διότι ὁ πάγος ἐμποδίζον φύσει τὴν ἐξάτμησιν τῆς θερμότητος, ὑπὲρ πᾶσαν ἄλλην ὕλην καθιστᾷ τὸ περιέχον θερμόν. Πανταχοῦ ὁ δημιουργὸς ἔθετο τὴν θεραπείαν παρὰ τὴν ἔλλειψιν.
Ἀφοῦ δὲ φάγωσι μετὰ σπουδῆς πέμμικαν ἀναλυομένην ὑπὸ τοῦ φανοῦ ὅςτις ἀνάπτεται δι' οἰνοπνεύματος, καὶ πίωσι τέϊον, ἐξαπλοῦνται ἐπὶ τῆς χιόνος καὶ κοιμῶνται ὕπνον βαρύν. Θέτουσι δὲ πρῶτον ἐπὶ τοῦ στήθους τὰ χειρόκτια καὶ τὰς κάλτας αὑτῶν ἵνα στεγνώσωσι. Τὴν ἐπιοῦσαν ὅλοι ἐγείρονται ἐνωρὶς ἴσως δὲ καὶ μετά τινος δυσαρεσκείας ἀπὸ τῆς πεπηγυίας αὑτῶν κλίνης. Δοθέντος δὲ σημείου, τὰ περὶ τὴν καλύβην λευκὰ λοφίδια συνταράσσονται, καὶ πηδῶσιν ἐκτὸς αὐτῶν οἱ κῦνες τῶν ἑλκύθρων, οἵτινες ἔρχονται νὰ ζητήσωσι τροφὴν[1]. Μετὰ τὸ λιτὸν πρόγευμα οἱ περιηγηταὶ ἀναχωροῦσι βαρύτερον ἔχοντες τὸ ἔνδυμα, διότι ἡ χιὼν τῆς προτεραίας ἀναλυθεῖσα ὑπὸ τῆς θερμότητος τοῦ σώματος μετεβλήθη ὑπὸ τοῦ ἐξωτερικοῦ ἀέρος εἰς πάγον, καὶ κατέστησεν αὐτὸ σκληρὸν, βαρὺ καὶ κατάψυχρον.
Ἰδοὺ πῶς παρέρχονται μῆνες ὁλόκληροι.
Καὶ ἀξιοθαύμαστος μὲν ἡ ἀνδρία ἐκείνων οἵτινες χάριν μόνον τῆς ἐπιστήμης ἐκθέτουσιν ἑαυτοὺς εἰς τοιούτους κινδύνους, ἀξιοθαύμαστος δὲ καὶ ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ, τοῦ δόντος δύναμιν εἰς τὸν ἄνθρωπον ὅπως ἀντέχῃ εἰς τοιαύτας κακουχίας· οὐκ ὀλίγοι ὅμως περιηγηταὶ ἐπανῆλθον ἐκ τῶν ἀρκτικῶν χωρῶν προσβεβλημένοι ὑπὸ δεινῶν νόσων, καὶ μάλιστα τῆς στομακάκης καὶ τῶν ῥευματισμῶν. «Μιᾶς ἡμέρας καὶ μιᾶς νυκτὸς διατριβὴ κατὰ τὸν πόλον, εἰπέ τις τῶν ὀνομαστοτέρων περιηγητῶν, ταλαιπωρεῖ καὶ γηράσκει τὸν ἄνθρωπον πλέον τῆς ἀλλαχοῦ διατριβῆς ἐφ’ ὁλόκληρον ἔτος.».
