Γράμματα (περιοδικό)/Τεύχος 2 (1911)/Λογοτεχνική κίνηση: Han Ryner

Λογοτεχνική κίνηση: Han Ryner Ανώνυμος

σελ. 63 από το τεύχος 2 (1911) του περιοδικού «Γράμματα». Δημοσιεύτηκε ανυπόγραφο.

ΗΑΝ RYNER

Τελευταῖα οἱ φίλοι τοῦ Han Ryner ἐγιόρτασαν μὲ τὴν ἔκδοση τοῦ «Πέμπτου Εὐαγγέλιου». Φιλόσοφος ὑποκειμενιστής, στὴν ἠθική, δὲν παραδέχεται δράση ἐξωτερικὴ γιατὶ δὲν ὑπάρχει, ἐξωτερικὴ βεβαιότητα, τὸ πᾶν εἶναι ἀμφιβολία καί ἡ ὑποψία δὲν εἶναι παρὰ ἡ ἱστορία τῆς τρομακτικώτερης τῶν ἀμφιβολιῶν, καμμιὰ ἐπιστημονική, καμμιὰ ἠθικὴ βεβαιότητα. Τοὐναντίον ὑπάρχει δράση ἐσωτερικὴ ἀδιάκοπη, γενναία, ἀποτελεσματικὴ καὶ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζει ἡ εὐτυχία. Τὰ συμβάντα, αὐτὰ καθαυτὰ ἀδιάφορα, εἶναι εὐκαιρία γιὰ νὰ γνωρίζουμε τὸν ἐαυτό μας, εἶναι τὰ σφυριὰ ποὺ ἔδωσε τὸ Πεπρωμένο στὸν ἄνθρωπο γιὰ νὰ σκαλίζει τὸν ἐαυτό του.

Ὑπὸ μεταφυσικὴν ἔποψη, στὴ «γραμμικὴ» ἀλήθεια τοῦ χριστιανισμοῦ, προτιμᾶ τὴν ὑπόθεση τοῦ κύκλου, ἢ μᾶλλον τῶν αἰωνίων κύκλων, ποὺ ἤταν καὶ ὑπόθεση Πλατωνικὴ καὶ μοιάζει μὲ τὸ «μεγάλο γυρισμὸ» τοῦ Νίτσε. Πολλὲς φορὲς ἐπανέρχεται στὴ σύλληψη «τῆς μεγάλης χρονιᾶς» ἡ ὁποία περιλαμβάνει ὅλα τὰ πράγματα ὅλων τῶν καιρῶν καὶ ὁ Ψυχόδωρός του ἀφοῦ μισόειδε τὸν κύκλο σὰν ἕνα σκόρπισμα τοῦ Θεοῦ στὸν κόσμο ἀκολουθούμενο ἀπὸ μιὰ νέα συγκέντρωση τοῦ Θεοῦ, δὲν εἰμπορεῖ νὰ ἐγκαταλείψει τὴν ἰδέα μιᾶς ἀτελεύτητης καλλιτέρευσης.