής και βιώσιμης ανάπτυξης σε όλη την εθνική επικράτεια, η προστασία του περιβάλλοντος, των φυσικών πόρων και της ιστορικής, πολιτιστικής και καλλιτεχνικής κληρονομιάς του έθνους,
  14. Η προστασία, η εκτίμηση και η αξιοποίηση των γλωσσών αφρικανικής προέλευσης από την Αγκόλα ως μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς και η προώθηση της ανάπτυξής τους ως ζωντανές γλώσσες που αντικατοπτρίζουν την εθνική ταυτότητα,
  15. Η προώθηση συνεχών βελτιώσεων στους δείκτες ανθρώπινης ανάπτυξης της Ανγκόλας,
  16. Η προώθηση της αριστείας, της ποιότητας, της καινοτομίας, του επιχειρηματικού πνεύματος, της αποτελεσματικότητας και του εκσυγχρονισμού στην απόδοση των πολιτών, των ιδρυμάτων, των επιχειρήσεων και των υπηρεσιών σε διάφορες πτυχές της ζωής τους και στους διάφορους τομείς δραστηριότητας,
  17. Άλλα καθήκοντα σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον νόμο.

Μέρος II. Θεμελιώδη δικαιώματα και καθήκοντα

[Επεξεργασία]

Κεφάλαιο I. Γενικές αρχές

[Επεξεργασία]

Άρθρο 22 (Αρχή της καθολικότητας)

  1. Ο καθένας απολαμβάνει τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις εγγυήσεις που κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα και υπόκειται στα καθήκοντα που καθορίζονται στο Σύνταγμα και στον νόμο.
  2. Οι πολίτες της Ανγκόλας που διαμένουν ή βρίσκονται στο εξωτερικό απολαμβάνουν τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις εγγυήσεις και την προστασία του κράτους και υπόκεινται στα καθήκοντα που καθορίζονται στο Σύνταγμα και στον νόμο.
  3. Ο καθένας έχει καθήκοντα σε σχέση με την οικογένεια, την κοινωνία, το κράτος και άλλα νομικά αναγνωρισμένα θεσμικά όργανα, και συγκεκριμένα:
    1. Να σέβεται τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και την ιδιοκτησία των άλλων, την ηθική, την αποδεκτή συμπεριφορά και το κοινό καλό,
  4. Να σέβεται και να υπολογίζει τους άλλους χωρίς διακρίσεις κάθε είδους και να διατηρεί σχέσεις που προάγουν, προστατεύουν και ενισχύουν τον αμοιβαίο σεβασμό και την ανοχή.

Άρθρο 23 (Αρχή της ισότητας)

  1. Όλοι πρέπει να είναι ίσοι σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον νόμο.
  2. Κανείς δεν μπορεί να υφίσταται διακρίσεις, προνόμια, στέρηση οποιουδήποτε δικαιώματος ή απαλλαγή από οποιοδήποτε καθήκον με βάση την καταγωγή, το φύλο, τη φυλή, την εθνικότητα, το χρώμα, την αναπηρία, τη γλώσσα, τον τόπο γέννησης, τη θρησκεία, τις πολιτικές, ιδεολογικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, επίπεδο εκπαίδευσης ή οικονομικό, κοινωνικό ή επαγγελματικό καθεστώς.

Άρθρο 24 (Ηλικία ενηλικίωσης) Η ηλικία ενηλικίωσης είναι τα 18 έτη.

Άρθρο 25 (Αλλοδαποί και απάτριδες)

  1. Οι αλλοδαποί και οι απάτριδες απολαμβάνουν τα θεμελιώδη δικαιώματα, τις ελευθερίες και εγγυήσεις και την προστασία του κράτους.
  2. Απαγορεύεται στους αλλοδαπούς και στους απάτριδες να:
    1. Κατέχουν αξίωμα σε όργανα που ασκούν κυριαρχική εξουσία,
    2. Κατέχουν εκλογικά δικαιώματα, σύμφωνα με τους νόμους,
    3. Ιδρύουν ή να υπηρετούν σε πολιτικά κόμματα,
    4. Κατέχουν δικαιώματα συμμετοχής στην πολιτική, όπως ορίζεται από τον νόμο,
    5. Αποκτούν πρόσβαση σε διπλωματική σταδιοδρομία,
    6. Εισέρχονται στις ένοπλες δυνάμεις, την εθνική αστυνομική δύναμη και τις οργανώσεις πληροφοριών και ασφάλειας,
    7. Ασκούν άμεσες διοικητικές λειτουργίες του κράτους, σύμφωνα με τους νόμους,
    8. Ασκούν οποιαδήποτε άλλα δικαιώματα και καθήκοντα επιφυλάσσονται αποκλειστικά για τους πολίτες της Ανγκόλας βάσει του Συντάγματος και του νόμου.
  3. Τα δικαιώματα που δεν απονέμονται στους αλλοδαπούς μπορούν να χορηγούνται σε πολίτες περιφερειακών ή πολιτιστικών κοινοτήτων στις οποίες μπορεί να ανήκει ή να συμμετέχει η Ανγκόλα μέσω διεθνών συμβάσεων και με βάση την αμοιβαιότητα, με εξαίρεση το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι σε φορείς που ασκούν κυριαρχική εξουσία.

Άρθρο 26 (Πεδίο των θεμελιωδών δικαιωμάτων)

  1. Τα θεμελιώδη δικαιώματα που θεσπίζονται στο παρόν Σύνταγμα δεν αποκλείουν άλλα που περιλαμβάνονται στους νόμους και τους ισχύοντες κανόνες διεθνούς δικαίου.
  2. Οι συνταγματικές και νομικές αρχές που αφορούν τα θεμελιώδη δικαιώματα πρέπει να ερμηνεύονται και να ενσωματώνονται σύμφωνα με την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τον Αφρικανικό Χάρτη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και των Λαών και τις διεθνείς συνθήκες επί του θέματος που έχει κυρώσει η Δημοκρατία της Ανγκόλας.
  3. Σε οποιαδήποτε εξέταση των διαφορών που αφορούν τα θεμελιώδη δικαιώματα από τα δικαστήρια της Ανγκόλας, εφαρμόζονται οι διεθνείς πράξεις που αναφέρονται στο προηγούμενο σημείο, έστω και αν δεν τις επικαλούνται τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Άρθρο 27 (Κανόνες που διέπουν τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις εγγυήσεις) Οι αρχές που ορίζονται στο παρόν κεφάλαιο εφαρμόζονται στα δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις εγγυήσεις και στα θεμελιώδη δικαιώματα παρόμοιας φύσης που θεσπίζονται στο Σύνταγμα ή κατοχυρώνονται από τον νόμο ή από διεθνείς συμβάσεις.

Άρθρο 28 (Νομική ισχύς)

  1. Οι συνταγματικές αρχές σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις εγγυήσεις ισχύουν άμεσα και δεσμεύουν όλους τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.
  2. Το κράτος υιοθετεί νομοθετικές πρωτοβουλίες και άλλα κατάλληλα μέτρα για να διασφαλίσει τη σταδιακή και αποτελεσματική υλοποίηση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων, σύμφωνα με τους διαθέσιμους πόρους.

Άρθρο 29 (Πρόσβαση στο δίκαιο και αποτελεσματική δικαστική προστασία)

  1. Ο καθένας έχει πρόσβαση στον νόμο και στα δικαστήρια προκειμένου να υπερασπιστεί τα νόμιμα προστατευόμενα δικαιώματα και συμφέροντά του και η δικαιοσύνη δεν στερείται από κανέναν εξαιτίας της έλλειψης οικονομικών μέσων.
  2. Σύμφωνα με τους νόμους, ο καθένας έχει το δικαίωμα σε νομικές πληροφορίες και συμβουλές, σε νομικό σύμβουλο και σε συνοδεία από δικηγόρο ενώπιον οποιασδήποτε αρχής.
  3. Ο νόμος καθορίζει και εξασφαλίζει επαρκή προστασία για το απόρρητο των δικαστικών διαδικασιών.
  4. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εξασφαλίζει την εκδίκαση κάθε αγωγής στην οποία είναι συμβαλλόμενο μέρος μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα και με δίκαιη διαδικασία.
  5. Προκειμένου να προστατευθούν τα δικαιώματα, οι ελευθερίες και οι εγγυήσεις του ατόμου, ο νόμος εξασφαλίζει στους πολίτες δικαστικές διαδικασίες που χαρακτηρίζονται από ταχύτητα και προτεραιότητα, προκειμένου να εξασφαλιστεί αποτελεσματική και έγκαιρη δικαστική προστασία από οποιεσδήποτε απειλές ή παραβιάσεις αυτών των δικαιωμάτων.

Κεφάλαιο II. Θεμελιώδη δικαιώματα, ελευθερίες και εγγυήσεις

[Επεξεργασία]

Τμήμα I. Ατομικά και συλλογικά δικαιώματα και ελευθερίες

[Επεξεργασία]

Άρθρο 30 (Δικαίωμα στη ζωή) Το κράτος σέβεται και προστατεύει την ανθρώπινη ζωή, η οποία είναι απαραβίαστη.

Άρθρο 31 (Δικαίωμα στην προσωπική ακεραιότητα)

  1. Η ηθική, πνευματική και σωματική ακεραιότητα των ατόμων είναι απαραβίαστη.
  2. Το κράτος πρέπει να σέβεται και να προστατεύει το ανθρώπινο πρόσωπο και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Άρθρο 32 (Δικαίωμα στην ταυτότητα και το απόρρητο)

  1. Το δικαίωμα στην προσωπική ταυτότητα, η ιδιότητα του πολίτη, η εθνικότητα, το καλό όνομα και η φήμη, η ομοιότητα, η ελευθερία του λόγου και το απόρρητο στην προσωπική και οικογενειακή ζωή αναγνωρίζονται για όλους.
  2. Ο νόμος δημιουργεί αποτελεσματικές εγγυήσεις κατά της προμήθειας και της χρήσης πληροφοριών σχετικά με τα άτομα και τις οικογένειες κατά τρόπο που αυτά γίνονται καταχρηστικά ή προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Άρθρο 33 (Απαράβατο της κατοικίας)

  1. Η κατοικία είναι απαραβίαστη.
  2. Κανείς δεν μπορεί να εισέλθει ή να πραγματοποιήσει έρευνα ή κατάσχεση στο σπίτι οποιουδήποτε ατόμου χωρίς τη συγκατάθεσή του, εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται από το Σύνταγμα και από τον νόμο και όταν έχει παρασχεθεί ένταλμα από την αρμόδια αρχή που εκδίδεται για νομικά προβλεπόμενες περιπτώσεις σύμφωνα με τον νόμιμο τρόπο, στην περίπτωση του προφανούς εγκλήματος (flagrante delito) ή σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την παροχή βοήθειας.
  3. Ο νόμος καθορίζει τις περιπτώσεις στις οποίες η αρμόδια αρχή μπορεί να διατάξει την είσοδο, την αναζήτηση και την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων, εγγράφων ή άλλων αντικειμένων στην οικία.

Άρθρο 34 (Απαράβατο της αλληλογραφίας και των επικοινωνιών)

  1. Το απόρρητο της αλληλογραφίας και άλλων μέσων ιδιωτικής επικοινωνίας, δηλαδή οι ταχυδρομικές, τηλεγραφικές, τηλεφωνικές και τηλεματικές επικοινωνίες, είναι απαραβίαστο.
  2. Η παρέμβαση των δημόσιων αρχών στην ιδιωτική αλληλογραφία και σε άλλα μέσα ιδιωτικής επικοινωνίας επιτρέπεται μόνο με απόφαση της αρμόδιας δικαστικής αρχής σύμφωνα με τους νόμους.

Άρθρο 35 (Οικογένεια, γάμος και συγγένεια)

  1. Η οικογένεια είναι ο βασικός πυρήνας της κοινωνικής οργάνωσης και πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ειδικής προστασίας από το κράτος, είτε βασίζεται σε γάμο είτε σε ουσιαστική συνύπαρξη μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας.
  2. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να δημιουργήσει ελεύθερα οικογένεια σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  3. Οι άνδρες και οι γυναίκες πρέπει να είναι ίσοι στην οικογένεια, στην κοινωνία και ενώπιον του κράτους, να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα και να είναι υπεύθυνοι για τα ίδια καθήκοντα.
  4. Ο νόμος θα ρυθμίζει τις απαιτήσεις και τις συνέπειες του γάμου και της συνύπαρξης, καθώς και τη διάλυσή τους.
  5. Τα παιδιά πρέπει να είναι ίσα ενώπιον του νόμου και απαγορεύεται κάθε διάκριση ή χρήση οποιασδήποτε ονοματολογίας που εισάγει διακρίσεις όσον αφορά τη συγγένεια.
  6. Αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα της οικογένειας, του κράτους και της κοινωνίας να προστατεύουν τα δικαιώματα του παιδιού, δηλαδή την πλήρη και ισόρροπη ανατροφή τους, την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση και τις συνθήκες διαβίωσης.
  7. Το κράτος, σε συνεργασία με την οικογένεια και την κοινωνία, προάγει την πλήρη και ισόρροπη ανάπτυξη των νέων και των εφήβων και δημιουργεί προϋποθέσεις για την εκπλήρωση των πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών τους δικαιωμάτων και προωθεί τις οργανώσεις νεολαίας για οικονομικούς, πολιτιστικούς, καλλιτεχνικούς, ψυχαγωγικούς, αθλητικούς, περιβαλλοντικούς, επιστημονικούς, εκπαιδευτικούς, πατριωτικούς και διεθνείς σκοπούς ανταλλαγής νέων.

Άρθρο 36 (Δικαίωμα στη φυσική ελευθερία και στην προσωπική ασφάλεια)

  1. Ο καθένας έχει το δικαίωμα της σωματικής ελευθερίας και της ατομικής ασφάλειας.
  2. Κανείς δεν μπορεί να στερηθεί της ελευθερίας του, εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται από το Σύνταγμα και τον νόμο.
  3. Το δικαίωμα στη σωματική ελευθερία και στην ατομική ασφάλεια περιλαμβάνει επίσης:
    1. Το δικαίωμα να μην υποβάλλεται σε οποιαδήποτε μορφή βίας από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς ·
    2. Το δικαίωμα να μην βασανίζεται ή υποβάλλεται σε θεραπεία ή τιμωρείται με σκληρό, απάνθρωπο ή εξευτελιστικό τρόπο.
    3. Το δικαίωμα πλήρους απόλαυσης της σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας.
    4. Το δικαίωμα στην προστασία και τον έλεγχο του ίδιου του σώματος.
    5. Το δικαίωμα να μην υποβάλλεται σε ιατρικά ή επιστημονικά πειράματα χωρίς προηγούμενη ενημέρωση και δεόντως αιτιολογημένη συγκατάθεση.

Άρθρο 37 (Δικαιώματα ιδιοκτησίας, δημεύσεις και απαλλοτριώσεις)

  1. Ο καθένας έχει το δικαίωμα στην ιδιωτική ιδιοκτησία και στη μεταβίβασή της, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  2. Το κράτος πρέπει να σέβεται και να προστατεύει την ιδιοκτησία και κάθε άλλο εμπράγματο δικαίωμα ιδιωτών, νομικών προσώπων και τοπικών κοινοτήτων και η προσωρινή απαλλοτρίωση και απαλλοτρίωση για δημόσια χρήση επιτρέπεται μόνο με την άμεση καταβολή δίκαιης αποζημίωσης σύμφωνα με τους όρους της το Σύνταγμα και τον νόμο.
  3. Η καταβολή της αποζημίωσης που αναφέρεται στο προηγούμενο σημείο αποτελεί προϋπόθεση απαλλοτρίωσης.

Άρθρο 38 (Δικαίωμα ελεύθερης οικονομικής πρωτοβουλίας)

  1. Το ιδιωτικό επιχειρείν αναλαμβάνεται ελεύθερα και ασκείται με σεβασμό στο Σύνταγμα και στον νόμο.
  2. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να ασκεί ελεύθερες επιχειρήσεις και πρωτοβουλίες συνεργασίας, οι οποίες πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τους νόμους.
  3. Ο νόμος προωθεί, ρυθμίζει και προστατεύει τις οικονομικές δραστηριότητες και τις επενδύσεις ιδιωτών, γηγενών ή αλλοδαπών ατόμων και εταιρικών φορέων, προκειμένου να εγγυηθεί τη συμβολή τους στην ανάπτυξη της χώρας, υπερασπιζόμενος την οικονομική και τεχνολογική χειραφέτηση του λαού της Ανγκόλας και του συμφέροντα των εργαζομένων.

Άρθρο 39 (Περιβαλλοντικά δικαιώματα)

  1. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να ζει σε ένα υγιές και μη ρυπασμένο περιβάλλον και το καθήκον να το υπερασπιστεί και να το διαφυλάξει.
  2. Το κράτος λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και των ειδών χλωρίδας και πανίδας σε ολόκληρη την εθνική επικράτεια, διατηρεί την οικολογική ισορροπία, εξασφαλίζει τη σωστή θέση των οικονομικών δραστηριοτήτων και την ορθολογική ανάπτυξη και χρήση όλων των φυσικών πόρων, στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης, του σεβασμού των δικαιωμάτων των μελλοντικών γενεών και της διατήρησης των ειδών.
  3. Οι ενέργειες που θέτουν σε κίνδυνο ή βλάπτουν τη διατήρηση του περιβάλλοντος τιμωρούνται με νόμο.

Άρθρο 40 (Ελευθερία έκφρασης και ενημέρωσης)

  1. Όλοι έχουν το δικαίωμα να εκφράζουν ελεύθερα, να γνωστοποιούν και να μοιράζονται τις ιδέες και τις απόψεις τους με λόγια, εικόνες ή οποιοδήποτε άλλο μέσο, ​​καθώς και το δικαίωμα και την ελευθερία να πληροφορούν άλλους και να πληροφορούνται, χωρίς εμπόδια ή διάκριση.
  2. Η άσκηση των δικαιωμάτων και ελευθεριών που περιγράφονται στο προηγούμενο σημείο δεν πρέπει να παρεμποδίζεται ή να περιορίζεται από οποιοδήποτε είδος ή μορφή λογοκρισίας.
  3. Η ελευθερία έκφρασης και ενημέρωσης περιορίζεται από τα δικαιώματα που απολαμβάνουν όλοι για το καλό όνομα, την τιμή, τη φήμη και την ομοιότητά τους, την ιδιωτικότητα στην προσωπική και οικογενειακή ζωή, την προστασία των παιδιών και των νέων, το κρατικό απόρρητο, το επαγγελματικό απόρρητο και οποιεσδήποτε άλλες εγγυήσεις των δικαιωμάτων αυτών, υπό τους όρους που διέπονται από τον νόμο.
  4. Κάθε άτομο που διαπράττει παράβαση κατά τη διάρκεια της άσκησης της ελευθερίας της έκφρασης και της πληροφόρησης φέρει ευθύνη για τις ενέργειές του, πειθαρχικά, αστικά και ποινικά, σύμφωνα με τους νόμους.
  5. Σύμφωνα με τους νόμους, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο πρέπει να διασφαλίζει το δικαίωμα απάντησης, το δικαίωμα να κάνει διορθώσεις και το δικαίωμα αποζημίωσης για τις ζημίες που υπέστη.

Άρθρο 41 (Ελευθερία συνείδησης, θρησκείας και λατρείας)

  1. Η ελευθερία της συνείδησης, της θρησκείας και της λατρείας είναι απαραβίαστη.
  2. Κανείς δεν στερείται των δικαιωμάτων του, διώκεται ή απαλλάσσεται από υποχρεώσεις λόγω των θρησκευτικών πεποιθήσεών του ή των φιλοσοφικών ή πολιτικών πεποιθήσεών τους.
  3. Σύμφωνα με τους όρους του νόμου, πρέπει να διασφαλίζεται το δικαίωμα του αντιρρησία στη συνείδηση.
  4. Καμία αρχή δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανέναν όσον αφορά τις πεποιθήσεις ή τις θρησκευτικές πρακτικές, εκτός από τη συλλογή στατιστικών στοιχείων που δεν μπορούν να αναγνωριστούν μεμονωμένα.

Άρθρο 42 (Πνευματική ιδιοκτησία)

  1. Οι πνευματικές, καλλιτεχνικές, πολιτικές, επιστημονικές και επικοινωνιακές δραστηριότητες εκφράζονται ελεύθερα, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε λογοκρισία ή άδεια.
  2. Οι συγγραφείς έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα να χρησιμοποιούν, να δημοσιεύουν και να αναπαράγουν το έργο τους, το οποίο μπορεί να μεταβιβαστεί στους κληρονόμους τους για το χρονικό διάστημα που ορίζεται από τον νόμο.
  3. Σύμφωνα με τους νόμους, εξασφαλίζεται:
    1. Προστασία της προσωπικής συμμετοχής στη συλλογική εργασία και στην αναπαραγωγή της ανθρώπινης εικόνας και φωνής, συμπεριλαμβανομένων των πολιτιστικών, εκπαιδευτικών, πολιτικών και αθλητικών δραστηριοτήτων.
    2. Το δικαίωμα των δημιουργών, των εκτελεστών και των αντίστοιχων συνδικαλιστικών και εποπτικών ενώσεων να επωφελούνται οικονομικά από έργα που έχουν δημιουργήσει ή έχουν συμμετάσχει.
  4. Ο νόμος εξασφαλίζει στους δημιουργούς βιομηχανικών εφευρέσεων, διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για εφευρέσεις και τεχνολογικές διεργασίες το προσωρινό προνόμιο της χρήσης τους, εκτός από τη διασφάλιση της προστασίας των βιομηχανικών δημιουργιών, της ιδιοκτησίας των εμπορικών σημάτων, των εταιρικών ονομάτων και άλλων διακριτικών σημάτων, τα συμφέροντα της κοινωνίας και την τεχνολογική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Άρθρο 43 (Ελευθερία της πολιτιστικής και επιστημονικής δημιουργίας)

  1. Η πνευματική, καλλιτεχνική και επιστημονική δημιουργία δεν περιορίζεται.
  2. Η ελευθερία που αναφέρεται στο προηγούμενο σημείο περιλαμβάνει το δικαίωμα δημιουργίας, παραγωγής και διάδοσης επιστημονικών, λογοτεχνικών και καλλιτεχνικών έργων και περιλαμβάνει τη νομοθεσία περί πνευματικής ιδιοκτησίας.

Άρθρο 44 (Ελευθερία του τύπου)

  1. Η ελευθερία του τύπου πρέπει να διασφαλίζεται και να μην υπόκειται σε προηγούμενη λογοκρισία, δηλαδή πολιτικού, ιδεολογικού ή καλλιτεχνικού χαρακτήρα.
  2. Το κράτος πρέπει να διασφαλίζει την πολυφωνική έκφραση, επιβάλλοντας διαφορετικά δικαιώματα ιδιοκτησίας και εκδοτική πολυμορφία στα μέσα ενημέρωσης.
  3. Το κράτος διασφαλίζει την ύπαρξη και την ανεξάρτητη και ποιοτικά ανταγωνιστική λειτουργία της δημόσιας ραδιοτηλεοπτικής υπηρεσίας.
  4. Ο νόμος καθορίζει τις μορφές με τις οποίες ασκείται η ελευθερία του τύπου.

Άρθρο 45 (Δικαίωμα χρόνου μετάδοσης, δικαίωμα απάντησης και πολιτικής απάντησης)

  1. Κατά τη διάρκεια γενικών και τοπικών εκλογών και δημοψηφισμάτων, οι υποψήφιοι έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν χρόνο σε κρατικούς ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς σύμφωνα με το αντικείμενο της εκλογής ή του δημοψηφίσματος, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  2. Τα πολιτικά κόμματα με έδρα στην Εθνοσυνέλευση έχουν το δικαίωμα απάντησης και πολιτικής απάντησης στις δηλώσεις του Εκτελεστικού, υπό τους όρους που ρυθμίζονται από τον νόμο.

Άρθρο 46 (Ελευθερία διαμονής, κυκλοφορίας και μετανάστευσης)

  1. Κάθε πολίτης που διαμένει νόμιμα στην Ανγκόλα μπορεί ελεύθερα να αποκτήσει κατοικία, να μετακομίσει και να εγκατασταθεί οπουδήποτε στην εθνική επικράτεια, εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται στο Σύνταγμα και όταν ο νόμος θεσπίζει περιορισμούς, συγκεκριμένα όσον αφορά την είσοδο και τη διαμονή, την προστασία του περιβάλλοντος ή ζωτικά εθνικά συμφέροντα.
  2. Κάθε πολίτης είναι ελεύθερος να μεταναστεύσει και να εγκαταλείψει το εθνικό έδαφος και να επιστρέψει σ' αυτό, με την επιφύλαξη τυχόν περιορισμών που απορρέουν από την εκπλήρωση των νομίμως καθιερωμένων καθηκόντων.

Άρθρο 47 (Ελευθερία του συνέρχεσθαι και των διαδηλώσεων)

  1. Η ελευθερία του συνέρχεσθαι και η ειρηνική, άοπλη διαδήλωση πρέπει να διασφαλίζονται σε όλους τους πολίτες χωρίς την ανάγκη εξουσιοδότησης και υπό τους όρους του νόμου.
  2. Οι αρμόδιες αρχές πρέπει να ενημερώνονται εκ των προτέρων για τις συγκεντρώσεις και τις διαδηλώσεις που διεξάγονται σε δημόσιους χώρους, υπό τους όρους και για τους σκοπούς που προβλέπονται από τον νόμο.

Άρθρο 48 (Ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι)

  1. Όλοι οι πολίτες έχουν το δικαίωμα ελεύθερου συνεταιρισμού μεταξύ τους χωρίς την απαίτηση διοικητικής εξουσιοδότησης, υπό την προϋπόθεση ότι οι ενώσεις αυτές οργανώνονται με βάση τις δημοκρατικές αρχές, σύμφωνα με τους νόμους.
  2. Οι ενώσεις επιδιώκουν τους σκοπούς τους ελεύθερα και χωρίς παρεμβάσεις των δημόσιων αρχών και δεν μπορούν να διαλυθούν ή να αναστείλουν τις δραστηριότητές τους, εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται από τη νομοθεσία.
  3. Κανείς δεν υποχρεούται να ανήκει σε ένωση ή να εξαναγκαστεί με οποιοδήποτε τρόπο να παραμείνει μέλος μίας.
  4. Οποιεσδήποτε ενώσεις ή ομαδοποιήσεις των οποίων οι σκοποί ή οι δραστηριότητες είναι αντίθετες προς τη συνταγματική τάξη ή οι οποίες ενθαρρύνουν και ασκούν βία, προάγουν τη φυλετισμό, τον ρατσισμό, τη δικτατορία, τον φασισμό ή την ξενοφοβία, συμπεριλαμβανομένων τυχόν στρατιωτικών, στρατιωτικοποιημένων ή παραστρατιωτικών ενώσεων, απαγορεύονται.

Άρθρο 49 (Ελευθερία επαγγελματικών και επιχειρηματικών ενώσεων)

  1. Όλα τα μέλη των φιλελεύθερων ή ανεξάρτητων επαγγελμάτων και, γενικά, όλοι οι αυτοαπασχολούμενοι εγγυώνται την ελευθερία του επαγγελματικού συνεταιρίζεσθαι για να υπερασπιστούν τα δικαιώματα και τα συμφέροντά τους και να ρυθμίσουν την ηθική του κάθε επαγγέλματος.
  2. Οι ενώσεις των μελών των φιλελεύθερων ή ανεξάρτητων επαγγελμάτων διέπονται από τις αρχές της δημοκρατικής οργάνωσης και λειτουργίας και ανεξαρτησίας από το κράτος, σύμφωνα με τους νόμους.
  3. Τα ηθικά πρότυπα των επαγγελματικών ενώσεων δεν πρέπει να έρχονται σε αντίθεση με τη συνταγματική τάξη, τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα ή τον νόμο.

