Επιστολή Γεωργίου Παπανδρέου προς Κωνσταντίνο Βʹ της Ελλάδας – 9 Ιουλίου 1965
| Επιστολή προς Κωνσταντίνο Βʹ Συγγραφέας: 9 Ιουλίου 1965 |
Εν Αθήναις τη 9η Ιουλίου 1965
Μεγαλειότατε,
Με κατάπληξιν και βαθυτάτην οδύνην ανέγνωσα την χθεσινήν επιστολήν της Υμετέρας Μεγελειότητος. Είναι προφανές ότι αύτη αποτελεί έργον ολέθριων συμβούλων. Και εύχομαι όπως μη αποβή μοιραία δια το Έθνος.
1) Επισημαίνεται ότι από της 7ης Μαΐου δεν υπήρξεν εκ μέρους εμού αίτησις συνεργασίας. Τούτο οφείλεται εις το γεγονός ότι υφίστατο συνεργασία της Υμετέρας Μεγαλειότητος μετά των Υπουργών Εξωτερικών και Εθνικής Αμύνης, ώστε λαμβάνατε πλήρη γνώσιν των σχετικών ζητημάτων. Καθ' όσον με αφορά, ακόμη ανέμενον την λήξιν της Συνόδου της Βουλής, η οποία συνεχώς και απροόπτως παρετείνετο, ίνα συνεργασθώ μετά της Υμετέρας Μεγαλειότατος επί της γενικής πολιτικής καταστάσεως. Εάν όμως κατ' αυτό το διάστημα είχατε κρίνει ότι επεβάλλετο η συνεργασία μας, θα ήτο δυνατόν, όπως συνέβη και άλλοτε, να με είχατε καλέσει. Εν τούτοις, και τώρα, οπότε εθεώρησα επείγουσαν την συνεργασίαν μας, αντί συναντήσεως μου απηντήσατε δια της επιστολής.
2) Ανέγνωσα με απορίαν την γνώμην Υμών, ότι υφίσταται εις την χώραν «κατάστασις ανώμαλος και ανησυχητική, κλονισμός του αισθήματος ασφαλείας και του κράτους δικαίου». Ο Τύπος της Δεξιάς κατασκευάζει αυτήν την εικόνα. Συμβαίνει όμως εις την πραγματικότητα, το αντίθετον. Υπάρχει πλήρης ηρεμία εις την χώραν και λειτουργεί το Κράτος Δικαίου. Προσεφέραμεν εις τον Λαόν μας και Ελευθερίαν και Νομιμότητα και Τάξιν. Όσαι εκτροπαί εκ της νομιμότητος σημειωθούν, και είναι ελάχισται, κολάζονται από την Δικαιοσύνην. Και έχω απαγορεύσει αυστηρώς πάσαν οχλοκρατικήν εκδήλωσιν.
3) Καταγγέλλεται η Κ.Υ.Π. ως κέντρον «επαναστατικής συνωμοτικής οργανώσεως». Αλλά το πόρισμα του Στρατηγού Σίμου, ο οποίος εξήτασεν 93 αξιωματικούς και 2 ιδιώτας, είναι ότι μόνον εις αξιωματικός της ΚΥΠ θεωρείται ένοχος και εις δύο προϊσταμένους του καταλογίζει μόνον ευθύνην αμελείας.
4) Υπενθυμίζετε την γνώμην μου περί τερματισμού της υποθέσεως μετά την υποβολήν του πορίσματος της διοικητικής εξετάσεως. Αλλά αυτό δεν ήτο γνώμη ιδική μου. Ήτο πόρισμα του στρατηγού Σίμου, το οποίον απλώς απεδέχθην. Εν τούτοις, απεδέχθην και την συνέχισιν των ανακρίσεων. Και έχω διατάξει, όπως δι' όλων των μέσων εξακριβωθή η αλήθεια.
5) Αναφέρετε και το εκλογικόν πραξικόπημα «Περικλής». Το απεκάλυψα κατά καθήκον, εις την Βουλήν, διότι ήτο αλήθεια και ήτο επί πλέον δικαίωσις του Ανενδότου Αγώνα μας. Και αρχικώς ηθέλησα να αρκεσθώ μόνον εις τας πολιτικός επιπτώσεις του. Διότι όμως η αντιπολίτευσις έθεσεν υπό αμφισβήτησιν την εγκυρότητα των κειμένων, έκρινα ότι επεβάλλετο, χάριν της ιστορίας, να υπάρξη και δικαστική επιβεβαίωσις. Και δια τούτο διέταξα την ανάκρισιν.
