Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας/Μυτιλήνη

Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας
Συγγραφέας: Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής
Μυτιλήνη

Δείτε στη Βικιπαίδεια: Μυτιλήνη

Μυτιλήνη, κατ' ἄλλους, οὐχὶ ὀρθῶς, Μιτυλήνη, ἡ μεγίστη καὶ ἐπισημοτάτη πόλις τῆς νήσου Λέσβου, κατὰ τὴν νοτιοανατολικὴν αὐτῆς παραλίαν, ἐλέγετο ἐπώνυμος Μυτιλήνης, τῆς θυγατρὸς τοῦ Μακαρέως (Διόδ. Ε, 12), ἤ Μύτωνος, υἱοῦ αὐτῆς καὶ τοῦ Ποσειδῶνος (Στ. Βυζ.). Εἶχεν ἰσχυρὰς ὀχυρώσεις ἐπὶ τοῦ πελεποννησιακοῦ πολέμου (Θουκ. Γ. 2). Πατρὶς τοῦ Πιττακοῦ, τοῦ Ἀλκαίου, τῆς Σαπφοῦς, τοῦ Ἑλλανίκου κ. ἄ., διέπρεψεν ἐπὶ μακρὸν ἐν τῇ φιλολογίᾳ καῖ τέχνῃ. Οἱ Μυτιληναῖοι ἐβοήθησαν τὸν Καμβύσην κατὰ τῶν Αἱγυπτίων (Ἡρδ. Γ, 13), κατὰ δὲ τῶν Σκυθῶν (Ἡρδ. Δ, 97) Δαρεῖον τὸν Ὑστάσπου, ὅστις τοὺς ἀντήμειψε δοὺς αὐτοῖς τὸν Κώην ὡς τύραννον· ἀλλ' ἡ ἁρχὴ αὐτοῦ ὑπῆρξε βραχεῖα ἕνεκα τῆς ἐπελθούσης Ἰωνικῆς ἐπαναστάσεως. Τῷ 493 ὑποκύψασα ἡ Λέσβος εἰς τοὺς Πέρσας, ἠναγκάσθη νὰ παρακολουθήσῃ αὐτούς είς τὴν κατὰ τῆς, Ἑλλάδος ἐκστρατείαν των ἁλλά μετὰ τὴν ἧτταν αὐτῶν προσηρτήθησαν εἰς τὸν θαλάσσιον τῶν Ἀθηναίων δεσμόν. Μετὰ ταῦτα ὃμως ἀπήλλαξεν ἡ Μυτιλήνη τὴν νῆσον ἀπὸ τοῦ καταθλιπτικοῦ τῶν Ἀθηναίων ζυγοῦ. Μετὰ μακρὰν δὲ πολιορκίαν ἐπόρθησεν αὐτὴν ὁ Πάχης, κατέσκαψε τὰ τείχη της, τῇ ἀφῄρεσε τὰς τριὴρεις της, καὶ ἡ γῆ της κατεκληρουχήθη εἰς Ἀθηναίους ἀποίκους (Θουκ. Γ, 1—19. 26—39.—Διόδ. ΙΒ, 55). Μετὰ τὴν ἧτταν δὲ τῶν Ἀθηναίων ἐν Σικελίᾳ, ἀπεσπάσθησαν αὖθις ἡ Μυτιλήνη καὶ αἱ ἄλλαι Λεσβικαὶ πόλεις ἀπὸ τῶν Ἀθηνῶν (Θουκ. Η΄, 5), καὶ ἡ νῆσος ἐγένετο θέατρον ἀμφιρρόπου πάλης μεταξὺ Λακεδαιμονίων καὶ Ἀθηναίων. Ἡ ἐν Ἀργινούσαις ναυμαχία ἔσωσε τὸν ὐπὸ τὸν Κόνωνα ἐν τῷ λιμὲνι τῆς Μυτιλήνης ὑπὸ τοῦ Καλλικρατίδου πολιορκούμενον στόλον τῶν Ἀθηναίων· ἡ δὲ ἐν Αἱγὸς ποταμοῖς κατέστρεψε τῶν Ἀθηνῶν τὴν θαλασσοκρατίαν· ἀλλὰ μετὰ τὴν ἐν Κνίδῳ νίκην, ἀνεκτήσαντο οἱ Ἀθηναῖοι τὴν Μυτιλήνην, ἥτις καὶ μετὰ τὴν Ἀνταλκίδειον εἰρήνην ἔμεινε ταῖς Ἀθήναις προσηρτημένη. Ἐπὶ Ἀλεξάνδρου ἐβλάβη ἡ πόλις ὑπεκύψασα τοῖς Πέρσαις, καὶ μετὰ ταῦτα κατακτηθεῖσα ὑπὸ τῶν Μακεδόνων (Ἀρρ. Β, 1, 1. Γ, 2, 6). Ἀλλ' ἐκ τῶν συμφορῶν πασῶν τούτων, ἕνεκα τῆς προσφόρου αὐτῆς θέσεως, ταχέως, ἁνέκυπτεν· εῦρε δὲ πρσστασίαν καὶ ὑπὸ τοὺς Ῥωμαίους αὐτοκράτορας, ἰδίως τὸν Τιβέριον καὶ τὸν Νέρωνα.