Άρθρο 50 (Συνδικαλιστικές ελευθερίες)

  1. Αναγνωρίζεται ότι όλοι οι εργαζόμενοι έχουν την ελευθερία να δημιουργούν συνδικαλιστικές οργανώσεις για να υπερασπίζονται τα συλλογικά και ατομικά συμφέροντά τους.
  2. Αναγνωρίζεται ότι οι συνδικαλιστικές ενώσεις έχουν το δικαίωμα να υπερασπίζονται τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των εργαζομένων και να ασκούν το δικαίωμα κοινωνικού διαλόγου, το οποίο πρέπει να λαμβάνει δεόντως υπόψη τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων και των κοινοτήτων και την πραγματική δυνατότητα της οικονομίας, υπό τους όρους του νόμου.
  3. Ο νόμος ρυθμίζει την ίδρυση, την ένωση, την ομοσπονδιοποίηση, την οργάνωση και το κλείσιμο των συνδικαλιστικών ενώσεων και εγγυάται την αυτονομία και την ανεξαρτησία τους από τους εργοδότες και το κράτος.

Άρθρο 51 (Δικαίωμα στην απεργία και απαγόρευση της ανταπεργίας)

  1. Οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα στην απεργία.
  2. Οι ανταπεργίες απαγορεύονται και οι εργοδότες δεν μπορούν να θέσουν εντελώς ή μερικώς μια εταιρεία σε ακινησία, η οποία απαγορεύει την πρόσβαση των εργαζομένων σε χώρους εργασίας ή παρόμοιους, ως μέσο επηρεασμού του αποτελέσματος των εργατικών συγκρούσεων.
  3. Ο νόμος ρυθμίζει την άσκηση του δικαιώματος απεργίας και περιορίζει τις υπηρεσίες και τις δραστηριότητες που θεωρούνται ουσιώδεις και επείγουσες όσον αφορά την κάλυψη ζωτικών κοινωνικών αναγκών.

Άρθρο 52 (Συμμετοχή στον δημόσιο βίο)

  1. Κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στον πολιτικό βίο και στη διαχείριση των δημόσιων υποθέσεων είτε άμεσα είτε μέσω ελεύθερα εκλεγμένων αντιπροσώπων και να ενημερώνεται για τις πράξεις του κράτους και τη διαχείριση των δημόσιων υποθέσεων, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον νόμο.
  2. Είναι καθήκον κάθε πολίτη να τηρεί και να σέβεται τον νόμο και να τηρεί τις εντολές των νόμιμων αρχών που εκδίδονται σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου, τηρώντας τα θεμελιώδη δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις εγγυήσεις.

(Υποψηφιότητα για δημόσιο αξίωμα)

  1. Κάθε πολίτης έχει το ελεύθερο και ίσο δικαίωμα να θέτει υποψηφιότητα σε δημόσιο αξίωμα, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  2. Κανείς δεν λαμβάνει μεροληπτική μεταχείριση για τον διορισμό του, με βάση την εργασία ή την επαγγελματική του σταδιοδρομία ή τις κοινωνικές παροχές τις οποίες δικαιούται, λόγω άσκησης πολιτικών δικαιωμάτων ή άσκησης δημόσιας εξουσίας υπό τους όρους του Συντάγματος και από του νόμου.
  3. Κατά τον καθορισμό του δικαιώματος εκλέγεσθαι, ο νόμος καθορίζει μόνο τις περιπτώσεις μη αποδοχής που απαιτούνται για να διασφαλιστεί η ελευθερία επιλογής των εκλογέων και να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία και η έλλειψη προκαταλήψεων κατά την άσκηση των εν λόγω αξιωμάτων.

Άρθρο 54 (Δικαίωμα ψήφου)

  1. Κάθε πολίτης ο οποίος έχει συμπληρώσει την ηλικία των δεκαοκτώ ετών έχει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι για κάθε κρατικό ή τοπικό οργανισμό και να υπηρετεί τη θητεία ή τις εντολές του, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  2. Το δικαίωμα ψήφου δεν μπορεί να περιοριστεί παρά μόνο όσον αφορά τις ανικανότητες και τις αναπηρίες που προβλέπονται στο Σύνταγμα.
  3. Η άσκηση του δικαιώματος ψήφου είναι προσωπική και μη μεταβιβάσιμη και αποτελεί καθήκον του πολίτη.

Άρθρο 55 (Ελευθερία σχηματισμού πολιτικών ενώσεων και πολιτικών κομμάτων)

  1. Υπάρχει ελευθερία δημιουργίας πολιτικών ενώσεων και πολιτικών κομμάτων, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  2. Κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα να συμμετέχει σε πολιτικές ενώσεις και πολιτικά κόμματα, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.

Τμήμα II. Εγγύηση θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών

[Επεξεργασία]

Άρθρο 56 (Γενική εγγύηση του κράτους)

  1. Το κράτος αναγνωρίζει ως απαραβίαστα τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες που κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα και δημιουργεί τις πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές συνθήκες και συνθήκες ειρήνης και σταθερότητας που εγγυώνται την αποτελεσματική υλοποίησή τους και την προστασία τους, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον νόμο.
  2. Είναι καθήκον όλων των δημόσιων αρχών να σέβονται και να εγγυώνται την ελεύθερη άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών και την εκπλήρωση συνταγματικών και νομικών καθηκόντων.

Άρθρο 57 (Περιορισμός δικαιωμάτων, ελευθεριών και εγγυήσεων)

  1. Ο νόμος μπορεί να περιορίζει τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις εγγυήσεις μόνο στις περιπτώσεις που προβλέπονται ρητά στο Σύνταγμα και οι περιορισμοί αυτοί πρέπει να περιορίζονται στον απαραίτητο βαθμό, αναλογικό και εύλογο σε μια ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία, προκειμένου να διαφυλαχθούν άλλα συνταγματικά προστατευόμενα δικαιώματα και συμφέροντα.
  2. Οι νόμοι που περιορίζουν τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις εγγυήσεις πρέπει να είναι γενικής και αφηρημένης φύσης και να μην έχουν αναδρομική ισχύ ούτε να περιορίζουν την έκταση ή το εύρος του ουσιαστικού περιεχομένου των συνταγματικών αρχών.

Άρθρο 58 (Περιορισμός ή αναστολή δικαιωμάτων, ελευθεριών και εγγυήσεων)

  1. Η άσκηση των δικαιωμάτων, ελευθεριών και εγγυήσεων των πολιτών μπορεί να περιοριστεί ή να ανασταλεί μόνο σε περίπτωση πολέμου, πολιορκίας ή έκτακτης ανάγκης, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  2. Μια κατάσταση πολέμου, πολιορκίας ή έκτακτης ανάγκης μπορεί να δηλωθεί μόνο σε μέρος ή σε ολόκληρη την εθνική επικράτεια σε περιπτώσεις πραγματικής ή επικείμενης επίθεσης από ξένες δυνάμεις, σοβαρής απειλής ή διατάραξης της συνταγματικής δημοκρατικής τάξης ή δημόσιας καταστροφής.
  3. Η απόφαση να επιλεγεί μια κατάσταση πολέμου, πολιορκίας ή έκτακτης ανάγκης, πέρα από τη δήλωση και την εφαρμογή της, πρέπει πάντοτε να περιορίζεται στις απαραίτητες και κατάλληλες ενέργειες που απαιτούνται για τη διατήρηση της δημόσιας τάξης και την προστασία των γενικών συμφερόντων, τηρώντας την αρχή της αναλογικότητας και ιδίως όσον αφορά την έκταση και τη διάρκεια και τα χρησιμοποιούμενα μέσα, σε ό,τι είναι απολύτως αναγκαίο για την ταχεία αποκατάσταση της συνταγματικής κανονικότητας.
  4. Η κήρυξη κατάστασης πολέμου, πολιορκίας ή έκτακτης ανάγκης αναθέτει στις δημόσιες αρχές την εξουσία και την ευθύνη να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα που απαιτούνται για την αποκατάσταση της συνταγματικής κανονικότητας.
  5. Σε καμία περίπτωση η κήρυξη μιας κατάστασης πολέμου, πολιορκίας ή έκτακτης ανάγκης δεν μπορεί να επηρεάσει:
    1. Την εφαρμογή συνταγματικών κανόνων σχετικά με τις αρμοδιότητες και τη λειτουργία των οργάνων που ασκούν κυριαρχική εξουσία.
    2. Τα δικαιώματα και τις ασυλίες των μελών των οργάνων που ασκούν κυριαρχική εξουσία.
    3. Το δικαίωμα στη ζωή, την προσωπική ακεραιότητα και την προσωπική ταυτότητα.
    4. Την πολιτική ιδιότητα και ιθαγένεια.
    5. Τη μη αναδρομική φύση του ποινικού δικαίου.
    6. Το δικαίωμα υπεράσπισης.
    7. Την ελευθερία συνείδησης και θρησκείας.
  6. Ειδικός νόμος ρυθμίζει την κατάσταση πολέμου, πολιορκίας ή έκτακτης ανάγκης.

Άρθρο 59 (Απαγόρευση της θανατικής ποινής) Η θανατική ποινή απαγορεύεται.

Άρθρο 60 (Απαγόρευση βασανιστηρίων και μειωτικής μεταχείρισης) Κανείς δεν υπόκειται σε βασανιστήρια, καταναγκαστική εργασία ή σκληρή, εξευτελιστική ή απάνθρωπη μεταχείριση.

Άρθρο 61 (Αποτρόπαια και βίαια εγκλήματα) Τα ακόλουθα είναι μη επιλέξιμα για αμνηστία ή προσωρινή αποφυλάκιση, με την εφαρμογή μέτρων καταναγκασμού:

  1. Γενοκτονία και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, όπως ορίζοντα από τον νόμο.
  2. Εγκλήματα που προβλέπονται από τον νόμο.

Άρθρο 62 (Μη αναστρεψιμότητα της αμνηστείας) Οι νομικές συνέπειες των αμνηστειών που εφαρμόζονται σύμφωνα με τους όρους του νόμου θεωρούνται έγκυρες και μη αναστρέψιμες.

Άρθρο 63 (Δικαιώματα των κρατουμένων και των φυλακισμένων) Κάθε άτομο που έχει στερηθεί την ελευθερία του πρέπει να ενημερώνεται σχετικά με τη φυλάκιση ή την κράτηση τους, για τους αντίστοιχους λόγους και τα δικαιώματα τους, ειδικότερα:

  1. Να τους παρουσιάζεται το ένταλμα φυλάκισης ή κράτησης που έχει εκδοθεί από την αρμόδια αρχή, σύμφωνα με τους νόμους.
  2. Να ενημερώνονται για τον τόπο όπου θα μεταφερθούν.
  3. Να ενημερώσουν την οικογένειά τους και τον δικηγόρο για τη φυλάκισή τους ή την κράτησή τους και τον τόπο όπου θα μεταφερθούν.
  4. Να επιλέγουν έναν δικηγόρο ή έναν σύμβουλο τον οποίο εμπιστεύονται να παρακολουθεί τις αστυνομικές και νομικές έρευνες.
  5. Να συμβουλεύονται δικηγόρο πριν προβούν σε δήλωση.
  6. Να παραμένουν σιωπηλοί και να μην προβαίνουν σε δήλωση ή να το πράττουν μόνο με την παρουσία δικηγόρου της επιλογής τους.
  7. Να μην κάνουν ομολογίες και δηλώσεις που τους ενοχοποιούν.
  8. Να υποβάλλονται σε αρμόδιο δικαστή για την επιβεβαίωση ή μη της φυλάκισης και να δικάζονται μέσα στο νόμιμα καθορισμένο χρονικό διάστημα ή να αποφυλακίζονται.
  9. Να επικοινωνούν σε γλώσσα που καταλαβαίνουν ή μέσω διερμηνέα.

Άρθρο 65 (Εφαρμογή του ποινικού δικαίου)

  1. Η ποινική ευθύνη είναι προσωπική και μη μεταβιβάσιμη.
  2. Κανείς δεν μπορεί να καταδικαστεί σύμφωνα με το ποινικό δίκαιο, εκτός εάν η εν λόγω ενέργεια ή παράλειψη τιμωρείται με βάση προϋπάρχοντα νόμο και κανένα πρόσωπο δεν αποτελεί αντικείμενο μέτρου ασφαλείας, εκτός εάν οι προϋποθέσεις αυτές καθορίζονται σε προϋπάρχοντα νόμο.
  3. Δεν εφαρμόζεται κανένα ποινικό ή ασφαλιστικό μέτρο εκτός εάν επιβάλλεται ρητώς σε προϋπάρχοντα νόμο.
  4. Κανείς δεν υπόκειται σε ποινή ή μέτρο ασφαλείας αυστηρότερο από εκείνο που προβλέπεται κατά τη στιγμή της εν λόγω συμπεριφοράς ή επαλήθευσης των αντίστοιχων προϋποθέσεων και οι ποινικές νομοθεσίες με ευνοϊκότερο για τον εναγόμενο περιεχόμενο εφαρμόζονται αναδρομικά.
  5. Κανείς δεν πρέπει να δικάζεται περισσότερο από μία φορά για το ίδιο θέμα.
  6. Οι αδίκως καταδικασθέντες πολίτες έχουν το δικαίωμα να εφεσιβάλουν τις ποινές τους και να λάβουν αποζημίωση για τυχόν ζημιές που υπέστησαν, όπως προβλέπεται από τον νόμο.

Άρθρο 66 (Όρια για ποινές και μέτρα ασφαλείας)

  1. Κάθε ποινή ή μέτρο ασφαλείας που στερεί ή περιορίζει την ελευθερία είναι διαρκούς χαρακτήρα ή απεριόριστης ή απροσδιόριστης διάρκειας.
  2. Οι καταδικασθέντες που αποτελούν αντικείμενο ποινής ή μέτρου ασφαλείας που τους στερεί την ελευθερία τους, διατηρούν τα θεμελιώδη δικαιώματά τους, υπόκεινται μόνο στους εγγενείς περιορισμούς στις καταδίκες τους και στις ειδικές απαιτήσεις που επιβάλλονται από την εκτέλεση των αντίστοιχων ποινών.

Άρθρο 67 (Εγγυήσεις σε ποινικές διαδικασίες)

  1. Κανείς δεν μπορεί να κρατηθεί, να φυλακιστεί ή να δικαστεί παρά μόνο υπό τους όρους του νόμου, και όλοι οι εναγόμενοι ή οι κρατούμενοι έχουν το δικαίωμα υπεράσπισης, προσφυγής και νομικού συμβούλου.
  2. Όλοι οι πολίτες θεωρούνται αθώοι έως ότου η ποινή τους καταστεί τελεσίδικη.
  3. Ο εναγόμενος έχει το δικαίωμα να επιλέξει δικηγόρο ή νομικό σύμβουλο και να επικουρείται από αυτόν καθ' όλη τη διάρκεια της δικαστικής διαδικασίας και οι υποθέσεις και οι φάσεις της υποχρεωτικής νομικής συνδρομής καθορίζονται από τον νόμο.
  4. Οι κατηγορούμενοι και οι κρατούμενοι έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν επισκέψεις από τον δικηγόρο, την οικογένεια, τους φίλους και τον θρησκευτικό σύμβουλό τους και να επικοινωνούν μαζί τους, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 63 στοιχείο 5 και του άρθρου 194 στοιχείο 3.
  5. Οι κατηγορούμενοι ή οι κρατούμενοι που δεν μπορούν να ορίσουν δικηγόρο για οικονομικούς λόγους πρέπει, σύμφωνα με τους νόμους, να εξασφαλίσουν επαρκή νομική συνδρομή.
  6. Κάθε άτομο που έχει καταδικαστεί έχει το δικαίωμα να ασκήσει προσφυγή ή διαδικασία έκτακτης αναθεώρησης στο αρμόδιο δικαστήριο κατά της ποινικής του ποινής, σύμφωνα με τους νόμους.

Άρθρο 68 (Habeas corpus)

  1. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να ζητήσει την έκδοση διαταγής habeas corpus κατά της κατάχρησης εξουσίας υπό μορφή παράνομης φυλάκισης ή κράτησης, η οποία κατατίθεται στο αρμόδιο δικαστήριο.
  2. Η αίτηση για διακήρυξη habeas corpus μπορεί να υποβληθεί από το ενδιαφερόμενο άτομο ή οποιοδήποτε πρόσωπο ασκεί τα πολιτικά του δικαιώματα.
  3. Η διαδικασία του habeas corpus ρυθμίζεται από τον νόμο.

Άρθρο 69 (Habeas data)

  1. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να ζητήσει την υποβολή εντάλματος habeas data για να βεβαιωθεί ότι είναι ενημερωμένος για κάθε πληροφορία που περιέχεται σε φακέλους, αρχεία και μηχανογραφημένες καταγραφές και ότι ενημερώνεται για τον σκοπό για τον οποίο προορίζεται και, επιπλέον, έχει το δικαίωμα να απαιτεί τη διόρθωση ή την ενημέρωσή τους, σύμφωνα με τους νόμους και παράλληλα με την προστασία του κρατικού και του νόμιμου απορρήτου.
  2. Απαγορεύεται η καταγραφή και επεξεργασία δεδομένων σχετικά με πολιτικές, φιλοσοφικές ή ιδεολογικές πεποιθήσεις, θρησκευτική πίστη, συμμετοχή πολιτικών κομμάτων ή συνδικαλιστικών οργανώσεων ή εθνοτικής καταγωγής των πολιτών για διακρίσεις.
  3. Απαγορεύεται επίσης η πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα τρίτων και η μεταφορά δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από έναν φάκελο σε άλλο εντός διαφόρων υπηρεσιών ή οργάνων, εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται από τον νόμο ή από δικαστικές αποφάσεις.
  4. Οι διατάξεις του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζονται, με τις αναγκαίες προσαρμογές, στις περιπτώσεις habeas data.

Άρθρο 70 (Έκδοση και απέλαση)

  1. Η απέλαση ή η έκδοση πολιτών της Ανγκόλας από την εθνική επικράτεια δεν επιτρέπεται.
  2. Η έκδοση ξένων πολιτών για πολιτικά κίνητρα, για κατηγορίες που τιμωρούνται με θανατική ποινή ή σε περιπτώσεις όπου δικαιολογημένα αναγνωρίζεται ότι η έκδοση μπορεί να οδηγήσει σε βασανιστήρια, απάνθρωπη ή σκληρή μεταχείριση του συγκεκριμένου ατόμου ή θα οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη βλάβη της φυσικής ακεραιότητας σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους που υποβάλλει αίτηση έκδοσης, δεν επιτρέπεται.
  3. Σύμφωνα με τον νόμο, τα δικαστήρια της Ανγκόλας γνωρίζουν τις κατηγορίες εναντίον πολιτών των οποίων η έκδοση δεν επιτρέπεται, σύμφωνα με τις διατάξεις των προηγούμενων σημείων του παρόντος άρθρου.
  4. Η απέλαση από την εθνική επικράτεια αλλοδαπών πολιτών ή απάτριδων με άδεια παραμονής στη χώρα ή αιτούντων άσυλο καθορίζεται μόνο με δικαστική απόφαση, εκτός αν έχει ανακληθεί η εξουσιοδότηση, σύμφωνα με τους νόμους.
  5. Ο νόμος ρυθμίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους έκδοσης και απέλασης αλλοδαπών.

Άρθρο 71 (Δικαίωμα ασύλου)

  1. Σε όλους τους αλλοδαπούς ή εκπατρισμένους πολίτες πρέπει να διασφαλίζεται το δικαίωμα ασύλου σε περίπτωση δίωξης για πολιτικούς λόγους, δηλαδή εκείνους που συνεπάγονται σοβαρή απειλή ή δίωξη ως αποτέλεσμα της εργασίας τους για τη δημοκρατία, την εθνική ανεξαρτησία, την ειρήνη μεταξύ διαφορετικών λαών, την ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους και τα διεθνή νομικά μέσα.
  2. Ο νόμος καθορίζει το καθεστώς των πολιτικών προσφύγων.

Άρθρο 72 (Δικαίωμα δίκαιης και κατάλληλης δίκης) Αναγνωρίζεται ότι κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα δίκαιης και ταχείας δίκης σύμφωνα με τον νόμο.

Άρθρο 73 (Δικαίωμα υποβολής αναφορών, κατηγοριών, αξιώσεων και καταγγελιών) Ο καθένας έχει το δικαίωμα να υποβάλλει ατομικά ή συλλογικά αναφορές, κατηγορίες, αξιώσεις ή καταγγελίες σε κυρίαρχους φορείς ή σε άλλες αρχές για την προάσπιση των δικαιωμάτων του, του Συντάγματος, των νόμων ή του γενικού συμφέροντος και έχει επίσης το δικαίωμα να ενημερώνεται για το αποτέλεσμα της εξέτασής τους εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.

Άρθρο 74 (Δικαίωμα σε λαϊκή δράση) Κάθε πολίτης, είτε μεμονωμένα είτε μέσω ενώσεων που εκπροσωπούν συγκεκριμένα συμφέροντα, έχει το δικαίωμα να ασκεί νομικές διαδικασίες στις περιπτώσεις και υπό τους όρους που προβλέπει ο νόμος, με σκοπό την ακύρωση πράξεων που είναι επιβλαβείς για τη δημόσια υγεία, το κοινό, το ιστορικό και το πολιτιστικό της κληρονομιάς, του περιβάλλοντος, της ποιότητας ζωής, των δικαιωμάτων των καταναλωτών, της νομιμότητας των διοικητικών πράξεων και οποιωνδήποτε άλλων συλλογικών συμφερόντων.

Άρθρο 75 (Ευθύνη του κράτους και άλλων δημόσιων φορέων)

  1. Το κράτος και οι λοιποί δημόσιοι φορείς υπόκεινται από κοινού και από αστική ευθύνη για οποιεσδήποτε ενέργειες και παραλείψεις που διαπράττονται από τα όργανα, τους αντίστοιχους αξιωματούχους τους, τους αντιπροσώπους και το προσωπικό κατά την άσκηση των νομοθετικών, δικαστικών και διοικητικών καθηκόντων τους ή ως αποτέλεσμα των εν λόγω τα καθήκοντα που οδηγούν στην παραβίαση δικαιωμάτων, ελευθεριών και εγγυήσεων ή σε απώλειες σε όσους έχουν δικαίωμα σε αυτούς ή σε τρίτους.
  2. Οι υπεύθυνοι για αυτές τις πράξεις ή παραλείψεις φέρουν ευθύνη γι' αυτές, με ποινικό και πειθαρχικό τρόπο, σύμφωνα με τους νόμους.

Κεφάλαιο III. Οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα και καθήκοντα

[Επεξεργασία]

Άρθρο 76 (Δικαίωμα στην εργασία)

  1. Η εργασία είναι δικαίωμα και καθήκον όλων.
  2. Κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα στην επαγγελματική εκπαίδευση, στη δίκαιη αμοιβή, στις ημέρες ανάπαυσης, στις διακοπές, στην προστασία και στην υγεία και ασφάλεια στον χώρο εργασίας, σύμφωνα με τον νόμο.
  3. Προκειμένου να διασφαλιστεί το δικαίωμα στην εργασία, το κράτος επιφορτίζεται με την προώθηση:
    1. Εφαρμογής πολιτικών για τη δημιουργία εργασίας.
    2. Ίσων ευκαιριών στην επιλογή του επαγγέλματος ή του είδους εργασίας και των προϋποθέσεων που εμποδίζουν την εξαίρεση ή τον περιορισμό λόγω οποιασδήποτε μορφής διάκρισης.
    3. Ακαδημαϊκής κατάρτισης και επιστημονικής και τεχνολογικής ανάπτυξης, καθώς και επαγγελματικής εξέλιξης για τους εργαζομένους.
  4. Η απόλυση χωρίς δίκαιη αιτία είναι παράνομη και οι εργοδότες είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν δίκαιη αποζημίωση στους απολυθέντες εργαζομένους, σύμφωνα με τους νόμους.

Άρθρο 77 (Υγεία και κοινωνική προστασία)

  1. Το κράτος προωθεί και εγγυάται τα μέτρα που είναι αναγκαία για την εξασφάλιση του καθολικού δικαιώματος στην ιατρική περίθαλψη και την υγειονομική περίθαλψη, καθώς και το δικαίωμα στην παιδική φροντίδα και τη φροντίδα μητρότητας, στην περίθαλψη ασθενειών, αναπηρίας, γήρατος και σε καταστάσεις οι οποίες δε δίνουν δικαίωμα εργασίας, σύμφωνα με τον νόμο.
  2. Για την εξασφάλιση του δικαιώματος ιατρικής και υγειονομικής περίθαλψης, το κράτος επιφορτίζεται:
    1. Την ανάπτυξη και διασφάλιση λειτουργικής υγειονομικής υπηρεσίας σε όλη την εθνική επικράτεια.
    2. Τη ρύθμιση της παραγωγής, διανομής, εμπορίας, πώλησης και χρήσης χημικών, βιολογικών και φαρμακευτικών προϊόντων και άλλων μέσων θεραπείας και διάγνωσης.
  3. Την ενθάρρυνση της ανάπτυξης ιατρικής και χειρουργικής κατάρτισης και έρευνας στην ιατρική και την υγειονομική περίθαλψη.
  4. Οι ιδιωτικές και συνεταιριστικές πρωτοβουλίες στους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης, της κοινωνικής πρόνοιας και της κοινωνικής ασφάλισης εποπτεύονται από το κράτος και ασκούνται υπό τους όρους που προβλέπονται από τον νόμο.

Άρθρο 78 (Καταναλωτικά δικαιώματα)

  1. Οι καταναλωτές έχουν το δικαίωμα σε αγαθά και υπηρεσίες καλής ποιότητας, πληροφορίες και διευκρινίσεις, εγγυήσεις για τα προϊόντα και προστασία όσον αφορά τις σχέσεις των καταναλωτών.
  2. Οι καταναλωτές έχουν το δικαίωμα να προστατεύονται από την παραγωγή και την παροχή αγαθών και υπηρεσιών που είναι επιβλαβή για την υγεία και τη ζωή και πρέπει να αποζημιώνονται για τυχόν ζημιές που υπέστησαν.
  3. Η διαφήμιση καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών διέπεται από τον νόμο και απαγορεύεται κάθε μορφή συγκαλυμμένης, έμμεσης ή παραπλανητικής διαφήμισης.
  4. Ο νόμος προστατεύει τους καταναλωτές και εγγυάται την υπεράσπιση των συμφερόντων τους.

Άρθρο 79 (Δικαίωμα στη μόρφωση, στον πολιτισμό και στην άθληση)

  1. Το κράτος προωθεί την πρόσβαση όλων στη μόρφωση, στην εκπαίδευση, στον πολιτισμό και στον αθλητισμό, ενθαρρύνοντας τους διάφορους ιδιωτικούς φορείς να συμμετέχουν στην εφαρμογή τους, σύμφωνα με τους νόμους
  2. Το κράτος προωθεί την επιστήμη και την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα.
  3. Οι ιδιωτικές και συνεταιριστικές πρωτοβουλίες στους τομείς της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και του αθλητισμού ασκούνται υπό τους όρους που προβλέπονται από τον νόμο.

Άρθρο 80 (Παιδική ηλικία)

  1. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν ιδιαίτερη προσοχή από την οικογένεια, την κοινωνία και το κράτος, οι οποίοι θεσμοί, συνεργαζόμενοι στενά, διασφαλίζουν ότι προστατεύονται πλήρως από όλες τις μορφές παραμέλησης, διακρίσεων, καταπίεσης, εκμετάλλευσης και κατάχρησης εξουσίας, εντός της οικογένειας και άλλων ιδρυμάτων.
  2. Οι κρατικές πολιτικές για την οικογένεια, την παιδεία και την υγεία πρέπει να διασφαλίζουν την αρχή των υψηλότερων συμφερόντων του παιδιού, ως μέσο εξασφάλισης της πλήρους σωματικής, πνευματικής και πολιτιστικής τους ανάπτυξης.
  3. Το κράτος εξασφαλίζει ειδική προστασία για τα παιδιά που είναι ορφανά, άτομα με ειδικές ανάγκες, εγκαταλελειμμένα ή με οποιονδήποτε τρόπο στερούνται κανονικού οικογενειακού περιβάλλοντος.
  4. Το κράτος ρυθμίζει την υιοθεσία των παιδιών, προάγοντας την ένταξή τους σε οικογενειακό περιβάλλον και προσπαθώντας να εξασφαλίσει την πλήρη ανάπτυξή τους.
  5. Απαγορεύεται στους ανήλικους σχολικής ηλικίας να εργάζονται, σύμφωνα με τους νόμους.

