Επιστολή του Ι. Καποδίστρια προς τον Ιππέα Εϋνάρδο περί της διευθετήσεως της αποπληρωμής του δανείου προς την Ελλάδα
Ἐπιστολὴ τοῦ Ἱ. Καποδίστρια πρὸς τὸν Ἱππέα Ἐϋνάρδο περὶ τῆς διευθετήσεως τῆς ἀποπληρωμῆς τοῦ δανείου πρὸς τὴν Ἑλλάδα. Συγγραφέας: |
Ἐν Ναυπλίῳ τὴν 31 8βρίου/12 9βρίου 1829.
Κύριε Ἱππεῦ!
Ἀπαντῶντες εἰς τὴν ἐπιστολήν, τὴν ὁποίαν ηὐδοκήσατε νὰ μᾶς διευθύνετε κατὰ τὴν 5 Ὀκτωβρίου αἰσθανόμεθα πρὸ πάντων, ὅτι χρειῶδες εἶναι νὰ σὰς ἐκφράσωμεν ἐν ὀνόματι τῆς ἀπὸ σᾶς τόσον εὐεργετηθείσης Ἑλλάδος τὰ αἰσθήματα τῆς εὐγνωμοσύνης τῆς διὰ τὰ νέα δείγματα τῆς πρὸς αὐτὴν εὐνοίας καὶ μεγαλοψυχίας σας.
Τὴν ἐβοηθήσατε ὅλαις δυνάμεσι κατὰ τὰς ἡμέρας τῆς ἀμηχανίας καὶ τῆς ἀπελπισίας της, δὲν ἐπαύσατε ἀπὸ τὸ νὰ φροντίζητε περὶ αὐτῆς, ν᾿ ἀγωνίζεσθε ὑπὲρ αὐτῆς, καὶ τὴν σήμερον στέργετε νὰ κάμετε νέας θυσίας, ἵνα ἐπιταχύνετε διὰ τῆς ἐνεργητικῆς συμπράξεώς σας τὴν συντέλεσιν ἑνὸς δανείου, τὸ ὁποῖον μόνον δύναται νὰ παρέξῃ εἰς τὴν Ἑλλάδα τὰ μέσα τοῦ νὰ φυλάξῃ τιμίως τὰς ὑποσχέσεις της καὶ νὰ προοδεύσῃ τὸ ἔργον τῆς ἀναγεννήσεώς τῆς.
Τὸ ἐξωτερικὸν τῆς χρέος εἶναι ἀναντιῤῥήτως μία ἀπὸ τὰς ὀλεθριωτέρας συνεπείας ὀκτὼ ἐτῶν πολέμων, κατὰ τὰ ὁποῖα οἱ Ἕλληνες ἠναγκάζοντο νὰ παλαίωσιν ὄχι μόνον ἐναντίον τῶν Τούρκων, ἀλλὰ καὶ ἐναντίον ἑνὸς φοβεροτέρου ἐχθροῦ, δηλαδὴ ἐναντίον τῆς ἀναρχίας.
Καταπεπεισμένοι περὶ τῆς ὀρθότητος τῶν παρατηρήσεων τῶν περιεχομένων εἰς τὴν ἐσχάτην ἐπιστολήν σας ἀναφορικῶς πρὸς τοὺς διαφόρους τρόπους τῆς ἀποσβέσεως αὐτοῦ τοῦ χρέους νομίζομεν, ὅτι χρεωστοῦμεν νὰ τοὺς παραδεχθῶμεν καὶ θέλετε περὶ αὐτοῦ τούτου πληροφορηθῆ θεωρήσαντες σπουδαίως τὰς ἐν τῇ παρούσῃ διαληφθησομένας παρατηρήσεις μας.
Καθὼς μᾶς κάμετε τὴν παρατήρησιν, ἐπειδὴ ἡ δευτέρα ἀγορὰ τῶν γραμματίων τῶν παλαιῶν δανείων ἀποκαθίσταται εἰς τὸ ἑξῆς ἀδύνατος διὰ τὴν ἐπαισθητὴν ὕψωσιν, τὴν γενομένην εἰς τὴν τιμὴν αὐτῶν τῶν κεφαλαίων, ἤθελε γενῆ χρεία νὰ καταφύγῃ τις εἰς ἄλλα μέτρα συμβιβαστικὰ ἐν ταυτῷ καὶ τῶν συμφερόντων τῶν ὅσων ἔχουσι νὰ λαμβάνωσι καὶ τῆς τιμῆς τῆς Ἑλλάδος, τὴν ὁποίαν ἐπιποθοῦμεν ν’ ἀσφαλίσωμεν.
