(Παρὰ τῳ ἑλληνικῷ λαῷ τῆς Θρᾴκης.)
Κοιμᾶτ’ ὁ Ζέφυρος σιγῶν,
τὸ δάσος ἡσυχάζει.
Σελήνη διὰ τῶν φηγῶν
καὶ τῶν δρυῶν αὐγάζει.
Καὶ τοῦ βουνοῦ τὴν ἀτραπὸν
ὁτὲ τὸ φῶς της χαρωπὸν
εἰς τ’ ὄμμ’ ἀποκαλύπτει,
ὁτὲ σκιὰ τὴν κρύπτει.
Λαθραῖον ῥῖγος προξενεῖ
κωφὸς ἀστὴρ διᾴττων·
Ἡ γλαὺξ ἀπαίσια θρηνεῖ
ἐπὶ πετρῶν ἀβάτων.
Κι’ ὁ καταρράκτης ἀπ’ αὐτῶν,
παφλάζων, βρέμων καὶ κροτῶν,
τινάσσεται κι’ ἀφρίζει,
καὶ πίπτει καὶ βομβίζει.
Φωσφόρου πέριξ μαγικὴ
ἀτμὶς ἐπαιωρεῖται·
καὶ Φώσια τὸ νερὸν ἐκεῖ
καλοῦν οἱ συντοπίται,
καὶ τ’ ἀποφεύγουν ἐν νυκτί.—
Ἐν χώρᾳ καὶ στιγμῇ φρικτῇ,
φαιδρὸς μετ’ εὐτολμίας,
ποῦ σπεύδ’ ὁ νεανίας;
Τρεῖς ἔχει χρόνους ὑποστῆ
τοὺς μόχθους ἐν τῇ ξένῃ.
Τώρα τῶν γάμων τ’ ἑορτὴ
κατ’ οἶκον τὸν προσμένει·
καὶ νὰ προφθάσῃ προσπαθεῖ
διὰ τοῦ δάσους κατ’ εὐθὺ
τὸ ποθητὸν χωρίον,
πρὸ τῶν μεσονυκτίων.
“Σοὶ φέρω, κόρη, τὴν χαρὰν
καὶ τὴν εὐδαιμονίαν·
ἁγνὴν σοὶ φέρω καὶ στερρὰν
τὴν πρώτην μου καρδίαν.
Ἀλλ’ ἆρά γε καὶ σύ, μνηστή,
τηρεῖς ἑδραία καὶ πιστὴ
τοὺς ὅρκους τῶν ἐρώτων,
καὶ μ’ ἀγαπᾷς ὡς πρῶτον;
“Ἰδοὺ τὸ ῥεῖθρον τὸ πλατύ
κ’ ἡ βρύσις ἡ ὡραία·
καὶ ἡ κοιλάς, στεφανωτὴ
μὲ δένδρα γηραλέα.
Ἰδοὺ κι’ ὁ βράχος ὁ τραχύς,
ὑφ’ ὅν κατ’ ἔτος εὐτυχής,
εἰς τὴν ἐπιστροφήν μου,
συνήντων τὴν μνηστήν μου.
“Ἀλλ’ ἂν ὁ πόθος τοῦ πιστοῦ
τὰ στήθη της θερμαίνῃ,
πῶς δὲν ἐξέδραμ’ ὡς προτοῦ,
ἐδὼ νὰ μὲ προσμένῃ;
Σιγά! Ἐκεῖθεν τοῦ κρημνοῦ
ἠχῶν ὁ κώδων τοῦ ἀμνοῦ,
τοῦ φίλου της, μ’ ἐφάνη—
Ἡ κόρη πρός με φθάνει!...”
Τῷ ὄντ’ ἠχῶν ἐκ τῶν δασῶν
ὀξὺς ἠκούσθη κώδων·
καὶ φῶτ’ ἀπηύγασαν πυρσῶν
αὐγὴν χρυσοῦ καὶ ῥόδων.
Κι’ ὁ νέος εἶδε, προχωρῶν,
Νυμφῶν λευχείμονα χορόν,
σοβοῦντα μετ’ ᾀσμάτων
διὰ τῶν φυλλωμάτων.
Μὲ πίλους, ἐξ’ ἑνός, ὀξεῖς
καὶ μ’ ἐρυθρᾶς ἐμβάδας
βαστάζουν παῖδες ἐφεξῆς
καλλίμορφοι τὰς δᾷδας.
