Κα Weiss παρεσκεύασε καὶ ἐξετέλεσεν, ἀνέλυσε δὲ κατόπιν ἐν ταῖς πρὸς τὸν ἐραστήν της ἐπιστολαῖς· ὁ βραδὺς αὐτὸς φόνος, ἡ κατὰ σταγόνας δολοφονία μὲ τὴν ἐπιμελῆ τῶν ἰχνῶν τῆς πράξεως ἐξαφάνισιν καὶ τὴν προσπεποιημένην ἀπελπισίαν της ἐπὶ τῷ κυριεύοντι τὸν σύζυγον μαρασμῷ· ἡ συζυγική αὐτὴ κωμῳδία καὶ ἡ ἀλληλογραφία τῆς μελλούσης χήρας πρὸς τὸν μέλλοντα δεύτερον σύζυγον της· τέλος πάντων ἡ ἀναλυτικὴ μελέτη τῶν αἰσθημάτων καὶ τῆς ψυχικῆς καταστάσεώς της, ἀφ’ ὅτου φωραθεῖσα, ὡδηγήθη εἰς τὴν εἱρκτήν, μελέτη, ἥτις ἀποτελεῖ εὔγλωττον δημηγορίαν σταθμίζουσαν τά τε ὑπὲρ καὶ τὰ κατ’ αὐτῆς, ταῦτα πάντα ἐμβάλλουσι τὸν παρατηρητὴν εἰς ἀμφιβολίαν ἐὰν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καὶ αὐτοὶ οἱ κατὰ τὸ φαινόμενον σώματι καὶ πνεύματι ὑγιεῖς ὑπέχουσιν ἴσην εὐθύνην, ἐὰν οἱ ἀνεξερεύνητοι νόμοι τῆς κληρονομίας δὲν μενοῦσι παρ’ ἐνόχοις τισὶν ὑπάρξεσι τὴν δύναμιν τῆς ἐλευθέρας σκέψεως καὶ τοῦ καταλογισμοῦ, ἐὰν πρέπῃ ν’ ἀναγνωρίσῃ τις τὴν νεόπλαστον κατηγορίαν τῶν causes passionnelles, ἐν ἑνὶ λόγῳ ἐὰν ὑπάρχωσι τόσοι ἐγκληματίαι ὅσα ἐγκλήματα.
Πρὸ τῶν κακούργων ὄντων αὐτῶν, τόσῳ παραδόξως διεστραμμένων καὶ ῥιπτομένων μετὰ τόσης ἀταραξίας ἐκτὸς τῶν τρίβων τῆς λογικῆς καὶ τῆς συνειδήσεως ἡ κοινὴ γνώμη μένει καταπεπληγμένη καὶ ζητεῖται ἐὰν καὶ πόσον ταῦτα εἰσὶν ὑπεύθυνα. Οἱ νοσοκόμοι, οἱ ἰατροί, οἱ φιλόσοφοι καὶ οἱ δημοσιογράφοι συζητοῦσιν ἐπ’ ἄπειρον περὶ τούτου. Ἐκτὸς περιστάσεων παραφροσύνης βεβαιωμένης οὐδὲν ματαιότερον ἢ τὸ τοιοῦτον ἐρώτημα. Ὁ ἔνοχος, λέγουσιν οἱ φιλόσοφοι καὶ οἱ ἰατροί, δὲν εἶχε τὴν δύναμιν ν’ ἀντισταθῇ εἰς τὸν πειρασμόν· ἄρα ἀθῶος. Ἀλλὰ δύναται τοῦτο λύσις τοῦ ζητήματος νὰ θεωρηθῇ; Ἐὰν τὰ δικαστήρια ἠκολούθουν τοιαύτην τοῦ κρίνειν μέθοδον, ὅσῳ πλείονα διέπραττέ τις ἐγκλήματα, τόσῳ ὀλιγώτερον θὰ ἦτο ὑπεύθυνος, ἀφοῦ ἡ σωρεία τῶν ἐγκλημάτων μαρτυρεῖ τὴν ἀδυναμίαν, ἂν ὄχι τὴν παντελῆ τῆς ἠθικῆς συνειδήσεως ἔλλειψιν. Ἑπομένως μόνον οἱ φύσει ἅγιοι θὰ ἦσαν ὑπόλογοι τῶν ἐγκληματικῶν πράξεών των, ἐκεῖνοι δηλ. οἵτινες τυγχάνωσιν ἀνίκανοι νὰ ἐγκληματῶσι. Καὶ ἐὰν ἠθέλομεν νὰ ἤμεθα συνεπεῖς πρὸς τὴν μέθοδον αὐτὴν μέχρι τέλους, προκειμένου περὶ ὑποτροπιαστῶν, θὰ εἴχομεν ἄδικον αὐξάνοντες καθ’ ἑκάστην ὑποτροπὴν τὴν ποινήν. Τοὐναντίον, ὡς ἔχει διὰ τῆς πείρας ἀποδειχθῇ, ὅτι ἑκάστοτε ἀποβαίνει τῷ ὑποτροπιαστῇ δυσχερέστερον νὰ βελτιωθῇ καὶ ὅτι τελικῶς ἀποβαίνει τοῦτο αὐτῷ ἀδύνατον, ἔδει ἐξ ἅπαντος, νὰ θεωρῇ ὁ νομοθέτης αὐτοὺς ὡς ὀλιγώτερον ὑπευθύνους, μάλιστα δὲ καὶ νὰ ἀθωώνῃ τούτους ὁλοσχερῶς. Ἐν τοῖς ἐρωτικοῖς ἐγκλήμασι παρατηροῦνται κατὰ τρόπον κατα-