Άρθρο 81 (Νεολαία)

  1. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική απόλαυση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων τους, οι νέοι πρέπει να τύχουν ειδικής προστασίας, ιδίως:
    1. Στην εκπαίδευση, στην επαγγελματική κατάρτιση και στον πολιτισμό.
    2. Κατά την πρόσβαση στην πρώτη εργασία, στην εργασία και σε σχέση με την κοινωνική ασφάλιση.
    3. Στην πρόσβαση στη στέγαση.
    4. Στη φυσική αγωγή και στον αθλητισμό.
    5. Στην εκμετάλλευση του ελεύθερου χρόνου τους.
  2. Για την εφαρμογή των διατάξεων του προηγούμενου σημείου, ο νόμος δημιουργεί βάσεις για την ανάπτυξη πολιτικών για τη νεολαία.
  3. Οι στόχοι προτεραιότητας της πολιτικής για τη νεολαία είναι η ανάπτυξη της προσωπικότητας των νέων, η δημιουργία των συνθηκών που απαιτούνται για την αποτελεσματική ένταξή τους στον επαγγελματικό βίο, η αγάπη για την ελεύθερη δημιουργικότητα και η αίσθηση της κοινωφελούς εργασίας.
  4. Το κράτος, σε συνεργασία με τις οικογένειες, τα σχολεία, τις επιχειρήσεις, τις οργανώσεις κατοίκων, τους πολιτιστικούς συλλόγους και τα ιδρύματα και τις πολιτιστικές και ψυχαγωγικές συλλογικότητες, προωθεί και υποστηρίζει τις οργανώσεις νεολαίας για την επίτευξη των εν λόγω στόχων, πέρα από τις διεθνείς ανταλλαγές νέων.

Άρθρο 82 (Ηλικιωμένοι)

  1. Οι ηλικιωμένοι έχουν δικαίωμα στην οικονομική ασφάλεια, στη στέγαση και σε οικογενειακή και κοινωνική ζωή που σέβεται την προσωπική τους αυτονομία που αποτρέπει και κάμπτει την απομόνωση ή την κοινωνική περιθωριοποίηση.
  2. Οι πολιτικές για τους ηλικιωμένους περιλαμβάνουν οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά μέτρα που προσφέρουν στους ηλικιωμένους ευκαιρίες προσωπικής ολοκλήρωσης μέσω της ενεργού συμμετοχής τους στην κοινωνική ζωή.

Άρθρο 83 (Πολίτες με αναπηρία)

  1. Οι πολίτες με αναπηρία απολαύουν πλήρως των δικαιωμάτων και υπόκεινται στα καθήκοντα που κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα, με την επιφύλαξη τυχόν περιορισμών στην άσκηση ή την εκπλήρωση δικαιωμάτων και καθηκόντων που δεν είναι σε θέση ή δεν είναι σε πλήρη θέση να απολαμβάνουν ή να εκτελούν.
  2. Το κράτος θεσπίζει εθνική πολιτική για την πρόληψη της αναπηρίας, τη θεραπεία, την αποκατάσταση και την ένταξη των πολιτών με ειδικές ανάγκες, την παροχή στήριξης στις οικογένειές τους και την άρση των εμποδίων στην κινητικότητα.
  3. Το κράτος υιοθετεί πολιτικές που στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας όσον αφορά τα καθήκοντα ένταξης, σεβασμού και αλληλεγγύης προς τους πολίτες με ειδικές ανάγκες.
  4. Το κράτος ενθαρρύνει και υποστηρίζει την ειδική εκπαίδευση και την τεχνική και επαγγελματική κατάρτιση των πολιτών με ειδικές ανάγκες.

Άρθρο 84 (Απόμαχοι και βετεράνοι του έθνους)

  1. Οι πολεμιστές του εθνικού αγώνα ανεξαρτησίας, οι βετεράνοι του έθνους, οι ανάπηροι κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής ή παραστρατιωτικής θητείας και τα ανήλικα τέκνα και οι επιζώντες σύζυγοι πολεμιστών που έπεσαν στο καθήκον, απολαύουν ειδικού καθεστώτος και προστασίας του κράτους και της κοινωνίας, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  2. Το κράτος είναι υπεύθυνο για την προώθηση πολιτικών που θα διασφαλίζουν την κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ένταξη των πολιτών που αναφέρονται στο προηγούμενο σημείο, καθώς και για την προστασία, τήρηση και διατήρηση των ιστορικών επιτευγμάτων στα οποία διαδραμάτισαν ηγετικό ρόλο.

Άρθρο 85 (Δικαίωμα στη στέγαση και στον ποιοτικό βίο) Κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα στη στέγαση και στην ποιότητα ζωής.

Άρθρο 86 (Κοινότητες αποδήμων) Το κράτος ενθαρρύνει τις ενώσεις για τους υπηκόους της Ανγκόλας στο εξωτερικό και προωθεί τους δεσμούς με τη χώρα καθώς και τους οικονομικούς, κοινωνικούς, πολιτιστικούς και πατριωτικούς δεσμούς και την αλληλεγγύη με τις κοινότητες των απόδημων που εδρεύουν εκεί ή με κοινότητες που έχουν σχέση με την Ανγκόλα με βάση την προέλευση, την ομαιμοσύνη, τον πολιτισμό και την ιστορία.

Άρθρο 87 (Ιστορική, πολιτιστική και καλλιτεχνική κληρονομιά)

  1. Οι πολίτες και οι κοινότητες έχουν το δικαίωμα να σέβονται, να εκτιμούν και να διατηρούν την πολιτιστική, γλωσσική και καλλιτεχνική τους ταυτότητα.
  2. Το κράτος προάγει και ενθαρρύνει τη διατήρηση και την εκτίμηση της ιστορικής, πολιτιστικής και καλλιτεχνικής κληρονομιάς του λαού της Ανγκόλας.

Άρθρο 88 (Καθήκον στη συνεισφορά) Είναι καθήκον όλων να συνεισφέρουν στις δημόσιες δαπάνες και στην κοινωνία ανάλογα με τα οικονομικά τους μέσα και τα οφέλη που απολαμβάνουν μέσω φόρων και τελών βασίζονται σε δίκαιο φορολογικό σύστημα, σύμφωνα με τους νόμους.

Μέρος III. Οικονομική, χρηματοοικονομική και δημοσιονομική οργάνωση

[Επεξεργασία]

Κεφαλαίο I. Γενικές αρχές

[Επεξεργασία]

Άρθρο 89 (Θεμελιώδεις αρχές)

  1. Η οργάνωση και ρύθμιση των οικονομικών δραστηριοτήτων βασίζεται στη γενική εγγύηση των γενικών οικονομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών γενικά και στην εκτίμηση της εργασίας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, σύμφωνα με τις ακόλουθες θεμελιώδεις αρχές:
    1. Ο ρόλος του κράτους ως ρυθμιστή της οικονομίας και συντονιστή της ισορροπημένης εθνικής οικονομικής ανάπτυξης, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
    2. Ελευθερία συμμετοχής σε οικονομικές και επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, ασκούμενες υπό τους όρους του νόμου.
    3. Οικονομία της αγοράς που βασίζεται στις αρχές και τις αξίες του υγιούς ανταγωνισμού, της ηθικής και της δεοντολογίας, όπως προβλέπεται και διασφαλίζεται από τον νόμο.
    4. Σεβασμός και προστασία της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και των πρωτοβουλιών.
    5. Κοινωνική λειτουργία της ιδιοκτησίας.
    6. Μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων και κοινωνικών ανισοτήτων.
    7. Κοινωνικός διάλογος.
    8. Προστασία των καταναλωτών και του περιβάλλοντος.
  2. Οι μορφές και το σύστημα κρατικής παρέμβασης ρυθμίζονται από τον νόμο.

Άρθρο 90 (Κοινωνική δικαιοσύνη) Το κράτος προάγει την κοινωνική ανάπτυξη με:

  1. Την υιοθέτηση κριτηρίων για την ανακατανομή του πλούτου, η οποία δίνει προτεραιότητα στους πολίτες και, ειδικότερα, στους πιο ευάλωτους και άπορους κλάδους της κοινωνίας.
  2. Την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης, ως καθήκον του κράτους, μέσω μιας δημοσιονομικής πολιτικής που διασφαλίζει τη δικαιοσύνη, την ισότητα και την αλληλεγγύη σε όλους τους τομείς της εθνικής ζωής.
  3. Την ενθάρρυνση, στήριξη και ρύθμιση των παρεμβάσεων του ιδιωτικού τομέα που συνδέονται με την επίτευξη κοινωνικών δικαιωμάτων.
  4. Την εξάλειψη των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών εμποδίων για την επίτευξη πραγματικών ίσων ευκαιριών για τους πολίτες.
  5. Την εξασφάλιση ότι όλοι οι πολίτες απολαμβάνουν τα οφέλη που προκύπτουν από συλλογικές προσπάθειες όσον αφορά την ανάπτυξη, ειδικά όσον αφορά την ποσοτική και ποιοτική βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.

Άρθρο 91 (Σχεδιασμός)

  1. Το κράτος συντονίζει, ρυθμίζει και προωθεί την εθνική ανάπτυξη με βάση ένα σύστημα σχεδιασμού, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον νόμο και με την επιφύλαξη της διάταξης που περιέχεται στο Άρθρο 14 του παρόντος Συντάγματος.
  2. Στόχος του σχεδιασμού είναι η προώθηση της βιώσιμης και αρμονικής ανάπτυξης της χώρας, η εξασφάλιση δίκαιης κατανομής του εθνικού εισοδήματος, η διατήρηση του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής όλων των πολιτών.
  3. Ο νόμος καθορίζει και ρυθμίζει το εθνικό σύστημα σχεδιασμού.

Άρθρο 92 (Οικονομικοί τομείς)

  1. Το κράτος εγγυάται τη συνύπαρξη των δημόσιων, ιδιωτικών και συνεταιριστικών τομέων, εξασφαλίζοντας ότι όλοι αντιμετωπίζονται και προστατεύονται σύμφωνα με τους νόμους.
  2. Το κράτος αναγνωρίζει και προστατεύει το δικαίωμα των αγροτικών κοινοτήτων να χρησιμοποιούν και να επωφελούνται από τα μέσα παραγωγής, σύμφωνα με το Σύνταγμα, το δίκαιο και το εθιμικό δίκαιο.

Άρθρο 93 (Αποκλειστικές κρατικές ευθύνες)

  1. Οι κεντρικές και οι εκδοτικές δραστηριότητες της τράπεζας αποτελούν αποκλειστική ευθύνη του κράτους.
  2. Ο νόμος καθορίζει και ρυθμίζει τις οικονομικές δραστηριότητες που αποτελούν αποκλειστική αρμοδιότητα του κράτους, πέραν των όρων πρόσβασης στις διάφορες οικονομικές δραστηριότητες.

Άρθρο 94 (Ιδιοκτησία του κράτους) Η ιδιοκτησία του κράτους και των διαφόρων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ανήκουν στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον νόμο.

Άρθρο 95 (Κοινό κτήμα)

  1. Τα ακόλουθα αποτελούν περιουσία στο κοινό κτήμα:
    1. Τα εσωτερικά ύδατα, τα χωρικά ύδατα και τα παρακείμενα θαλάσσια στρώματα, εκτός από τις λίμνες, τις λιμνοθάλασσες και τις υδάτινες οδούς, συμπεριλαμβανομένων των πυθμένων τους.
    2. Βιολογικοί και μη βιολογικοί πόροι που υπάρχουν στα εσωτερικά και χωρικά ύδατα, η παρακείμενη ζώνη, η αποκλειστική οικονομική ζώνη και η υφαλοκρηπίδα.
    3. Εθνικός εναέριος χώρος.
    4. Ορυκτά, πηγές ορυκτών και ιαματικών υδάτων, φυσικές υπόγειες κοιλότητες και άλλοι φυσικοί πόροι που υπάρχουν στο έδαφος και στο υπέδαφος, με εξαίρεση τους βράχους, τη συνήθη γη και άλλα υλικά που χρησιμοποιούνται συνήθως ως πρώτες ύλες σε αστικές κατασκευές.
    5. Δημόσιοι αυτοκινητόδρομοι και δρόμοι, λιμάνια, αεροδρόμια, γέφυρες και δημόσιες σιδηροδρομικές γραμμές.
    6. Παραλίες και παράκτιες περιοχές.
    7. Οι εκτάσεις γης που προορίζονται για την προστασία του περιβάλλοντος, συγκεκριμένα τα πάρκα και τα φυσικά καταφύγια για τη διατήρηση της άγριας χλωρίδας και πανίδας και οι υποδομές τους.
    8. Ζώνες που προορίζονται για λιμάνια και αεροδρόμια και ταξινομούνται ως έχουν από τον νόμο.
    9. Ζώνες που προορίζονται για στρατιωτική άμυνα.
    10. Μνημεία και ιδιότητες εθνικού ενδιαφέροντος, δεόντως ταξινομημένα και συμπεριλαμβανόμενα στο κοινό, σύμφωνα με τους νόμους.
    11. Κάθε άλλη ιδιοκτησία που ορίζεται από το νόμο ή αναγνωρίζεται από το διεθνές δίκαιο.
  2. Όλα τα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν στον δημόσιο τομέα πρέπει να είναι μη μεταβιβάσιμα, αδιαφανή και άθικτα από κατάσχεση.
  3. Ο νόμος ρυθμίζει την έννομη τάξη των περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν στο κοινό κτήμα και καθορίζει ποιο ανήκει στο κράτος και στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, το σύστημα και τις μορφές παραχώρησης και το σύστημα εκποίησης της εν λόγω περιουσίας.

Άρθρο 96 (Ιδιωτικό κτήμα) Τα περιουσιακά στοιχεία που δεν κατοχυρώνονται ρητά στο Σύνταγμα και στον νόμο ως δημόσια περιουσιακά στοιχεία του κράτους και των διαφόρων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ανήκουν στο ιδιωτικό κτήμα του κράτους, υπόκεινται στο σύστημα ιδιωτικού δικαίου ή ένα ειδικό σύστημα και η διοίκησή τους ρυθμίζεται από τον νόμο.

Άρθρο 97 (Μη αναστρέψιμη εθνικοποίηση και κατάσχεση) Όλες οι νομικές συνέπειες της εθνικοποίησης και της δήμευσης που πραγματοποιούνται σύμφωνα με τους όρους της κατάλληλης νομοθεσίας θεωρούνται έγκυρες και μη αναστρέψιμες, χωρίς συμβιβασμό με τις διατάξεις της ειδικής νομοθεσίας για την εκ νέου ιδιωτικοποίηση.

Άρθρο 98 (Δικαιώματα γης)

  1. Όλες οι εκτάσεις αρχικά ανήκουν στο κράτος και αποτελούν μέρος του ιδιωτικού του κτήματος, με σκοπό την παραχώρηση και την προστασία των δικαιωμάτων της γης των ατόμων ή των εταιρικών σωμάτων και των αγροτικών κοινοτήτων, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου και χωρίς συμβιβασμό με τη διάταξη που περιέχεται στο σημείο 3 του παρόντος άρθρου.
  2. Το κράτος αναγνωρίζει και εγγυάται το δικαίωμα στην ιδιωτική ιδιοκτησία της γης, που συνιστάται σύμφωνα με τους όρους του νόμου.
  3. Το κράτος χορηγεί μόνο ιδιωτική ιδιοκτησία γης και τη διαβίβασή του σε πολίτες του έθνους, σύμφωνα με τους όρους του νόμου.

Κεφάλαιο II. Χρηματοπιστωτικό και δημοσιονομικό σύστημα

[Επεξεργασία]

Άρθρο 99 (Χρηματοπιστωτικό σύστημα)

  1. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα οργανώνεται κατά τρόπον ώστε να εξασφαλίζεται η συσσώρευση, η κατάθεση, η κεφαλαιοποίηση και η ασφάλεια των αποταμιεύσεων, καθώς και η κινητοποίηση και η εφαρμογή των οικονομικών πόρων που απαιτούνται για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον νόμο.
  2. Η οργάνωση, η λειτουργία και η εποπτεία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ρυθμίζονται από τον νόμο.

Άρθρο 100 (Εθνική Τράπεζα της Ανγκόλας)

  1. Η Εθνική Τράπεζα της Ανγκόλας, ως κεντρική τράπεζα έκδοσης, διασφαλίζει ότι διατηρείται η αξία του εθνικού νομίσματος και συμμετέχει στον καθορισμό των νομισματικών, χρηματοπιστωτικών και συναλλαγματικών πολιτικών.
  2. Ο νόμος ορίζει την οργάνωση, τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες της Εθνικής Τράπεζας της Ανγκόλας.

Άρθρο 101 (Δημοσιονομικό σύστημα) Το δημοσιονομικό σύστημα πρέπει να στοχεύει στην κάλυψη των οικονομικών αναγκών του κράτους και άλλων δημόσιων φορέων, να εξασφαλίζει την πραγματοποίηση των οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών του κράτους και να αναλαμβάνει τη δίκαιη κατανομή του εισοδήματος και του εθνικού πλούτου.

Άρθρο 102 (Φόροι)

  1. Οι φόροι μπορούν να επιβληθούν μόνο με νόμο, ο οποίος καθορίζει τη δυνατότητα εφαρμογής τους και το ποσοστό τους, τα φορολογικά οφέλη και τις εγγυήσεις για τους φορολογούμενους.
  2. Οι δημοσιονομικοί κανονισμοί δεν είναι αναδρομικοί εκτός εάν εφαρμόζονται ως κυρώσεις, όταν είναι ευνοϊκότεροι για τους φορολογούμενους.
  3. Η επιβολή φόρων που καταβάλλονται από τις τοπικές αρχές και η ευθύνη για τη συλλογή τους καθορίζονται από τον νόμο.

Άρθρο 103 (Ειδικές συνεισφορές)

  1. Η δημιουργία, η τροποποίηση ή η ακύρωση των ειδικών συνεισφορών που οφείλονται σε δημόσιες υπηρεσίες, η χρήση του δημόσιου κτήματος και όλες οι άλλες περιπτώσεις που προβλέπονται από τον νόμο πρέπει να αναφέρονται στο ρυθμιστικό δίκαιο για το κατάλληλο νομικό σύστημα.
  2. Οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, οι πληρωμές για εργασία ή υπηρεσίες που παρέχονται από δημόσιους φορείς ή οργανισμούς υπό τους όρους του ιδιωτικού δικαίου και οποιεσδήποτε άλλες εισφορές που προβλέπονται από τον νόμο διέπονται από ειδική νομοθεσία.

Άρθρο 104 (Κρατικός προϋπολογισμός)

  1. Ο κρατικός προϋπολογισμός αποτελεί το ετήσιο ή πολυετές ενοποιημένο κρατικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα και πρέπει να αντικατοπτρίζει τους σκοπούς, τους στόχους και τα μέτρα που περιέχονται στα εθνικά μέσα σχεδιασμού.
  2. Ο κρατικός προϋπολογισμός αποτελεί ενιαίο προϋπολογισμό, εκτιμά το ύψος των εσόδων που πρέπει να αποκτηθούν και καθορίζει όρια για τις εξουσιοδοτημένες δαπάνες σε κάθε οικονομικό έτος για όλες τις υπηρεσίες, τους δημόσιους οργανισμούς, τα αυτόνομα ταμεία και την κοινωνική ασφάλιση, πέραν εκείνων των τοπικών αρχών, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι χρηματοδοτούνται όλες οι εκτιμώμενες δαπάνες.
  3. Το κράτος καθορίζει τους κανόνες για την κατάρτιση, παρουσίαση, έγκριση, εκτέλεση, εποπτεία και έλεγχο του κρατικού προϋπολογισμού.
  4. Η εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού πρέπει να τηρεί τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής διακυβέρνησης και εποπτεύεται από την Εθνοσυνέλευση και το Ελεγκτικό Συνέδριο υπό τους όρους που ορίζει ο νόμος.

Μέρος IV. Οργάνωση της κρατικής εξουσίας

[Επεξεργασία]

Κεφάλαιο Ι. Γενικές αρχές

[Επεξεργασία]

Άρθρο 105 (Κυρίαρχα σώματα)

  1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η Εθνοσυνέλευση και τα δικαστήρια είναι τα κυρίαρχα σώματα.
  2. Ο σχηματισμός, η σύνθεση, οι εξουσίες και η λειτουργία των κυρίαρχων σωμάτατων ορίζονται στο Σύνταγμα.
  3. Τα κυρίαρχα σώματα πρέπει να σέβονται τον διαχωρισμό και την αλληλεξάρτηση των λειτουργιών που καθορίζονται στο Σύνταγμα.

Άρθρο 106 (Διορισμός του Προέδρου της Δημοκρατίας και μελών της Εθνοσυνέλευσης) Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και τα μέλη της Εθνοσυνέλευσης εκλέγονται με καθολική, άμεση, μυστική και περιοδική ψηφοφορία, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.

Άρθρο 107 (Εκλογική διοίκηση)

  1. Οι εκλογικές διαδικασίες οργανώνονται από ανεξάρτητα όργανα εκλογικής διοίκησης, των οποίων η δομή, τα καθήκοντα, η σύνθεση και οι αρμοδιότητές τους καθορίζονται από τον νόμο.
  2. Το εκλογικό μητρώο είναι επίσημο, υποχρεωτικό και μόνιμο, σύμφωνα με τους νόμους.

Κεφάλαιο II. Εκτελεστική εξουσία

[Επεξεργασία]

Τμήμα Ι. Πρόεδρος της Δημοκρατίας

[Επεξεργασία]

Άρθρο 108 (Αρχηγός του Κράτους και Εκτελεστική Εξουσία)

  1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ο αρχηγός του κράτους, η εκτελεστική εξουσία και ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της Ανγκόλας.
  2. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ασκεί εκτελεστική εξουσία, επικουρούμενη από αντιπρόεδρο, υπουργούς της επικρατείας και υπουργούς.
  3. Οι υπουργοί της επικρατείας και οι υπουργοί επικουρούνται από υπουργούς της επικρατείας ή υφυπουργούς, εφόσον υπάρχουν.
  4. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προωθεί και διασφαλίζει την εθνική ενότητα, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας και εκπροσωπεί το έθνος στην επικράτεια και διεθνώς.
  5. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σέβεται και υπερασπίζεται το Σύνταγμα, διασφαλίζει την τήρηση των νόμων, των συμφωνιών και των διεθνών συνθηκών και προωθεί και εγγυάται την ομαλή λειτουργία των κρατικών οργάνων.

Άρθρο 109 (Εκλογή)

  1. Το πρόσωπο που τοποθετείται στον εθνικό κατάλογο πολιτικού κόμματος ή συνασπισμού πολιτικών κομμάτων το οποίο λαμβάνει τις περισσότερες ψήφους στις γενικές εκλογές που διεξάγονται σύμφωνα με το άρθρο 142 του παρόντος Συντάγματος εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας και επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας.
  2. Το άτομο που ορίζεται επικεφαλής του καταλόγου προσδιορίζεται στο ψηφοδέλτιο προς όφελος των ψηφοφόρων.

Άρθρο 110 (Επιλεξιμότητα)

  1. Οι πολίτες με καταγωγή από την Ανγκόλα ηλικίας τουλάχιστον τριάντα πέντε, οι οποίοι έχουν τη μόνιμη διαμονή τους στη χώρα για τουλάχιστον δέκα χρόνια και κατέχουν πλήρως τα αστικά και πολιτικά τους δικαιώματα και τις σωματικές και διανοητικές τους ικανότητες, είναι επιλέξιμοι για εκλογή ως Προέδρου της Δημοκρατίας .
  2. Δεν μπορούν να εκλεγούν ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας:
    1. Πολίτες οποιασδήποτε αποκτηθείσας ιθαγένειας.
    2. Υπηρετούντες δικαστές και εισαγγελείς.
    3. Υπηρετούντες δικαστές του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
    4. Υπηρετούντες δικαστές του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
    5. Ο Διαμεσολαβητής και ο Αναπληρωτής Διαμεσολαβητής.
    6. Μέλη των οργάνων εκλογικής διοίκησης.
    7. Στρατιώτες και μέλη των ενόπλων δυνάμεων σε ενεργό υπηρεσία.
    8. Οι πρώην πρόεδροι της Δημοκρατίας οι οποίοι έχουν υπηρετήσει δύο θητείες, έχουν αποσυρθεί από το αξίωμα ή παραιτήθηκαν ή εγκατέλειψαν τη θέση τους.

Άρθρο 111 (Υποψηφιότητες)

  1. Οι υποψηφιότητες για τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας προτείνονται από πολιτικά κόμματα ή συνασπισμούς πολιτικών κομμάτων.
  2. Στις υποψηφιότητες που αναφέρονται στο προηγούμενο σημείο μπορούν να περιλαμβάνονται πολίτες οι οποίοι δεν είναι μέλη πολιτικού κόμματος ή συνασπισμού πολιτικών κομμάτων.

Άρθρο 112 (Ημερομηνία εκλογής)

  1. Οι γενικές εκλογές καλούνται μέχρι ενενήντα ημέρες πριν από τη λήξη της θητείας του προέδρου της Δημοκρατίας και των μελών της Εθνοσυνέλευσης.
  2. Οι γενικές εκλογές διεξάγονται τριάντα ημέρες πριν από τη λήξη της θητείας του προέδρου της Δημοκρατίας και των μελών της Εθνοσυνέλευσης.

Τμήμα II. Διάρκεια θητείας, ορκωμοσία και αντικατάσταση

[Επεξεργασία]

Άρθρο 113 (Διάρκεια θητείας)

  1. Η θητεία του Προέδρου της Δημοκρατίας διαρκεί πέντε χρόνια, ξεκινώντας από την ορκωμοσία του και τελειώνοντας με την ορκωμοσία του νέου εκλεγμένου Προέδρου.
  2. Κάθε πολίτης μπορεί να υπηρετήσει μέχρι δύο θητείες ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Άρθρο 114 (Ορκωμοσία)

  1. Ο εκλεγμένος Πρόεδρος της Δημοκρατίας ορκίζεται από τον Πρόεδρο του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
  2. Η ορκωμοσία πραγματοποιείται έως και δεκαπέντε ημέρες μετά την επίσημη δημοσίευση των αποτελεσμάτων των εκλογών.
  3. Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας αποτελεί δικαιολογημένο λόγο για την καθυστέρηση της ανάληψης κοινοβουλευτικής έδρας.

Άρθρο 115 (Όρκος) Κατά τη διάρκεια της ορκωμοσίας, ο εκλεγμένος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με το δεξί του χέρι στο Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Ανγκόλας, δίνει τον ακόλουθο όρκο:

Εγώ (πλήρες όνομα), ορκίζομαι στο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, δίνω τον όρκο στην τιμή μου:
  • Να εκτελέσω πιστά το αξίωμα στο οποίο είμαι αφιερωμένος.
  • Να τηρώ το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Ανγκόλας και τους νόμους της χώρας και να τους παρακολουθώ την τήρηση τους.
  • Να υπερασπίζομαι την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την ενότητα του έθνους και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
  • Να υπερασπίζομαι την ειρήνη και τη δημοκρατία και να προωθώ τη σταθερότητα, την ευημερία και την κοινωνική πρόοδο όλων των πολιτών της Ανγκόλας.

Άρθρο 116 (Παραίτηση από το αξίωμα) Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να παραιτηθεί από το αξίωμα μέσω διαγγέλματος που απευθύνεται στην Εθνοσυνέλευση, ενημερώνοντας επίσης το Συνταγματικό Δικαστήριο.

