Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας/Αγγεία

Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας
Συγγραφέας: Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής
Ἀγγεῖα

Ἀγγεῖα, ὑπῆρχον παρὰ τοῖς ἀρχαίοις ἐκ παντοίας ὕλης καὶ παντοίων σχημάτων, οἷον ἐκ γῆς ὀπτῆς, πολλάκις κεχρωματισμένα δι' ἐρυθρᾶς βαφῆς ἐπὶ μέλανος ἐμβαδοῦ, ἤ τ' ἀνάπαλιν‧ ἄλλα δ' ἐκ μετάλλου, εἴτε χαλκοῦ ἢ ἀργύρου ἢ καὶ χρυσοῦ, ἢ ἁπλᾶ, ἢ μετὰ κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἧττον πλουσίων τορευμάτων‧ προσέτι λίθινα, καὶ ἐξ ἀλαβάστρου ἢ ἐξ ἠλέκτρου, ὑάλινα, καἰ ἄλλα,

μικραὶ φιάλαι, γλυπταῖς ψήφοις κεκοσμημέναι. Καὶ τὰ μὲν αὐτῶν ἐχρησίμευον πρὸς διατήρησιν ἢ μεταγγισμὸν τῶν ῥευστῶν, στρογγὺλα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ καὶ ὀγκώδη, ἢ, ὡς οἱ ἀμφορεῖς καὶ αἱ ὑδρίαι, λεπτότερα, δύω λαβίδας ἔχοντα, καὶ τὸν λαιμὸν ἐπιμήκη, πολλὰ δ' αὐτῶν προωρισμένα ἵνα ἐμπήγνυνται εἰς τὴν γῆν, εἰς ὀξὺ ἀπολήγοντα. Οἱ ἀλάβαστροι ἦσαν ἐπιμήκεις, κυλινδρικοὶ, ἄνευ λαβίδων, προσδιωρισμένοι δι' ἔλαιον ἢ ἀρώματα, οἷα περιεῖχον καὶ τὰ εἰς τοὺς τάφους ἐντιθέμενα μικρὰ ἀγγεῖα. Εὐρὺ δὲ μᾶλλον εἶχον τὸ στόμιον, μετὰ λαβίδων καὶ αὐτοὶ, οἱ κρατῆρες, πρὸς κρᾶσιν τοῦ οἴνου καὶ τοῦ ὕδατος. Οἱ δε κύαθοι ἦσαν ποτήρια (ἴδ.) μικρὰ ἄνευ λαβίδων. Τὰ μαγειρικὰ δὲ σκεύη, οἱ λέβητες, ἦσαν εὐρέα, μᾶλλον ἐπίπεδον ἔχοντα τὸν πυθμένα. Ἐξ αὐτῶν ἡ κακάβη, ἀγγεῖον τρίπουν, ὁ αὐθέψης (σαμαβάριον), ὁ μαζονόμος, εἶδος τρυβλίου. Ἡ ἐπισυνημμένη εἰκὼν παριστᾷ τινα ἐκ τῶν σχημάτων αὐτῶν, ἰδίως ἀμφορεῖς, καὶ γραπτὰ ἀγγεῖα, περὶ ὧν ἴδ. Κεραμογραφία.