Γεωγραφία Στοιχειώδης/Μέρος Β΄/Βιβλίον Β΄/Κεφάλαιον Δ΄
| ←Κεφάλαιον Γ΄ | Γεωγραφία στοιχειώδης μαθηματικὴ, φυσικὴ καὶ πολιτικὴ, ἀρχαία καὶ νεωτέρα, περιόδου Β′ Μέρος Β΄, Βιβλίον Β΄, Κεφάλαιον Δ΄ |
Κεφάλαιον Ε΄→ |
Έκτασις επιφανείας 42,000,000 χιλιάμ: ▭ τετραγωνικά.
Πληθ. 50,000,000 ([1])
500. Ἡ ἐκτεταμένη αὕτη Ἤπειρος, κειμένη μεταξὺ τοῦ Ἀτλαντικοῦ καὶ Εἰρηνικοῦ Ὠκεανοῦ, ἔχει τρισχιλίας περίπου λεύγας ἀπὸ Β: εἰς Ν: καὶ σύγκειται ἀπὸ δύο μεγάλας χερσοννήσους, τὰς ὁποίας συνάπτει ὁ Ἰσθμὸς τῆς Πανάμας ἢ Δαριένιος· ἐπονομάζονται δὲ, ἡ μὲν, Ἀμερικὴ Βορεία, ἡ δὲ, Ἀμερικὴ Μεσημβρινή. Ἀνεκαλύφθη δὲ κατὰ τὸ 1492 ὑπὸ Χριστοφόρου τοῦ Κολόμβου, καὶ κατοικεῖται νῦν ὑπὸ 48 περίπου ἑκατομ: ἀνθρώπων. Ἐξ αὐτῶν οἱ μὲν εἶναι αὐτόχθονες, ὀνομαζόμενοι Ἰνδιάνοι, οἵτινες ἔχουσι χρῶμα κόκκινον χαλκοῦν· οἱ δὲ εἶναι Εὐρωπαῖοι, ἐξ ὅλων τῶν ἐθνῶν τῆς Εὐρώπης σχεδὸν καταγόμενοι· οἱ δὲ εἶναι Αἰθίοπες (Μαῦροι, ἢ Νέγροι) μετακομισμένοι ὡς δοῦλοι ἐκ τῆς Ἀφρικῆς. Οἱ δὲ εἰς τὴν Ἀμερικὴν γεννημένοι ἐξ Εὐρωπαίων λέγονται Κρεόλοι· οἱ δὲ ἐξ Εὐρωπαίου καὶ Αἰθιοπίσσης, Μουλάτροι· οἱ δὲ ἐξ Εὐρωπαίου καὶ Ἀμερικανῆς ὀνομάζονται Μέτιδες. Πολλοὶ τῶν ἰθαγενῶν ζῶσιν εἰσέτι ἰδίως ἄγριοι καί βάρβαροι κατὰ μικρολαοὺς, εἰς τὰ ἀπέραντα δάση αὐτῆς τῆς Ἠπείρου, λεγόμενοι Ἰνδιάνοι. Ὅλοι δὲ οἱ πολιτισμένοι λαοὶ πρεσβεύουσι τὴν Χριστιανικὴν θρησκείαν, καὶ πολιτεύματα ἔχουσιν ἀβασίλευτα συνταγματικὰ, ὁμόσπονδα τὰ πλειότερα, πλὴν τοῦ τῆς Βρασιλίας, ἐχούσης Αὐτοκρατορίαν Συνταγματικήν.
Εἰς τὰ περὶ Φυσικῆς Γεωγραφίας ἐλαλήσαμεν περὶ τῶν ὀρέων (147), λιμνῶν (178), ποταμῶν (176), κόλπων (120) καὶ ἀκρωτηρίων (118) ταύτης τῆς Ἠπείρου ἐν γένει, καὶ ἐν τῷ οἰκείῳ τόπῳ θέλομεν προσθέσει ὅ,τι περὶ αὐτῶν ἔχομεν ἴδιον.
