Σελίδα:Μελέτη 2 (1912).djvu/8

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
70
Η ΜΕΛΕΤΗ

ἧς χάριν ἡ Ῥώμη ἀπέβαλε πλεῖστα ὅσα ἐνδιαφέροντα μεσαιωνικὰ μνημεῖα. Ὁ συμπατριώτης τοῦ Θωμᾶ Παλαιολόγου, ὁ περιώνυμος καρδινάλιος Βησσαρίων, ἐνεχείρισε τὸ λαρνακίδιον τὸ περιλαμβάνον τὴν κάραν εἰς τὸν πάπαν, ὅςτις προςεφώνησε τὸ ἱερὸν κρανίον ἐπὶ τῇ ἀφίξει ἐν μέσῷ τῶν συγγενῶν αὐτοῦ, τῶν Ῥωμαίων, «τῶν ἐκγόνων τοῦ ἁγίου Πέτρου». Ἡ τελετὴ αὕτη εἰκονίζεται ἐν ἀναγλύφῳ ἐπὶ τοῦ τάφου τοῦ Πίου Β΄ ἐν τῷ Ἁγίῳ Ἀνδρέᾳ τὴς Κοιλάδος (della Valle) τὴς Ῥώμης. Μετά βραχὺν δὲ χρόνον, θανούσης τὴς γυναικὸς τοῦ Θωμᾶ, ἣν εἶχεν ἀφήσει ἐν Κερκύρᾳ, οὗτος ἐκάλεσε τοὺς δύο υἱοὺς Ἀνδρέαν καὶ Μανουὴλ καὶ τὴν θυγατέρα Ζωὴν, ὅπως ἔλθωσι πρὸς αὐτὸν εἰς τὴν Ῥώμην. Ἀλλὰ, πρὶν ἢ οὗτοι φθάσωσιν, ἀπέθανεν ὁ Θωμᾶς τῇ 12 Μαΐου 1465 καὶ ἐτάφη ἐν τῇ κρύπτῃ τοῦ Ἁγίου Πέτρου· ἀλλὰ πᾶσαι αἱ προςπάθειαι πρὸς εὕρεσιν τοῦ τάφου αὐτοῦ ἀπέβησαν ἄκαρποι. Οὐχ ἧττον πᾶς ὁ ἐπισκεπτόμενος τὴν Ῥώμην προςατενίζει ἀσυνειδήτως τὴν ὄψιν τοῦ Θωμᾶ, ἐπειδὴ ἕνεκα τοῦ ὑψηλοῦ καὶ ὡραίου αὐτοῦ παραρτήματος ἐχρησίμευσεν ὡς πρότυπον τοῦ ἀγάλματος τοῦ ἀποστόλου Παύλου, τοῦ ἱσταμένου μέχρι τὴν σήμερον κατὰ τὰς βαθμῖδας τὰς πρὸ τῆς προςόψεως τοῦ Ἁγίου Πέτρου.

Αἱ ἀτυχίαι μεταβάλλουσι παραδόξως εἰς συντρόφους τοὺς πρῴην ἀντιπάλους, κοινὴ δὲ συμφορὰ ἤγαγεν ὁμοῦ ὡς ἐξορίστους εἰς τὴν Ῥώμην καὶ κατεδίκασε νὰ ζῶσιν ἐκ τοῦ παπικοῦ ἐλέου τὸν πρῴην Ἕλληνα δεσπότην τὴς Πελοποννήσου καὶ τὸν ἐχθρὸν αὐτοῦ, τὸν νόθον υἱὸν τοῦ τελευταίου Φράγκου ἡγεμόνος τῆς Ἀχαΐας. Μετὰ δύο αἰῶνας συγκρούσεως οἱ Ἕλληνες εἶχον τὴν ἐσχάτην ὥραν κατορθώσῃ νὰ καταλύσωσι τὴν κυριαρχίαν τῶν Φράγκων ἐν τῇ χερσονήσῳ μόνον ὅπως πέσωσι καὶ αὐτοὶ πρὸ τοῦ τὰ πάντα κατακτῶντος Τούρκου. Χάριν δὲ βεβαιώσεων τῆς ἑλληνικῆς κατακτήσεως ὁ Θωμᾶς Παλαιολόγος εἶχε νυμφευθῆ τὴν ἐπίκληρον θυγατέρα τοῦ Κεντυρίωνος Β΄ Ζαχαρία, τοῦ τελευταίου Φράγκου ἡγεμόνος καὶ τελευταίαν νόμιμον ἀπόγονον περιφανοῦς γενουατικοῦ οἴκου, ὅςτις εἶχε πλουτήσει ἐκ τῶν στυπτηριωρυχείων τῆς ἐν τοῖς παραλίοις τῆς Μικρᾶς Ἀσίαν κειμένης Φωκαίας, εἶχε γείνει κύριος τῆς πλουσίας Χίου πρὸ τῆς ἐν αὐτῇ κυριαρχίαν τῶν Μαονέων καὶ τέλος