σκέφθη τὴν θαυμασίαν ταύτην κοιλάδα, ἀτελῶς ἐγνώρισε τὴν Ἀνατολήν. Μεταξὺ τῶν ἄλλων μνημείων ὅσα εἶδον ἐν αὐτῇ διέκρινα μαυσωλεῖον διὰ τὸν διάφορον ῥυθμόν· ἐρωτήσας δὲ τὸν ἐξηγητήν μου τίνος ἦτο ὁ τάφος οὗτος, ἤκουσα παρ’ αὐτοῦ τὴν ἐφεξῆς ἱστορίαν.
»Ἔζη ποτὲ εἰς τὴν πρωτεύουσαν τῶν Χαλιφῶν, ἐπὶ Ὀμάρ, ἐπιστήθιός τις τοῦ προφήτου, διότι ἄλλος μουσουλμάνος δὲν ἐλάτρευσεν εἰλικρινέστερον τὸν Ἀλλάχ. Κατέτριβε δὲ τὸν βίον διδάσκων, προσευχόμενος καὶ πράττων ἔργα ἀγαθά· ὡς ἅγιον. Αὐτός ὅμως δὲν ἦτο πάντη εὐτυχής·. διότι ἀφοῦ ἤρχισε νὰ ψελλίζῃ τὸ ὄνομα τοῦ προφήτου, ἐπεθύμει νὰ μὴ ἀποθάνῃ πρὶν ἐπισκεφθῇ τοὺς ἱεροὺς τόπους· ἀλλὰ δὲν εἶχε κατορθώσει νὰ ἐκπληρώσῃ τὴν ἐπιθυμίαν του καί τοι γηράσας. Ναὶ μὲν συνήθροιζεν ἐπιμελῶς χρήματα διὰ τὸ ταξείδιον, παραβλέπων τὰς ἄλλας αὑτοῦ ἀνάγκας, αὐτὰ ὅμως ἔφευγον· διότι μόλις συνεπληροῦτο τὸ ποσόν, καὶ ἐλεῶν τοὺς πάσχοντας ἀπόρους ἐδαψίλευε τὰ μετὰ τοσούτου κόπου συναχθέντα. Ἀλλ' ἐπὶ τέλους αἰσθανθεὶς ὅτι ὤφειλε νὰ ἐκπληρώσῃ τὸ θρῃσκευτικὸν καθῆκον της ἐπισκέψεως ἀπεφάσισε νὰ καταστήσῃ ἀμάλακτον τὴν καρδίαν του.
»Ἐπλησίασε τέλος πάντων ἡ μεγάλη ἡμέρα τῆς ἀναχωρήσεως, καὶ ὁ Χότζας Νὰσρ-Ἐλ-Δὶν προητοιμάζετο, διπλασιάσας τὰς συνήθεις προσευχὰς καὶ ἀπολούσεις· τὴν δὲ προτεραίαν τῆς ἀποδημίας, περὶ τὴν πρωΐαν, ἐπιθυμῶν νὰ ἴδῃ μακρόθεν τὴν ὁδὸν διὰ τῆς ὁποίας ἔμελλε νὰ διαβῇ, ἀνέβη εἰς τὸ ὅρος Κάτταν, ἐδόξασε τὸν Θεὸν ὅτι ἔδωκεν αὐτῷ δύναμιν νὰ ἐκπληρώσῃ τοὺς πόθους του, καὶ ὑπεσχέθη νὰ χορηγῇ, ὅταν ἐπανέλθῃ, πρὸς τοὺς πτωχούς, ὅ, τι καὶ ἂν κερδαίνη ἀφαιρῶν μόνον τὰ ἀπολύτως ἀναγκαῖα. Καὶ τί δὲν ἤθελεν ὑποσχεθῆ κατὰ τὴν ὥραν ἐκείνην τῆς χαρᾶς καὶ τῆς εὐγνωμοσύνης; Ἐνόμιζεν ἤδη ἑαυτὸν νεκρόν, καὶ ἀπολαύοντα ὅλων τῶν ἀγαθῶν ὅσα ἐπαγγέλλεται ἡ μουσουλμανικὴ θρησκεία πρὸς τοὺς χατζίδας οἷον δροσεροὺς κήπους, γλυκύτατα σερθέτια καὶ ὡραιοτάτας οὐρί. Ὁ ζέφυρος ἐκελάρυζε τὴν ὥραν ἐκείνην μεταξὺ τῶν φοινίκων, καὶ τοὺς ψιθυρισμοὺς αὐτοῦ ἐξελάμβανεν ὁ μακάριος χότζας ἀντὶ οὐρανίου μελῳδίας. Ἡ ἀνατολὴ ἐχρυσίζετο ἀπό τὸν ἥλιον, ὁλόκληρος ἡ φύσις ἐφαίνετο ὑπέρ ποτε ἐξ-