Κ’ ἐκ χρυσοστίλβων φιαλῶν
ἐντὸς σκυφῶν περικαλλῶν
κιρνῶσι μ’ εὐκοσμίαν
γενναῖον ἀνθοσμίαν.
Ἐξ ἄλλου, θίασος βραχὺς
βαθυπωγόνων νάνων
εὐρύθμους κρούει κ’ εὐηχεῖς
τοὺς φθόγγους τῶν τυμπάνων.
Καὶ τῶν αὐλούντων ἡ πνοὴ
διὰ τῆς αὔρας συνθροεῖ,
κ’ ὑπερφυῶς ἀγγέλλει
τὰ θαυμαστά των μέλη.
Ἐν μέσῳ, ἡ ἐρατεινὴ
ὁμὰς τῶν Νηρηΐδων
μολπὰς ἐρώτων συμφωνεῖ
πρὸς τόνους τῶν πηκτίδων.
Εἰς θύρσους πλέκουν τὸν κισσόν,
καὶ κοῦφον αἴρουσαι ταρσὸν
ἀλλήλας ἐκβακχεύουν,
καὶ παίζουν καὶ χορεύουν.
Διαφανὴς πτυχοῦτ’ ἐσθὴς
περὶ τ’ ἁβρά των μέλη·
ὡς δίδυμος ἀστήρ, ληφθεὶς
ἐν ἀραιᾷ νεφέλῃ,
ὁ θησαυρὸς ὁ τῶν στηθῶν,
ἀπελευθέρωσιν ποθῶν,
προφαίνεται διᾴττων
διὰ τῶν ὑφασμάτων.
Ὡραῖα θάλλουν κι’ ἀνθηρὰ
τῶν παρειῶν τὰ μῆλα·
ὡς ῥόδα σχάζουν πορφυρᾶ
τὰ χείλη των αἱμύλα.
Ἐλικοβόστρυχος ἀνθεῖ
ἡ κόμωσίς των ἡ ξανθή,
καὶ σπινθηρίζει τ’ ὄμμα
ὡς τ’ οὐρανοῦ τὸ χρῶμα.
Ὁ στρόβιλός των ἐλαφρὸς
δονεῖτ’ ἐπὶ πνευμάτων·
ὁ τῆς ἐσθῆτός των ἀφρός,
κατὰ τὸ δίνημά των,
πότ’ ἐπαρθεὶς ἐπὶ πολύ,
ἐρώτων πόθους προκαλεῖ,
καὶ πότε περιβάλλει
τὰ θελκτικά των κάλλη.
Μὲ βλέμματ’ ἕλκει τακερὰ
ἡ μία των τὴν ἄλλην·
τὴν περισφίγγει τρυφερά,
τὴν καταλείπει πάλιν.
Κ’ ἡ κόμωσίς των ἡ λυτὴ
διὰ τῆς αὔρας κυματεῖ—
Ὁ νέος ἐν ἐκστάσει
τὰς ἔχει πλησιάσει.
Ὠθοῦντ’ εὐθὺς ἀλαλαγμοὶ
φρενήρεις ὑφ’ ἁπάντων·
ἀστράπτουν κύκλῳ τ’ ὀφθαλμοὶ
κι’ ἀκτῖνες ἀδαμάντων.
Ἡ πρώτη Νύμφη προχωρεῖ,
τὸν οἰκειοῦτ’ ἐν ἀκαρεῖ,
καὶ μὲ χαρὰν μεγάλην
τὸν σφίγγ’ εἰς τὴν ἀγκάλην.
“Καλῶς μοῦ ἦλθε γλυκερὸν
ἀπὸ τῆς ξενητείας
τὸ φῶς, ποῦ χρόνον καὶ καιρὸν
ἐπόθουν ἐκ καρδίας!
Καλῶς μοῦ ἦλθεν ἡ χαρά,
ποῦ μὲ μεθύσκει φλογερά,
ποῦ μ’ ἔχ’ ὑφάψει πρῶτον
τὰς φλόγας τῶν ἐρώτων!”
Ὁ νέος, πλήρης ταραχῆς,
ὑπὸ χιτῶνα ξένον
θαρρεῖ συνήντησ’ εὐτυχὴς
τὴν φίλην του παρθένον.
Ἡ Νύμφη θέλγει καὶ καλεῖ,
θωπεύει λάθρα καὶ λαλεῖ,
κ’ ἐφέλκει τὸν ὀκνοῦντα
πρὸς πλήθ’ ὑπευφημοῦντα.
“Τρεῖς χρόνους ἀποκαρτερῶ
μακρὰν τοῦ Παραδείσου,
καὶ δὲν μ’ ἐπῆλθε νὰ χαρῶ
οὐδὲ στιγμὴν χωρίς σου.
Καὶ σύ, σκληρά, δι’ ἣν ἐγὼ
χρυσοῦν τὸ μέλλον κυνηγῶ,
συνευθυμεῖς μετ’ ἄλλων,
εἰς νυκτιπόλον σάλον;”
“Ἄχ, φίλε, δύσκολοι γονεῖς
ὀκνοῦσαν μ’ ἀναγκάζουν!
Πλουσίους γάμους συγγενεῖς
φαιδροὶ προεορτάζουν—
Πλὴν τώρα θέλουν θεαθῆ,
πρὶν ἢ θνητή τις εἰσαχθῇ
εἰς νυμφικοὺς θαλάμους,
τοὺς ἐδικούς μας γάμους.”
Ἡ λέξις ἦτο μαγική,
ὁ νέος δὲν διστάζει·
ὡς ὄναρ τὸ θαρρεῖ γλυκύ,
πλὴν ἕπεται καὶ κράζει.
“Μετὰ μακρὰς καιρῶν τροπὰς
ἀμετατρέπτως μ’ ἀγαπᾷς,
κ’ εἶν’ ἐδικά μου, φίλη,
τὰ πορφυρᾶ σου χείλη;”
Καὶ χόπ! χοπ χόπ! μὲ τὸν ῥυθμὸν
τὰ χείλη των κολλῶσι.
Χοπ χόπ! χοπ χόπ! τῶν ὀφθαλμῶν
τὰ βλέφαρα χαλῶσι.
Χοπ χόπ! χοπ χόπ χοπ! ῥαδινὴ
τὸν αἴρ’ ἡ Νύμφη, τὸν δινεῖ,
μετ’ ἀσπασμῶν ἀπείρων
διὰ λεπτῶν ζεφύρων.
Ἐντὸς τοῦ στήθους τ’ ἡ χαρὰ
κι’ ὁ πόθος ἐκχειλίζει·
τῷ φαίνετ’ ἔλαβε πτερὰ
κ’ εὐδαίμων πτερυγίζει.
Τὸν ἤγγισεν εἰς τὴν ψυχήν!
Καὶ πότε μὲ ταρσὸν ταχύν
τὸν στροβιλίζει ’κείνη,
καὶ πότε τὸν ἀφήνει.
Ἐφίλει τέως καὶ ποθεῖ
νὰ τὸν φιλήσῃ πάλιν·
τὸν θλίβει μ’ αἴσθημα βαθὺ
εἰς τὴν ἁβρὰν ἀγκάλην.
Πυρέσσ’ ὑφ’ ἔρωτος θερμή,
κ’ ὑφ’ ἡδονῆς λιποθυμεῖ·
κι’ ὡς κρίνος κατανεύει,
κ’ ἐκ νέου τὸν θωπεύει.
“Μ’ ἁπλῆν ἐσθῆτα, μ’ εὐτελῆ
ἐγὼ σ’ ἐκόσμουν δῶρα.
Φορεῖς στολὴν πολυτελῆ
μετ’ ἀδαμάντων τώρα!
Τίς οἴμοι! νέος ἐραστὴς
τὴν κόμην σου στολίζει; Τίς
σ’ ἀνέδειξ’ αἰφνηδίαν
ἀπὸ πτωχῆς πλουσίαν;”
“Ἀργά, τὴν νύκτα τῶν Φωτῶν
καὶ τῶν Θεοφανείων,
τὸν οὐρανὸν εἶδ’ ἀνοικτόν,
κ’ ἐζήτησα χρυσίον.
Κι’ ἡ ἔγκαιρός μου προσευχὴ
πλουσίαν, φίλε, κι’ εὐτυχῆ
ἀνέδειξεν ἀπόνως
ἐμὲ καὶ σὲ συγχρόνως.”
