τριάρχου, Μακάριος ὁ Νικομηδείας, Νεόφυτος ὁ Νικαίας, καὶ Παρθένιος ὁ Κυζίκου διεκήρυξαν, Καθείλομεν ὀλιγωρητέον Γρηγόριον, τὸν ὀλιγωροῦντα τοῦ ἀνατολικοῦ δόγματος καὶ ἀντεισήξαμεν τὸν συνωδὸν τῇ εὐσεβείᾳ κύριον Ἀθανάσιον, ὃς παρέσται ἤδη τῇ συνόδῳ[1].
Ὁ Γρηγόριος μετὰ τὴν καθαίρεσιν διατρέψας ἐπ' ὀλίγον ἐν Βυζαντίῳ, ἀνεχώρησε τῷ 1452 ὡς φυγὰς[2], καὶ ἐλθὼν εἰς Ῥώμην ὑπεδέχθη εὐμενῶς ὑπὸ τοῦ πάπα τοῦ ὁποίου τὰ συμφέροντα φανατικῶς εἶχεν ὑποστηρίξει. Ἐνταῦθα δὲ ἀπεβίωσεν ὀλίγον μετὰ τὴν ἐπελθοῦσαν ἕλωσιν τοῦ Βυζαντίου.
—Πρὸς τὸν αὐτοκράτορα Τραπεζοῦντος περὶ τῶν ἱερῶν δογμάτων.—Ἀντιῤῥητικὰς εἰς τὴν ἐπιστολήν Μάρκου τοῦ Ἐφέσου. (ἐξεδόθη ὑπὸ Καρυοφύλλη).
—Απολογία πρὸς τὴν Μάρκου Ἐφέσου ὁμολογίαν.
—Ἀνατροπὴ τῶν συλλογιστικῶν κεφαλαίων Μάρκου Ἐφέσος κατὰ Λατίνων.
—Ἔκθεσις πίστεως.
—Απολογία περὶ τῶν πέντε κεφαλαίων τῆς ἐν Φλωρεντίᾳ συνόδου[3].
Ἐγεννήθη ἐν Θεσσαλονίκῃ περὶ τὰ τέλη τῆς ΙΔ΄. ἑκατονταετηρίδος ἐκ πατρὸς ἱερέως, πανοικὶ μεταναστεύσαντος εἰς Κωνσταντινούπολιν ἐπὶ τῶν τελευταίων Παλαιολόγων. Ἐνταῦθα ἐδίδαξεν εὐδοκίμως τὴν φιλοσοφίαν εἰς πολλοὺς, μεταξὺ τῶν ὁποίων καταλέγεται καὶ ὁ ὕστερον πατριαρχεύσας Γεννάδιος ὁ Σχολάριος[4]. Αὐτόπτης τῆς μετ' ὀλίγον ὑπὸ τῶν Τούρκων ἁλωθείσης πρωτεύουσας τῆς Ἑλληνικῆς αὐτοκρατορίας ἐθρήνησε περιπαθέστατα τὴν ὑποδούλωσιν τοῦ γένους, καὶ τὴν ἀπώλειαν πάντων τῶν συγγενῶν. Περὶ τοῦ πατρός του, σφαγέντος ἢ ἐξανδραποδισθέντος, λέγει ταῦτα ἔν τινι ὑπὸ Κρουσίου δημοσιευθείσῃ ἐπιστολῇ· «Οὐ θρηνήσω μου τὸν πατέρα· τῆς γὰρ τελευτῆς ἡγοῦμαί τε καὶ ὀνομάζω μακάριον· ἐθρήνησα δ᾽ ἂν αὐτὸν καὶ μάλα εὐλόγως, εἶ τοῖς βαρβάροις, τῆς πατρίδος ἐκπολιορκηθείσης, ζῇν τε περιελέλειπτο, καὶ γεγενημένος αἰχμάλωτος, τοῖς λοιποῖς εἵλκετο παραπλησίως τῶν πολιτῶν, ἐκεῖνα ὁρᾷν τε καὶ ὑπομένειν ἀναγκαζόμενος, ἅτινα οὐκ ἂν, καὶ λιθίνην ἔχοντα ψυχὴν, ἀνέ