Ὁρμώμενοι ἐκ τούτου, νομίζομεν, ὅτι χρεωστοῦμεν νὰ παραδεχθῶμεν τὸ σχέδιον, τὸ ὁποῖον μὰς ἐπροβάλετε εἰς τὸ τρίτον ἄρθρον σας, ἐκτὸς πλὴν ἂν ἐπιδοκιμάσωμεν τὰ ὁριστικὰ προβλήματα, τὰ ὁποῖα ἤθελον μὰς κάμει ἐπάνω εἰς αὐτὴν τὴν βάσιν καὶ διὰ μέσου σας οἱ ἔχοντες τὰ παλαιὰ γραμμάτια.
Αὐτὸ τὸ σχέδιον ἤθελε συνίστασθαι κατὰ τὸ παράδειγμα τῆς Γαλλίας καὶ τῆς Ἀμερικῆς εἰς τὸ νὰ μεταβάλωμεν τὸ τωρινὸν χρέος εἰς τριτημόριον στερεὸν πρὸς 4 τὰ % τὸν τόκον. Τὸ κεφάλαιον τούτου τοῦ χρέους καταντῶν ἐκ τούτου εἰς 24 ἢ 25 ἑκατομμύρια, ἡ Ἑλλὰς δὲν ἤθελε ἔχει νὰ καταβάλλῃ παρὰ τὴν ἐτήσιαν ποσότητα ἑνὸς ἑκατομμυρίου φράγκων.
Ἡ ποσότης αὕτη δὲν θέλει εἶναι χωρὶς ἀναλογίαν πρὸς μέσα μας, ἐὰν (σᾶς τὸ ἐπαναλέγομεν) τὸ δάνειον συμφωνηθῆ χωρὶς κατοπινὴν ἀναβολὴν καὶ με τὴν ἐγγύησιν τῶν Δυνάμεων.
Ἐπὶ τῇ ὑποθέσει ὃτι τὸ ὅλον τοῦ δανείου θέλει προσδιορισθῆ εἰς ἑξήκοντα ἐκατομμύρια, ὁ τόκος του ἤθελεν εἶναι καταλλήλως πρὸς τὸν σκοπόν μας ἐξασφαλισμένος εἰς τοὺς δανειστὰς ἀπὸ τὰς Δυνάμεις, αἱ ὁποῖαι ἤθελαν πληρώση ἑκάστη ἕνα καὶ ἥμισυ ἑκατομμύριον φράγκων κατ᾽ ἔτος ἐπὶ δεκαετίαν.
Ὅσον διὰ τὴν ἐξόφλησιν τῶν κεφαλαίων ὁ ῥητὸς σκοπὸς τῆς Κυβερνήσεως εἶναι τὸ νὰ συστήσῃ ἕνα κεφάλαιον ἀποσβεστικόν, τὸ ὁποῖον ἤθελεν ἀναβαίνει ἀπὸ τῶν τριακοσίων ἕως εἰς τὰς τετρακοσίας χιλιάδας φράγκων κατ᾽ ἔτος.
Ἡ ὁλικὴ ἀπόσβεσις ἤθελε πραχθῆ μὲ τόσον πλειοτέραν εὐκολίαν, ὅσον μακρὰν ἀπὸ τὸ νὰ προσδιορίσωμεν εἰς τοὺς δανειστὰς μεγάλας πληρωμάς, καὶ εἰς σιμοτεινὰς προθεσμίας θέλομεν πασχίσει νὰ μὴ διαθέτωμεν, εἰ μὴ τὴν ποσότητα ἑνὸς ἑκατομμυρίου φράγκων κατὰ μῆνα δηλαδὴ δώδεκα ἑκατομμύρια κατ᾽ ἔτος.
Μ᾿ ὅλον τοῦτο ἐπαναλαμβάνομεν ἐνταῦθα ἅπερ εἴπομεν εἰς τὰς προλαβούσας ἐπιστολάς μας, ὅτι ὡς συντελεστῆ τὸ δάνειον, ἤθελεν εἶναι ἐπιθυμητὸν εἰς τὴν Κυβέρνησιν τὸ νὰ ἐμπορῆ νὰ διαθέτῃ τρία ἑκατομμύρια ἐκ τῆς ποσότητος ἑνὸς ἑκατομμυρίου, τὸ ὁποῖον ἤθελε μορφώσῃ τὴν κατὰ μῆνα πληρωμήν, ἡμεῖς θέλομεν συγκατατεθῆ εἰς τὸ ν᾿ ἀφίνωμεν εἰς τὰς χεῖρας τῶν δανειστῶν καθ᾽ ἕκαστον μῆνα διακοσίας ἕως τριακοσίας χιλιάδας φράγκων, αἱ ὁποῖαι θέλουν εἶσθαι ἀποκλειστικῶς δοσμένες εἰς τὴν πληρωμὴν τοῦ νέου δανείου καὶ τέλος εἰς τὴν ἀπόσβεσιν αὐτοῦ τούτου τοῦ δανείου.