501. Ἡ Ἀμερικὴ ἐκτείνεται σχεδὸν ἀπὸ τὸν βόρειον πόλον ἕως τὸν Ἀνταρκτικὸν πολικὸν κύκλον, περιλαμβάνουσα ὅλα τὰ κλίματα, καὶ παράγουσα ὅλα τὰ προϊόντα τῶν λοιπῶν Ἠπείρων. Παρατηρεῖται δὲ ὅτι ἡ θερμότης εἰς αὐτὴν τὴν Ἤπειρον εἶναι ὀλιγωτέρα ἢ εἰς τοὺς ἀπὸ τὸ αὐτὸ πλάτος τόπους τῆς Εὐρώπης καὶ Ἀφρικῆς· διότι ἐκείνην πολλὰ ὄρη διασχίζουσιν ἀπ’ Ἄρκτου πρὸς Μεσημβρίαν φερόμενα, ὑψηλότατα ὄντα καὶ αἰωνίως χιονοσκέπαστα, καὶ αὐτὰ τὰ ὑπὸ τὸν Ἰσημερινόν (147)· ἔπειτα δὲ ὅλαι αἱ γαῖαι εἰς τὸ ἐσωτερικὸν εἶναι εἰσέτι χέρσοι, κατάσκεποι καὶ ἀπέραντα δάση, Σαβάνας (143) καὶ λειβάδια, μεγίστας λίμνας καὶ ἐκτεταμένους βάλτους, διαῤῥεόμεναι ἀπὸ τοὺς μεγίστους ποταμοὺς τῆς οἰκουμένης (176 καὶ 178). Ἐκτὸς τούτων, ἡ Ἀμερικὴ φαίνεται περιοριζομένη πρὸς Β: ἀπὸ μεγάλην θάλασσαν ἐνόνουσαν τὸν Εἰρηνικὸν μὲ τὸν Ἀτλαντικόν Ὠκεανὸν, καὶ σκεπαζομένην ὑπὸ ἀπείρων στρωμάτων πάγων ἀδιαλύτων, οἵτινες καταστήνουσιν αὐτὴν ἀδιάβατον, καὶ τὸ κλίμα τοῦ τόπου ψυχρότερον.
Προϊόντα δὲ παράγει ἡ Ἀμερικὴ ὅλα σχεδὸν τὰ τῶν ἄλλων Ἠπείρων, ὡς περιλαμβάνουσα ὅλα τὰ κλίματα, καὶ ἔχει καὶ ἄλλα ἑαυτῆς ἴδια. Τὰ μὲν ἥμερα ζῶα καὶ κτήνη, μετακομισθέντα ὑπὸ τῶν ἀνακαλυψάντων αὐτὴν Εὐρωπαίων, ἐπολυπλασιάσθησαν τοσοῦτον, ὥστε ἀγέλαι βοῦν καὶ ἵππων βόσκονται νῦν εἰς ἀγρίαν κατάστασιν, ἐκ δὲ τῶν ἀγρίων Ῥέννοι, Βόνασοι, καὶ Λευκαὶ Ἄρκτοι, εἰς δὲ τοὺς μεσημβρινοὺς, Πάνθηρες Ἀμερικανοὶ, Τάπεροι, διάφορα εἴδη πιθήκων, καὶ ἡ προβατοκάμηλος, τὸ μόνον τετράποδον ζῶον, τὸ ὁποῖον εὗρον οἱ Εὐρωπαῖοι μεταχειριζόμενον ὡς φορτηγὸν ὑπὸ τῶν αὐτοχθόνων τῆς Μ: Ἀμερικῆς. Ἐκ δὲ τῶν πτηνῶν, εὑρίσκονται ὅλα σχεδὸν τὰ τοῦ παλαιοῦ κόσμου, ἐν οἷς πλῆθος ψιττακῶν καὶ στρουθοκαμήλων, καὶ ἰδιάζοντα ὁ Κόνδωρ, τὸ μέγιστον τῶν ἁρπακτικῶν πτηνῶν, καὶ τὸ κολύβριον, τὸ σμικρότατον πάντων, λεγόμενον διὰ τοῦτο πτηνόμυια. Εὑρίσκονται δὲ καὶ κροκόδειλοι, καὶ μεγῖστων ὄφεων πλῆθος, καὶ ἔντομα ἀξιοθέατα, τὰ μὲν διὰ τὸ μέγεθος, τὰ δὲ διὰ τὰ λαμπρὰ χρώματά των, τὰ δὲ διὰ τὸ φῶς, τὸ ὁποῖον διαδίδωσι τὴν νύκτα. Εἰς δὲ τὰ ἀπέραντα δάση τῆς Ἀμερικῆς εὑρίσκονται ὅλα τὰ δένδρα τοῦ παλαιοῦ κόσμου καὶ ἰδίως αἱ μαγνιολίαι, τὸ γαλακτόδενδρον, αἱ κηρομυρσίναι, καὶ ἄλλα. Εἰς τὴν διακεκαυμένην ζώνην γίνονται φοίνικες, ἔβενος καὶ ἄλλα χρωματιστικὰ ξύλα πολύτιμα, ὁ κόκκος (ἢ Ἰνδικὰ καρύδια) κακάον, καφὲς, σακχαροκάλαμον, Ἰνδικὸν (λουλάκι) ὅλα τὰ μεσημβρινὰ ὀπωρικὰ, καὶ πᾶν εἶδος ἀρωμάτων καὶ ἰατρικῶν βοτανῶν, καὶ ἰδίως τὸ ταμαρίνδον καὶ τὸ κίγκινον, ὁ φλοιὸς τοῦ ὁποίου δίδει τὴν κίναν. Τὰ δὲ γεώμηλα, ὁ ταβάκος καὶ τὸ λεγόμενον μαῒς (εἶδος ἀραβοσίτου) εἶναι αὐτοφυῆ αὐτῆς τῆς Ἠπείρου φυτὰ, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ οἱ δημητριακοὶ καρποί μεταφερθέντες, καὶ ὅλα τὰ λοιπὰ χρήσιμα φυτὰ εὐδοκίμησαν θαυμασίως. Ἔχει δὲ καὶ ὀρυκτὰ ἄφθονα· τὰ μεταλλεῖα τοῦ χρυσοῦ καὶ ἀργύρου τὰ εἰς τὴν Μεξικὴν καὶ τὴν Περουΐαν εἶναι ἀνεξάντλητα· χαλκὸς, σίδηρος, κασσίτερος, θεῖον, ἅλας ὀρυκτὸν, καὶ ὅλα ἐν γένει τὰ μέταλλα εὑρίσκονται ἄφθονα· καὶ ἀδάμαντας δὲ φέρει καὶ ἄλλους πολυτίμους λίθους, καὶ μαργαριτάρια ἁλιεύονται εἰς πολλὰς παραλίας. Ἐν περιλήψει, ἡ Ἀμερικὴ εἶναι πλούσιος τόπος διὰ τὸ εὔφορον καὶ πάμφορον αὐτοῦ, καὶ ἤθελεν εἶσθαι ἔτι πλουσιώτερος καὶ εὐφορώτατος, ἐὰν ὅλος ἐκατοικεῖτο ὑπὸ πολιτισμένων λαῶν, καὶ ἐκαλλιεργεῖτο ὅσον ἔπρεπεν. Ὅλοι οἱ Εὐρωπαῖοι ἔκαμαν εἰς αὐτὴν ἀνακαλυφθεῖσαν κατακτήσεις καὶ ἀποικίας, ἐξόχως δὲ οἱ Ἱσπανοὶ κατέκτησαν ἀπεράντους τόπους, καὶ τοὺς τότε πολιτισμένους καὶ πλουσίους. Οἱ Ἄγγλοι καὶ οἱ Γάλλοι ἀπῴκισαν τὸ πλεῖστον μέρος τῆς βορείου Χερσονήσου· οἱ δὲ Πορτογάλλοι, τὸ τῆς Μεσημβρινῆς.
502. Μέγα μέρος αὐτῆς εἶναι πολλὰ ὀλίγον ἐγνωσμένον. Τὰ μεσόγειά της διασχίζει, ἀπὸ Β: πρὸς Ν: καὶ κατὰ τὴν παραλίαν πλευράν, μεγάλη σειρὰ ὀρέων, ἑνουμένη μὲ τὴν τοῦ Μεξικοῦ· λέγεται δὲ ἐκείνη μὲν ἡ σειρὰ Ἀπαλλάχια ὄρη, αὕτη δὲ, ὄρη πετραῖα, ἢ λιθώδη καὶ βραχώδη, ὅπου κατοικοῦσι καὶ πολλαὶ αὐτόνομοι φυλαὶ τῶν Ἰθαγενῶν Ἰνδιάνων, οἵτινες κατὰ χωρία κατοικοῦντες, διοικοῦνται ὑπὸ ἑνὸς ἀρχηγοῦ, ὀνομαζομένου Κασίκου, ὄντες ὅλοι φετισισταί (188).