Τμήμα III. Αρμοδιότητες

[Επεξεργασία]

Άρθρο 117 (Αποκλειστική ευθύνη έναντι του Συντάγματος) Οι ευθύνες του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι εκείνες που ορίζονται στο παρόν Σύνταγμα.

Άρθρο 118 (Διάγγελμα προς το έθνος) Με αφορμή την έναρξη των εργασιών του κοινοβουλίου και στην Εθνοσυνέλευση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απευθύνει διάγγελμα προς τη χώρα σχετικά με την κατάσταση του έθνους και τις πολιτικές που συνιστώνται για την επίλυση των κύριων θεμάτων, την προώθηση της ευημερίας του λαού της Ανγκόλας και την ανάπτυξη της χώρας.

Άρθρο 119 (Αρμοδιότητες αρχηγού κράτους) Ως αρχηγός του κράτους, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι υπεύθυνος για:

  1. Τον διορισμό του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας, μεταξύ των ατόμων που ανήκουν στο αντίστοιχο εκλογικό ψηφοδέλτιο, και παύση από το αξίωμα.
  2. Τον ορισμό γενικών και τοπικών εκλογές υπό τους όρους που καθορίζονται στο Σύνταγμα και στον νόμο.
  3. Την πραγματοποίηση ομιλιών στην Εθνική Συνέλευση.
  4. Σε συνεργασία με το Συνταγματικό Δικαστήριο, την προώθηση της εκ των προτέρων και της συνεχούς επανεξέταση της συνταγματικότητας της νομοθεσίας και των διεθνών συνθηκών, καθώς και των αντισυνταγματικών παραλείψεων, σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στο Σύνταγμα.
  5. Τον διορισμό και παύση από το αξίωμα των υπουργών επικρατείας, των υπουργών, των υπουργών εξωτερικών και των υφυπουργών.
  6. Τον διορισμό του προεδρεύοντα του Συνταγματικού Δικαστηρίου και των υπόλοιπων δικαστών του εν λόγω δικαστηρίου.
  7. Τον διορισμό του προεδρεύοντα του Ανωτάτου Δικαστηρίου, του αναπληρωτή προεδρεύοντα δικαστή και των άλλων δικαστών του εν λόγω δικαστηρίου, κατόπιν συστάσεως του αντίστοιχου Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου.
  8. Τον διορισμό του Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, του Αναπληρωτή Προεδρεύοντα Δικαστή και των άλλων δικαστών του εν λόγω δικαστηρίου, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος.
  9. Τον διορισμό του Προεδρεύοντος Δικαστή, του Αναπληρωτού Προεδρεύοντος Δικαστή και των άλλων δικαστών του Ανώτατου Στρατιωτικού Δικαστηρίου.
  10. Τον διορισμό και την παύση από το αξίωμα του Γενικού Εισαγγελέα, των Αναπληρωτών Γενικών Εισαγγελέων και, ύστερα από σύσταση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου της Εισαγγελίας, των Βοηθών Γενικών Εισαγγελέων, καθώς και των Στρατιωτικών Εισαγγελέων του Ανώτατου Στρατιωτικού Δικαστηρίου.
  11. Τον διορισμό και την παύση από το αξίωμα του Διοικητή και των Υποδιοικητών της Εθνικής Τράπεζας της Ανγκόλας.
  12. Τον διορισμό και την παύση των επαρχιακών διοικητών και υποδιοικητών.
  13. Την κήρυξη δημοψηφισμάτων, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  14. Τη διακήρυξη κατάστασης πολέμου και την υπογραφή ανακωχής, σε διαβούλευση με την Εθνοσυνέλευση.
  15. Την κήρυξη αμνηστίας για αδικήματα ή κοινές ποινές.
  16. Τη δήλωση κατάσταση πολιορκίας, σε συνεννόηση με την Εθνοσυνέλευση.
  17. Τη δήλωση έκτακτης ανάγκης, σε διαβούλευση με την Εθνοσυνέλευση.
  18. Την απονομή παρασήμων και τιμητικών τίτλων, σύμφωνα με τους όρους του νόμου.
  19. Τη θέσπιση και διαταγή δημοσίευσης του Συντάγματος, των νόμων περί αναθεώρησης του νόμου και των νόμων της Εθνοσυνέλευσης.
  20. Την προεδρία του Συμβουλίου της Δημοκρατίας.
  21. Τον διορισμό μελών του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου υπό τους όρους που προβλέπονται από το Σύνταγμα.
  22. Τον διορισμό μελών του Συμβουλίου της Δημοκρατίας και του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας.
  23. Οποιεσδήποτε άλλες αρμοδιότητες καθορίζονται στο Σύνταγμα.

Άρθρο 120 (Αρμοδιότητες ως εκτελεστική εξουσία) Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ως εκτελεστική εξουσία, είναι υπεύθυνος για:

  1. Τον καθορισμό του πολιτικού προσανατολισμού της χώρας.
  2. Την κατεύθυνση της εθνικής πολιτικής.
  3. Την υποβολή του προτεινόμενου κρατικού προϋπολογισμού στην Εθνοσυνέλευση.
  4. Τη διεύθυνση των πολιτικών και στρατιωτικών τμημάτων και των υπηρεσιών του κράτους και όλων των δραστηριοτήτων υπό την άμεση διοίκησή του, επιτηρώντας την έμμεση διοίκηση και εποπτεύοντας την αυτόνομη διοίκηση.
  5. Τον καθορισμό της οργανωτικής δομής και τον καθορισμό της σύνθεσης της εκτελεστικής εξουσίας.
  6. Τον καθορισμό του αριθμού και του διορισμού υπουργών επικρατείας, υπουργών, υπουργών εξωτερικών και υφυπουργών.
  7. Τον καθορισμό της οργανωτικής δομής των Υπουργείων και την έγκριση του Κανονισμού του Υπουργικού Συμβουλίου.
  8. Την ανάληψη εξουσιοδότησης ώστε να νομοθετεί από την Εθνοσυνέλευση, σύμφωνα με τους όρους του παρόντος Συντάγματος.
  9. Την εισαγωγή νομοθεσίας, βάσει νομοθετικών προτάσεων που υποβλήθηκαν στην Εθνοσυνέλευση.
  10. Τη σύγκληση και προεδρία των συνεδριάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου και τον καθορισμό των ημερησίων διατάξεων.
  11. Την κατεύθυνση και καθοδήγηση των εργασιών του Αντιπροέδρου, των Υπουργών επικρατείας, των Υπουργών και των Επαρχιακών Διοικητών.
  12. Τη σύνταξη των κανόνων που απαιτούνται για την ορθή εκτέλεση των νόμων.

Άρθρο 121 (Αρμοδιότητες σχετικά με τις διεθνείς σχέσεις) Στον τομέα των διεθνών σχέσεων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι υπεύθυνος για:

  1. Τον καθορισμό και διεύθυνση της εκτέλεσης της κρατικής εξωτερικής πολιτικής.
  2. Την εκπροσώπηση του κράτους.
  3. Την υπογραφή και επικύρωση διεθνών συνθηκών, συμβάσεων, συμφωνιών και άλλων μέσων, ανάλογα με την περίπτωση και μετά την έγκρισή τους.
  4. Τον διορισμό και παύση πρεσβευτών από το αξίωμα και τον διορισμό έκτακτων απεσταλμένων.
  5. Την πιστοποίηση ξένων διπλωματικών εκπροσώπων.

Άρθρο 122 (Αρμοδιότητες ως Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων) Ως Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Ανγκόλας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι υπεύθυνος για:

  1. Να υπηρετεί ως Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Ανγκόλας.
  2. Να αναλαμβάνει την ανώτατη διοίκηση των ενόπλων δυνάμεων της Ανγκόλας σε περίπτωση πολέμου.
  3. Να διορίζει και να παύει τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ανγκόλας και του Αναπληρωτή Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων, σε συνεννόηση με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.
  4. Να διορίζει και να παύει τους υπόλοιπους διοικητές και προϊσταμένους των ενόπλων δυνάμεων, σε συνεννόηση με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.
  5. Να προβιβάζει και να υποβιβάζει τους στρατηγούς των ενόπλων δυνάμεων της Ανγκόλας, σε διαβούλευση με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.
  6. Να διορίζει και να παύει από το αξίωμα του Γενικού Διοικητή της Εθνικής Αστυνομίας και των Αναπληρωτών Διοικητών της Εθνικής Αστυνομίας, σε διαβούλευση με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.
  7. Να διορίζει και να παύει τους υπόλοιπους διοικητές και επικεφαλής της Εθνικής Αστυνομίας, σε διαβούλευση με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.
  8. Να προβιβάζει και υποβιβάζει τους Επιτρόπους της Εθνικής Αστυνομίας, σε διαβούλευση με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.
  9. Να διορίζει και παύει τους αξιωματούχους, των αναπληρωτών και των προϊσταμένων των υπηρεσιών των κρατικών υπηρεσιών πληροφοριών και ασφαλείας, σε συνεννόηση με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.
  10. Να απονέμει στρατιωτικά και αστυνομικά παράσημα και τιμητικούς τίτλους.

Άρθρο 123 (Αρμοδιότητες σχετικά με την εθνική ασφάλεια) Όσον αφορά την εθνική ασφάλεια, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι υπεύθυνος για:

  1. Τον καθορισμό πολιτικών εθνικής ασφάλειας και καθοδήγηση της εκτέλεσης τους.
  2. Τον καθορισμό, καθοδήγηση και λήψη αποφάσεων σχετικά με τη στρατηγική για την εφαρμογή της εθνικής ασφάλειας.
  3. Την έγκριση του επιχειρησιακού σχεδίου για το εθνικό σύστημα ασφαλείας και τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη στρατηγική για την απασχόληση και τη χρήση των ενόπλων δυνάμεων της Ανγκόλας, της Εθνικής Αστυνομίας, των εναπομενόντων εθνικών οργανισμών προστασίας και των κρατικών υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας.
  4. Τη σύγκληση και προεδρία των συνεδριάσεων του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας.
  5. Την προώθηση της αφοσίωσης στο Σύνταγμα και στα δημοκρατικά θεσμικά όργανα στις ένοπλες δυνάμεις της Ανγκόλας, στην Εθνική Αστυνομία και στις κρατικές υπηρεσίες πληροφοριών και ασφαλείας.

Άρθρο 124 (Εφαρμογή των νόμων της Εθνοσυνέλευσης)

  1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκδίδει τους νόμους της Εθνοσυνέλευσης εντός τριάντα ημερών από την παραλαβή τους.
  2. Πριν από τη λήξη της προθεσμίας αυτής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να υποβάλει δεόντως αιτιολογημένο αίτημα στην Εθνοσυνέλευση να επανεξετάσει τον νόμο ή μερικά από τα άρθρα του.
  3. Εάν, μετά από αυτή την επανεξέταση, η πλειοψηφία των δύο τρίτων των βουλευτών εγκρίνει τον νόμο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πρέπει να τον εκδώσει εντός δεκαπέντε ημερών από την παραλαβή του.
  4. Πριν λήξουν οι προθεσμίες που αναφέρονται στα προηγούμενα σημεία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να ζητήσει από το Συνταγματικό Δικαστήριο να προβεί σε εκ των προτέρων αναθεώρηση της συνταγματικότητας των νόμων της Εθνοσυνέλευσης.

Άρθρο 125 (Μορφή νόμων)

  1. Κατά την άσκηση των καθηκόντων του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκδίδει προεδρικά νομοθετικά διατάγματα, προσωρινά νομοθετικά διατάγματα προεδρίας, προεδρικά διατάγματα και προεδρικές αποστολές, τα οποία δημοσιεύονται στο Diário da República (Εφημερίδα της Κυβέρνησης).
  2. Οι πράξεις του Προέδρου της Δημοκρατίας που αναφέρονται στο άρθρο 120 στοιχείο 5 λαμβάνουν τη μορφή προεδρικών νομοθετικών διαταγμάτων.
  3. Οι πράξεις του Προέδρου της Δημοκρατίας αναφέρονται στο άρθρο 119, στοιχεία 1, 2, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19 και 20, στο άρθρο 120 στοιχεία 7 και 12, στο άρθρο 121, παράγραφος 4, και στο άρθρο 122 στοιχεία 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 και 10, όλα του Συντάγματος, λαμβάνουν τη μορφή Προεδρικών Διαταγμάτων.
  4. Οι πράξεις του Προέδρου της Δημοκρατίας που απορρέουν από τα καθήκοντα του αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων και που δεν προβλέπονται στα προηγούμενα σημεία, λαμβάνουν τη μορφή Οδηγιών, Ενημέρωσης, Εντολών και Αποστολών του Αρχηγού του Επιτελείου.
  5. Οι διοικητικές πράξεις του Προέδρου της Δημοκρατίας λαμβάνουν τη μορφή προεδρικών αποσπασμάτων.

Άρθρο 126 (Προσωρινά προεδρικά νομοθετικά διατάγματα)

  1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να εκδίδει προσωρινά νομοθετικά διατάγματα προεδρίας κάθε φορά που, για λόγους επείγοντος και ανάγκης, το μέτρο αυτό αποδεικνύεται αναγκαίο για την υπεράσπιση του δημοσίου συμφέροντος και πρέπει να τα υποβάλει αμέσως στην Εθνοσυνέλευση, η οποία μπορεί να τα μετατρέψει σε νόμους, με ή χωρίς αλλαγές, ή μπορεί να τα απορρίψει.
  2. Τα προσωρινά προεδρικά νομοθετικά διατάγματα έχουν νομική ισχύ.
  3. Δεν επιτρέπεται να εγκριθούν προσωρινά νομοθετικά διατάγματα σχετικά με τα ακόλουθα:
    1. Θέματα τα οποία επιφυλάσσονται αποκλειστικά και απολύτως για τη νομοθεσία της Εθνοσυνέλευσης.
    2. Ο κρατικός προϋπολογισμός.
  4. Προσωρινά προεδρικά νομοθετικά διατάγματα σχετικά με θέματα για τα οποία έχουν ήδη εγκριθεί νόμοι από την Εθνοσυνέλευση και αναμένεται η θέσπισή τους δεν μπορούν επίσης να εγκριθούν.
  5. Τα Προσωρινά Προεδρικά νομοθετικά διατάγματα δημοσιεύονται για περιόδους εξήντα ημερών, στο τέλος των οποίων χάνουν την ισχύ τους, εκτός εάν μετατραπούν σε νόμους από την Εθνοσυνέλευση.
  6. Η προθεσμία που αναφέρεται στο προηγούμενο σημείο υπολογίζεται από την ημερομηνία δημοσίευσης του Προσωρινού Προεδρικού Προεδρικού Διατάγματος στο Diário da República (Εφημερίδα της Κυβέρνησης).
  7. Τα Προσωρινά Προεδρικά νομοθετικά διατάγματα μπορούν να παραταθούν για ίδιο χρονικό διάστημα εάν η Εθνοσυνέλευση δεν έχει ολοκληρώσει την εκτίμησή του εντός των πρώτων εξήντα ημερών.
  8. Τα Προσωρινά Προεδρικά νομοθετικά διατάγματα που έχουν απορριφθεί από την Εθνοσυνέλευση ή των οποίων η ισχύς έχει λήξει, δεν μπορούν να εκδοθούν εκ νέου εντός της ίδιας νομοθετικής συνόδου.

Τμήμα IV. Παρεμπόδιση, παραίτηση και κενή θέση του αξιώματος του Προέδρου της Ανγκόλας

[Επεξεργασία]

Άρθρο 127 (Ποινική παρεμπόδιση)

  1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν ευθύνεται για πράξεις που ασκούνται κατά την άσκηση των καθηκόντων του, εκτός από την περίπτωση υποταγής, προδοσίας και εγκλημάτων που ορίζονται στο παρόν Σύνταγμα ως μη καταγεγραμμένα και μη επιλέξιμα για αμνηστία.
  2. Η ποινή θα οδηγήσει στην απομάκρυνση από το αξίωμά του και στην έκπτωση από την ιδιότητα του μέλους για άλλη θητεία.
  3. Για τα εγκλήματα που δεν διαπράχθηκαν κατά την άσκηση του αξιώματός του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απαντά ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου πέντε έτη μετά τη λήξη της θητείας του.

Άρθρο 128 (Πολιτική παραίτηση του Προέδρου της Δημοκρατίας)

  1. Σε περίπτωση σοβαρής διατάραξης της κανονικής λειτουργίας της Εθνοσυνέλευσης ή οποιασδήποτε ανεπανόρθωτης κρίσης στις θεσμικές σχέσεις με την Εθνοσυνέλευση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να παραιτηθεί πολιτικά μέσω ενός διαγγέλματος προς την Εθνοσυνέλευση, κοινοποιώντας το επίσης στο Συνταγματικό Δικαστήριο.
  2. Η παραίτηση του Προέδρου της Δημοκρατίας υπό τους όρους του προηγούμενου σημείου έχει ως αποτέλεσμα τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και την διακήρυξη πρόωρων γενικών εκλογών, οι οποίες πρέπει να διεξαχθούν εντός ενενήντα ημερών.
  3. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος παραιτήθηκε σύμφωνα με τους όρους του παρόντος Άρθρου, παραμένει στην εξουσία προκειμένου να διεξάγει καθημερινές διαχειριστικές ενέργειες, μέχρις ότου πραγματοποιηθεί μετά τις επόμενες εκλογές η ορκωμοσία του Προέδρου της Δημοκρατίας.
  4. Η παραίτηση δεν έχει το ίδιο αποτέλεσμα με την παραίτηση που αναφέρεται στο άρθρο 116 του παρόντος Συντάγματος και δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο προσφυγής για την ανάκληση της διαδικασίας κατάργησης από το αξίωμα σύμφωνα με το ακόλουθο άρθρο.

Άρθρο 129 (Απομάκρυνση από το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας)

  1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να απομακρυνθεί από τα καθήκοντά του στις ακόλουθες περιπτώσεις:
    1. Για εγκλήματα προδοσίας και κατασκοπείας.
    2. Για εγκλήματα υποταγής, της δόλιας υπεξαίρεσης δημόσιου χρήματος και διαφθοράς.
    3. Λόγω μόνιμης σωματικής και ψυχικής ανικανότητας.
    4. Ως κάτοχος αποκτηθείσας ιθαγένειας.
    5. Για ειδεχθή και βίαια εγκλήματα, όπως ορίζονται στο παρόν Σύνταγμα.
  2. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί επίσης να απαλλαγεί από τα καθήκοντά του για έγκλημα παραβίασης του Συντάγματος όταν υπάρχει σοβαρή απειλή κατά:
    1. Του δημοκρατικού κράτους και του κράτους δικαίου.
    2. Της κρατικής ασφάλειας.
    3. Της τακτικής λειτουργίας των θεσμικών οργάνων.
  3. Το Ανώτατο Δικαστήριο είναι υπεύθυνο για την ακρόαση και τη λήψη απόφασης σχετικά με τις ποινικές διαδικασίες που αναφέρονται στο σημείο 1.1, 2 και 3 του παρόντος άρθρου, οι οποίες κινούνται κατά του Προέδρου της Δημοκρατίας.
  4. Το Συνταγματικό Δικαστήριο είναι υπεύθυνο για την ακρόαση και τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τις διαδικασίες παύσης του Προέδρου της Δημοκρατίας που αναφέρονται στο σημείο 1 στοιχεία 3 και 4 και στο σημείο 2 του παρόντος άρθρου.
  5. Οι διαδικασίες ποινικής ευθύνης και παύσης του προέδρου της Δημοκρατίας από τα καθήκοντα που αναφέρονται στα προηγούμενα σημεία τηρούν τα εξής:
    1. Η κίνηση της διαδικασίας πρέπει να αιτιολογείται δεόντως και να αποτελεί ευθύνη της Εθνοσυνέλευσης.
    2. Η πρόταση για την κίνηση της διαδικασίας υποβάλλεται από το ένα τρίτο των βουλευτών υπό την πλήρη άσκηση των καθηκόντων τους.
    3. Η απόφαση εγκρίνεται με πλειοψηφία των δύο τρίτων των βουλευτών κατά την πλήρη άσκηση των καθηκόντων τους και η σχετική ανακοίνωση ή αίτηση για τη διεξαγωγή της διαδικασίας πρέπει να διαβιβασθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο ή στο Συνταγματικό Δικαστήριο, ανάλογα με την περίπτωση.
  6. Η διαδικασία αυτή πρέπει να έχει απόλυτη προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων και πρέπει να εκδικάζεται και να αποφασίζεται εντός μέγιστης προθεσμίας εκατόν είκοσι ημερών, αρχής γενομένης από την ημερομηνία κατά την οποία λαμβάνεται η εν λόγω αίτηση.

Άρθρο 130 (Κενή θέση)

  1. Το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας καθίσταται κενό στις ακόλουθες περιπτώσεις:
    1. Παραίτηση από το αξίωμα, σύμφωνα με το άρθρο 116 ·
    2. Θάνατος.
    3. Παύση από το αξίωμα.
    4. Μόνιμη σωματική ή διανοητική ανικανότητα.
    5. Εγκατάλειψη καθηκόντων.
  2. Η κενή θέση επαληθεύεται και δηλώνεται από το Συνταγματικό Δικαστήριο, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.

Άρθρο 131 (Αντιπρόεδρος)

  1. Ο Αντιπρόεδρος είναι επικουρικό αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας κατά την άσκηση των εκτελεστικών του καθηκόντων.
  2. Ο Αντιπρόεδρος αντικαθιστά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όταν απουσιάζει από τη χώρα, αδυνατεί να ασκήσει τα καθήκοντά του και σε κάθε περίπτωση κατά την οποία είναι προσωρινά ανίκανος να ασκήσει τα καθήκοντά του και, υπό τις συνθήκες αυτές, είναι υπεύθυνος για την καθημερινή διαχείριση των εκτελεστικών λειτουργιών.
  3. Οι διατάξεις των άρθρων 115, 116, 127 και 129 του παρόντος Συντάγματος εφαρμόζονται στον αντιπρόεδρο και το διάγγελμα που αναφέρεται στο άρθρο 116 αντικαθίσταται από επιστολή προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Άρθρο 132 (Αντικατάσταση του Προέδρου της Δημοκρατίας)

  1. Σε περίπτωση κενής θέσης του εκλεγέντος Προέδρου της Δημοκρατίας, τα καθήκοντα εκτελούνται από τον Αντιπρόεδρο, ο οποίος ολοκληρώνει τη θητεία του με πλήρη εξουσία.
  2. Αν προκύψει η κατάσταση που αναφέρεται στο προηγούμενο σημείο ή πρέπει να καταστεί κενό το αξίωμα του Αντιπροέδρου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει πρόσωπο που εκλέγεται στο Κοινοβούλιο με τον κατάλογο του πολιτικού κόμματος ή του συνασπισμού των πολιτικών κομμάτων που λαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος των ψήφων για την άσκηση των καθηκόντων του αντιπροέδρου, κατόπιν διαβουλεύσεων με το πολιτικό κόμμα ή τον συνασπισμό των κομμάτων που παρουσίασαν τον υποψήφιο για την προεδρία της Δημοκρατίας, σύμφωνα με τα άρθρα 109 και 142 του παρόντος Συντάγματος.
  3. Σε περίπτωση που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Αντιπρόεδρος γίνουν μόνιμα και ταυτόχρονα ανίκανοι να ασκήσουν τα καθήκοντά τους, ο Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης αναλαμβάνει τα καθήκοντα του Προέδρου της Δημοκρατίας έως τη διεξαγωγή νέων γενικών εκλογών, εντός εκατόν είκοσι ημερών από την επαλήθευση της ανικανότητάς τους να υπηρετήσουν.
  4. Σε περίπτωση που ο εκλεγείς Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι μονίμως ανίκανος να ασκήσει τα καθήκοντά του πριν από την ορκωμοσία του, αντικαθίσταται από τον εκλεγέντα αντιπρόεδρο και διορίζεται αναπληρωτής αντιπρόεδρος υπό τους όρους του σημείου 2 του παρόντος άρθρου.
  5. Σε περίπτωση που τόσο ο εκλεγμένος Πρόεδρος της Δημοκρατίας όσο και ο εκλεγμένος αντιπρόεδρος γίνουν μόνιμα και ταυτόχρονα ανίκανοι να ασκήσουν τα καθήκοντά τους πριν αναλάβουν καθήκοντα, το πολιτικό κόμμα ή ο συνασπισμός πολιτικών κομμάτων, των οποίων ο κατάλογος εκλέγει τον Πρόεδρο και τον Αντιπρόεδρο που παρεμποδίζονται, είναι υπεύθυνο για τον διορισμό των αναπληρωτών τους μεταξύ των βουλευτών που εκλέγονται από τον ίδιο κατάλογο, για να αναλάβουν τα καθήκοντά τους.
  6. Το Συνταγματικό Δικαστήριο είναι υπεύθυνο για την επαλήθευση των περιπτώσεων μόνιμης αδυναμίας άσκησης καθηκόντων, όπως ορίζονται στο παρόν Σύνταγμα.

Άρθρο 133 (Καθεστώς των πρώην Προέδρων της Δημοκρατίας)

  1. Οι πρώην πρόεδροι της Δημοκρατίας απολαύουν της ασυλίας που προβλέπει το Σύνταγμα για τα μέλη του Συμβουλίου της Δημοκρατίας.
  2. Στα εθνικά συμφέροντα σεβασμού του προεδρικού αξιώματος, οι πρώην Πρόεδροι της Δημοκρατίας δικαιούνται:
    1. Μια επίσημη κατοικία.
    2. Μια προσωπική συνοδεία.
    3. Εγκεκριμένο όχημα.
    4. Διοικητικό προσωπικό υποστήριξης.
    5. Άλλα δικαιώματα, όπως ορίζει ο νόμος
  3. Το καθεστώς που καθορίζεται στο παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται στους πρώην Προέδρους της Δημοκρατίας που έχουν αποσυρθεί από το αξίωμα για λόγους ποινικής ευθύνης, σύμφωνα με τους όρους του παρόντος Συντάγματος.

Τμήμα V. Βοηθητικοί φορείς που υπηρετούν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας

[Επεξεργασία]

Άρθρο 134 (Υπουργικό Συμβούλιο)

  1. Το Υπουργικό Συμβούλιο είναι βοηθητικό όργανο που βοηθά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στη διαμόρφωση και την εκτέλεση γενικών πολιτικών για το έθνος και τη δημόσια διοίκηση.
  2. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προεδρεύει του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο αποτελείται από τον Αντιπρόεδρο, τους Υπουργούς Επικρατείας και τους Υπουργούς.
  3. Οι υπουργοί και οι αναπληρωτές υπουργοί μπορούν να κληθούν να συμμετάσχουν στις συνεδριάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου.
  4. Το Υπουργικό Συμβούλιο είναι υπεύθυνο για την έκδοση:
    1. Κυβερνητικών πολιτικών και την εκτέλεσή τους.
    2. Νομοθετικών προτάσεων που πρέπει να υποβληθούν προς έγκριση στην Εθνοσυνέλευση.
    3. Προεδρικής νομοθεσία.
    4. Εθνικών μέσων προγραμματισμού.
    5. Προεδρικών κανονισμών που απαιτούνται για την ορθή εκτέλεση των νόμων.
    6. Διεθνών συμφωνιών που απαιτούν την έγκριση του Προέδρου της Δημοκρατίας.
    7. Έγκρισης των γενικών μέτρων που απαιτούνται για την εκτέλεση του προγράμματος διακυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας.
    8. Οποιουδήποτε άλλου θέματος μπορεί να υποβληθεί προς εξέταση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
  5. Ο Κανονισμός του Υπουργικού Συμβουλίου εγκρίνεται με προεδρικό διάταγμα.

