Σελίδα:Γεωγραφία Στοιχειώδης.pdf/82

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
66
ΣΤΟΙΧ. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

179. Ἐν γένει οἱ μεγαλείτεροι ποταμοὶ καταβαίνουσιν ἀπὸ τὰς ὑψηλοτέρας σειρὰς τῶν ὀρέων (169). Μ’ ὅλα ταῦτα εἶναι καὶ εἰς τοῦτο τινες ἐξαιρέσεις, τῶν ὁποίων ἡ ἐπισημοτέρα εἷναι ὁ Βόλγας, ὁ μέγιστος τῶν ποταμῶν τῆς Εὐρώπης, ῥέων εἰς τὴν Ῥωσσίαν, καὶ λαμβάνων τὰς πηγάς του ἀπὸ μικρὰ βουνὰ, ἐκ τῶν ὁποίων ὅμως καταῤῥέουσι καὶ οἱ λοιποὶ ποταμοὶ τῆς Ῥωσσίας (175).

180. Ἐνίοτε συμβαίνει ὁ ῥοῦς τῶν ὑδάτων νὰ διαλλάσσῃ ἀποτόμως τὴν τῆς ὁμοσταθμίας του ἐπιφάνειαν· τότε τὸ νερὸν καταπίπτει μὲ ὁρμὴν καὶ κάμνει ἓν κατάπτωμα, ἢ κατάδουπον, ἢ καταῤῥάκτην, ἢ συγκατάπτωμα, ὅταν ἔχῃ πολλὰς ἀλληλοδιαδόχους καταπτώσεις τὸ νερόν. Οἱ ὀνομαστότεροι εἰς τὴν Εὐρώπην καταῤῥάκται εἶναι ὁ τοῦ Ῥήνου εἰς τὴν Ἑλβετίαν, καὶ ὁ τοῦ Βελίνου εἰς τὸ Τέρνον τῆς Ἰταλίας. Εἰς δὲ τὴν Ἀμερικὴν εἶναι ὁ τοῦ Νιαγάρα μεταξύ τῆς λίμνης Ἐριῆς καὶ τῆς Ὀνταρίας (178). Ὅταν δὲ ἡ ἀλλαγὴ τοῦ ὁμοστάθμου τῆς ἐπιφανείας γίνηται ὀλιγώτερον ἀποτόμως, ἡ κατάπτωσις τοῦ νεροῦ λέγεται ἀγαῤῥόης. Τοιοῦτοι εἶναι οἱ καταῤῥάκται τοῦ Νείλου οἱ εἰς τὸ Ἀσούανον.


ΜΕΡΟΣ Β′.
ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ.
Γνώσεις Συνοπτικαί.

Ἡ Πολιτικὴ Γεωγραφία στοχάζεται καὶ ἐξετάζει τὴν γηΐνην σφαῖραν ὡς κατοικητήριον τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Συμφέρει λοιπὸν νὰ κάμωμεν ἀρχὴν τούτου τοῦ μέρους, λέγοντες ὀλίγα τινὰ περὶ τῶν διαφόρων φυλῶν, ἐξ ὧν συγκροτεῖται τὸ ἀνθρώπινον γένος.

181. φυλαι του ανθρωπινου γενους. Ὁ ἄνθρωπος κατ’ εἰκόνα Θεοῦ πλασθεὶς, δὲν ἔδειξε κατ’ ἀρχὰς πολυπλασιαζόμενος διὰ τῆς παιδοποιΐας κἀμμίαν ἀξιοσημείωτον διαφορὰν, γινομένην εἰς τοὺς ἀπογόνους του. Οἱ τῶν πρώτων καὶ ἀρχαίων λαῶν ἅνθρωποι ὡμοίαζον κατὰ πάντα πρὸς ἀλλήλους· ἀλλ’ ἡ ἐπιῤῥοὴ τῶν διαφόρων κλιμάτων, ἢ τῆς τροφῆς καὶ τῶν νόσων ἀνέδειξαν, εἴτε εἰς τὸ χρῶμα εἴτε εἰς τὸ μόρφωμα τῶν ἀνθρώπων, ἐπαισθητὰς διαφορὰς, αἵτινες μ’ ὅλα ταῦτα δὲν ἔχουσί τι ἀνέκαθεν καὶ προπατορικόν. Μ’ ὅλας λοιπὸν τὰς διαφοράς οἱ ἄνθρωποι συστήνουσιν ἓν γένος, καὶ ἀνάγονται εἰς ἓν καὶ τὸ αὐτὸ εἶδος, διαιρούμενον εἰς πέντε διαφορότητας ἢ φυλάς.

182. Οἱ τῆς πρώτης φυλῆς κατοικοῦσι τοὺς μεσαιτάτους τό-