524. Ἡ Μεσημβρινὴ Ἀμερικὴ εἶναι ἡ μεγίστη, ἡ πλουσιωτάτη καὶ ἡ εὐκαρποτάτη ὅλων τῶν χερσοννήσων τοῦ κόσμου. Τὸ δυτικὸν μέρος αὐτῆς συστήνει ὀροπέδιον εὐρύχωρον, ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἐφίστανται σειραὶ ὀρέων. Αἰ Ἄνδαι, ἡ κυριωτέρα σειρὰ, ἀρχομένη ἀπὸ τοῦ Ἰσθμοῦ, τοῦ συνάπτοντος τὰς δύο χερσοννήσους (507) προχωρεῖ εἰς ὅλην τὴν Μ: Ἀμερικὴν, διακλαδιζομένη εἰς πολλὰς ἄλλας σειρὰς ὀρέων, αἵτινες ὀνομάζονται μὲ κοινὸν ὄνομα Κορδιλλιέραι, ἤγουν σειραὶ, αἱ σημαντικώτεραι τῶν ὁποίων εἶναι τὸ Κιμβόρασον, τὸ Κοτοπάξιον, καὶ ὁ Πισίγκας, εἰς τὴν Κολομβίαν, καὶ ἄλλα εἰς τὰς σειρὰς τῶν Ἀνδῶν τῶν εἰς τὴν Περουϊανήν· εἶναι δὲ ὅλα ταῦτα τὰ ὄρη ἡφαίστεια νῦν καιόμενα, καὶ τὰ ὑψηλότερα τῶν ὀρέων τῆς ὑδρογείου σφαίρας μετὰ τὰ εἰς τὴν Θιβετίαν (147 καὶ 529). Ἡ σειρὰ δ’ αὕτη πλησιάζουσα πολὺ εἰς τὴν Δ: παραλίαν, δὲν καταβιβάζει μεγάλους ποταμοὺς ἀπ’ αὐτὸ τὸ μέρος· ἀπὸ τὸ ἄλλο ὅμως δίδει τὰς πηγὰς εἰς μεγίστους, ῥέοντας ἀπὸ Δ: πρὸς Ἀν: Ἐξ αὐτῶν εἶναι ὁ Ἀμαζόνιος, ἢ ὁ Μαραγνώνης, ὅστις δέχεται πλῆθος ἄλλο μεγάλων ποταμῶν καθ’ ὅλον τὸν δρόμον του, καὶ ὁ Ὁρενῶκος διατρέχων 600 λευγῶν δρόμον, καὶ κοινωνῶν μὲ τὸν Ἀμαζόνιον διὰ τοῦ ποτ: Κασικαρῆ. Εἶναι δὲ ὁ μέγιστος τῶν ποταμῶν τοῦ κόσμου ὁ Ἀμαζόνιος διά τε τὸ πλάτος καὶ τὸ μῆκος τοῦ δρόμου του· ἕν δίκροτον δὲ δύναται ν’ ἀναπλεύσῃ ἐν αὐτῷ εἰς διάστημα 500 λευγῶν ([1]). Ὁ Ῥιοπλάτας ἢ πτ: πλάτας (Ἀργυροπόταμον), ἔχων τὰς πηγάς του εἰς τὰς Κορδιλλιέρας, καὶ εἰς τὸ ὀροπέδιον τοῦ Ματογρόσου πρὸς Ν: τοῦ Ἀμαζονίου, ῥέει ἀπὸ Β: πρὸς Ν: δεχόμενος πολλοὺς ἄλλους πτ: καὶ συστήνων εἰς τὰς ἐκβολάς του, παρόμοια μὲ τὸν Ἀμαζόνιον, ἐκτεταμένον καὶ πλατύτατον κόλπον.
Καὶ ἡ Μεσημβρινὴ Ἀμερικὴ ἀνεκαλύφθη καὶ κατεκτήθη ὑπὸ τῶν Εὐρωπαίων, ἐκ τῶν ὁποίων οἱ Ἱσπανοὶ καὶ οἱ Πορτογάλλοι εἶχον τὰς σημαντικωτέρας κατακτήσεις· ἀλλὰ καὶ αὕτη ὅλη σχεδὸν, πλὴν τῆς Γουϊάνης καὶ τῶν νήσων, τὴν σήμερον εἶναι ἀνεξάρτητος ἀπὸ πᾶσαν Εὐρωπαϊκὴν ἐξουσίαν, συστηθεῖσα
- ↑ Ἔχων τὰς πηγάς του εἰς τὰς Ἄνδρας τῆς Περουϊανῆς, εἰς ὕψος 12 χιλ: ποδ: ὑπὲρ τὴν ἐπιφάνειαν τῆς θαλάσσης, διὰ δύο κυρίων ποταμῶν, ἐξ ὧν ὁ μὲν ὀνομάζεται παλαιὸς Μαραγνώνης ἢ Οοὐκαϊάλας, ὁ δὲ νέος Μαραγνώνης ἢ Τουγκουράγουας, δέχεται καὶ πρὶν τῆς συμβολῆς τῶν δύο τούτων καὶ μετέπειτα, πλῆθος ἄλλων σημαντικῶν ποταμῶν, ἐν ᾗ διατρέχει 1300 λευγῶν δρόμον· χύνεται δὲ διαῤῥέων τὴν Κολομβίαν καὶ τὸ βόρειον μέρος τῆς Βρασιλίας εἰς τὸν Ἀτλαντικὸν Ὠκεανὸν ὑπὸ τὸν Ἰσημερινόν. Τὸ δὲ κῆτος αὐτοῦ ἔχει πλάτος ποῦ μὲν μιᾶς λεύγης, ποῦ δὲ πλειότοερον, περιλαμβάνον ἐν αὐτῷ πολλὰς νήσους· ποῦ δὲ ἐκτεινόμενον τοσοῦτον κατὰ τὴν χειμερινὴν ὥραν τοῦ ἔτους, ὥστε νὰ φαίνεται ὡς λίμνη ἀπέραντος. Εἰς δὲ τὰς ἐκβολάς του γίνονται πολλαὶ νῆσοι, ἐξ ὧν ἡ λεγομένη Μαράγια ἔχει 50 λευγῶν μῆκος καὶ 30 πλάτος.