Άρθρο 135 (Συμβούλιο της Δημοκρατίας)

  1. Το Συμβούλιο της Δημοκρατίας είναι συλλογικό όργανο το οποίο συμβουλεύεται ο αρχηγός του κράτους.
  2. Το Συμβούλιο της Δημοκρατίας προεδρεύεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και απαρτίζεται από τα ακόλουθα μέλη:
    1. Τον Αντιπρόεδρο της Δημοκρατίας.
    2. Τον Πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης.
    3. Τον Πρόεδρο του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
    4. Τον Γενικό Εισαγγελέας της Δημοκρατίας.
    5. Τους πρώην Προέδρους της Δημοκρατίας που δεν έχουν παυθεί από το αξίωμα.
    6. Τους ηγέτες των πολιτικών κομμάτων και των συμμαχιών των πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στην Εθνοσυνέλευση.
    7. Δέκα πολίτες που διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για χρονική περίοδο που αντιστοιχεί στη θητεία του.
  3. Τα μέλη του Συμβουλίου της Δημοκρατίας απολαύουν των ασυλιών των μελών της Εθνοσυνέλευσης, σύμφωνα με τους όρους του παρόντος Συντάγματος.
  4. Ο Κανονισμός Διαδικασίας του Συμβουλίου της Δημοκρατίας εγκρίνεται με προεδρικό διάταγμα.

Άρθρο 136 (Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας)

  1. Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας είναι συμβουλευτικό όργανο στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε θέματα πολιτικών και στρατηγικών εθνικής ασφάλειας, πέραν της οργάνωσης, λειτουργίας και ρύθμισης των Ενόπλων Δυνάμεων, της Εθνικής Αστυνομίας και άλλων οργάνων που εγγυώνται της συνταγματικής τάξης και, ειδικότερα, των κρατικών υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας.
  2. Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας προεδρεύεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και αποτελείται από τους ακόλουθους:
    1. Τον Αντιπρόεδρο της Δημοκρατίας.
    2. Τον Πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης.
    3. Τον Πρόεδρο του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
    4. Τον Πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
    5. Τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
    6. Υπουργούς Επικρατείας και Υπουργούς που ορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
    7. Άλλες οντότητες που διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
  3. Η οργάνωση και λειτουργία του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας ορίζεται με προεδρικό διάταγμα.

Τμήμα VI. Πράξεις, ασυμβατότητες και ευθύνη υπουργών επικρατείας, υπουργών, γραμματέων και υφυπουργών

[Επεξεργασία]

Άρθρο 137 (Πράξεις υπουργών επικρατείας και υπουργών) Κατά την άσκηση των εξουσιών που τους ανατίθενται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, οι Υπουργοί Επικρατείας και Υπουργοί εκδίδουν εκτελεστικά διατάγματα και αποστολές που δημοσιεύονται στη Dicirio da Republica (Εφημερίδα της Κυβέρνησης).

Άρθρο 138 (Ασυμβατότητες)

  1. Τα αξιώματα του Υπουργού Επικρατείας, του Υπουργού, του Αναπληρωτή Υπουργού και του Υφυπουργού είναι ασυμβίβαστα με το αξίωμα του μέλους της Εθνοσυνέλευσης και με την ιδιότητα του δικαστή ή εισαγγελέα.
  2. Τα αξιώματα του Υπουργού Επικρατείας, του Υπουργού, του Αναπληρωτή Υπουργού και του Υφυπουργού είναι επίσης ασυμβίβαστα με οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:
    1. Αμειβόμενη απασχόληση σε οποιοδήποτε δημόσιο ή ιδιωτικό ίδρυμα, εκτός από εκείνα που προορίζονται για διδακτική ή ακαδημαϊκή έρευνα.
    2. Διοικητική, διαχειριστική ή οποιαδήποτε άλλη εταιρική θέση σε εμπορικές εταιρείες και άλλα ιδρύματα που ασκούν κερδοσκοπικές δραστηριότητες.
    3. Ελεύθερα επαγγέλματα.

Άρθρο 139 (Πολιτική ευθύνη) Ο Αντιπρόεδρος, οι Υπουργοί Επικρατείας και οι Υπουργοί είναι πολιτικά και θεσμικά υπεύθυνοι έναντι του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Άρθρο 140 (Ποινική ευθύνη)

  1. Οι Υπουργοί Επικρατείας, Υπουργοί, Αναπληρωτές Υπουργοί και Υφυπουργοί είναι υπόλογοι στο Ανώτατο Δικαστήριο για κάθε έγκλημα που διαπράττουν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ή εκτός αυτών.
  2. Οι Υπουργοί Επικρατείας, Υπουργοί, Αναπληρωτής Υπουργοί και Υφυπουργοί μπορούν να φυλακίζονται μόνο αφού κατηγορούνται όταν η παράβαση τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μεγαλύτερης των δύο ετών, εκτός από την περίπτωση flagrante delito, για σοβαρό έγκλημα που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μεγαλύτερης των δύο ετών.

Κεφάλαιο III. Νομοθετική εξουσία

[Επεξεργασία]

Τμήμα Ι. Ορισμός, δομή, σύνθεση και εκλογή

[Επεξεργασία]

Άρθρο 141 (Ορισμός)

  1. Η Εθνοσυνέλευση είναι το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Ανγκόλας.
  2. Η Εθνοσυνέλευση είναι ενιαίο σώμα που εκπροσωπεί όλους τους Ανγκολέζους εκφράζοντας την κυριαρχία του λαού και ασκώντας τη νομοθετική εξουσία του κράτους.

Άρθρο 142 (Σύνθεση) Η Εθνοσυνέλευση αποτελείται από μέλη που εκλέγονται σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.

Άρθρο 143 (Εκλογικό σύστημα)

  1. Τα μέλη εκλέγονται με καθολική, ελεύθερη, ισότιμη, άμεση, μυστική και περιοδική ψηφοφορία από πολίτες με υπηκοότητα Ανγκόλας ηλικίας άνω των δεκαοκτώ ετών που διαμένουν στην εθνική επικράτεια, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών της Ανγκόλας που διαμένουν στο εξωτερικό για λόγους εργασίας, σπουδών, ασθένειας ή παρόμοιους λόγους.
  2. Τα μέλη εκλέγονται σύμφωνα με το σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης για πενταετή θητεία, σύμφωνα με τους νόμους.

Άρθρο 144 (Εκλογικές περιφέρειες)

  1. Τα μέλη εκλέγονται από εκλογικές περιφέρειες, ενώ υπάρχει μία εθνική εκλογική περιφέρεια και εκλογικές περιφέρειες που αντιστοιχούν σε κάθε μία από τις επαρχίες.
  2. Καθορίζονται τα ακόλουθα κριτήρια για την εκλογή βουλευτών ανά εκλογική περιφέρεια:
    1. Εκατόν τριάντα βουλευτές εκλέγονται σε εθνικό επίπεδο και, για τον σκοπό αυτό, η χώρα θεωρείται ενιαία εθνική εκλογική περιφέρεια.
    2. Για κάθε επαρχία εκλέγονται πέντε βουλευτές και για τον σκοπό αυτό δημιουργούνται επαρχιακές εκλογικές περιφέρειες.

Άρθρο 145 (Μη επιλεξιμότητα)

  1. Δεν μπορούν να εκλεγούν ως βουλευτές:
    1. Υπηρετούντες δικαστές και εισαγγελείς.
    2. Μέλη στρατιωτικών ή στρατικοποιημένων δυνάμεων σε ενεργό υπηρεσία.
    3. Μέλη εκλογικών διοικητικών οργάνων.
    4. Άτομα νόμιμα καθορισμένα ως ανίκανα.
    5. Άτομα που έχουν καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης άνω των δύο ετών.
  2. Οι πολίτες που έχουν αποκτήσει την ιθαγένεια της Ανγκόλας μπορούν να επιλεγούν επτά έτη μετά την ημερομηνία απόκτησης της ιθαγένειας.

Άρθρο 146 (Υποψηφιότητες)

  1. Οι υποψηφιότητες υποβάλλονται από τα πολιτικά κόμματα είτε ατομικά είτε ως συμμαχίες και οι κατάλογοι μπορούν να περιλαμβάνουν πολίτες που δεν είναι συνδεδεμένοι με τα εν λόγω κόμματα υπό τους όρους του νόμου.
  2. Οι υποψηφιότητες πρέπει να εγγράφονται από 5.000 έως 5.500 ψηφοφόρους για την εθνική εκλογική περιφέρεια και 500 έως 550 ψηφοφόρους για κάθε επαρχιακή εκλογική περιφέρεια.

Τμήμα II. Κατάσταση των βουλευτών

[Επεξεργασία]

Άρθρο 147 (Φύση της εντολής) Τα μέλη αντιπροσωπεύουν ολόκληρο το έθνος και όχι μόνο τις εκλογικές περιφέρειες στις οποίες εκλέγονται.

Άρθρο 148 (Έναρξη και λήξη της θητείας)

  1. Η θητεία ενός βουλευτή αρχίζει κατά την ανάληψη των καθηκόντων και την πρώτη συγκροτημένη συνεδρίαση της Εθνοσυνέλευσης μετά τις εκλογές και λήγει με την πρώτη συνεδρίαση μετά τις επόμενες εκλογές, με την επιφύλαξη των μεμονωμένων αναστολών ή παύσεων.
  2. Η πλήρωση των εδρών στην Εθνοσυνέλευση, εκτός από την αναστολή, την αντικατάσταση, την παραίτηση και την απώλεια θητείας, διέπεται από το Σύνταγμα και τον νόμο.

Άρθρο 149 (Ασυμβατότητες)

  1. Το αξίωμα του βουλευτή είναι ασυμβίβαστο με την άσκηση των ακόλουθων καθηκόντων:
    1. Πρόεδρος και Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας.
    2. Υπουργός Επικρατείας, Υπουργός, Αναπληρωτής Υπουργός και Υφυπουργός,
    3. Υπηρετών πρεσβευτής.
    4. Δικαστές και εισαγγελείς.
    5. Διαμεσολαβητής και Αναπληρωτής Διαμεσολαβητής.
    6. Μέλη του Ανώτατου Συμβουλίου του Δικαστικού Σώματος και της Εισαγγελίας.
    7. Επαρχιακοί Διοικητές, Αναπληρωτές Επαρχιακοί Διοικητές και άλλοι αξιωματούχους των κρατικών φορέων τοπικής διοίκησης.
    8. Κάτοχοι αξιωμάτων σε φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης ·
    9. Μέλη των διευθυντικών, διοικητικών και εποπτικών οργάνων δημόσιων επιχειρήσεων, ιδρυμάτων και ενώσεων.
  2. Το αξίωμα του βουλευτή είναι επίσης ασυμβίβαστο με:
    1. Την άσκηση δημόσιων καθηκόντων σε άμεσες ή έμμεσες κρατικές διοικητικές υπηρεσίες.
    2. Την άσκηση καθηκόντων ως διευθυντής, διοικητής ή οποιοδήποτε άλλο εταιρικό αξίωμα σε εταιρείες και άλλους κερδοσκοπικούς οργανισμούς.
    3. Τη συμμετοχή σε σχέσεις δικαστικής και εργασιακής σχέσης με ξένες εταιρείες ή διεθνείς οργανισμούς.
    4. Την άσκηση των καθηκόντων που εμποδίζουν την ενεργό συμμετοχή στο έργο της Εθνοσυνέλευσης, εκτός από τα καθήκοντα του προέδρου του κόμματος, του εκπαιδευτικού ή άλλων, αναγνωριζόμενων ως εξαιρέσεις από την Εθνοσυνέλευση.
    5. Την εμφάνιση συνθηκών που οδηγούν σε μη επιλεξιμότητα μετά την εκλογή.
    6. Την άσκηση άλλων καθηκόντων τα οποία, σύμφωνα με τους νόμους, θεωρούνται ασυμβίβαστα με το αξίωμα του βουλευτή.
  3. Η εκτέλεση ή ο διορισμός σε οποιοδήποτε από τα καθήκοντα ή τις θέσεις που προβλέπονται στο παρόν άρθρο αποτελεί δικαιολογημένο λόγο για την καθυστέρηση της ανάληψης των καθηκόντων του ως μέλους.

Άρθρο 150 (Ασυλία)

  1. Οι βουλευτές δεν ευθύνονται, αστικά, ποινικά ή πειθαρχικά, για τις ψήφους ή τις γνώμες που εκφράζουν κατά τις συνεδριάσεις ή στις επιτροπές ή τις ομάδες εργασίας της Εθνοσυνέλευσης κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.
  2. Οι βουλευτές δεν επιτρέπεται να κρατούνται ή να φυλακίζονται χωρίς την έγκριση της Εθνοσυνέλευσης ή, εάν εκτός των κανονικών ημερών εργασίας της, της μόνιμης επιτροπής, εκτός εάν συλλαμβάνονται σε flagrante delito διαπράττοντας κακούργημα που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης άνω των δύο ετών.
  3. Μετά την άσκηση ποινικής δίωξης εναντίον ενός βουλευτή και κατηγορηθέντος με κατηγορητήριο ή ισοδύναμο, εκτός αν διαπράττει flagrante delito κακούργημα, συνεδρίαση της Ολομέλειας της Εθνοσυνέλευσης πρέπει να αποφασίσει για την αναστολή του βουλευτή και την άρση της ασυλίας προκειμένου να επιτραπεί η συνέχιση της υπόθεσης.

Άρθρο 151 (Αναστολή και προσωρινή αντικατάσταση)

  1. Οι βουλευτές αναστέλλονται από τα καθήκοντά τους στις ακόλουθες περιπτώσεις:
    1. Για την εκτέλεση δημόσιας θέσης ασυμβίβαστης με το αξίωμα του βουλευτή, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος.
    2. Λόγω ασθένειας που διαρκεί περισσότερο από ενενήντα ημέρες.
    3. Απουσία από τη χώρα για περισσότερο από ενενήντα ημέρες.
    4. Κατηγορητήριο για καταδίκη για κακούργημα που τιμωρείται με φυλάκιση άνω των δύο ετών.
  2. Όταν ανασταλεί η θητεία ενός βουλευτή, πρέπει να αντικατασταθεί προσωρινά, σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στα σημεία 2 και 3 του άρθρου 153 του Συντάγματος.

Άρθρο 152 (Παραίτηση και απώλεια έδρας)

  1. Ένας βουλευτής μπορεί να παραιτηθεί με γραπτή δήλωση.
  2. Οι βουλευτές χάνουν πάντα την έδρα τους εάν:
    1. Επηρεάζονται από οποιαδήποτε από τις απαγορεύσεις ή τις ασυμβατότητες που προβλέπονται από το Σύνταγμα και τον νόμο.
    2. Υπερβαίνουν τον αριθμό απουσιών που προβλέπονται από τον νόμο.
    3. Συνενώνονται σε ένα κόμμα διαφορετικό από αυτό στο οποίο βρισκόταν κατά την εκλογή.
    4. Έχουν επιβληθεί κυρώσεις για αδιάκριτη συμπεριφορά επιζήμια για τα καθήκοντα και την αξιοπρέπεια του κοινοβουλευτικού γραφείου, μετά από πειθαρχικές διαδικασίες που εισήχθησαν σύμφωνα με τους κατάλληλους κανονισμούς της Εθνοσυνέλευσης.
    5. Συμμορφώνονται με τις καταστάσεις που προβλέπονται στο άρθρο 153, παράγραφος 1, στοιχεία 3, 4 και 5 του Συντάγματος.
    6. Δεν αναλαμβάνουν την έδρα τους στην Εθνοσυνέλευση, χωρίς δικαιολογία, υπό τους όρους του νόμου.

Άρθρο 153 (Μόνιμη αντικατάσταση)

  1. Οι βουλευτές αντικαθίστανται μόνιμα στις ακόλουθες περιπτώσεις:
    1. Παραίτηση από το αξίωμα.
    2. Απώλεια έδρας υπό τους όρους που προβλέπονται στο άρθρο 152 παράγραφος 2 στοιχείο 2 του Συντάγματος.
    3. Καταδίκη σε κακούργημα που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης άνω των δύο ετών.
    4. Μόνιμη ανικανότητα.
    5. Θάνατος.
  2. Όταν ένας βουλευτής πρέπει να αντικατασταθεί, η έδρα του συμπληρώνεται κατά σειρά προτεραιότητας από το επόμενο μέλος του καταλόγου του κόμματος ή του κόμματος συνασπισμού από το οποίο εξελέγη ο πρώην βουλευτής.
    1. Εάν δεν υπάρχουν άλλοι υποψήφιοι στον κατάλογο του πρώην βουλευτή, η έδρα δεν αντικαθίσταται.

Άρθρο 154 (Κωλύματα) Οι βουλευτές που βρίσκονται σε πλήρη άσκηση του αξιώματός τους δεν επιτρέπεται:

  1. Να εκπροσωπούν νομικά ή να είναι μέρος σε δικαστικές ή εξωδικαστικές διαδικασίες κατά του κράτους, εκτός από την υπεράσπιση των νομίμως προστατευόμενων δικαιωμάτων και συμφερόντων τους.
  2. Να υπηρετούν ως διαιτητές, μεσολαβητές, διαμεσολαβητές ή πληρεξούσιοι σε οποιαδήποτε διαδικασία εναντίον του κράτους ή οποιουδήποτε άλλου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, εκτός εάν έχουν εξουσιοδοτηθεί από την Εθνοσυνέλευση.
  3. Να συμμετέχουν σε δημόσιες προσκλήσεις υποβολής προσφορών για την παροχή αγαθών ή υπηρεσιών ή να συνάπτουν συμβάσεις με το κράτος και άλλα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται από τον νόμο.
  4. Να συμμετέχουν σε εμπορική διαφήμιση.

Τμήμα III. Οργάνωση και λειτουργία

[Επεξεργασία]

Άρθρο 155 (Εσωτερική οργάνωση) Η εσωτερική οργάνωση και λειτουργία της Εθνοσυνέλευσης διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος Συντάγματος και της νομοθεσίας.

Άρθρο 156 (Μόνιμη Επιτροπή)

  1. Η μόνιμη επιτροπή είναι όργανο της Εθνοσυνέλευσης που λειτουργεί:
    1. Εκτός περιόδων κατά τις οποίες η Συνέλευση της Δημοκρατίας είναι σε πλήρη συνεδρίαση.
    2. Μεταξύ του τέλους μιας νομοθετικής περιόδου και της έναρξης μιας νέας.
    3. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις που προβλέπονται στο Σύνταγμα.
  2. Η μόνιμη επιτροπή προεδρεύεται από τον Πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης και απαρτίζεται από τα ακόλουθα μέλη:
    1. Αντιπρόεδροι της Εθνοσυνέλευσης.
    2. Πρόεδροι.
    3. Πρόεδροι των κοινοβουλευτικών ομάδων.
    4. Πρόεδροι των μόνιμων επιτροπών για την εργασία.
    5. Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου.
    6. Η Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Γυναικών.
    7. Δώδεκα βουλευτές, σύμφωνα με τον αριθμό των εδρών που κατέχουν στην Εθνοσυνέλευση.
  3. Η μόνιμη επιτροπή είναι υπεύθυνη για:
    1. Την ασκηση των εξουσιών της Εθνοσυνέλευσης σε σχέση με τις εντολές των βουλευτών ·
    2. Την προετοιμασία της έναρξης των νομοθετικών συνόδων.
    3. Τη σύγκληση ειδικών συνόδων της Εθνοσυνέλευσης όταν πρέπει να αναλυθούν ειδικά και επείγοντα θέματα.
    4. Την επίβλεψη συνεδριάσεων των ειδικών επιτροπών ad hoc και κοινοβουλευτικών ερευνών εκτός των κανονικών ωρών εργασίας της Εθνοσυνέλευσης.
  4. Η μόνιμη επιτροπή λειτουργεί καθ' όλη τη διάρκεια της νομοθετικής διαδικασίας μέχρι την πρώτη συγκροτημένη συνεδρίαση της νέας συνέλευσης.

Άρθρο 157 (Νομοθετικές συνεδριάσεις)

  1. Κάθε περίοδος της νομοθετικής εξουσίας διαρκεί πέντε νομοθετικές ή κοινοβουλευτικές περιόδους.
  2. Κάθε νομοθετική σύνοδος αρχίζει στις 15 Οκτωβρίου και διαρκεί για ένα έτος και καθορίζονται διαστήματα σύμφωνα με τη νομοθεσία για την οργάνωση και τη λειτουργία της Εθνοσυνέλευσης.
  3. Οι νομοθετικές συνεδριάσεις περιλαμβάνουν τις τακτικές και έκτακτες συνεδριάσεις ολομελείας που απαιτούνται για την άσκηση των δραστηριοτήτων.

Άρθρο 158 (Απαρτία) Η Εθνοσυνέλευση μπορεί να συγκαλείται σε συνεδριάσεις της Ολομέλειας με το ένα πέμπτο των μελών της να ασκούν πλήρως το καθήκον τους.

Άρθρο 159 (Αποφάσεις) Οι αποφάσεις της Εθνοσυνέλευσης λαμβάνονται με απλή απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ των βουλευτών σε πλήρη άσκηση του αξιώματός τους και εκτός από την περίπτωση που έχουν θεσπιστεί άλλοι κανονισμοί για τις αποφάσεις στο Σύνταγμα και τον νόμο.

Τμήμα IV. Αρμοδιότητες

[Επεξεργασία]

Άρθρο 160 (Οργανωτική αρμοδιότητα) Στο πλαίσιο της εσωτερικής της οργάνωσης, η Εθνοσυνέλευση είναι υπεύθυνη για:

  1. Τη νομοθεσία για την εσωτερική οργάνωση.
  2. Την εκλογή του Προέδρου, των Αντιπροέδρων και των Προεδρευόντων με βάση την απόλυτη πλειοψηφία όλων των παρόντων βουλευτών.
  3. Τη σύσταση της μόνιμης επιτροπής και ειδικών επιτροπών ad hoc και κοινοβουλευτικών ερευνών.
  4. Οποιαδήποτε άλλα καθήκοντα που της απονέμονται από το οργανωτικό δίκαιο και από άλλη κοινοβουλευτική νομοθεσία.

Άρθρο 161 (Πολιτικές και νομοθετικές αρμοδιότητες) Στο πλαίσιο της πολιτικής και νομοθετικής σφαίρας, η Εθνοσυνέλευση είναι υπεύθυνη για:

  1. Την έγκριση των τροποποιήσεων του Συντάγματος, σύμφωνα με τους όρους του παρόντος Συντάγματος.
  2. Την έγκριση νόμων για όλα τα θέματα, εκτός από εκείνους που επιφυλάσσονται από το Σύνταγμα για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
  3. Την παροχή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της εξουσιοδότησης να νομοθετεί και να εξετάζει τα εξουσιοδοτημένα Προεδρικά νομοθετικά διατάγματα για να καθορίσει εάν πρέπει να τροποποιηθούν ή να παύσουν να ισχύουν, σύμφωνα με τους νόμους.
  4. Τη θεώρηση προσωρινών νομοθετικών διαταγμάτων του Προέδρου, προκειμένου να καθοριστεί εάν θα πρέπει να μετατραπούν σε νόμους.
  5. Την έγκριση του κρατικού προϋπολογισμού.
  6. Τον καθορισμό και τη μεταβολή των πολιτικών και διοικητικών διαιρέσεων της χώρας, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  7. Την παροχή αμνηστίας και γενικών χαρίτων.
  8. Την έκφραση της δυνατότητας του Προέδρου της Δημοκρατίας να δηλώσει κατάσταση πολιορκίας ή έκτακτης ανάγκης.
  9. Την έκφραση της δυνατότητας του Προέδρου της Δημοκρατίας να δηλώσει κατάσταση πολέμου ή να υπογράψει ειρήνη.
  10. Την πρόταση στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για διεξαγωγή δημοψηφισμάτων σχετικά με συναφή θέματα εθνικού ενδιαφέροντος.
  11. Την έγκριση της επικύρωσης και υπογραφής συνθηκών, συμβάσεων, συμφωνιών και άλλων διεθνών πράξεων που εμπίπτουν στην απόλυτη νομοθετική ευθύνη της, πέραν των συνθηκών στις οποίες η Ανγκόλα είναι συμβαλλόμενο μέρος με διεθνείς οργανισμούς, την αναθεώρηση των συνόρων, τη φιλία, τη συνεργασία, την άμυνα και τις στρατιωτικές υποθέσεις.
  12. Την έγκριση της απόσυρσης από συνθήκες, συμβάσεις, συμφωνίες και άλλες διεθνείς πράξεις ·
  13. Την προώθηση της διαδικασίας για την άσκηση προσφυγής κατά του Προέδρου της Δημοκρατίας και την παύση του, υπό τους όρους που προβλέπονται στα άρθρα 127 και 129 του παρόντος Συντάγματος.
  14. Οποιεσδήποτε άλλες λειτουργίες μπορεί να της ανατεθούν από το Σύνταγμα και τον νόμο.

Άρθρο 162 (Αρμοδιότητες ελέγχου και εξέτασης) Στο πλαίσιο του ελέγχου και της εξέτασης, η Εθνοσυνέλευση είναι υπεύθυνη για:

  1. Την προσπάθεια διασφάλισης της εφαρμογής του Συντάγματος και της ορθής εφαρμογής των νόμων.
  2. Την παραλαβή και την ανάλυση των γενικών κρατικών προϋπολογισμών και εκείνων άλλων δημόσιων φορέων, όπως προβλέπεται από τον νόμο, η οποία μπορεί να συνοδεύεται από έκθεση και γνώμη του Ελεγκτικού Συνεδρίου και όλα τα στοιχεία που κρίνονται απαραίτητα για την εξέταση, σύμφωνα με τους νόμους.
  3. Την ανάλυση και συζήτηση της εφαρμογής δήλωσης περί πολέμου, πολιορκίας ή έκτακτης ανάγκης.
  4. Την εξουσιοδότηση του εκτελεστικού οργάνου να συνάπτει συμβάσεις και να χορηγεί δάνεια και άλλες δανειοδοτικές πράξεις εκτός των πράξεων κυμαινόμενου χρέους, καθορίζοντας τους γενικούς όρους και προϋποθέσεις για τέτοιες πράξεις και καθορίζοντας το ανώτατο όριο για τις εγγυήσεις που πρέπει να παρέχονται κάθε χρόνο στο εκτελεστικό όργανο, στο πλαίσιο της έγκρισης του κρατικού προϋπολογισμού.
  5. Την ανάλυση των προεδρικών νομοθετικών διαταγμάτων που εγκρίθηκαν κατά την άσκηση εξουσιοδοτημένων νομοθετικών εξουσιών, προκειμένου να καθοριστεί εάν πρέπει να επικυρωθούν ή να τροποποιηθούν.

Άρθρο 163 (Αρμοδιότητα σε σχέση με άλλους φορείς) Όσον αφορά τα άλλα όργανα, η Εθνοσυνέλευση είναι υπεύθυνη για:

  1. Την εκλογή δικαστών στο Συνταγματικό Δικαστήριο, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος.
  2. Την εκλογή νομικών στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο.
  3. Την εκλογή του Διαμεσολαβητή και του Αναπληρωτή Διαμεσολαβητή.
  4. Την εκλογή μελών των οργάνων διοίκησης εκλογών, σύμφωνα με τους νόμους.
  5. Την εκλογή μελών άλλων οργάνων, των οποίων ο διορισμός ανατίθεται σύμφωνα με τον νόμο στην Εθνοσυνέλευση.