Τὰς ἐρωτήσεις μὲ πολλὰ
φιλήματα κωλύει·
περὶ τὸ σῶμά του κολλᾷ,
τὸν νοῦν του παραλύει.
Κι’ ἀπροκαλύπτως καὶ κρυφὰ
μυζᾷ καὶ τρέμει καὶ ῥοφᾷ,
κι’ ἐν ἡδονῇ κι’ ὀδύνῃ
τὴν δύναμίν του πίνει.
Ἐκεῖνος ἔχ’ ἐξαντληθῆ
καὶ ν’ ἀναπνεύσῃ θέλει·
καὶ ν’ ἀποφύγῃ προσπαθεῖ
τὰ θαλπερά της μέλη.
Άλλ’ ἄχ, κρατεῖται δυνατά!
Εἶναι τὰ μέλη του λυτὰ
κ’ ἡ δύναμίς τ’ ὀλίγη—
Δὲν ἐμπορεῖ νὰ φύγῃ!
“Μακρὸς ὁ δρόμος καὶ τραχὺς
δὲν μ’ ἔχει καταβάλει·
μ’ ἀντλεῖ τὴν ῥώμην τῆς ψυχῆς
ἡ φλογερά σ’ ἀγκάλη!
Μέχρις ὀστῶν καὶ μυελῶν
μ’ ὑφέρπει ῥῖγος σιγηλόν!
Ὁ ’νοῦς σκοτοῦτ’ ἐντός μου—
Ἐκλείπ’ ὁ λογισμός μου!
“Σεμνήν, ὠχράν, μὲ συμπαθῆ
σ’ ἠγάπησα καρδίαν·
διψᾷς ἀγάπην ἐμπαθῆ,
ἀγάπην μ’ ἀκοσμίαν!
Πῶς παρετράπη καλλονὴ
τόσον ἠπία καὶ ἁγνή!
Πῶς μετεβλήθ’ εἰς εἶδος
σαρκομανοῦς Βακχίδος;”
“Κυφὸν γραΐδιον, νωδόν,
ποῦ πᾶς τις κατεφρόνει,
τὴν Τύχην εὗρον καθ’ ὁδὸν
καὶ προσεδέχθην μόνη.
Κ’ ἡ Τύχ’ ἰδέ! Μὲ καλλονὴν
μ’ ἀντήμειψεν ἐρατεινήν,
μ’ ἀντήμειψε μ’ ὑγείαν,
μὲ πῦρ εἰς τὴν καρδίαν.
“Ὠχρὰν μ’ ἠγάπας καὶ δειλήν,
κ’ ὑπόψυχρον τὰ στήθη.
Ἂν μὲ τὴν τύχην τὴν καλὴν
ὁ ἔρως μ’ ἐπηυξήθη,
ὡς πρότερον δὲν μ’ ἀγαπᾷς;
Σκληρέ! Διστάζεις; σιωπᾷς;—
Ὁ πλοῦτος μὲ τὰ κάλλη
δὲν σ’ ἕλκει; δὲν σ’ ἀγάλλει;
Καί, χόπ! χοπ χόπ! τῶν δισταγμῶν
τὰς ῥίζας ἀποκείρει.
Χοπ χόπ! χοπ χόπ! πρὸς τὸν ῥυθμὸν
τῆς μουσικῆς τὸν σύρει.
Κι’ εἰς τ’ ἀσθενῆ του προσπαθεῖ,
καὶ πάλιν πάλι κατορθοῖ
νὰ θλίψῃ ἐρωτύλη
τὰ διψαλέα χείλη.
Εἰς ἓν ὁμοίωμ’ ἀσφαλῶς
μ’ ἐκεῖνον συνεπλάκη·
καὶ τῶν ὀστῶν τ’ ὁ μυελὸς
ἐκ τοῦ πυρὸς ἐτάκη.
Κ’ ἐνῷ ὁ πτωχὸς ἰλιγγιᾷ,
καὶ κλίν’ ἠρέμα κι’ ὠχριᾷ,
μετέωρον τὸν φέρει
καὶ βλέπ’ αὐτὴ καὶ χαίρει.
Ἐκ τῶν φλεβῶν του τὴν ἰσχύν,
τὸ αἷμά τ’ ἔχει πίει·
καὶ τὴν ἀσπαίρουσαν ψυχὴν
τώρ’ ἀνασπᾷ κ’ ἐλκύει!...
