Σελίδα:Ημερολόγιο Σκόκου 1887 - 090.jpg

Από Βικιθήκη
Αυτή η σελίδα δεν έχει ελεγχθεί ακόμη για πιθανά λάθη.
90

τῆς πρώτης ἑλληνικῆς ἀρχαιότητος τὸ καλὸν ἐν τῇ ἀνθρωπίνῃ φύσει ἐθεοποιεῖτο. Οἱ ἐν Σικελία Ἐγεσταῖοι ἤγειραν βωμὸν, κατὰ τὸν Ἡρόδοτον, εἰς νεανίσκον, «κάλλιστον Ἑλλήνων τῶν κατ’ ἑωυτόν· διὰ δὲ τὸ ἑωυτοῦ κάλλος ἠνείκατο παρὰ Ἐγεσταίων τὰ οὐδεὶς ἄλλος, ἐπὶ γὰρ τοῦ τάφου αὐτοῦ ἡρώϊον ἱδρυσάμενοι, θυσίῃσιν αὐτὸν ἱλάσκονται.» Τὸ κάλλος τοῦ σώματος ἦτο ἡ ἐξωτερικὴ ἐκδήλωσις τοῦ κάλλους τῆς ψυχῆς. Ὁ δὲ ποιητὴς τῆς Ἰλιάδος, ἐν τῷ ἀγῶνι ἐκείνῳ μεταξὺ τῆς χυδαϊκῆς δημοκρατίας καὶ τῆς θεοειδοῦς παμβασιλείας, συνηγορῶν ὑπὲρ τῆς δευτέρας καὶ στιγματίζων ἕνα ἀποστάτην κατὰ τῶν θείων κοινωνικῶν νόμων, ὤφελε, παριστῶν αὐτὸν ὡς διεφθαρμένον τὴν ψυχὴν, νὰ παραστήσῃ ἐπίσης καὶ ὡς δυσειδέστατον τὴν μορφήν· οὕτω τὸ ἀποτέλεσμα τοῦ σκοποῦ διττῶς θὰ ἦτο καταφανές. Ὁ λαὸς, ἐφ’ οὗ συνήθως ἐπιδρῶσι μᾶλλον τὰ ὁρατὰ, ἢ τὰ ἀόρατα, ἤθελεν ἐκ τῆς ἀναγνώσεως αἰσθανθῆ μείζονα ἀποστροφὴν καὶ καταφρόνησιν πρὸς τὸν δύσμορφον Θερσίτην, ἢ πρός τινα καλὸν ἄλλως ἐπικριτὴν τοῦ Ἀγαμέμνονος. Δὲν συμβαίνει τοῦτο μόνον παρὰ τῷ ποιητῇ τῆς Ἰλιάδος. Ἐν αὐθεντικοῖς συγγράμμασιν, ἐν ποιητικοῖς ἔργοις ἱστορικῶν χρόνων, εἴτε ἐξ ἀποστροφῆς, εἴτε πρὸς δημιουργίαν ἀποτελέσματος, οἱ ἄνθρωποι τοῦ λαοῦ, οἱ ἀποστάται τῶν κοινωνικῶν καθεστώτων, παρουσιάσθησαν πλέον ἢ ἅπαξ ὑπὸ τῶν ἀγανακτούντων ἀντιπάλων των ὡς πρότυπα φυσικῆς δυσμορφίας. Μόνον οἱ εἰς τὰς ἀνωτάτας τῆς κοινωνίας τάξεις ἀνήκοντες εἷνε οἱ εὐειδεῖς, οἱ κανονικοὶ τὴν μορφὴν, οἱ ἐν ἑαυτοῖς ἐκπροσωποῦντες τὸ καλὸν ὑπὸ τὴν φυσικὴν καὶ ἠθικήν αὐτοῦ παράστασιν· οἱ ἄνθρωποι τῶν κατωτάτων κοινωνικῶν τάξεων καὶ ἐν τῇ ποιήσει καὶ ἐν τῇ τέχνῃ παρίστανται συνήθως ὡς ὑποδεέστεροι τὸ φυσικὸν εἶδος, ὡσεὶ βαρύνει ἐπ’ αὐτῶν, κατὰ θείαν μοῖραν, οὐ μόνον ἡ ἠθικὴ καὶ κοινωνικὴ μείωσις, ἀλλὰ συγχρόνως καὶ ἡ φυσικὴ ἐλάττωσις.

Συμβαίνει τοιοῦτό τι βεβαίως καὶ ἐν τῇ περιστάσει ταύτῃ παρὰ τῷ ποιητῇ τῆς Ἰλιάδος. Ὁ ἑλληνικὸς κόσμος, ὁ κό-