Άρθρο 164 (Αποκλειστική εξουσία νομοθεσίας) Η Εθνοσυνέλευση έχει αποκλειστική αρμοδιότητα να νομοθετεί σχετικά με τα ακόλουθα θέματα:

  1. Την απόκτηση, απώλεια και επανάκτηση της ιθαγένειας.
  2. Τα θεμελιώδη δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις εγγυήσεις των πολιτών.
  3. Τους περιορισμούς και τα όρια των δικαιωμάτων, των ελευθεριών και των εγγυήσεων των πολιτών.
  4. Την εκλογή και την ιδιότητα των κατόχων των οργάνων που ασκούν κυριαρχική εξουσία, των αξιωματούχων της τοπικής αυτοδιοίκησης και των αξιωματούχων σε άλλα συνταγματικά όργανα, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  5. Τον ορισμό των εγκλημάτων, των κυρώσεων και των μέτρων ασφαλείας, καθώς και τα βασικά στοιχεία των ποινικών διαδικασιών.
  6. Τα βασικά στοιχεία του συστήματος για την οργάνωση και λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης και τη συμμετοχή των πολιτών και των παραδοσιακών αρχών στις εργασίες της.
  7. Το σύστημα δημοψηφίσματος.
  8. Την οργάνωση των δικαστηρίων και το καθεστώς των δικαστών και των εισαγγελέων.
  9. Τα γενικά στοιχεία της οργάνωσης της εθνικής άμυνας.
  10. Τα γενικά στοιχεία της οργάνωσης, της λειτουργίας και της ρύθμισης των ενόπλων δυνάμεων της Ανγκόλας, των δημόσιων δυνάμεων ασφαλείας και των υπηρεσιών πληροφοριών.
  11. Των κανόνων που διέπουν τις καταστάσεις πολέμου, πολιορκίας ή έκτακτης ανάγκης.
  12. Τις ενώσεις, τα ιδρύματα και τα πολιτικά κόμματα.
  13. Τους κανόνες που διέπουν τα εθνικά σύμβολα.
  14. Τους κανόνες που διέπουν τις αργίες και τους εθνικούς εορτασμούς.
  15. Το καθεστώς και τη νομική ικανότητα των προσώπων.
  16. Τον ορισμό των ορίων των χωρικών υδάτων, της παρακείμενης ζώνης, της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης και της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας.

Άρθρο 165 (Σχετική νομοθετική αρμοδιότητα)

  1. Εφόσον δεν παραχωρηθεί εξουσιοδότηση στην Εκτελεστική Επιτροπή, η Εθνοσυνέλευση έχει σχετική αρμοδιότητα να νομοθετεί για τα ακόλουθα θέματα:
    1. Τα βασικά στοιχεία του πεδίου εφαρμογής και των κανόνων που διέπουν τη δημόσια διοίκηση, συμπεριλαμβανομένων εγγυήσεων για τους χρήστες της δημόσιας διοίκησης, το καθεστώς των υπαλλήλων της δημόσιας διοίκησης και την αστική ευθύνη της δημόσιας διοίκησης ·
    2. Τα βασικά στοιχεία του καθεστώτος των δημόσιων επιχειρήσεων, ιδρυμάτων και ενώσεων.
    3. Το γενικό σύστημα για την ενοικίαση αγροτικών και αστικών περιοχών.
    4. Το γενικό σύστημα για τα δημόσια οικονομικά.
    5. Τα βασικά στοιχεία του χρηματοπιστωτικού και τραπεζικού συστήματος.
    6. Τα βασικά στοιχεία του γενικού εθνικού συστήματος σχεδιασμού.
    7. Το γενικό σύστημα ιδιοκτησίας και μέσων παραγωγής που δεν περιλαμβάνονται στο δημόσιο κτήμα.
    8. Το γενικό σύστημα που διέπει τα μέσα ενημέρωσης.
    9. Τα βασικά στοιχεία των εθνικών συστημάτων εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής ασφάλισης.
    10. Το νομισματικό σύστημα και το πρότυπο για τα βάρη και τα μέτρα.
    11. Ο ορισμός τομέων στην οικονομία που προορίζονται για το κράτος.
    12. Τα βασικά στοιχεία για τη χορήγηση παραχωρήσεων για τη χρήση των φυσικών πόρων και τη μεταφορά κρατικών περιουσιακών στοιχείων.
    13. Τον ορισμό και το σύστημα ιδιοκτησίας στο δημόσιο κτήμα.
    14. Το γενικό σύστημα απαίτησης και απαλλοτρίωσης για δημόσια χρήση.
    15. Την επιβολή φόρων και φορολογικών συστημάτων, καθώς και το γενικό σύστημα χρέωσης και άλλων οικονομικών εισφορών που καταβάλλονται σε δημόσιους φορείς.
    16. Τα γενικά στοιχεία του πολεοδομικού και αστικού σχεδιασμού.
    17. Τα βασικά στοιχεία του συστήματος προστασίας της φύσης, της οικολογικής και περιβαλλοντικής ισορροπίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
    18. Τα γενικά στοιχεία του συστήματος για την παραχώρηση και τη μεταβίβαση γης.
    19. Το γενικό σύστημα στρατιωτικής θητείας.
    20. Το γενικό σύστημα τιμωρίας των πειθαρχικών παραβάσεων και των διοικητικών παραβάσεων, καθώς και των εφαρμοστέων διαδικασιών.
  2. Η Εθνοσυνέλευση είναι επίσης μερικώς υπεύθυνη για τον ορισμό του γενικού νομοθετικού συστήματος για όλα τα θέματα που δεν περιλαμβάνονται στο προηγούμενο σημείο, εκτός εάν αυτά δεσμεύονται από το Σύνταγμα για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Τμήμα V. Η νομοθετική διαδικασία

[Επεξεργασία]

Άρθρο 166 (Μορφή νομοθετημάτων)

  1. Κατά την άσκηση των καθηκόντων της, η Εθνοσυνέλευση εκδίδει συνταγματικούς νόμους αναθεώρησης, οργανικούς νόμους, βασικούς νόμους, νόμους, εξουσιοδοτήσεις για τη θέσπιση νομοθεσίας και ψηφίσματα.
  2. Οι πράξεις της Εθνοσυνέλευσης που λαμβάνονται κατά την άσκηση των καθηκόντων της έχουν τη μορφή:
  3. Νόμων αναθεώρησης του νόμου για τη νομοθεσία που προβλέπεται στο άρθρο 161 (1) του Συντάγματος ·
  4. Οργανικοί νόμοι, για τη νομοθεσία που προβλέπεται στο άρθρο 160 στοιχείο 1 και στο άρθρο 164, στοιχεία 4, 7 και 8.
  5. Βασικοί νόμοι για τη νομοθεσία που προβλέπεται στο άρθρο 164 σημεία 9 και 10 και στο άρθρο 165 παράγραφος 1 στοιχεία 1, 2, 5, 6, 9, 12, 16, 17 και 18, του Συντάγματος.
  6. Νόμοι, για την εναπομένουσα νομοθεσία που αφορά ζητήματα που εμπίπτουν στη νομοθετική αρμοδιότητα της Εθνοσυνέλευσης, τα οποία δεν πρέπει να αναλάβουν οποιαδήποτε άλλη μορφή, σύμφωνα με το Σύνταγμα.
  7. Εξουσιοδοτήσεις νομοθεσίας, για τη νομοθεσία που ορίζεται στο άρθρο 161 στοιχείο 3.
  8. Ψηφίσματα, για τις πράξεις που προβλέπονται στο άρθρο 160, στοιχεία 2 και 3, στο άρθρο 161, στοιχεία 7, 8, 9, 10, 11 και στο άρθρο 162 στοιχεία 2, 3, 4 και 163 στοιχεία 1, 2, 3, 4 και 5 και κάθε άλλη απόφαση σχετικά με την καθημερινή διαχείριση των κοινοβουλευτικών δραστηριοτήτων, που δεν απαιτούν άλλη μορφή, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος.

Άρθρο 167 (Νομοθετική πρωτοβουλία)

  1. Η αρμοδιότητα εισαγωγής νομοθεσίας μπορεί να ασκείται από βουλευτές, κοινοβουλευτικές ομάδες και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
  2. Τα όργανα δικαστικής εξουσίας μπορούν να συνεισφέρουν σε θέματα σχετικά με την οργάνωση της δικαστικής εξουσίας, το καθεστώς των δικαστών και τη λειτουργία των δικαστηρίων.
  3. Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες που εισάγουν τα μέλη και οι κοινοβουλευτικές ομάδες έχουν την μορφή νομοσχεδίων.
  4. Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες που εισάγει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας λαμβάνουν τη μορφή νομοθετικών προτάσεων.
  5. Οι ομάδες πολιτών και οι οργανώσεις που τις εκπροσωπούν μπορούν να υποβάλλουν προτάσεις για την εισαγωγή νέας νομοθεσίας, υπό τους όρους του νόμου.
  6. Τα νομοσχέδια και οι νομοθετικές προτάσεις που συνεπάγονται αύξηση των δαπανών ή μείωση των κρατικών εσόδων που καθορίζονται στον προϋπολογισμό δεν μπορούν να υποβληθούν κατά τη διάρκεια του τρέχοντος οικονομικού έτους, με εξαίρεση τους νόμους αναθεώρησης του κρατικού προϋπολογισμού.

Άρθρο 168 (Πρωτοβουλία εθνικού δημοψηφίσματος)

  1. Η εξουσία για την πραγματοποίηση εθνικού δημοψηφίσματος μπορεί να ασκηθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, από το ένα πέμπτο των βουλευτών, υπό την πλήρη άσκηση του αξιώματός τους και από κοινοβουλευτικές ομάδες.
  2. Οι πρωτοβουλίες που προτείνονται από τα μέλη και τις κοινοβουλευτικές ομάδες θα λάβουν τη μορφή προτάσεων δημοψηφίσματος.
  3. Τα συνταγματικά δημοψηφίσματα δεν επιτρέπονται.

Άρθρο 169 (Έγκριση)

  1. Τα νομοσχέδια για την αναθεώρηση του Συντάγματος και οι προτάσεις για δημοψήφισμα εγκρίνονται με ειδική πλειοψηφία των δύο τρίτων των βουλευτών, υπό την πλήρη άσκηση των καθηκόντων τους.
  2. Τα νομοσχέδια για τους οργανικούς νόμους εγκρίνονται με την απόλυτη πλειοψηφία των βουλευτών κατά την πλήρη άσκηση των καθηκόντων τους.
  3. Τα νομοσχέδια για τους θεμελιώδεις νόμους, τα ψηφίσματα και τις αποφάσεις εγκρίνονται με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ των βουλευτών κατά την πλήρη άσκηση των καθηκόντων τους.

Άρθρο 170 (Εξουσιοδότηση για τη θέσπιση νομοθεσίας)

  1. Οι νόμοι που επιτρέπουν τη θέσπιση νομοθεσίας πρέπει να καθορίζουν το αντικείμενο, τον σκοπό, την έκταση και τη διάρκεια της άδειας.
  2. Οι νόμοι που επιτρέπουν τη νομοθετική εξουσιοδότηση δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται περισσότερες από μία φορές, παρά το γεγονός ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν σταδιακά.
  3. Οι νόμοι που χορηγούν νομοθετική εξουσιοδότηση λήγουν:
    1. Στο τέλος που ορίζεται.
    2. Στο τέλος της θητείας του νομοθετικού σώματος και της θητείας του Προέδρου της Δημοκρατίας.
  4. Οι νομοθετικές άδειες που χορηγούνται βάσει του νόμου περί προϋπολογισμού συμμορφώνονται με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου και, όταν αφορούν φορολογικά θέματα, λήγουν μόνο στο τέλος της χρήσης στην οποία αναφέρονται.

Άρθρο 171 (Κοινοβουλευτική εξέταση της εκτελεστικής νομοθεσίας)

  1. Τα εξουσιοδοτημένα προεδρικά νομοθετικά διατάγματα μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο εξέτασης από το κοινοβούλιο βάσει προτάσεως υπογεγραμμένης από δέκα τουλάχιστον βουλευτές κατά την πλήρη άσκηση των καθηκόντων τους εντός τριάντα ημερών από τη δημοσίευσή τους στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (Diário da República).
  2. Τα εγκεκριμένα προεδρικά νομοθετικά διατάγματα υπόκεινται σε εξέταση με σκοπό την τροποποίηση ή τον τερματισμό της ισχύος τους.
  3. Μόλις υποβληθεί πρόταση για την έγκριση ενός εγκεκριμένου Προεδρικού νομοθετικού διατάγματος και εάν προταθούν μία ή περισσότερες τροποποιήσεις, η Εθνοσυνέλευση μπορεί να αναστείλει την ισχύ του συνόλου ή μέρους του έως ότου δημοσιευθεί είτε ο νόμος που το τροποποιεί είτε όλες οι τροπολογίες απορρίπτονται.
  4. Η αναστολή που αναφέρεται στο προηγούμενο σημείο λήγει αν παρέλθουν σαράντα πέντε ημέρες χωρίς η Εθνοσυνέλευση να προβεί σε τελική δήλωση.
  5. Αν η Εθνοσυνέλευση εγκρίνει την παύση ισχύος της εγκεκριμένης προεδρικής νομοθετικής απόφασης, παύει να ισχύει από την ημερομηνία δημοσίευσης του σχετικού ψηφίσματος στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (Diário da República) και δεν μπορεί να αναδημοσιευθεί κατά τη διάρκεια της ίδιας νομοθετικής περιόδου.
  6. Οι διαδικασίες για την κοινοβουλευτική εξέταση των εγκεκριμένων Προεδρικών νομοθετικών διαταγμάτων έχουν προτεραιότητα και λήγουν αν έχει υποβληθεί πρόταση προς εξέταση και η Εθνοσυνέλευση δεν έχει εκδώσει ή εάν έχει αποφασίσει να προβεί σε τροποποιήσεις αλλά δεν έχει θέσει τον αντίστοιχο νόμο σε ψηφοφορία, μέχρι το τέλος της τρέχουσας νομοθετικής συνόδου και υπό την προϋπόθεση ότι έχουν διεξαχθεί τουλάχιστον δεκαπέντε σύνοδοι ολομέλειας.

Άρθρο 172 (Κοινοβουλευτική εξέταση των προσωρινών προεδρικών νομοθετικών διαταγμάτων)

  1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πρέπει να υποβάλει τα προσωρινά προεδρικάα νομοθετικά διατάγματα στην Εθνοσυνέλευση εντός δέκα ημερών από τη δημοσίευσή τους στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (Diário da República).
  2. Η κοινοβουλευτική εξέταση γίνεται με βάση πρόταση που υπογράφεται από δέκα τουλάχιστον βουλευτές εάν, εντός της προθεσμίας που αναφέρεται στο προηγούμενο σημείο, το προεδρικό νομοθετικό διάταγμα δεν έχει υποβληθεί στην Εθνοσυνέλευση.
  3. Τα προσωρινά προεδρικά νομοθετικά διατάγματα υπόκεινται σε εξέταση με σκοπό τη μετατροπή τους σε κοινοβουλευτικούς νόμους ή την απόρριψή τους από την Εθνοσυνέλευση
  4. Αν η Εθνοσυνέλευση απορρίψει προσωρινό προεδρικό νομοθετικό διάταγμα, παύει να ισχύει από την ημερομηνία δημοσίευσης του ψηφίσματος στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (Diário da República) και δεν μπορεί να αναδημοσιευθεί κατά τη διάρκεια της ίδιας νομοθετικής περιόδου.
  5. Η διάταξη που περιέχεται στο σημείο 6 του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζεται στην κοινοβουλευτική εξέταση των προσωρινών προεδρικών νομοθετικών διαταγμάτων.

Άρθρο 173 (Διαδικασίες κατεπείγοντος)

  1. Κατόπιν αιτήματος του Προέδρου της Δημοκρατίας, δέκα βουλευτές που βρίσκονται σε πλήρη άσκηση της θητείας τους, κάθε κοινοβουλευτική ομάδα ή ειδικές επιτροπές, μπορούν να ζητήσουν από την Εθνοσυνέλευση να εξετάσει τη συζήτηση οποιουδήποτε νομοσχεδίου, νομοθετικής πρότασης ή απόφασης ως επείγουσας διαδικασίας.
  2. Κατόπιν αιτήματος δέκα βουλευτών ή οποιασδήποτε κοινοβουλευτικής ομάδας, η Εθνοσυνέλευση μπορεί να κηρύξει οποιοδήποτε θέμα εθνικού συμφέροντος αντικείμενο των διαδικασιών κατεπείγοντος.
  3. Όταν έχει υποβληθεί αίτηση για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε θέματος ως κατεπείγοντος, ο Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης είναι αρμόδιος να αποφανθεί επί του αιτήματος, παρά το δικαίωμα προσφυγής στην Ολομέλεια για λήψη απόφασης σχετικά με το εν λόγω επείγον μέτρο.

Κεφάλαιο IV. Δικαστική εξουσία

[Επεξεργασία]

Τμήμα I. Γενικές αρχές

[Επεξεργασία]

Άρθρο 174 (Δικαιοδοσία)

  1. Τα δικαστήρια είναι κυρίαρχα όργανα με εξουσία να διαχειρίζονται τη δικαιοσύνη στο όνομα του λαού.
  2. Κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, τα δικαστήρια είναι αρμόδια να αποφαίνονται επί συγκρούσεων δημόσιων ή ιδιωτικών συμφερόντων, διασφαλίζοντας την υπεράσπιση δικαιωμάτων και συμφερόντων που προστατεύονται από τον νόμο και καταστέλλοντας κάθε παραβίαση του δημοκρατικού κράτους δικαίου.
  3. Είναι καθήκον όλων των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων να συνεργάζονται με τα δικαστήρια κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και πρέπει να αναλαμβάνουν, εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων τους, τις ενέργειες που ζητούν από αυτά τα δικαστήρια.
  4. Ο νόμος συνιστά και ρυθμίζει εξωδικαστικά μέσα και μορφές διευθέτησης των συγκρούσεων και τη συγκρότηση, την οργάνωση, τις αρμοδιότητες και τη λειτουργία τους.
  5. Τα δικαστήρια δεν μπορούν να αρνηθούν την απονομή δικαιοσύνης λόγω έλλειψης οικονομικών μέσων.

Άρθρο 175 (Ανεξαρτησία των δικαστηρίων) Κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, τα δικαστήρια είναι ανεξάρτητα και αμερόληπτα και υπόκεινται μόνο στο Σύνταγμα και τον νόμο.

Άρθρο 176 (Σύστημα δικαιοδοσίας)

  1. Τα ανώτερα δικαστήρια της Δημοκρατίας της Ανγκόλας είναι το Συνταγματικό Δικαστήριο, το Ανώτατο Δικαστήριο, το Ελεγκτικό Συνέδριο και το Ανώτατο Στρατοδικείο.
  2. Το σύστημα οργάνωσης και λειτουργίας των δικαστηρίων περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
    1. Κοινή δικαιοδοσία υπό την ηγεσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, συμπεριλαμβανομένων των Εφετείων και άλλων δικαστηρίων.
  3. Στρατιωτική δικαιοδοσία με επικεφαλής το Ανώτατο Στρατοδικείο συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών στρατιωτικών δικαστηρίων.
  4. Μπορεί επίσης να συσταθεί αυτόνομη διοικητική, φορολογική και τελωνειακή δικαιοδοσία, με επικεφαλής ένα Ανώτατο Δικαστήριο.
  5. Μπορούν επίσης να συσταθούν ναυτοδικεία.
  6. Απαγορεύεται η σύσταση δικαστηρίων με αποκλειστική αρμοδιότητα να δικάζονται συγκεκριμένες παραβάσεις.

Άρθρο 177 (Δικαστικές αποφάσεις)

  1. Τα δικαστήρια εγγυώνται και διασφαλίζουν την τήρηση του Συντάγματος, των νόμων και κάθε άλλης νομοθετικής διάταξης που ισχύει, την προστασία των δικαιωμάτων και των νόμιμων συμφερόντων των πολιτών και των θεσμικών οργάνων και αποφασίζουν για τη νομιμότητα των διοικητικών πράξεων.
  2. Είναι υποχρεωτικό για όλους τους πολίτες και άλλα νομικά πρόσωπα να συμμορφώνονται με τις αποφάσεις των δικαστηρίων και αυτές υπερισχύουν των αποφάσεων οποιασδήποτε άλλης αρχής.
  3. Ο νόμος ρυθμίζει τους όρους εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων, επιβάλλει κυρώσεις στους υπευθύνους για μη συμμόρφωσή τους και τιμωρεί δημόσιες και ιδιωτικές αρχές που προσπαθούν να εμποδίσουν την επιβολή κατηγοριών.

Άρθρο 178 (Διοικητική και οικονομική αυτονομία των δικαστηρίων) Τα δικαστήρια διαθέτουν διοικητική και οικονομική αυτονομία και ο νόμος καθορίζει μηχανισμούς που επιτρέπουν στο δικαστικό σώμα να συμβάλλει στην κατάρτιση του προϋπολογισμού τους.

Άρθρο 179 (Δικαστές)

  1. Κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, οι δικαστές είναι ανεξάρτητοι και οφείλουν υπακοή μόνο στο Σύνταγμα και τον νόμο.
  2. Οι δικαστές δεν απαλλάσσονται από το αξίωμα, ούτε μετατίθενται, προβιβάζονται, παύονται, συνταξιοδοτούνται ή απολύονται, εκτός αν συντρέχουν οι όροι του Συντάγματος και του νόμου.
  3. Οι δικαστές δεν είναι υπεύθυνοι για τις αποφάσεις που λαμβάνουν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, εκτός από τους περιορισμούς που επιβάλλονται από τον νόμο.
  4. Οι δικαστές μπορούν να φυλακιστούν μόνο αφού κατηγορηθούν όταν η παράβαση τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μεγαλύτερης των δύο ετών, εκτός από την περίπτωση του flagrante delito που αφορά κακούργημα που τιμωρείται με την ίδια ποινή.
  5. Οι δικαστές που υπηρετούν δεν μπορούν να ασκούν άλλα δημόσια ή ιδιωτικά καθήκοντα εκτός από διδακτική ή ακαδημαϊκή έρευνα νομικής φύσης.
  6. Οι δικαστές που υπηρετούν δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν σε πολιτικά κόμματα ή πολιτικές οργανώσεις ή να συμμετέχουν σε πολιτικές δραστηριότητες κόμματος.
  7. Αναγνωρίζεται ότι οι δικαστές έχουν δικαίωμα σε κοινωνικές και επαγγελματικές ενώσεις, αλλά απαγορεύεται το δικαίωμα απεργίας.
  8. Οι δικαστές μπορούν να αξιολογούνται περιοδικά από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο με βάση τις επαγγελματικές τους επιδόσεις, υπό τους όρους και εντός των προθεσμιών που καθορίζονται από τον νόμο.

Τμήμα II. Δικαστήρια

[Επεξεργασία]

Άρθρο 180 (Συνταγματικό Δικαστήριο)

  1. Το Συνταγματικό Δικαστήριο είναι γενικά υπεύθυνο για τη διοίκηση της δικαιοσύνης σε νομικά και συνταγματικά θέματα, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  2. Το Συνταγματικό Δικαστήριο είναι υπεύθυνο για:
    1. Την αξιολόγηση της συνταγματικότητας οποιωνδήποτε κανόνων και άλλων πράξεων του κράτους.
    2. Τη φροντίδα για την εκ των προτέρων αναθεώρηση της συνταγματικότητας των νόμων του κοινοβουλίου.
    3. Την άσκηση δικαιοδοσίας σε άλλα νομικά και συνταγματικά, εκλογικά και κομματικά πολιτικά θέματα, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
    4. Την εκτίμηση των προσφυγών κατά της συνταγματικότητας των αποφάσεων των διαφόρων δικαστηρίων που αρνήθηκαν να εφαρμόσουν συγκεκριμένους κανόνες με την αιτιολογία ότι είναι αντισυνταγματικοί.
    5. Την αξιολόγηση των προσφυγών κατά της συνταγματικότητας των αποφάσεων των διαφόρων δικαστηρίων που εφάρμοσαν κανόνες των οποίων η συνταγματικότητα έχει αμφισβητηθεί κατά τη διάρκεια της σχετικής διαδικασίας.
  3. Το Συνταγματικό Δικαστήριο απαρτίζεται από Έδρα αποτελούμενη από έντεκα μέλη που επιλέγονται μεταξύ νομικών και δικαστών ως εξής:
    1. Τέσσερις δικαστές που ορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου του Δικαστηρίου.
    2. Τέσσερις δικαστές που εκλέγονται από την Εθνοσυνέλευση με πλειοψηφία των δύο τρίτων των βουλευτών υπό την πλήρη άσκηση των καθηκόντων τους, συμπεριλαμβανομένου του αντιπροέδρου του Δικαστηρίου.
    3. Δύο δικαστές που εκλέγονται από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο.
    4. Έναν δικαστή που εκλέγεται με ανταγωνιστική υποβολή βιογραφικών σημειωμάτων, σύμφωνα με τους όρους του νόμου.
  4. Οι δικαστές του Συνταγματικού Δικαστηρίου διορίζονται για επταετή μη ανανεώσιμη θητεία και απολαύουν των ίδιων εγγυήσεων ανεξαρτησίας, αμεροληψίας, μη υποχρέωσης και μη ευθύνης όπως και οι δικαστές των άλλων δικαστηρίων.

Άρθρο 181 (Ανώτατο Δικαστήριο)

  1. Το Ανώτατο Δικαστήριο είναι το ανώτερο όργανο σε κοινή δικαιοδοσία.
  2. Η Έδρα του Ανωτάτου Δικαστηρίου διορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ύστερα από σύσταση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου, μετά από ανταγωνιστική υποβολή βιογραφικών σημειωμάτων μεταξύ δικαστών, εισαγγελέων και νομικών με αναγνωρισμένα προσόντα, υπό όρους που καθορίζονται από τον νόμο.
  3. Ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μεταξύ τριών υποψηφίων που επιλέγονται από τα δύο τρίτα της Έδρας κατά την πλήρη άσκηση του αξιώματός τους.
  4. Ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου διοικούν για επταετή μη ανανεώσιμη θητεία.
  5. Η οργάνωση, οι ευθύνες και η λειτουργία του Ανωτάτου Δικαστηρίου θεσπίζονται με νόμο.

Άρθρο 182 (Ανώτατο Στρατοδικείο)

  1. Το Ανώτατο Στρατοδικείο είναι το ανώτατο όργανο της ιεραρχίας των στρατιωτικών δικαστηρίων.
  2. Ο Πρόεδρος, ο Αναπληρωτής Πρόεδρος και τα άλλα μέλη της Έδρας του Ανώτατου Στρατιωτικού Δικαστηρίου διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μεταξύ των στρατιωτικών δικαστών.
  3. Η οργάνωση, οι αρμοδιότητες και η λειτουργία του Ανώτατου Στρατιωτικού Δικαστηρίου θεσπίζονται με νόμο.

Άρθρο 183 (Ελεγκτικό Συνέδριο)

  1. Το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι το ανώτατο όργανο εποπτείας που είναι υπεύθυνο για τη νομιμότητα των δημόσιων οικονομικών και την αξιολόγηση των προϋπολογισμό αυτών, όπως απαιτεί η νομοθεσία να του υποβληθεί.
  2. Ο Πρόεδρος, ο Αναπληρωτής Πρόεδρος και τα άλλα μέλη της Έδρας του Ελεγκτικού Συνεδρίου διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μεταξύ δικαστών και μη δικαστών για επταετή θητεία.
  3. Η σύνθεση και οι αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου θεσπίζονται με νόμο.
  4. Κάθε χρόνο καταρτίζεται έκθεση για το έργο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, υποβάλλεται στην Εθνοσυνέλευση και διαβιβάζεται επίσης στους διάφορους φορείς που ασκούν κυριαρχική εξουσία.

