Σελίδα:Μελέτη 2 (1912).djvu/10

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
72
Η ΜΕΛΕΤΗ

εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου, λαφυραγωγηθὲν ὑπὸ τῶν Τούρκων κατὰ τὴν ὑπ’ αὐτῶν ἅλωσιν τῆς πόλεως ἐκείνης καὶ ἐνεχυρασθὲν ἐκ Φωκαίᾳ, ἥτις τότε, καθ’ ἃ εἴδομεν, ἀνῆκεν εἰς τοὺς Ζαχαρίας. Τῷ 1307 κατ’ ἀκολουθίαν ἔριδος μεταξὺ δύο μελῶν τοῦ οἴκου ἐκείνου περὶ τῶν κερδῶν τῶν στυπτηριωρυχείων ὁ Τεδίσιος Ζαχαρίας παρεκάλεσε τὸν περιώνυμον Καταλώνιον χρονογράφον Ῥαμὼν Μουντάνερ, ὅςτις ἦτο τότ’ ἐστρατοπεδευμένος μετὰ τῆς μεγάλης Καταλωνικῆς ἑταιρείας παρὰ τὰ Δαρδανέλλια, νὰ βοηθήσῃ αὐτὸν πρὸς ἅλωσιν τῆς πόλεως. Ὁ δὲ Μουντάνερ διηγεῖται, ὅτι ὡς κλῆρος τοῦ Τεδισίου Ζαχαρία ἐκ τῶν λαφύρων ὑπῆρξεν ὁ σταυρὸς ἐκεῖνος, μέχρι τοῦδε δὲ ἦτο ἄλυτον τὸ ζήτημα πότε καὶ πῶς οὗτος μετηνέχθη εἰς τὴν Γένουαν. Ἐπειδὴ λοιπὸν οὐδεμία πρὸ τοῦ 1466 γίνεται μνεία τοῦ σταυροῦ ὡς εὑρισκομένου ἐν Γενούῃ. οὐδαμῶς ἀμφιβάλλω, ὅτι ὁ τελευταῖος ἐκεῖνος γόνος τῶν Ζαχαριῶν ὑπῆρξεν ὁ μετενεγκὼν αὐτὸν ἐξ Ἑλλάδος, αὐτόχρημα καθ’ ὃν τρόπον ὁ ἐπ’ ἀδελφῇ γαμβρὸς αὐτοῦ Θωμᾶς Παλαιολόγος εἶχεν ἀνακομίσει τὴν κάραν τοῦ ἁγίου Ἀνδρέου, καὶ παρέδωκεν αὐτὸν εἰς τὴν πόλιν τὴς Γενούης ἀντὶ ἀξίας λόγου ἀμοιβῆς, ἧς μέρος ἦτο συστατικὴ πρὸς τὸν πάπαν ἐπιστολή.

Μέχρις ἐπ’ ἐσχάτων δὲν ὑπῆρχον ἴχνη τῆς ἐν Ῥώμη διαμονῆς τοῦ «ἡγεμόνος τοῦ Μορέως». Ἀλλ’ ἔν τινι συγγραφῇ τοῦ γερμανοῦ Gottlob περὶ τῶν παπικῶν οἰκονομικῶν εὗρον γενομένην μνείαν τινὸς «πρίγκιπος τοῦ Sani». Ἐπειδὴ δὲ τοιοῦτος τόπος δὲν ὑπάρχει, ἐγεννήθη ἐν ἐμοὶ ἡ εἰκασία, ὅτι ὁ Γερμανὸς λόγιος πάντως παρενόησε τὸ ὄνομα τοῦ Ἰωάννου Ἀσάνη. Ἐξετάσας δὲ τὰ ἐν τῷ Δημοσίῳ ἀρχείῳ (Archivio di Stato) τῆς Ῥώμης πρωτότυπα ἔγγραφα εὗρον ἀποδειχθεῖσαν ὀρθὴν τὴν ἐμὴν εἰκασίαν. Τὸ Liber despositarii Sanctae Cruciate περιέχει πολλὰς ἐγγραφὰς μηνιαίων πληρωμῶν ἐξ εἴκοσι φλωρινίων γενομένων τῷ domino Johanni Zaccarie oiim Amoree principi. Ἄρχονται δ’ αὗται ἀπὸ τοῦ Σεπτεμβρίου 1461 καὶ τελευτῶσι τῇ Δεκεμβρίου 1468, μετὰ δὲ ταῦτα οὐδεμία γίνεται μνεία τῆς χορηγίας, διότι ὁ ταύτην λαμβάνων εἶχε πιθανῶς ἀποθάνει. Τὰ ποσὰ δὲ ταῦτα, ἅτινα ὁ Παῦλος μετ’ αὐτὸν ὁ Σίξτος Δ΄ ἔδιδον εἰς ἡγεμόνας ἐκ τῆς Ἀνατολῆς