στενοχωρηθῇ ἐπὶ ταῖς τοιαύταις ἐπιθέσεσιν, ἀλλὰ ν’ ἀναλάβῃ τὴν ἡγεμονίαν τοῦ στρατοῦ τῶν Ἀχαιῶν, τὴν δὲ Τροίαν θέλει ἐκπολιορκήσει συνῳδὰ πρὸς τὰ θεοπρόπια, τὰ ἑρμηνευθέντα ἄλλοτε ὑπὸ τοῦ Κάλχαντος, κατὰ τὰ ὁποῖα οἱ Ἀχαιοὶ ἔμελλον νὰ πολεμήσωσιν ἐπὶ ἐννέα ἔτη ὑπὸ τὸ Ἴλιον, τὸ δέκατον δ’ ἔτος ἦτο ὡρισμένον ὑπὸ τῶν θεῶν νὰ κυριεύσωσι τὴν εὐρυάγυιαν πόλιν.
Τοιαύτη ἡ εἰκὼν τοῦ Θερσίτου ἐν τῇ Ἰλιάδι. Ἀναμφιβόλως ὁ ποιητὴς δικαιοῦται νὰ παράσχῃ κατὰ τὰς ἐμπνεύσεις αὐτοῦ καὶ τὰς συμπαθείας τοῦτον ἢ ἐκεῖνον τὸν τύπον εἰς τὰ πρόσωπα τῆς φαντασίας τοῦ. Ἀλλ’ ὅσον ταῦτα καὶ ἂν εἶνε φαντασιώδη δημιουργήματα, πρέπει νὰ ἦνε εἰλημμένα οὐχ ἧττον ἀπὸ τοῦ κοινωνικοῦ βίου, ἀπὸ τῶν δράσεων αὐτοῦ καί τῶν περιπετειῶν, νὰ ἦνε δὲ κατ’ ἐξοχὴν παραστάσεις ἠθικῆς τινος ἀρχῆς, ἀλλὰ ζωντανῆς καί δρώσης ἐν τῷ θεάτρῳ τῶν ἀνθρωπίνων παθῶν. Καὶ ὁ Θερσίτης ἐν τῇ περιστάσει ταύτῃ δὲν ἀντιπροσωπεύει ἱστορικόν τι πρόσωπον, τὸ ὁποῖον πιστῶς ἐζήτησε νὰ παραδώσῃ ὁ ποιητὴς τοῖς μετ’ αὐτὸν, ἀλλ’ οὔτε αὐθαίρετον μόνον καὶ τυχαῖον πλάσμα φιλοπαίγμονος φαντασίας. Ὁ κατὰ τὸν Ὅμηρον δυσμορφώτατος καί αἰσχρότατος τῶν ἀγωνιστῶν, ὅσοι ὑπὸ τὰς ὁδηγίας τοῦ Ἀγαμέμνονος ἦλθον ὑπὸ τὰ τείχη τῆς Τροίας, ἀκριβέστερον ἐξεταζόμενος, ἐκπροσωπεῖ κοινωνικήν τινα ἀρχὴν, ἥτις τότε κατὰ πρῶτον ἐμφανιζομένη ἐπὶ τῆς ἱστορικῆς σκηνῆς, κέκληται εἰς βραδύτερον χρόνον νὰ πρωταγωνιστήσῃ ἐν τῷ μόλις ἤδη ἐπὶ τῶν ὁμηρικῶν χρόνων ἀποκαλυπτομένῳ βίῳ τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος. Οὕτω πρέπει νὰ ἐξετασθῇ ὁ Θερσίτης, συμφώνως πρὸς τὰς ἰδέας τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἥτις μόλις ἐξελθοῦσα τοῦ μυθικοῦ κύκλου τῶν θεῶν, ζῇ καὶ ἐνεργεῖ ἤδη ἐν τῷ κύκλῳ τῶν ἡρώων, ὑφ’ ὧν ἐκπροσωπεῖται, καὶ οἵτινες ἅπαντες κατὰ τὸ μᾶλλον καὶ ἧττον, εἰ καὶ ἄνθρωποι ἤδη, ἄγουσι τὴν ἀρχὴν αὐτῶν εἰς τοὺς θεοὺς, ὧν ὑ-