Τολμῶμεν νὰ πιστεύωμεν ὅτι ἐξ αὐτοῦ τοῦ τρόπου ἤθελε μᾶς μένει ἀκόμη ἕνα κεφάλαιον ἀποταμιευμένον ἀξιόλογον πολλά, καὶ τὸ ὁποῖον ἤθελεν εἶναι δυνατὸν νὰ προσδιορισθῇ εἰς τὴν ἐκτέλεσιν τῶν χρηματικῶν συμβιβασμῶν μεταξὺ τῆς Ἐλλάδος καὶ τῆς Ὀθωμανικῆς Πόρτας.
Ἀλλὰ φαίνεσθε, ὅτι φοβεῖσθε, Κύριε Ἱππεῦ, μήπως τὸ δάνειον δὲν ἤθελε συμφωνηθῆ, εἰ μὴ εἰς μίαν τιμὴν ἐπιζήμιον εἰς τὴν Ἑλλάδα, ἐὰν ἐκτὸς τῆς ἐγγυήσεως τῆς ὑπὸ τῶν Δυνάμεων εἰς τοὺς δανειστὰς προσφερομένης, ἡ Κυβέρνησις δὲν ἔδινε εἰς αὐτὰς ταύτας τὰς Δυνάμεις τὴν ἐξασφάλισιν περὶ τοῦ ὅτι αἱ προδόσεις των θέλουν πληρωθῇ εἰς αὐτὰς μὲ βεβαιότητα καὶ ταχύτητα.
Ἡμεῖς δὲν δυνάμεθα, Κύριε Ἱππεῦ, νὰ ἔχωμεν τὰς περὶ τούτου ὑποψίας σας. Ἐκ τοῦ ἐναντίου δὲν θέλομεν διστάσει εἰς τὸ νὰ ὁμολογήσωμεν ἐδῶ μίαν ἀκόμη φοράν, ὅτι αἱ Δυνάμεις παρέχουσαι εἰς ἡμᾶς αὐτὴν τὴν βοήθειαν, δὲν ἤθελον κάμει εἰ μή μίαν ἐπωφελεστάτην χρηματικὴν τοποθέτησιν.
Κατὰ συνέπειαν τῆς ὅσον ἔγγιστα ἀργυρολογικῆς ἐκτιμήσεως τῶν χρειῶν μας, τὸ Ἐθνικὸν Ταμεῖον ἤθελεν ἐμπορεῖ νὰ ἐπιστηρίζεται εἰς κεφάλαιον ἑνὸς ἕκατομμυρίου φράγκων κατὰ μῆνα, ἀλλὰ μήν, ὑποτιθεμένου τοῦ ὅτι τὸ νέον δάνειον μᾶς προμηθεύει μίαν μηνιαίαν ποσότητα ἑπτακοσίων χιλιάδων φράγκων, ἡ χρῆσις τῶν ὑπολοίπων ἐγράψαμεν ἐσχάτως κατὰ τὴν 22 Ὀκτωβρίου/3 Νοεμβρίου διὰ τῆς φιλοφρονητικῆς μεσολαβήσεως τοῦ κυρίου Ῥιβοπιέρ.
Ὅσον διὰ τὰς 50.000 λίρας στερλίνας, αἱ ὁποῖαι εὐρίσκονται εἰσέτι εἰς χεῖράς σας, σᾶς δίδομεν τὸ κῦρος, εἰς τὸ νὰ τὰς μεταπωλήσετε, ὅταν ἐπωφελέστερον θέλετε τὸ κρίνει. Θέλετε μᾶς ἀναγγέλει τότε τὸ ἐξ αὐτῆς τῆς ἐργασίας προκῦψαν καὶ δὲν θέλομεν λείψει νὰ σᾶς σημειώσωμεν τὴν παρ᾽ ἡμῶν διορισθησομένην χρῆσίν των.
Σᾶς εὐχαριστοῦμεν περὶ τῆς ἐπιστολῆς, τὴν ὁποίαν ηὐδοκήσατε νὰ γράψετε πρὸς τὴν Α.Ε. τὸν Πρίγκηπα δὲ Πολιγνὰκ καὶ σᾶς παρακαλοῦμεν, Κύριε Ἱππεῦ, νὰ δεχθῆτε τὰς νέας βεβαιώσεις τῆς ἐξαιρέτου ὑποληψεώς μας.
Ὁ Κυβερνήτης
Ἰ. Α. Καποδίστριας
Ὁ ἐπὶ τῶν Ἐξωτερικῶν καὶ τοῦ
Ἐμπορικοῦ Ναυτικοῦ Γραμματεὺς
Ἰάκωβος Ῥίζος