τὰ δάκτυλα μετροῦνται ὅσαι ἔχουσι τελείαν γνῶσιν ξένης τινὸς γλώσσης, ἐνδιαφέρον περὶ τῆς ἱστορίας καὶ τῶν μνημείων τῆς ἡμετέρας χώρας, ζῆλον πρὸς ἀπαρτισμὸν ζωολογικῶν ἢ βοτανικῶν συλλογῶν, ἀγάπην τῆς ποιήσεως καὶ τῆς φιλολογίας ἐν γένει, μόρφωσιν εἰδικὴν περὶ τὴν μουσικὴν ἢ τὴν γυμναστικὴν ἢ τὴν ζωγραφικήν. Καὶ μεταξὺ αὐτῶν τῶν πρωτοβαθμίων διδασκαλισσῶν λείπουσι λοιπὸν ἀληθεῖς παιδαγωγοὶ κατὰ τὴν εὐρεῖαν σημασίαν τῆς λέξεως. Καὶ ὅμως πόσαι οἰκογένειαι ἑλληνικαὶ ἐνταῦθά τε καὶ ἐν τῷ ἐξωτερικῷ ἔχουσιν ἀνάγκην τοιούτων οἰκοδιδασκάλων! Εἶνε καιρὸς νὰ γείνῃ σκέψις πῶς διὰ τῆς μορφώσεως τοιούτων συμπολιτίδων παιδαγωγῶν θὰ γείνῃ ὁσημέραι μᾶλλον περιττὴ ἡ μετάκλησις ξένων. Εὐρὺ στάδιον θἀνοιχθῇ εἰς τὰς νεάνιδας τῆς πατρίδος, ὅταν θὰ ἔχωμεν ὄχι μόνον διδασκαλίσσας τῆς τεχνολογίας, τῆς ἀριθμητικῆς καὶ τῆς γεωγραφίας, ἀλλὰ καὶ εἰδικὰς διδασκαλίσσας ξένων γλωσσῶν, τῆς ᾠδικῆς, τῆς μουσικῆς, τῆς ζωγραφικῆς, τῆς γυμναστικῆς, τῶν ἐργοχείρων καὶ ἐμπείρους νηπιαγωγοὺς καὶ παιδαγωγοὺς εἰς ἃς νὰ δυνάμεθα θαρροῦντες νὰ ἐμπιστευθῶμεν τὴν καθόλου παίδευσιν τῶν ἡμετέρων θυγατρίων. Ἤδη ἤρχισαν εὐτυχῶς ἀναφαίνωνται καὶ παρ’ ἡμῖν ὀλίγαι τινὲς τοιαῦται. Τὰ κέρδη ἅτινα συγκομίζουσι καὶ ἡ κοινὴ εὐλογία ἧς ἀξιοῦνται ἔστωσαν ἀπόδειξις τῆς ὑπαρχούσης ἀνάγκης τοιούτων παιδαγωγῶν καὶ εἰδικῶν διδασκαλισσῶν. Ἤδη δὲ τὸ ὑπουργεῖον τῆς Παιδείας ᾐσθάνθη τὴν ἀνάγκην νὰ κανονίσῃ δι’ ἰδίου Βασιλικοῦ διατάγματος ἐν ἔτει 1886 τὰ προςόντα τῶν διδασκαλισσῶν τῶν ἐργοχείρων. Εὐχηθῶμεν, ὅπως ταχέως παραστῇ ἡ ἀνάγκη ἄλλων Βασιλικῶν διαταγμάτων ὁριζόντων τὰ προςόντα ἄλλων εἰδικοτήτων. Τοιοῦτοι θεσμοὶ ἔσονται δεῖγμα ἀληθοῦς προόδου τῆς γυναικείας παρ’ ἡμῖν παιδεύσεως, ἀλλὰ καὶ δεῖγμα προόδου τοῦ ὅλου ἔθνους, διότι ὁ ἐξευγενισμὸς τῆς γυναικὸς εἶνε ἡ βάσις τοῦ ἐξευγενισμοῦ ἐκείνων οὓς αὕτη θὰ θρέψῃ διὰ τοῦ γάλακτός της ὡς μήτηρ.
- Ἐν Κηφισίᾳ 15 Σεπτεμβρίου 1889
Σπυρ. Π. Λαμπροσ
- Φίλε κ. Σκόκε
Ἐζήτησα παρ’ ὑμῶν τὸ ἀνωτέρω ἄρθρον μου, ὅπερ ἐπεφυλάξατε δι’ ἐφέτος, ἅτε σταλὲν πέρυσι πολὺ βραδύτερον ἢ ὅτι εἶχον ὑποσχεθῆ ἡμῖν. Καὶ τὸ ἐζήτησα, διότι ἐπεθύμουν νά το ἀναθεωρήσω μετὰ τὰς γενομένας ἐν τῷ μεταξὺ σφοδρὰς ἔν τε τῇ οἰκεία