Ἀλλ’ ἡ φύσις ἀμείβουσα καὶ οὕτως εἰπεῖν ἀνακουφίζουσα τὰς ταλαιπωρίας ταύτας, ἐπιδεικνύει πρὸς τοὺς περιηγητάς, ὡς πρὸς προνομιοῦχα τινὰ ὄντα, τὰ μεγαλοπρεπέστατα τῶν φαινομένων. Ὁ οὐρανὸς μάλιστα γίνεται θέατρον σκηνῶν λαμπροτάτων· καὶ νῦν μὲν ἅλως περιστέφει τὸν ἥλιον καὶ τὴν σελήνην, νῦν δὲ οἱ δύο οὗτοι ἀστέρες, ἀντανακλώμενοι ἐπὶ ἑνὸς ἢ πολλῶν νεφῶν, φαίνονται πολυπλασιαζόμενοι καὶ συνοδοὺς ἔχοντες ἄλλους ἡλίους καὶ ἄλλας σελήνας, παρηλίους λέγω καὶ ἀνθηλίους καὶ παρασελήνας, καὶ ἄλλοτε πολλὰ τῶν μετεώρων τούτων λάμπουν ταυτοχρόνως, ὡσεὶ ἡ φύσις, ἀγαπῶσα τὴν πολυτέλειαν, περιεβλήθη διὰ τῶν ὡραιοτέρων αὑτῆς κοσμημάτων. Ὁ ὀφθαλμὸς τοῦ θεατοῦ ἐντρυφᾷ τότε ἐν θεάματι ἀγνώστῳ κατὰ τὰ ἡμέτερα κλίματα. Πολλάκις ἡ σελήνη λαμβάνει σχήματα καὶ παράδοξα καὶ ποικίλα. Τὰ κατώτερα αὐτῆς ἄκρα γίνονται ὀδοντωτά, καὶ ἄλλοτε ἐξακοντίζει πρὸς τὰ κάτω μακρὸν καὶ συμπεπλεγμένον ὄγκον ἀκτίνων, ὅςτις στηριζόμενος ἐπὶ τῆς γῆς, φαίνεται ὡς στήλη τις κολοσσιαία ἐφ’ ἧς κάθηται ὁ δίσκος τῆς σελήνης ὡς λυχνία πολύφωτος.
Πολλάκις κατὰ τὰς μακρὰς ἐκείνας νύκτας τὸ βόρειον σέλας ἀνάπτει τὸ ἠλεκτρικὸν αὑτοῦ πῦρ καὶ φωτίζει τὸ στερέωμα διὰ ποικίλων λάμψεων. Ποτὲ μὲν φαίνεται ὡς περιαυγής τις ταινία περιζωννύουσα τὸν οὐρανὸν, καὶ φθάνουσα μέχρι τοῦ ὁρίζοντος, ποτὲ δὲ ὡς μεγάλαι στῆλαι πυρὸς ὧν τὰ μὲν βάθρα κεῖνται ἐπὶ τῆς γῆς, αἱ δὲ κορυφαὶ συγχέονται μετὰ τῶν νεφελῶν, ἢ ὡς πολυχρώματοι σημαῖαι κυματίζουσαι κατὰ τὸν οὐρανόν. Ἄλλοτε πάλιν ὁ ἐπουράνιος οὗτος Πρωτεὺς πολυπλασιάζων εἰς τὸ ἐπάπειρον χρώματα, διατρέχει μετὰ ταχύτητος τὸν οὐρανὸν, σβέννυται διὰ μιᾶς, καὶ ἀναφαινόμενος ἐπὶ μικρὸν ἐξεφανίζεται καὶ πάλιν. Ἐνίοτε μακραὶ γραμμαὶ φωτὸς, ὅμοιαι πρὸς πυροτέχνημα ἐξακοντιζόμενον πρὸς οὐρανὸν, ἀκτινοβολοῦσιν ἀπὸ τοῦ πόλου πρὸς τὸ μεσουράνιον, καὶ ἀναπτυσσόμεναι ἀνεπαισθήτως κατά τε τὸν ἀριθμὸν καὶ τὴν λάμψιν καταφλέγουσι τὸ στερέωμα. Ὁ οὐρανὸς ἐκτοξεύει τότε σπινθῆρας συρίζοντας καὶ κροτοῦντας ὡς μέγα πυροτέχνημα.
Καὶ τέρπεται μὲν ὁ θεατὴς καὶ θαυμάζει τὰ ἐξαίσια ταῦτα φαινόμενα, ἀλλὰ καὶ ταράσσεται συγχρόνως, διότι ἔμαθεν ἐκ πείρας ὅτι προμηνύουσι θύελλαν.