Ἐσβέσθ’ ἡ ἄηχος φωνή·
ὁ νοῦς τὰ μέλη δὲν κινεῖ·
ψυχρὸς ἰδρὼς τὸν λούει·
δὲν βλέπει, δὲν ἀκούει!...
Ἄχ, ἄχ! Τὸ στῆθός του πονεῖ,
ῥιγοῦν τὰ κόκκαλά του!
Σφραγὶς πιέζει μελανὴ
τὰ κρύα βλέφαρά του!
Κι’ ὡς ὀπτασίαν του σβεστήν,
ὁρᾷ τὴν πρώτην του μνηστήν,
τὴν κόρη ποῦ προσμένει,
ὡς νύμφ’ ἐνδεδυμένη.
Ἐκεῖ, ὁ κώδων τὸ τραχὺ
ἀνεῖπε λάλημά του·
Κι’ εὐθὺς ἐτράπ’ ἡ ταραχὴ
εἰς σιωπὴν θανάτου!..
Συντάσσετ’ ἄλλος ἀλλαχοῦ—
Ἠκούσθ’ ἡδεῖα πανταχοῦ
ᾠδὴ τῶν ἀλεκτόρων
ἐκ τῶν πλησιοχώρων!
Ντίγγ, ντίγγ! Ντίγγ, ντίγγ! “Ὑπομονή,
κ’ ἦλθ’ ἡ στιγμὴ τοῦ γάμου·
κ’ ἐστρώθ’ ἡ κλίνη κ’ ἡδονὴ
τοῦ νυμφικοῦ θαλάμου!”
Ὠχρόν, ψυχρόν, χωρὶς πνοῆς
τὸν νέον ἀπὸ καταγῆς
ἐπ’ ὤμων των ἐπαίρουν
καὶ τέσσαρες τὸν φέρουν.
Ἐκπνέει, θνήσκει θλιβερὰ
ἡ λάμψις τῶν λαμπάδων·
ἀργὰ τὸν ῥύακα περᾷ
ὁ θίασός των ᾄδων.
Κι’ ἀπὸ φαράγγων σκοτεινῶν,
ἀναρριχῶντ’ ἐπὶ βουνῶν
καὶ βράχων ἀποκρήμνων,
μετ’ ἐκλειπόντων ὕμνων.
Ἡ μήτηρ οἴκοι προσδοκᾷ,
κ’ ἡ νύμφη περιμένει·
καὶ χαίρ’ εἰς ὄνειρα γλυκὰ
κ’ ἐλπίδας πλανωμένη.
Λαμπρὸς μαρμαίρ’ Αὐγερινός·
ἐρυθριῶν ὁ οὐρανὸς
τὴν ἑορτὴν φωτίζει,
ἀλλ’ ὁ γαμβρὸς χρονίζει.
Δουποῦσι βήματα γοργά,
ἡ προσδοκί’ αὐξάνει.
Ἦν ὄρθρος, ἔφεξ’, εἶν’ ἀργά—
Τὸ Φῶς των δὲν ἐφάνη!
Ἡ νύμφη ἔχει κοσμηθῆ,
κι’ ὁ ἱερεὺς ἔχ’ ἐνδυθῆ.
Ἡ μήτηρ δὲν ἀντέχει,
νὰ τ’ ἀπαντήσῃ τρέχει...
Εἰς ὄχθην ῥύακος ψυχρὰν
νεκρὸς ὁ νέος κεῖται,
πλὴν δὲν γνωρίζουν τὴν ὠχρὰν
μορφήν τ’ ἡ παροδῖται.
Ἡ μήτηρ μόνη, δυστυχής!
μ’ ἀγρίους σπαραγμοὺς ψυχῆς
τὸ τέκνον της γνωρίζει—
Δὲν κλαίει, δὲν γογγύζει!…
Φρικῶδες ἄκουσμα κ’ οἰκτρὸν
τὴν χώραν καταθλίβει:
Ἀπὸ τῶν βράχων καὶ πετρῶν
πεσὼν κατεσυντρίβη!
Ἐτράπ’ εἰς πένθος ἡ χαρά:
Ἡ μήτηρ φθίνει παγερά,
κ’ ἡ νύμφη ποῦ χηρεύει
δύο νεκροὺς κηδεύει!
|
