Ἀλλ’ ἐξ ἁπασῶν τῶν ἐκκρίσεων ἡ τῶν δακρύων εἷνε ἡ μόνη ἡ μεγάλως ὑποκειμένη εἰς τὴν ἐπήρειαν τῶν διαφόρων αἰσθημάτων ἢ συγκινήσεων. Δακρύομεν ἐκ τῆς λύπης τόσον εὐκόλως ὅσον καὶ ἐξ ὀργῆς καὶ ἐκ χαρᾶς καὶ ἐξ ὑπερβαλλούσης ἀγάπης καὶ στοργῆς. Ὁποῖον δὲ κόσμον αἰσθημάτων πολλάκις δὲν ἐκφράζει εἷς τοιοῦτος μαργαρίτης διυγραίνων τὰ βλέφαρα καὶ ἡρέμα κυλιόμενος ἐπὶ ἁβρῶν καὶ ῥοδοχρόων παρειῶν συμπαθητικοῦ τινος πλάσματος! Τὰ δάκρυα ὄντα ἡ θερμοτέρα ἐκδήλωσις τῶν αἰσθημάτων εἰσδύουσι μέχρι τῶν μυχιαιτέρων χωρῶν τῆς καρδίας, καὶ ὅπως σταγόνες ὕδατος πέτρας κοιλαίνουσιν οὕτω καὶ ὀλίγαι σταγόνες θερμῶν δακρύων μόλις πολλάκις ἐπιφαινόμεναι ἐμάλαξαν καὶ συνέτριψαν καὶ τὰς σκληροτέρας πολλάκις καὶ δυσκάμπους καρδίας.
Εἶνε γνωστὸν πόσον εἰς ἰσχυρὰς λύπας ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀνάγκην τῶν δακρύων· τὸ βαρυαλγοῦν πνεῦμα, ἡ πονοῦσα καρδία ἀνακουφίζεται μόνον ἀναλυομένη εἰς ἄφθονον ῥοὴν δακρύων. Ὅταν δὲ μάλιστα τὰ δάκρυα κατὰ τὰς ἰσχυρὰς ταύτας συγκινήσεις στειρεύσωσι, συγκλονοῦσιν ὁλόκληρον τὸ νευρικὸν σύστημα προκαλοῦν οὕτω διαφόρους διαταράξεις καὶ νοσηρὰς καταστάσεις, οἷον λιποθυμίας, σπασμούς, συγκοπὰς, κλπ.
Ἡ ἐπίσχεσις δὲ τῶν δακρύων ὀφείλεται οὐ μόνον εἰς ἰσχυρὰς λύπας ἀλλὰ καὶ εἰς διάφορα ἄλλα αἰσθήματα. Οὕτως ὁ Hunter διηγεῖται τὸ ἑξῆς περὶ ἑαυτοῦ λίαν ἀξιοπερίεργον ἱστορικὸν γεγονός. «Ἐπορεύθην ποτέ, λέγει, ὅπως ἐπισκεφθῶ περιώνυμον ἠθοποιὸν ἀτυχήσασαν· ἐγνώριζα καλῶς, ὅτι ἤθελον συγκινηθῆ μεγάλως. Πλὴν δυστυχῶς ἀργὰ παρετήρησα, ὅτι κατὰ λᾶθος δὲν εἶχον λάβει μανδήλιον ἐν τῷ θυλακίῳ μου. Ἡ ἀνησυχία, ἣν ᾐσθάνθην ἐκ τῆς ἐλλείψεως τοῦ ἀπαραιτήτου τούτου ἐφοδίου εἰς πᾶν ἄτομον κλαῖον, καί ὁ φόβος τρόπον τινὰ τοῦ νὰ κλαύσω, ἐστείρευσαν ἐν ἐμοὶ τὴν πηγὴν τῶν δακρύων. Ἔφθασα δ’ ὡς ἐκ τούτου εἰς θέσιν νὰ ἐντρέπωμαι, διότι δὲν ἔκλαιον καὶ δὲν ἠδυνάμην νὰ τὸ κάμω.»
Τοιαῦτα ἐν συντόμῳ εἰσὶ τὰ κυριώτερα φαινόμενα τῆς σχέσεως καὶ τῆς ἐπιρροῆς τοῦ πνεύματος καὶ τῶν διαφόρων διανοητικῶν αὑτοῦ δυνάμεων ἐπὶ τῶν φυσιολογικῶν λειτουργιῶν τῶν διαφόρων ὀργάνων τοῦ σώματος. Ὅπως δὲ εὐρεῖα εἶνε ἡ ἐπενέργεια τοῦ πνεύματος ἐπὶ τῶν φυσιολογικῶν λειτουργιῶν, οὕτω μεγίστη εἷνε καὶ ἡ ἐπήρεια αὐτοῦ ἐπὶ τῆς παραγωγῆς πλείστων νοσηρῶν φαινομένων καὶ παθολογικῶν ἀλλοιώσεων ἐπὶ τοῦ ὀργανι-
