Ἐπὶ τῆς ἄνω τοῦ Ἕβρου κοιλάδος ἐξέχουσι πολλαχοῦ ἐν τοῦ οὐχὶ λίαν παχέος αὐτῆς γεώδους ἐδάφους λόφοι ἐκ γρανίτου, συηνίτου ἢ γνευσίου. Οὕτω ἡ Φιλιππούπολις κεῖται ἐπὶ συηνιτικοῦ λόφου, 67 μέτρα ὑψηλότερον κειμένου τοῦ Ἕβρου, οὗτινος ἡ ἐπιφάνεια κεῖται 160 µ. ὑπὲρ θάλ. Ἐπίσης καὶ νέα ἡφαιστειεγενῆ πετρώματα καὶ πρὸς τὰ ΝΑ καὶ Α ἠωκαινικὰ καὶ κρητιδικὰ πετρώματα ὑπάρχουσιν. Ἔχει δὲ ἡ κοιλὰς αὕτη σχῆμα ἐλλειψοειδές, οὗτινος ὁ μέγας ἄξων ὑπὸ τοῦ Ἕβρου καταλαμβάνεται, καὶ μέσον ὑπὲρ τὴν θάλ. ὕψος 160. μέτρα
Ἡ κάτω τοῦ Ἕβρου κοιλὰς εἶνε μᾶλλον μονότονος καὶ κατὰ μικρὸν συνάπτεται μετὰ τῶν πέριξ ὀρέων, καὶ μόνον αἱ κοῖται τῶν εἰς ταύτην κατερχομένων χειμάρρων καὶ ποταμίων καθιστῶσιν αὐτὴν ἀνώμαλον. Τὸ σχῆμα τῆς κοιλάδος ταύτης εἶνε τριγωνικόν, οὗτινος βάσις ὁ Ἕβρος, τὸ δὲ ὕψος ὑπὲρ τὴν θάλ. 80 μ. περίπου.
Ἐπειδὴ δὲ ἡ ἄνω κοιλὰς τοῦ Ἕβρου εἶνε βατὴ κατὰ τὸ ἄνω καὶ κάτω αὐτῆς πέρας, ἀποκλείεται δὲ πρὸς μεσημβρίαν ὑπὸ τοῦ τεραστίου τῆς Ροδόπης ὄγκου, διὰ τοῦτο αἱ ἀμαξιτοὶ καὶ σιδηραῖ ὁδοὶ πρέπει ν’ ἀκολουθῶσι τὴν ροὴν τοῦ Ἕβρου. Ἐν τῇ κάτω ὅμως κοιλάδι διὰ τοῦ ἐκ τῶν ὀρέων τῆς Στράνδζας κατερχομένου Ἀγριάνα (Ἐργένη) καὶ εἰς τὸν Ἔβρων χυνομένου παρέχεται καὶ μέση συγκοινωνία εὔκολος μεταξὺ Κωνσταντινουπόλεως καὶ Ἀδριανουπόλεως.
Αἱ πηγαὶ τοῦ Ἕβρου κεῖνται ἄνωθεν τῆς μικρᾶς τοῦ Βάνια λεκάνης (622 μ. ὑπὲρ θάλ.) πρὸς Δ τῆς Φιλιππουπόλεως ἐπὶ τοῦ ὑψίστου τῆς Ροδόπης τμήματος (2930 μ.). Μετὰ βραχὺν δὲ ροῦν ὡς ὁρμητικὸς καὶ πλήρης κροκα-