Άρθρο 184 (Ανώτατο Συμβούλιο της Δικαστικής Έδρας)

  1. Το Ανώτατο Συμβούλιο της Δικαστικής Έδρας είναι το ανώτατο όργανο που είναι επιφορτισμένο με τη διαχείριση και την πειθαρχική δίωξη της δικαστικής Έδρας και είναι γενικά υπεύθυνο για:
    1. Την αξιολόγηση της επαγγελματικής ικανότητας των δικαστών και τη λήψη πειθαρχικών μέτρων εναντίον τους.
    2. Την πρόταση διορισμού δικαστών στο Συνταγματικό Δικαστήριο, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
    3. Τη διάταξη ερευνών, επιθεωρήσεων και ερευνών στις νομικές υπηρεσίες και την πρόταση των απαραίτητων μέτρων για την εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας και της βελτίωσής τους.
    4. Την πρόταση του διορισμού των μελών της Έδρας στο Ανώτατο Δικαστήριο.
    5. Τον διορισμό, τοποθέτηση, μετάθεση και προβιβασμό των δικαστών, εκτός εάν υπάρχουν άλλες διατάξεις στο Σύνταγμα και τον νόμο.
    6. Την οργάνωση της ανταγωνιστικής υποβολής βιογραφικών σημειωμάτων για την αξιολόγηση των δικαστών του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
  2. Το Ανώτατο Συμβούλιο της Δικαστικής Έδρας προεδρεύεται από τον Πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου και απαρτίζεται από τους ακόλουθυς:
    1. Τρεις νομικούς που διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τουλάχιστον ένας από τους οποίους πρέπει να είναι δικαστής.
    2. Πέντε νομικούς που διορίζονται από την Εθνοσυνέλευση.
    3. Δέκα δικαστές που εκλέγονται από δικαστές μεταξύ των συναδέλφων τους.
  3. Η θητεία των μελών του Ανωτάτου Συμβουλίου της Δικαστικής Έδρας που αναφέρονται στα στοιχεία 1, 2 και 3 του παρόντος άρθρου έχει συγκεκριμένη διάρκεια και ανανεώνεται για μία ακόμη θητεία, σύμφωνα με τους νόμους .
  4. Τα μέλη του Ανώτατου Συμβουλίου της Δικαστικής Έδραςα απολαύουν των ίδιων ασυλιών με τους δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Τμήμα III. Γραφείο Δημόσιου Εισαγγελέα

[Επεξεργασία]

Άρθρο 185 (Θεσμική αυτονομία)

  1. Το Γραφείο Δημόσιου Εισαγγελέα είναι το βασικό όργανο του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα όσον αφορά τη δικαστική λειτουργία του κράτους και απολαμβάνει αυτονομίας και δική του ιδιότητα.
  2. Η αυτονομία της Εισαγγελίας χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι δεσμεύεται από τα κριτήρια νομιμότητας και αντικειμενικότητας.
  3. Οι δικαστές της εισαγγελικής αρχής είναι υπόλογοι και αποτελούν μέρος και υπόκεινται σε ιεραρχία υπό τους όρους του νόμου.

Άρθρο 186 (Αρμοδιότητες) Το Γραφείο του Δημόσιου Εισαγγελέα είναι υπεύθυνο για την εκπροσώπηση του κράτους, την υπεράσπιση της δημοκρατικής νομιμότητας και των συμφερόντων που ορίζονται από τον νόμο, την προώθηση της ποινικής διαδικασίας και την άσκηση ποινικών αγωγών, σύμφωνα με τους νόμους, και πιο συγκεκριμένα:

  1. Την εκπροσώπηση του κράτους ενώπιον των δικαστηρίων.
  2. Την παροχή νομικών συμβουλών σε όσους είναι ανίκανοι ή απόντες και στους ανηλίκους.
  3. Την προώθηση της ποινικής διαδικασίας και την άσκηση ποινικών ενεργειών.
  4. Συλλογικά και διάφορα συμφέροντα υπεράσπισης.
  5. Την προώθηση της εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων.
  6. Την κατεύθυνση της προπαρασκευαστικής φάσης των ποινικών διαδικασιών, με την επιφύλαξη της εποπτείας των θεμελιωδών εγγυήσεων για τους πολίτες από τους δικαστές, σύμφωνα με τους νόμους.

Άρθρο 187 (Κατάσταση)

  1. Οι απαιτήσεις και οι κανόνες εισαγωγής και προαγωγής στο πλαίσιο της δομής σταδιοδρομίας των εισαγγελέων βασίζονται σε αξιολόγηση βιογραφικών σημειωμάτων, επαγγελματικά προσόντα και προϋπηρεσίαι, σύμφωνα με τους νόμους.
  2. Η πρόσβαση στις θέσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου βασίζεται κυρίως στην αξία που καθορίζεται από την ανταγωνιστική υποβολή βιογραφικών σημειωμάτων, η οποία είναι ανοικτή για δικαστές, εισαγγελείς και άλλους νομικούς πληρεξούσιους, υπό τους όρους που προβλέπει ο νόμος.
  3. Οι εισαγγελείς δεν μπορούν να μεταφερθούν, να παυθούν, να συνταξιοδοτηθούν ή να αποσυρθούν εκτός των περιπτώσεων που προβλέπονται στο καταστατικό τους.
  4. Οι εισαγγελείς υπόκεινται στις ίδιες ασυμβατότητες και τα ίδια εμπόδια με τους δικαστές της ίδιας τάξης και απολαμβάνουν αμοιβής ανάλογα με τη φύση και την αποκλειστικότητα της εργασίας τους.

Άρθρο 188 (Ασυλία) Οι εισαγγελείς μπορούν να φυλακιστούν μόνο αφού κατηγορηθούν όταν η παράβαση τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μεγαλύτερης των δύο ετών, εκτός από την περίπτωση του flagrante delito που αφορά κακούργημα που τιμωρείται με την ίδια ποινή.

Άρθρο 189 (Γραφείο Γενικού Εισαγγελέα)

  1. Το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα είναι το κρατικό όργανο που εκπροσωπεί το κράτος, συγκεκριμένα με την άσκηση ποινικών αγωγών, την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των ιδιωτών και των νομικών προσώπων, την υπεράσπιση της νομιμότητας της άσκησης των δικαστικών καθηκόντων και την επίβλεψη της νομιμότητας κατά τη φάση των εκπαιδευτικών διαδικασιών και στην επιβολή κυρώσεων.
  2. Το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα απολαμβάνει διοικητικής και οικονομικής αυτονομίας, σύμφωνα με τους νόμους.
  3. Το Γραφείο του Εισαγγελέα, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο της Εισαγγελίας και το Γραφείο του Στρατιωτικού Εισαγγελέα είναι ουσιώδη όργανα του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα.
  4. Ο Γενικός Εισαγγελέας και οι Αναπληρωτές Γενικοί Εισαγγελείς διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μετά από σύσταση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου της Εισαγγελίας για πενταετή θητεία, η οποία μπορεί να ανανεωθεί μία φορά.
  5. Οι Βοηθοί Γενικοί Εισαγγελείς εκπροσωπούν την Εισαγγελία ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου, του Συνταγματικού Δικαστηρίου, του Ελεγκτικού Συνεδρίου και άλλων Ανώτατων Δικαστηρίων.
  6. Οι Βοηθοί Γενικοί Εισαγγελείς διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κατόπιν συστάσεως του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου της Εισαγγελίας και τα προαπαιτούμενα καθορίζονται από τον νόμο.
  7. Κάθε χρόνο καταρτίζεται έκθεση για το έργο του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα, υποβάλλεται στην Εθνοσυνέλευση και διαβιβάζεται στα άλλα όργανα που ασκούν κυριαρχική εξουσία.

Άρθρο 190 (Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο της Εισαγγελίας)

  1. Το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο της Εισαγγελίας είναι το ανώτατο όργανο που είναι αρμόδιο για τη διαχείριση και τη ρύθμιση των εισαγγελέων και λειτουργεί στις συνεδριάσεις της ολομέλειας και στη μόνιμη επιτροπή.
  2. Το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο της Εισαγγελίας είναι υπεύθυνο για την αξιολόγηση, το διορισμό, τη τποθέτηση, τη μετάθεσση και τον προβιβασμό των εισαγγελέων καθώς και για τα πειθαρχικά μέτρα.
  3. Ο Γενικός Εισαγγελέας προεδρεύει του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου της Εισαγγελίας το οποίο αποτελείται από τα εξής άτομα:
    1. Τους Αναπληρωτές Γενικούς Εισαγγελείς.
    2. Τα μέλη που εκλέγονται από εισαγγελείς μεταξύ των συναδέλφων τους.
    3. Τα μέλη που ορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
    4. Τα μέλη που εκλέγονται από την Εθνοσυνέλευση.
  4. Η θητεία των μελών του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου της Εισαγγελίας που αναφέρονται στα στοιχεία 2, 3 και 4 του παρόντος άρθρου διαρκεί πέντε έτη και μπορεί να ανανεωθεί μία φορά, σύμφωνα με τους νόμους.

Άρθρο 191 (Γραφείο Στρατιωτικού Εισαγγελέα)

  1. Το Γραφείο του Στρατιωτικού Εισαγγελέα είναι το όργανο του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα που είναι υπεύθυνο για τον έλεγχο και την επίβλεψη της νομιμότητας στις ένοπλες δυνάμεις της Ανγκόλας, την Εθνική Αστυνομία και τα όργανα ασφάλειας και εσωτερικού δικαίου, διασφαλίζοντας την αυστηρή τήρηση του νόμου.
  2. Η οργάνωση και η λειτουργία της στρατιωτικής εισαγγελικής αρχής ρυθμίζονται από τον νόμο.

Τμήμα IV. Βασικοί δικαστικοί θεσμοί

[Επεξεργασία]

Άρθρο 192 (Διαμεσολαβητής) Ο Διαμεσολαβητής είναι ανεξάρτητος δημόσιος φορέας, ο σκοπός του οποίου είναι η υπεράσπιση των δικαιωμάτων, των ελευθεριών και των εγγυήσεων των πολιτών, εξασφαλίζοντας, με ανεπίσημα μέσα, τη δικαιοσύνη και τη νομιμότητα της δημόσιας διοίκησης.

  1. Ο Διαμεσολαβητής και ο Αναπληρωτής Διαμεσολαβητής εκλέγονται από την Εθνοσυνέλευση με απόφαση των δύο τρίτων των βουλευτών κατά την πλήρη άσκηση των καθηκόντων τους.
  2. Ο Διαμεσολαβητής και ο Αναπληρωτής Διαμεσολαβητής ορκίζονται από τον Πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης για πενταετή θητεία, η οποία μπορεί να ανανεωθεί μία φορά.
  3. Οι πολίτες και οι νομικοί φορείς μπορούν να υποβάλλουν στον Διαμεσολαβητή καταγγελίες σχετικά με πράξεις ή παραλείψεις των δημόσιων αρχών τις οποίες θα εξετάσουν χωρίς να έχουν εξουσία λήψης αποφάσεων, υποβάλλοντας τις κατάλληλες συστάσεις για την πρόληψη και την αποκατάσταση των αδικιών στα αρμόδια όργανα.
  4. Η δραστηριότητα του Διαμεσολαβητή είναι ανεξάρτητη από τα μέσα που πρέπει να ληφθούν για την άσκηση προσφυγών ή διαφορών που προβλέπονται στο Σύνταγμα και στη νομοθεσία.
  5. Είναι καθήκον των φορέων και πρακτόρων της δημόσιας διοίκησης, των πολιτών και άλλων δημόσιων συλλογικών οργάνων να συνεργάζονται με το έργο του Διαμεσολαβητή.
  6. Κάθε χρόνο καταρτίζεται έκθεση σχετικά με τις βασικές καταγγελίες και τις συστάσεις η οποία υποβάλλεται στην Εθνοσυνέλευση και διαβιβάζεται στα άλλα όργανα που ασκούν κυριαρχική εξουσία.
  7. Ο νόμος καθορίζει τα υπόλοιπα καθήκοντα και τα καταστατικά του Διαμεσολαβητή και του Αναπληρωτή Διαμεσολαβητή, πέραν του συνόλου της δομής υποστήριξης που είναι γνωστή ως Γραφείο του Διαμεσολαβητή.

Άρθρο 193 (Νομική πρακτική)

  1. Η νομική πρακτική είναι βασικός θεσμός στην απονομή δικαιοσύνης.
  2. Οι δικηγόροι υπηρετούν τη δικαιοσύνη και το κράτος δικαίου και είναι υπεύθυνοι για την άσκηση νομικής συμβουλευτικής και εκπροσώπησης σε όλη την εθνική επικράτεια, καθώς και για την παροχή νομικού συμβούλου, σύμφωνα με τους νόμους.
  3. Ο δικηγορικός σύλλογος είναι υπεύθυνος για τη ρύθμιση της πρόσβασης στο επάγγελμα του δικηγόρου και τη ρύθμιση του επαγγέλματος και της νομικής εκπροσώπησης, σύμφωνα με τους νόμους και το καταστατικό του.

Άρθρο 194 (Εγγυήσεις για δικηγόρους)

  1. Οι δικηγόροι απολαύουν ασυλίας στις αγωγές τους και στις διαδικασίες νομικής εκπροσώπησης που απαιτούνται για την άσκηση του επαγγέλματός τους, εντός των ορίων που προβλέπονται από τον νόμο.
  2. Το απαραβίαστο των εγγράφων που απαιτούνται για την άσκηση του επαγγέλματός τους εξασφαλίζεται εντός των προβλεπομένων από τον νόμο ορίων και μόνον οι έρευνες, οι κατασχέσεις, τα πρακτικά καταγραφής περιουσίας και παρόμοιες μορφές έρευνας που διενεργούνται βάσει δικαστικής απόφασης που διενεργείται παρουσία του αρμόδιου δικαστή, του δικηγόρου και του εκπροσώπου του δικηγορικού συλλόγου είναι παραδεκτές, όταν αφορούν παράνομη πράξη τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης μεγαλύτερης των δύο ετών και εμπλέκεται δικηγόρος.
  3. Οι δικηγόροι έχουν το δικαίωμα να επικοινωνούν προσωπικά και εμπιστευτικά με τους πελάτες τους ακόμη και όταν οι τελευταίοι φυλακίζονται ή κρατούνται σε αστικές ή στρατιωτικές εγκαταστάσεις.

Άρθρο 195 (Πρόσβαση στο δίκαιο και στη δικαιοσύνη)

  1. Ο δικηγορικός σύλλογος είναι υπεύθυνος για την παροχή νομικής συνδρομής, την πρόσβαση στο δίκαιο και τη νομική εκπροσώπηση σε όλα τα επίπεδα δικαιοδοσίας.
  2. Ο νόμος ρυθμίζει την οργάνωση των μορφών νομικής συνδρομής, την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και τη νομική εκπροσώπηση ως βασικά στοιχεία της απονομής της δικαιοσύνης και το κράτος πρέπει να δημιουργήσει οικονομικούς πόρους για αυτούς τους σκοπούς.

Άρθρο 196 (Δημόσια υπεράσπιση)

  1. Το κράτος διασφαλίζει ότι οι μηχανισμοί δημόσιας υπεράσπισης είναι διαθέσιμοι σε άτομα με ανεπαρκή χρηματοοικονομικά μέσα, με σκοπό την παροχή νομικής βοήθειας και επίσημης νομικής εκπροσώπησης σε όλα τα επίπεδα.
  2. Ο νόμος ρυθμίζει την οργάνωση και λειτουργία της δημόσιας υπεράσπισης.

Άρθρο 197 (Ειρηνοδίκες)

  1. Οι ειρηνοδίκες επιτρέπεται να επιλύουν μικρές κοινωνικές συγκρούσεις.
  2. Ο νόμος ρυθμίζει την οργάνωση και τη λειτουργία των ειρηνοδικείων.

Μέρος V. Δημόσια διοίκηση

[Επεξεργασία]

Κεφάλαιο I. Γενικές αρχές

[Επεξεργασία]

Άρθρο 198 (Στόχοι και θεμελιώδεις αρχές)

  1. Σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου, η δημόσια διοίκηση επιδιώκει το δημόσιο συμφέρον και πρέπει, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της, να διέπεται από τις αρχές της ισότητας, της νομιμότητας, της δικαιοσύνης, της αναλογικότητας, της αμεροληψίας, της λογοδοσίας, και του σεβασμού των δημόσιων πόρων.
  2. Για την επιδίωξη του δημοσίου συμφέροντος, πρέπει να σέβεται τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των ατόμων που προστατεύονται από τον νόμο.

Άρθρο 199 (Διάρθρωση της δημόσιας διοίκησης)

  1. Η δημόσια διοίκηση διαρθρώνεται με βάση τις αρχές της διοικητικής απλούστευσης, φέρνοντας τις υπηρεσίες πιο κοντά στους κατοίκους και τη διοικητική εκχώρηση διαδικασιών και αποκέντρωση.
  2. Ο νόμος καθορίζει τις μορφές και τα επίπεδα της ατομικής συμμετοχής και της διοικητικής εκχώρησης διαδικασιών και αποκέντρωσης, με την επιφύλαξη των εξουσιών του εκτελεστικού οργάνου να διαχειρίζεται, να εποπτεύει και να επιβλέπει το έργο της δημόσιας διοίκησης.
  3. Ο νόμος μπορεί να δημιουργήσει ιδρύματα και ανεξάρτητα διοικητικά όργανα.
  4. Η οργάνωση, η λειτουργία και τα καθήκοντα των ανεξάρτητων διοικητικών οργάνων θεσπίζονται με νόμο.
  5. Οι ιδιωτικοί φορείς που ασκούν δημόσια εξουσία υπόκεινται σε έλεγχο από τις δημόσιες αρχές, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.

Άρθρο 200 (Δικαιώματα και εγγυήσεις των ιδιωτών στο πλαίσιο της δημόσιας διοίκησης)

  1. Οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να ενημερώνονται από τη δημόσια διοίκηση για διοικητικές διαδικασίες που ενδέχεται να επηρεάσουν τα νόμιμα προστατευόμενα δικαιώματα και συμφέροντά τους.
  2. Οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να ενημερώνονται από τη διοίκηση για την εξέλιξη των διαδικασιών στις οποίες έχουν άμεσο συμφέρον και να γνωρίζουν τις αποφάσεις που λαμβάνονται σχετικά με αυτές.
  3. Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να ενημερώνονται, υπό τη μορφή που προβλέπεται από τον νόμο, για διοικητικές αποφάσεις, οι οποίες απαιτούν ρητή αιτιολόγηση όταν αφορούν νόμιμα προστατευόμενα δικαιώματα και συμφέροντα.
  4. Τα άτομα έχουν δικαίωμα πρόσβασης στα αρχεία και στις διοικητικές καταγραφές, με την επιφύλαξη των νομικών διατάξεων για θέματα ασφάλειας και άμυνας, κρατικού απορρήτου, ποινικής έρευνας και ιδιωτικού βίου.

Άρθρο 201. (Τοπική αυτοδιοίκηση)

  1. Η τοπική αυτοδιοίκηση ασκείται από αποκεντρωμένα όργανα και επιδιώκει να διασφαλίσει, σε τοπικό επίπεδο, ότι οι αρμοδιότητες και τα ειδικά συμφέροντα της κρατικής διοίκησης πραγματοποιούνται στο αντίστοιχο διοικητικό τμήμα, με την επιφύλαξη της εξουσίας των τοπικών αρχών.
  2. Ο Επαρχιακός Διοικητής είναι ο εκπρόσωπος της κεντρικής διοίκησης στην αντίστοιχη επαρχία και γενικά είναι υπεύθυνος για τη διοίκηση της επαρχίας και την εξασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της τοπικής διοίκησης.
  3. Ο Επαρχιακός Διοικητής διορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στον οποίο θα υπόκειται πολιτικά και θεσμικά.
  4. Η οργάνωση και λειτουργία των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ρυθμίζεται από τον νόμο.

Κεφάλαιο II. Εθνική ασφάλεια

[Επεξεργασία]

Άρθρο 202 (Στόχοι και βάσεις εθνικής ασφάλειας)

  1. Το κράτος, με τη συμμετοχή πολιτών, είναι υπεύθυνο για την εγγύηση της εθνικής ασφάλειας, τηρουμένου του συντάγματος, του νόμου και των διεθνών αποφάσεων στις οποίες η Ανγκόλα είναι συμβαλλόμενο μέρος.
  2. Στόχος της εθνικής ασφάλειας είναι η διασφάλιση και η διαφύλαξη της εθνικής ανεξαρτησίας και κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας, του δημοκρατικού κράτους βασιζόμενου στο κράτος δικαίου, της ελευθερίας και της υπεράσπισης του εδάφους από οποιεσδήποτε απειλές ή επιθέσεις, καθώς και η επίτευξη συνεργασίας εθνικής ανάπτυξης και η συμβολή στη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.
  3. Η οργάνωση και λειτουργία του εθνικού συστήματος ασφαλείας ρυθμίζεται από τον νόμο.

Άρθρο 203 (Δικαίωμα στην εθνική ασφάλεια και την έννομη υπεράσπιση) Η Δημοκρατία της Ανγκόλας ενεργεί με όλα τα πρόσφορα νόμιμα μέσα για τη διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειας και διατηρεί το δικαίωμα προσφυγής στη δικαιοσύνη για την αποκατάσταση της ειρήνης και της δημόσιας τάξης, σύμφωνα με το Σύνταγμα, τους νόμους και το διεθνές δίκαιο.

Άρθρο 204 (Κατάσταση συνταγματικής ανάγκης)

  1. Στο πλαίσιο της διατήρησης της εθνικής ασφάλειας και της διατήρησης της δημόσιας τάξης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να δηλώνει, σύμφωνα με τις απαιτήσεις συγκεκριμένων καταστάσεων, συνταγματικές καταστάσεις ανάγκης, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον νόμο.
  2. Οι συνταγματικές καταστάσεις ανάγκης πρέπει να είναι καταστάσεις πολέμου, πολιορκίας ή καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, οι οποίες θα ισχύουν από τη στιγμή που δηλώνονται έως ότου ολοκληρωθούν επισήμως.
  3. Οι καταστάσεις πολέμου, πολιορκίας ή έκτακτης ανάγκης ρυθμίζονται από τον νόμο.

Άρθρο 205 (Περιορισμοί στην άσκηση των δικαιωμάτων) Στον βαθμό που απαιτείται από τις συγκεκριμένες απαιτήσεις των εν λόγω λειτουργιών, ο νόμος μπορεί να επιβάλει περιορισμούς στο δικαίωμα του εκλέγεσθαι και στην άσκηση των δικαιωμάτων έκφρασης, συνάντησης, επίδειξης, σύνδεσης και αναφοράς και άλλων παρόμοιων δικαιωμάτων για υπηρετούντες πράκτορες ασφαλείας, δηλαδή στρατιωτικό προσωπικό, αστυνομικούς και πράκτορες.

Κεφάλαιο III. Εθνική άμυνα και ένοπλες δυνάμεις

[Επεξεργασία]

Άρθρο 206 (Εθνική άμυνα)

  1. Οι στόχοι της εθνικής άμυνας είναι η διασφάλιση της υπεράσπισης της εθνικής κυριαρχίας και ανεξαρτησίας, της εδαφικής ακεραιότητας και των συνταγματικών εξουσιών και, μέσω αυτών, της δημόσιας τάξης, διασφαλίζοντας την ελευθερία και την ασφάλεια του πληθυσμού από πράξεις επιθετικότητας και οποιουδήποτε άλλου είδους εξωτερική ή εσωτερική απειλή και την ανάπτυξη αποστολών προς το δημόσιο συμφέρον, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου.
  2. Η οργάνωση και η λειτουργία της εθνικής άμυνας θεσπίζονται με νόμο.

Άρθρο 207 (Ένοπλες Δυνάμεις της Ανγκόλας)

  1. Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Αγκόλας είναι ο μόνιμος, τακτικός και μη επαναστατικός εθνικός στρατιωτικός θεσμός στον οποίο έχει ανατεθεί η στρατιωτική υπεράσπιση της χώρας, οργανωμένη σε ιεραρχική βάση και υπαγόμενη σε πειθαρχία και υπακοή στα κατάλληλα κυρίαρχα όργανα υπό την ανώτατη εξουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας και του αρχηγού, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου, καθώς και κάθε διεθνής σύμβαση στην οποία η Ανγκόλα μπορεί να είναι συμβαλλόμενο μέρος.
  2. Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ανγκόλας απαρτίζονται αποκλειστικά από πολίτες της Ανγκόλας και διαθέτουν ενιαία οργανωτική δομή για ολόκληρη την εθνική επικράτεια.
  3. Ο νόμος ρυθμίζει την οργάνωση, τη λειτουργία, την πειθαρχία, την κατάρτιση και την απασχόληση των Ενόπλων Δυνάμεων της Ανγκόλας σε καιρό ειρήνης και σε περιόδους κρίσης και συγκρούσεων.

Άρθρο 208 (Άμυνα του έθνους και στρατιωτική θητεία)

  1. Η υπεράσπιση του έθνους και των δικαιωμάτων των πολιτών αποτελεί δικαίωμα και θεμελιώδες καθήκον όλων των υπηκόων της Ανγκόλας.
  2. Η στρατιωτική θητεία ρυθμίζεται από τον νόμο, ο οποίος καθορίζει τις μορφές, τη φύση και το περιεχόμενό της.

Κεφάλαιο IV. Εγγύηση της τάξης και Εθνική Αστυνομία

[Επεξεργασία]

Άρθρο 209 (Εγγύηση της τάξης)

  1. Στόχος της εγγύησης της τάξης είναι η προάσπιση της δημόσιας ειρήνης και ασφάλειας, η διασφάλιση και η προστασία των θεσμών, των πολιτών και της αντίστοιχης περιουσίας τους, καθώς και των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών τους έναντι βίαιου ή οργανωμένου εγκλήματος και άλλων μορφών απειλών ή κινδύνων με αυστηρό σεβασμό στο Σύνταγμα, στους νόμους και στις διεθνείς συμβάσεις στις οποίες μπορεί να συμμετέχει η Ανγκόλα.
  2. Η οργάνωση και η λειτουργία των φορέων που διασφαλίζουν τη δημόσια τάξη θεσπίζονται με νόμο.

Άρθρο 210 (Εθνική Αστυνομία)

  1. Η Εθνική Αστυνομία είναι ο εθνικός, μόνιμος, τακτικός και μη επαναστατικός αστυνομικός φορέας που οργανώνεται σε ιεραρχική βάση και από την άποψη της πειθαρχίας που απαιτείται για την προστασία και την ασφάλεια της χώρας από την αστυνομία, με αυστηρό σεβασμό στο Σύνταγμα, στους νόμους και στις διεθνείς συμβάσεις στις οποίες μπορεί να συμμετέχει η Ανγκόλα.
  2. Η Εθνική Αστυνομία αποτελείται αποκλειστικά από πολίτες της Ανγκόλας και διαθέτει ενιαία οργανωτική δομή για ολόκληρη την εθνική επικράτεια.
  3. Ο νόμος ρυθμίζει την οργάνωση και τη λειτουργία της Εθνικής Αστυνομίας.

Κεφάλαιο V. Διατήρηση της κρατικής ασφάλειας

[Επεξεργασία]

Άρθρο 211 (Διατήρηση της κρατικής ασφάλειας)

  1. Ο στόχος της διαφύλαξης της ασφάλειας της ιδιοκτησίας είναι η διαφύλαξη του δημοκρατικού κράτους βασιζόμενου στο κράτος δικαίου κατά του βίαιου ή οργανωμένου εγκλήματος και άλλων μορφών απειλών ή κινδύνων, σεβόμενη το Σύνταγμα, τους νόμους και τις διεθνείς συμβάσεις που η Ανγκόλα μπορεί να είναι συμβαλλόμενο μέρος.
  2. Η διαφύλαξη της κρατικής ασφάλειας περιλαμβάνει τα θεσμικά στοιχεία των κρατικών υπηρεσιών πληροφοριών και ασφαλείας.
  3. Η οργάνωση και λειτουργία της διαφύλαξης της κρατικής ασφάλειας θεσπίζεται με νόμο.

Άρθρο 212 (Κρατικοί οργανισμοί πληροφοριών και ασφάλειας)

  1. Οι κρατικοί φορείς πληροφοριών και ασφάλειας αναλαμβάνουν την παροχή πληροφοριών και αναλύσεων και τη λήψη κρατικών πληροφοριών και μέτρων ασφαλείας που απαιτούνται για τη διαφύλαξη του δημοκρατικού κράτους βάσει του κράτους δικαίου και της δημόσιας ειρήνης.
  2. Ο νόμος ρυθμίζει την οργάνωση, τη λειτουργία και την εποπτεία των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας.