Ἄλλοτε πάλιν τὸ βόρειον σέλας ὑπερβαίνει τὰ ὅρια τοῦ πολικοῦ κύκλου, ἢ καὶ βάλλων τὰς ἀκτῖνας πέραν τοῦ τροπικοῦ φωτίζει ὁλόκληρον σχεδὸν τὸ ἡμισφαίριον· τὸ 1859 ἔτος, τὴν νύκτα τῆς 28 πρὸς τὴν 29 Αὐγούστου τὸ σπάνιον τοῦτο φαινόμενον ἔτερψε τοὺς κατοίκους τῆς Ῥώμης, των Παρισίων καὶ ἄλλων τινῶν μερῶν. Κατ’ ἀξιοσημείωτον δὲ σύμπτωσιν καὶ κατὰ τὸ μεσημβρινὸν ἡμισφαίριον, εἰς Χιλὶ, ἐπέλαμψε τὴν 1 Σεπτεμβρίου, ὁ ἐστι μετά τινας ἡμέρας, βόρειον σέλας· πάντες ἐνθυμούμεθα πόσας ἀλλοιώσεις ἔπαθε, τότε ὁ μαγνήτης, ὅςτις ὡς ἄλλος παράφρων περιεπλανᾶτο ἀλληλοδιαδόχως ἄστατος. Ἐπὶ πολλὰς δὲ ἡμέρας ὁ ἐπίγειος μαγνητισμὸς ἀπολέσας τὴν ἰσοσταθμίαν αὑτοῦ ἐφάνη ἀνατραπεὶς, καὶ οἱ ἠλεκτρικοὶ τηλέγραφοι ἀμφοτέρων τῶν ἠμισφαιρίων διαταραχθέντες μετέδιδον ἀσυναρτήτους εἰδήσεις. Αἱ τρικυμίαι αἵτινες τὸν μετὰ ταῦτα μῆνα ἐνέσκηψαν καὶ κατὰ τὰς ἡμετέρας θαλάσσας καὶ ἐπέφεραν τοσαῦτα ναυάγια, δὲν ἦσαν βεβαίως ἄσχετοι πρὸς τὴν μεγάλην ἐκείνην μαγνητικὴν καταιγίδα, ἧς αἱ περιπέτειαι ἐξέπληξαν τοὺς καθ’ ἡμᾶς σοφούς.
Ὁ κατὰ τὸν πόλον ἀντικατοπτρισμὸς γίνεται μὲν πολλάκις παραίτιος σφαλμάτων, ἀλλὰ καὶ ποικίλων περιεργοτάτων φαινομένων. Ὁ φλογερὸς ἥλιος, διαδεχόμενος τὰ δριμύτατα ψύχη τοῦ διεξοδικοῦ χειμῶνος, καὶ μὴ δύων ἐπὶ πολλοὺς μῆνας, θερμαίνει τὴν γῆν, ἑπομένως δὲ καὶ τὰ κατώτερα ἀτμοσφαιρικὰ στρώματα, ἅτινα καθιστάμενα οὕτω ἐλαφρότερα, εὐκολύνουσι τὴν εἰσβολὴν τῶν φωτεινῶν ἀκτίνων· ἀλλ' ὅταν αὗται, ἀπαντῶσαι τὰ ἀνώτερα στρώματα, εἰς ἃ ὡς ψυχρότερα καὶ πυκνότερα δὲν δύνανται νὰ εἰσδύσωσι, ἀντανακλῶνται ὡς ἐπὶ κατόπτρου, καὶ πα-
- ↑ Οἱ ἐσκιμῶοι κύνες κοιμῶνται ἐν ὑπαίθρῳ, ὅσῳ δριμὺ καὶ ἂν εἶναι τὸ ψύχος. Ἡ δὲ χιών, πίπτουσα τὴν νύκτα, σκεπάζει αὐτοὺς ὡς διὰ μανδύου μαλακοῦ καὶ θερμοῦ, πάχος πολλῶν ποδῶν ἔχουσα ἐνίοτε, δι’ ἧς ἡ θέρμη τῆς ἀναπνοῆς ἀνοίγει δίοδον ὅπως ἀνανεοῦται ὁ ζωτικὸς ἀήρ. Κατὰ τὰς Σετλανδίους νήσους αἱ ἀγέλαι τῶν προβάτων κοιμῶνται ὅπως καὶ οἱ κῦνες αὐτοὶ δι' ὅλου τοῦ χειμῶνος.