6) Συνέπεσε να ανέλθετε εις τον Θρόνον, όταν ανέλαβον την Αρχήν. Και κατέβαλον πάσαν προσπάθειαν, προβάς ακόμη και εις σημαντικός συγκαταβάσεις, αι οποίαι δυσηρέστησαν τον δημοκρατικόν κόσμον, προς αδιατάρακτον συνεργασίαν. Δυστυχώς, αποδεικνύεται τώρα, ότι η προσπάθεια μου απέβη εις μάτην.
7) Το δυσχερέστερον θέμα εις την συνεργασίαν μας υπήρξε το Υπουργείον Εθνικής Αμύνης. Κατείχεσθε ανέκαθεν από την θέλησιν να έχετε αποφασιστικήν γνώμην επ' αυτού. Και εις αυτήν την θέλησιν οφείλεται και η σημερινή κρίσις. Με την επιστολήν του διευθυντού του Πολιτικού Γραφείου Υμών, της 24ης Ιουνίου μου ανεκοινώθη ότι δεν συμφωνείτε εις την μεταβολήν της σημερινής ηγεσίας των Ενόπλων δυνάμεων, η οποία όμως μεταβολή, κατά το πολίτευμα, αποτελεί δικαίωμα της νομίμου Κυβερνήσεως.
8) Διαφωνία επίσης επήλθε μεταξύ ημών και επί του θέματος του υπουργού της Εθνικής Αμύνης. Ανεκοίνωσα εις την Υμετέραν Μεγαλειότητα την απόφασίν μου, όπως αναλάβω προσωπικώς το υπουργείον Εθνικής Αμύνης. Συμφώνως προς το Πολίτευμα το δικαίωμα τούτο ανήκει εις τον Πρωθυπουργόν, του οποίου την απόφασιν οφείλει να αποδεχθή ο Βασιλεύς. Εν τούτοις, καθώς μου ανεκοίνωσεν ο διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου Υμών, ηρνήθητε την αποδοχήν της αποφάσεως μου.
9) Καθώς έκ των ανωτέρω συνάγεται, υφίσταται πράγματι θέμα λειτουργίας του δημοκρατικού μας Πολιτεύματος. Εις την λαοπρόβλητον Κυβέρνησιν ανήκει η πλήρης εξουσία εις όλους τους τομείς του Κράτους. Δεν αποτελεί το υπουργείον Εθνικής Αμύνης στεγανόν διαμέρισμα, εξαιρούμενον της εξουσίας της Κυβερνήσεως. Και αυτή υπήρξεν η έννοια της ψήφου εμπιστοσύνης της 25ης Ιουνίου, την οποίαν παρέσχον εις την Κυβέρνησιν όλοι οι βουλευταί της Ενώσεως Κέντρου.
10) Συμφώνως προς το Πολίτευμα της Βασιλευομένης Δημοκρατίας, ο Βασιλεύς βασιλεύει και ο Λαός κυβερνά δια της νομίμου Κυβερνήσεως. Ο βασιλεύς συμβουλεύει, αλλά η Κυβέρνησις αποφασίζει. Εν τούτοις, από την τελευταίαν διπλήν άρνησιν Υμών συνάγεται, ότι δεν συμφωνείτε με αυτήν την έννοιαν του πολιτεύματος. Διεκδικείτε το δικαίωμα, όπως ορίζετε Υμείς και τον υπουργόν Εθνικής Αμύνης και την Ηγεσίαν των Ενόπλων Δυνάμεων, έστω και κατ' αντίθεσιν προς την απόφασιν της υπευθύνου Κυβερνήσεως. Αλλά τούτο δεν είναι σύμφωνον προς το πολίτευμα. Και δια τούτο, απευθύνω προς την Υμετέραν Μεγαλειότητα έκκλησιν, όπως προς το συμφέρον και του Έθνους και του Θρόνου, μη επιμείνετε εις αυτάς τας αντιλήψεις. Συναποστέλλω προς υπογραφήν το διάταγμα της αναλήψεως υπ' εμού του υπουργείου Εθνικής Αμύνης.
Η εντολή, την οποίαν η Ένωσις Κέντρου έχει λάβει από τον ελληνικόν λαόν, είναι όπως λειτουργή πλήρως η αληθής Βασιλευομένη Δημοκρατία. Υπό την σημαίαν αυτής ηγωνίσθημεν και ετιμήθημεν με την πρωτοφανή εμπιστοσύνην του ελληνικού λαού, η οποία σήμερον, όχι μόνον διατηρείται, αλλά και προφανώς έχει επαυξηθή. Και θα εξακολούθηση να είναι η σημαία της Ενώσεως Κέντρου και εις το παρόν και εις το μέλλον.
Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