Μέρος VI. Τοπική Αυτοδιοίκηση

[Επεξεργασία]

Κεφάλαιο I. Γενικές αρχές

[Επεξεργασία]

Άρθρο 213 (Αυτόνομοι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης)

  1. Η δημοκρατική οργάνωση του κράτους σε τοπικό επίπεδο διαρθρώνεται με βάση την αρχή της πολιτικής και διοικητικής αποκέντρωσης, η οποία περιλαμβάνει μορφές τοπικής διοίκησης, σύμφωνα με τους όρους του παρόντος Συντάγματος.
  2. Οι μορφές τοπικής διοίκησης περιλαμβάνουν τις τοπικές αρχές, τα θεσμικά όργανα των παραδοσιακών αρχών και άλλες ειδικές μορφές συμμετοχής των πολιτών, σύμφωνα με τους νόμους.

Άρθρο 214 (Αρχή της τοπικής αυτονομίας)

  1. Η τοπική αυτονομία περιλαμβάνει τη σωστή και πραγματική ικανότητα των τοπικών αρχών να διαχειρίζονται και να εκδίδουν κανονισμούς για τοπικά δημόσια θέματα, σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος και του νόμου, για δικό τους λογαριασμό και προς το συμφέρον των αντίστοιχων τοπικών πληθυσμών.
  2. Το δικαίωμα που αναφέρεται στο προηγούμενο σημείο ασκείται από τις τοπικές αρχές, σύμφωνα με τους νόμους.

Άρθρο 215 (Πεδίο εφαρμογής της τοπικής αυτονομίας)

  1. Οι οικονομικοί πόροι των τοπικών αρχών πρέπει να είναι ανάλογοι με τις ευθύνες που προβλέπονται από το Σύνταγμα ή από τον νόμο και από τα αναπτυξιακά προγράμματα που έχουν εγκριθεί.
  2. Ο νόμος ορίζει ότι μέρος των οικονομικών πόρων των τοπικών αρχών πρέπει να προέρχεται από τοπικά έσοδα και φόρους.

Άρθρο 216 (Εγγυήσεις τοπικών αρχών) Οι τοπικές αρχές έχουν το δικαίωμα να ασκήσουν ένδικα μέσα για να διασφαλίσουν την ελεύθερη άσκηση των καθηκόντων τους και τον σεβασμό των αρχών της τοπικής αυτονομίας που κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα ή τον νόμο.

Κεφάλαιο II. Τοπικές αρχές

[Επεξεργασία]

Άρθρο 217 (Τοπικές αρχές)

  1. Οι τοπικές αρχές είναι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης που αντιστοιχούν σε ομάδες κατοίκων σε ορισμένα τμήματα της εθνικής επικράτειας, οι οποίες εξασφαλίζουν και επιδιώκουν τα συγκεκριμένα συμφέροντα της τοπικής περιοχής μέσω των δικών τους οργάνων που εκπροσωπούν τους αντίστοιχους τοπικούς πληθυσμούς.
  2. Η οργάνωση και λειτουργία των τοπικών αρχών και οι αρμοδιότητες των οργάνων τους ρυθμίζονται από τον νόμο, σύμφωνα με την αρχή της διοικητικής αποκέντρωσης.
  3. Ο νόμος ορίζει τα περιουσιακά στοιχεία των τοπικών αρχών και καθιερώνει ένα σύστημα τοπικής χρηματοδότησης με σκοπό να εξασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή των δημόσιων πόρων μεταξύ του κράτους και των τοπικών αρχών, οι ανισότητες μεταξύ των τοπικών αρχών διορθώνονται ανάλογα με τις ανάγκες, τα έσοδα συλλέγονται κατάλληλα και τηρούνται τα όρια δαπανών.

Άρθρο 218 (Κατηγορίες τοπικής αυτοδιοίκησης)

  1. Οι τοπικές αρχές οργανώνονται σε δήμους.
  2. Οι τοπικές αρχές μπορούν να δημιουργηθούν σε υπερεθνικό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τα ειδικά πολιτιστικά και ιστορικά χαρακτηριστικά και τα επίπεδα ανάπτυξης.
  3. Ο νόμος μπορεί επίσης να καθορίζει, σύμφωνα με συγκεκριμένες προϋποθέσεις, άλλες υπο-δημοτικές κλίμακες για την εδαφική οργάνωση της αυτόνομης τοπικής αυτοδιοίκησης.
  4. Οι τοπικές αρχές απολαμβάνουν τις δικές τους κανονιστικές εξουσίες, σύμφωνα με τους νόμους.

Άρθρο 219 (Αρμοδιότητες) Σύμφωνα με τους νόμους, οι τοπικές αρχές έχουν αρμοδιότητες στους τομείς της εκπαίδευσης, της υγείας, της ενέργειας, των υδάτων, των αγροτικών και αστικών εγκαταστάσεων, της κληρονομιάς, του πολιτισμού και της επιστήμης, των μεταφορών και επικοινωνιών, των δραστηριοτήτων αναψυχής και αθλητισμού, την πολιτική άμυνα, το περιβάλλον και τη βασική υγιεινή, τα δικαιώματα των καταναλωτών, την προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, τον χωροταξικό σχεδιασμό, την αστυνομία, την αποκεντρωμένη συνεργασία και την αδελφοποίηση.

Άρθρο 220 (Οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης)

  1. Οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης απαρτίζονται από συνέλευση με εξουσίες λήψης αποφάσεων, ένα συλλογικό εκτελεστικό όργανο και έναν πρόεδρο.
  2. Η Συνέλευση συγκαλείται από τοπικούς εκπροσώπους που εκλέγονται με την καθολική, ισότιμη, ελεύθερη, άμεση, μυστική και περιοδική ψηφοφορία των πολιτών που απαρτίζουν το εκλογικό σώμα στην αντίστοιχη περιοχή των τοπικών αρχών, σύμφωνα με το σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης.
  3. Το συλλογικό εκτελεστικό όργανο απαρτίζεται από έναν πρόεδρο και τους γραμματείς που ορίζει, όλοι εκ των οποίων λογοδοτούν στη συνέλευση της τοπικής αυτοδιοίκησης.
  4. Ο πρόεδρος του εκτελεστικού οργάνου της τοπικής αρχής είναι ο υποψήφιος του ψηφοδελτίου ο οποίος έλαβε τις περισσότερες ψήφους στις εκλογές για τη Συνέλευση.
  5. Οι υποψηφιότητες για εκλογή σε φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης μπορούν να υποβάλλονται από τα πολιτικά κόμματα, είτε μεμονωμένα είτε ως συμμαχίες ή από ομάδες εγγεγραμμένων εκλογέων, σύμφωνα με τους όρους του νόμου. (Μελέτη Β και Γ - εγκρίθηκαν με συναίνεση)

Άρθρο 221 (Διοικητική εποπτεία)

  1. Οι τοπικές αρχές υπόκεινται σε διοικητική εποπτεία από την εκτελεστική εξουσία.
  2. Η διοικητική εποπτεία των τοπικών αρχών συνίσταται στον έλεγχο της συμμόρφωσης των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης με τον νόμο και ασκείται σύμφωνα με τους νόμους.
  3. Οι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, ακόμη και αν τα μέλη τους εκλεγούν, μπορούν να διαλυθούν μόνο για σοβαρές παράνομες πράξεις ή παραλείψεις.
  4. Οι τοπικές αρχές μπορούν νομίμως να αμφισβητούν τυχόν παρατυπίες που διαπράττονται από το εποπτικό όργανο κατά την άσκηση των εποπτικών εξουσιών του.

Άρθρο 222 (Αλληλεγγύη και συνεργασία)

  1. Με την ενθάρρυνση του κράτους, οι τοπικές αρχές πρέπει να προωθήσουν αλληλεγγύη μεταξύ τους με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, με στόχο τη μείωση των τοπικών και περιφερειακών ανισορροπιών και των ανισορροπιών στην εθνική ανάπτυξη.
  2. Ο νόμος εγγυάται τις μορφές συνεργασίας και οργάνωσης που οι τοπικές αρχές μπορούν να υιοθετήσουν για την επιδίωξη κοινών συμφερόντων, οι οποίες θα έχουν τις δικές τους αποδόσεις και αρμοδιότητες.

Κεφάλαιο III. Θεσμοί των παραδοσιακών αρχών

[Επεξεργασία]

Άρθρο 223 (Αναγνώριση)

  1. Το κράτος αναγνωρίζει το καθεστώς, τον ρόλο και τις λειτουργίες των θεσμών των παραδοσιακών αρχών που ιδρύονται σύμφωνα με το εθιμικό δίκαιο και δεν αντιβαίνουν στο Σύνταγμα.
  2. Η αναγνώριση των θεσμών των παραδοσιακών αρχών υποχρεώνει τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς να σέβονται στις σχέσεις τους με τους θεσμούς αυτούς τις αξίες και τους κανόνες του εθιμικού δικαίου που τηρούνται στις παραδοσιακές πολιτικές και κοινοτικές οργανώσεις και δεν έρχονται σε αντίθεση με το Σύνταγμα ή την αξιοπρέπεια του ανθρώπινου προσώπου.

Άρθρο 224 (Παραδοσιακές αρχές) Οι παραδοσιακές αρχές είναι οι οντότητες που προσωποποιούν και ασκούν την εξουσία μέσα στις αντίστοιχες πολιτικές και κοινοτικές οργανώσεις, σύμφωνα με τις αξίες και τους κανόνες του εθιμικού δικαίου και τηρώντας το Σύνταγμα και τον νόμο.

Άρθρο 225 (Κατανομή αρμοδιοτήτων και οργάνωση) Οι αρμοδιότητες, η οργάνωση, το σύστημα ελέγχου, η ευθύνη και τα περιουσιακά στοιχεία των θεσμικών οργάνων των παραδοσιακών αρχών, οι θεσμικές τους σχέσεις με τις αρχές τοπικής διοίκησης και τοπικής αυτοδιοίκησης και οι τύποι παραδοσιακών αρχών ρυθμίζονται από τον νόμο.

Μέρος VII. Εγγυήσεις του Συντάγματος και έλεγχος συνταγματικότητας

[Επεξεργασία]

Κεφάλαιο I. Έλεγχος συνταγματικότητας

[Επεξεργασία]

Τμήμα I. Γενικές αρχές

[Επεξεργασία]

Άρθρο 226 (Συνταγματικότητα)

  1. Η εγκυρότητα των νόμων και των διαφόρων αποφάσεων του κράτους, της δημόσιας διοίκησης και των τοπικών αρχών εξαρτάται από τη συμμόρφωσή τους με το Σύνταγμα.
  2. Νόμοι ή αποφάσεις που παραβιάζουν τις αρχές και τους κανόνες που κατοχυρώνονται στο παρόν Σύνταγμα είναι αντισυνταγματικοί.

Άρθρο 227 (Στόχος του ελέγχου) Όλες οι αποφάσεις που συνιστούν παραβιάσεις συνταγματικών αρχών και κανόνων υπόκεινται σε επανεξέταση της συνταγματικότητάς τους, και πιο συγκεκριμένα:

  1. Η νομοθεσία.
  2. Οι διεθνείς συνθήκες, συμβάσεις και συμφωνίες.
  3. Οι αναθεωρήσεις του Συντάγματος.
  4. Τα δημοψηφίσματα.

Τμήμα II. Περιληπτικός προληπτικός έλεγχος

[Επεξεργασία]

Άρθρο 228 (Προληπτικός έλεγχος της συνταγματικότητας)

  1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να ζητήσει από το Συνταγματικό Δικαστήριο να προβεί σε προηγούμενη επανεξέταση της συνταγματικότητας οποιουδήποτε κανόνα που περιέχεται στη νομοθεσία που έχει υποβληθεί προς θέσπιση, σε κάθε διεθνή συνθήκη που έχει υποβληθεί προς επικύρωση ή σε οποιαδήποτε διεθνή συμφωνία που του έχει υποβληθεί προς υπογραφή.
  2. Το ένα δέκατο των μελών της Εθνοσυνέλευσης κατά την πλήρη άσκηση των καθηκόντων τους μπορεί επίσης να ζητήσει προληπτικό έλεγχο της συνταγματικότητας οποιουδήποτε κανόνα που περιέχεται στη νομοθεσία που έχει υποβληθεί προς θέσπιση
  3. Πρέπει να ζητηθεί προληπτικός έλεγχος της συνταγματικότητας εντός είκοσι ημερών από την παραλαβή της εν λόγω νομοθεσίας.
  4. Το Συνταγματικό Δικαστήριο πρέπει να αποφανθεί μέσα σε σαράντα οκτώ ημέρες, οι οποίες μπορεί να μειωθούν λόγω επείγοντος, εφόσον το ζητήσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή το ένα δέκατο των μελών της Συνέλευσης στην πλήρη άσκηση των καθηκόντων τους.

Άρθρο 229 (Συνέπειες του προληπτικού ελέγχου)

  1. Η νομοθεσία για την οποία έχει ζητηθεί από το Συνταγματικό Δικαστήριο προληπτικός έλεγχος της συνταγματικότητας δεν μπορεί να εκδοθεί, υπογραφεί ή επικυρωθεί ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
  2. Εάν το Συνταγματικό Δικαστήριο δηλώσει ότι οποιοσδήποτε κανόνας που περιέχεται σε νομοθετική πράξη, συνθήκη, σύμβαση ή διεθνή συμφωνία είναι αντισυνταγματικός, πρέπει να ακυρωθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και να επιστραφεί στον φορέα που την ενέκρινε.
  3. Στις περιπτώσεις που προβλέπονται στο προηγούμενο σημείο, η νομοθεσία, η συνθήκη, η σύμβαση ή η διεθνής σύμβαση δεν μπορούν να εκδοθούν, επικυρωθούν ή υπογραφούν, όπως αρμόζει, εκτός εάν ο οργανισμός που την εξέδωσε διαγράψει τον κανόνα που θεωρείται αντισυνταγματικός.
  4. Εάν αναδιατυπωθεί η νομοθεσία, η συνθήκη, η σύμβαση ή η διεθνής συμφωνία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή οι βουλευτές που αμφισβητούσαν το συνταγματικό της χαρακτήρα μπορούν να ζητήσουν προληπτικό έλεγχο της συνταγματικότητας οποιωνδήποτε κανόνων.

Τμήμα III. Μετέπειτα περιληπτικός έλεγχος

[Επεξεργασία]

Άρθρο 230 (Νομιμότητα)

  1. Το Συνταγματικό Δικαστήριο εξετάζει και δηλώνει με γενικώς δεσμευτική ισχύ την αντισυνταγματικότητα ή όχι κάθε κανόνα.
  2. Μπορούν να ζητήσουν από το Συνταγματικό Δικαστήριο την κήρυξη αντισυνταγματικότητας:
    1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
    2. Το ένα δέκατο των μελών της Συνέλευσης της Δημοκρατίας υπό την πλήρη άσκηση του αξιώματός τους.
    3. Οι κοινοβουλευτικές Ομάδες.
    4. Ο Γενικός Εισαγγελέας.
    5. Ο Διαμεσολαβητής.
    6. Ο δικηγορικός σύλλογος της Ανγκόλας.

Άρθρο 231 (Συνέπειες του μετέπειτα περιληπτικού ελέγχου)

  1. Η κήρυξη αντισυνταγματικότητας με γενικώς δεσμευτική ισχύ αρχίζει να ισχύει από την ημερομηνία κατά την οποία τέθηκε σε ισχύ ο κανόνας που έχει κηρυχθεί αντισυνταγματικός και οδηγεί στην επανεπικύρωση του κανόνα που έχει ανακληθεί.
  2. Ωστόσο, σε περίπτωση αντισυνταγματικότητας που οφείλεται σε παραβίαση μεταγενέστερου συνταγματικού κανόνα, η δήλωση ισχύει μόνο από την ημερομηνία κατά την οποία ο τελευταίος τίθεται σε ισχύ.
  3. Οι αποφάσεις σε υποθέσεις που έχουν ήδη κριθεί πρέπει να ισχύουν, εκτός αν το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφανθεί αντίθετα σε σχέση με κανόνες ποινικών ή πειθαρχικών ή διοικητικών παραβάσεων και το περιεχόμενό τους ήταν λιγότερο ευνοϊκό για τον εναγόμενο.
  4. Το Συνταγματικό Δικαστήριο μπορεί, όταν απαιτείται για λόγους ασφάλειας δικαίου, λόγους δικαιοσύνης ή θέματα εξαιρετικά σημαντικού δημοσίου συμφέροντος που πρέπει να είναι δεόντως αιτιολογημένοι, να αποφασίσει ότι το πεδίο των συνεπειών της αντισυνταγματικότητας ή της παρανομίας θα είναι πιο περιορισμένο από εκείνα που προβλέπονται στα σημεία 1 και 2 του παρόντος άρθρου.

Άρθρο 232. (Αντισυνταγματικότητα μέσω παράλειψης)

  1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, το ένα πέμπτο των βουλευτών σε πλήρη άσκηση του αξιώματός τους και ο Γενικός Εισαγγελέας μπορούν να ζητήσουν από το Συνταγματικό Δικαστήριο να αποφανθεί σχετικά με την αντισυνταγματικότητα μέσω παράλειψης.
  2. Οσάκις το Συνταγματικό Δικαστήριο διαπιστώνει αντισυνταγματικότητα μέσω παράλειψης, ενημερώνει το αρμόδιο νομοθετικό σώμα για να του επιτρέψει να τροποποιήσει την παράλειψη.

Κεφάλαιο II. Αναθεώρηση του Συντάγματος

[Επεξεργασία]

Άρθρο 233 (Πρωτοβουλία για αναθεώρηση) Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή το ένα τρίτο των μελών της Εθνοσυνέλευσης υπό την πλήρη άσκηση των καθηκόντων τους είναι υπεύθυνοι για την έναρξη αναθεώρησης του Συντάγματος.

Άρθρο 234 (Έγκριση και θέσπιση)

  1. Οι αναθεωρήσεις του Συντάγματος εγκρίνονται με πλειοψηφία των δύο τρίτων των βουλευτών, υπό την πλήρη άσκηση των καθηκόντων τους.
  2. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δε δύναται να αρνηθεί τη θέσπιση του νόμου περί αναθεώρησης του Συντάγματος, αν και έχει την εξουσία να ζητήσει εκ των προτέρων αναθεώρηση από το Συνταγματικό Δικαστήριο.
  3. Οι αναθεωρήσεις του Συντάγματος που εγκρίνονται ομαδοποιούνται σε έναν ενιαίο νόμο αναθεώρησης.
  4. Το νέο κείμενο του Συντάγματος δημοσιεύεται μαζί με τον νόμο αναθεώρησης.

Άρθρο 235 (Προθεσμίες)

  1. Η Εθνοσυνέλευση μπορεί να αναθεωρήσει το Σύνταγμα πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος του ή πέντε χρόνια μετά την τελευταία τακτική αναθεώρηση.
  2. Η Εθνοσυνέλευση μπορεί να αναλάβει έκτακτες εξουσίες αναθεώρησης ανά πάσα στιγμή, βάσει απόφασης της πλειοψηφίας των δύο τρίτων των βουλευτών που ασκούν πλήρως τα καθήκοντά τους.

Άρθρο 236 (Υλικά όρια) Οι αναθεωρήσεις του Συντάγματος πρέπει να τηρούν:

  1. Την αξιοπρέπεια του ανθρώπου.
  2. Την εθνική ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα και ενότητα.
  3. Τον δημοκρατικό χαρακτήρα της κυβέρνησης.
  4. Την ενιαία φύση του κράτους.
  5. Τα βασικά θεμελιώδη δικαιώματα, ελευθερίες και εγγυήσεις.
  6. Το γεγονός ότι ο κράτος βασίζεται στο κράτος δικαίου και την πλουραλιστική δημοκρατία.
  7. Την κοσμική φύση του κράτους και την αρχή του χωρισμού της εκκλησίας και του κράτους.
  8. Την καθολική, άμεση, μυστική και περιοδική ψηφοφορία κατά την εκλογή των κατόχων των αξιωμάτων προς τα όργανα κυριαρχικών και τοπικών αρχών.
  9. Την ανεξαρτησία των δικαστηρίων.
  10. Τον διαχωρισμό και την αλληλεξάρτηση των οργάνων που ασκούν κυριαρχική εξουσία.
  11. Την τοπική αυτονομία.

Άρθρο 237 (Περιοριστικά όρια)Δεν μπορούν να γίνουν τροποποιήσεις στο Σύνταγμα κατά τη διάρκεια πολέμου, πολιορκίας ή έκτακτης ανάγκης.

Μέρος VIII. Τελικές και μεταβατικές διατάξεις

[Επεξεργασία]

Άρθρο 238 (Εισαγωγή σε ισχύ) Το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Ανγκόλα τίθεται σε ισχύ κατά την ημερομηνία δημοσίευσής του στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (Diário da República), με την επιφύλαξη των διατάξεων των άρθρων που ακολουθούν.

Άρθρο 239 (Ισχύς των προγενέστερων νόμων) Ο τακτικός νόμος που υπήρχε πριν από την έναρξη ισχύος του Συντάγματος διατηρείται, υπό τον όρο ότι δεν έρχεται σε αντίθεση με το Σύνταγμα.

Άρθρο 240 (Εθνοσυνέλευση) Η θητεία των βουλευτών της Εθνοσυνέλευσης κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Ανγκόλας διατηρείται μέχρις ότου αναλάβουν τα καθήκοντά τους τα μέλη που εκλέγονται σύμφωνα με το παρόν Σύνταγμα.

Άρθρο 241 (Πρόεδρος της Δημοκρατίας)

  1. Ο εν ενεργεία Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Ανγκόλας παραμένει στην εξουσία έως ότου ορκιστεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας που εκλέγεται σύμφωνα με τους όρους του παρόντος Συντάγματος.
  2. Από τη στιγμή που τίθεται σε ισχύ το παρόν Σύνταγμα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ασκεί εκτελεστική εξουσία, δηλαδή το δικαίωμα να διορίζει τους βοηθούς του και να εκτελεί άλλα καθήκοντα βάσει των κανόνων και αρχών που περιέχονται στο παρόν Σύνταγμα.
  3. Η οργάνωση και η λειτουργία της κρατικής διοίκησης και των έμμεσων και αυτόνομων κρατικών αρχών πρέπει να προσαρμοστούν στις διατάξεις του παρόντος Συντάγματος.

Άρθρο 242 (Σταδιακότητα)

  1. Η αποτελεσματική θεσμοθέτηση των τοπικών αρχών πρέπει να τηρεί την αρχή της σταδιακής εφαρμογής.
  2. Τα κατάλληλα κρατικά όργανα καθορίζουν με βάση τον νόμο τις ευκαιρίες για τη δημιουργία τους, τη σταδιακή διεύρυνση των αρμοδιοτήτων, το επίπεδο εποπτείας και τη μετάβαση μεταξύ της τοπικής διοίκησης και των τοπικών αρχών.

Άρθρο 243 (Αναβαλλόμενος διορισμός μελών του Δικαστικού Σώματος) Οι δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου πρέπει να διορίζονται κατά τρόπον ώστε να αποφεύγεται η ταυτόχρονη αντικατάσταση τους.

Άρθρο 244 (Αμνηστία) Πρέπει να υπάρξει αμνηστία για στρατιωτικά εγκλήματα, εγκλήματα κατά της κρατικής ασφάλειας και άλλα συναφή εγκλήματα, καθώς και εγκλήματα που διαπράττονται από στρατιωτικό προσωπικό και πράκτορες των δυνάμεων ασφαλείας και δημόσιας τάξης που διαπράττονται υπό οποιαδήποτε μορφή στο πλαίσιο της πολιτικής και στρατιωτικής σύγκρουσης που έληξε το 2002.

Παράρτημα Ι. Η εθνική σημαία

[Επεξεργασία]

Η εθνική σημαία θα εμφανίζει δύο χρώματα σε οριζόντιες ζώνες. Η άνω ζώνη πρέπει να είναι με έντονο κόκκινο χρώμα και η κάτω ζώνη να μαύρη και να αντιπροσωπεύει:

  1. Έντονο κόκκινο - Το αίμα που χύθηκε από τους κατοίκους της Ανγκόλας κατά την περίοδο της αποικιοκρατικής καταπίεσης και του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και για την υπεράσπιση της χώρας.
  2. Μαύρο - Την αφρικανική ήπειρο.

Στο κέντρο θα υπάρχει ένα σχέδιο που αποτελείται από ένα τμήμα οδοντωτού τροχού, που συμβολίζει τη βιομηχανική και εργατική παραγωγή, μία μαχαίρα που συμβολίζει τους αγρότες, τη γεωργική παραγωγή και τον ένοπλο αγώνα και ένα αστέρι που συμβολίζει τη διεθνή αλληλεγγύη και πρόοδο.

Ο οδοντωτός τροχός, η μαχαίρα και το αστέρι θα είναι κίτρινα, συμβολίζοντας τον πλούτο της χώρας.

Παράρτημα II. Τα εθνικά σύμβολα

[Επεξεργασία]

Τα διακριτικά της Δημοκρατίας της Ανγκόλας αποτελούνται από τμήμα οδοντωτού τροχού και ροδέλες από αραβόσιτο, καφέ και βαμβάκι, που αντιπροσωπεύουν τη βιομηχανική και εργατική παραγωγή, τους αγρότες και τη γεωργική παραγωγή αντίστοιχα.

Στο κάτω μέρος του σχεδίου, ένα ανοιχτό βιβλίο αντιπροσωπεύει την παιδεία και τον πολιτισμό και ο ανατέλλων ήλιος αντιπροσωπεύει τη νέα χώρα. Στο κέντρο υπάρχει ένα μαχαίρι και μια σκαπάνη που συμβολίζει την εργασία και την έναρξη του ένοπλου αγώνα. Στην κορυφή υπάρχει ένα αστέρι που συμβολίζει τη διεθνή αλληλεγγύη και την πρόοδο.

Κάτω από το έμβλημα υπάρχει μια χρυσή ταινία με την επιγραφή «ΑΝΓΚΟΛΑ».

Παράρτημα ΙΙΙ. Ο εθνικός ύμνος

[Επεξεργασία]

Εθνικός Ύμνος της Δημοκρατίας της Ανγκόλας

Εμπρός, Αγκόλα
Ω Πατρίδα, δεν θα ξεχάσουμε ποτέ
Οι ήρωες της Τετάρτης Φεβρουαρίου
Ω Πατρίδα, χαιρετάμε τους γιους σου
Οι οποίοι πέθαναν για την ανεξαρτησία μας
Εκτιμούμε το παρελθόν και την ιστορία μας
Όπως με τη δουλειά μας δημιουργούμε τον νέο άνθρωπο
Εκτιμούμε το παρελθόν και την ιστορία μας
Όπως με τη δουλειά μας δημιουργούμε τον νέο άνθρωπο
Εμπρός, Ανγκόλα,
Επανάσταση μέσω της δύναμης του λαού
Μια ενωμένη χώρα, ελευθερία
Ένας λαός, ένα έθνος
Εμπρός, Αγκόλα,
Επανάσταση μέσω της δύναμης του λαού
Μια ενωμένη χώρα, ελευθερία
Ένας λαός, ένα έθνος
Ας δυναμώσουμε τις ελεύθερες φωνές μας
Για τη δόξα του αφρικανικού λαού
Παρελάστε, μαχητές της Ανγκόλας
Σε αλληλεγγύη με τους καταπιεσμένους
Καταπολέμηση με υπερηφάνεια για την ειρήνη
Με τις προοδευτικές δυνάμεις του κόσμου
Καταπολέμηση με υπερηφάνεια για την ειρήνη
Με τις προοδευτικές δυνάμεις του κόσμου
Εμπρός, Ανγκόλα,
Επανάσταση μέσω της δύναμης του λαού
Μια ενωμένη χώρα, ελευθερία
Ένας λαός, ένα έθνος
Εμπρός, Ανγκόλα,
Επανάσταση μέσω της δύναμης του λαού
Μια ενωμένη χώρα, ελευθερία
Ένας λαός, ένα έθνος

Ανακτήθηκε από «https://el.wikisource.org/w/index.php?title=Σύνταγμα_της_Ανγκόλας&oldid=141889»