503. Αἱ δὲ παραλίαι αὐτῆς παρεκτείνονται, αἱ μὲν πρὸς Β: αἱ δὲ, πρὸς Δ: αἱ δὲ, πρὸς Ἀνατολάς.Αἰ πρῶται διακλυζόμεναι ἀπὸ τὴν Παγωμένην θάλασσαν εἶναι σχεδὸν ἄγνωστοι. Αἱ δὲ Β-Δ: διαβρέχονται ἀπὸ τὸν Εἰρηνικὸν Ὠκεανὸν σχηματίζοντα τὸν κόλπον τῆς Καλιφορνίας, καὶ τὸν τῆς Πανάμας πρὸς Μ: παρὰ τὸν ὁμώνυμον Ἰσθμόν. Αἱ δὲ Ἀν: ἀπὸ τὸν Ἀτλαντικὸν Ὠκεανὸν, σχηματίζοντα πρὸς Β: τὸν Βαφίνιον κόλπον καὶ τὴν Οὐδσονικὴν θάλασσαν, πρὸς Μ: δὲ, τὸ Ἀρχιπέλαγος τῶν Ἀντιλλῶν καὶ τὸν Μεξικανικὸν κόλπον. Περιλαμβάνει δὲ ἡ Βορ: Ἀμερικὴ τὰς ἑξῆς ἐπικρατείας. Πρὸς Β: ά) Τὴν Ῥωσσικὴν Ἀμερικήν. β′) Τὴν Νέαν Βρεττανίαν ἢ Βρεττανικὴν Ἀμερικήν· γ′) τὴν Γροελλανδίαν. Πρὸς Μ: δὲ ά) τὰς Ἡνωμένας Ἀγγλαμερικανικὰς ἐπικρατείας. β′) τὴν Μεξικήν· καὶ γ′) τὴν Κεντρικὴν Ἀμερικὴν ἐπὶ τοῦ Ἰσθμοῦ κειμένην.
Ἔκτασις ἐπιφ: περὶ τὰ 1,400,000 χιλιάμ: ▭ — Πληθ. 50,000.
Μῆκος Δ: μεταξὺ 133° καὶ 170.°
Πλάτος Β: μεταξὺ 55° καὶ 70.°
504. Ἡ εἰς τὰ Βορειοδυτικὰ μέρη τῆς Βορείου Ἀμερικῆς παραλία, ἡ ἀρχομένη ἀπὸ τὸν Βόρειον Παγωμένον ὠκεανὸν καὶ τὸν Βερίγγιον πορθμὸν, καὶ πρὸς Μ: ἐκτεινομένη ἐπὶ τοῦ Μεγάλου ἢ Εἰρηνικοῦ Ὠκεανοῦ μὲ τὰς παρακειμένας νήσους, ὀνομάζεται Ῥωσσικὴ Ἀμερικὴ, συνορεύουσα πρὸς Ἀν: μὲ τήν Βρεττανικὴν Ἀμερικήν. Ὁ ἀπέραντος οὗτος τόπος, τοῦ ὁποίου γνωστὰ εἶναι μόνον τὰ παράλια καὶ αἱ παρακείμεναι νῆσοι, κατοικεῖται ἀπὸ διαφόρους Ἰθαγενεῖς λαοὺς βαρβάρους, ἐν οἷς καὶ οἱ Ἐσκιμόοι, γένος ἀνθρώπων ὁμοίων μὲ τοὺς Σαμοϊέτας καὶ Λάπονας, τὸ ὁποῖον κατοικεῖ ὅλους τοὺς βορειοτάτους τόπους τῆς Ἀμερικῆς. Αἰ δὲ παρακείμεναι Νῆσοι, κατὰ σωρείας αἱ πλεῖσται, ὑπάρχουσι, πρὸς Β: μὲν αἱ Ἀλεούτιαι (424), καὶ αἱ Ἀλωπεκόνησοι κατάντικρυ τῆς στενῆς καὶ μακρᾶς Χερσονήσου Ἁλάσκας κείμεναι, μετὰ τῆς ὁποίας ὡς μία συνεχὴς σειρὰ φαίνονται ἐκτεινόμεναι πρὸς τὴν Ἀσίαν· πρὸς δὲ Μ: ἡ Κοδιάκη, ἐπὶ τῆς ὁποίας ὑπάρχει κωμόπολις εὐλίμενος Ἀλεξανδρία ἢ Ἅγιος Παῦλος λεγομένη· καὶ αἱ σωρεῖαι τῶν Νήσων τοῦ Πρίγγιπος τῆς Γάλλης, τῶν τοῦ Δουκὸς τῆς Ὑόρκης καὶ τῶν τοῦ βασιλέως Γεωργίου. Εἰς μίαν δὲ τούτων τῶν τελευταίων, Σίτκαν λεγομένην, ὑπάρχει συνῳκισμένον πολίχνιον εὐλίμενον, Νέος Ἀρχάγγελος ὀνομασθὲν, ὅπου ἑδρεύει καὶ ὁ διοικῶν τὸν τόπον Ῥῶσσος διοικητής. Ὁ δὲ τῆς Ῥωσσίας Αὐτοκράτωρ ἐπέτρεψε τὴν κυριότητα αὐτοῦ τοῦ τόπου εἰς ἑταιρίαν ἐμπόρων, ἥτις ἐμπορεύεται τὰ ἐκεῖθεν ἐξαγόμενα πολύτιμα γουναρικά. Αὕτη ἔχει ἀποικίαν ἐκ διαφόρων λαῶν, τῆς ὁποίας ὁ πληθ: ἀνέβαινε τὸ 1846 εἰς 7783 ψυχάς, καὶ τὸ ἐκ τῶν γουναρικῶν προϊὸν εἰς 950 χιλ: ῥούβλια ἀργυρᾶ. Ἐκ δὲ τῶν Ἰθαγενῶν λαῶν μόνους τοὺς Ἀλεουτιανοὺς, ὄντας φιλησύχους καὶ ἀναλγήτους, ὑπέταξαν οἱ Ῥῶσσοι εὐκόλως, μεταχειριζόμενοι αὐτοὺς ὡς δούλους εἴς τε τὴν θήραν καὶ τὴν ἁλιείαν.
Τὰ μεσημβρινὰ καὶ δυτικὰ παράλια αὐτοῦ τοῦ τόπου παγονόμενα κατὰ τὸ ἥμισυ σχεδὸν τοῦ ἔτους, καὶ αἱ παρακείμεναι νῆσοι εἰσὶν ἐγνωσμέναι ὑπὸ τῶν Εὐρωπαίων· ἀπέραντα δάση ἐκ πευκῶν, καὶ ὄρη ὑψηλὰ γυμνὰ, καὶ χιονοσκεπῆ καλύπτουσιν αὐτὸν, ἐν οἷς ὑπάρχει καὶ τὸ ὑψηλότατον ἡφαίστειον ὄρος τῆς Β: Ἀμερικῆς, Ἅγιος Ἠλίας λεγόμενον καὶ ἔχον ὕψος 5,113 μ: Μαῦραι Ἀλώπεκες καὶ αἰθαί, ἐνυδρίδες, φῶκαι καὶ φάλαιναι, θηρευόμεναι καὶ ἁλιευόμεναι ὑπὸ τῶν Ῥώσσων καὶ τῶν Ἰθαγενῶν διὰ τὰ δέρματά των, εἶναι τὸ κύριον προϊὸν αὐτοῦ τοῦ τόπου, φέρον μεγάλα κέρδη εἰς τὴν Ῥωσσικὴν ἑταιρίαν.
505. Πρὸς Ν: τῆς εἰρημένης συνεχίζεται ἡ παραλία τῆς Νέας Κορνουαλίας καὶ Νέας Γεωργίας παρὰ τῇ ὁποίᾳ κεῖνται ἄλλαι νῆσοι, ἐξ ὧν αἱ ὀνομαστότεραι εἶναι ἡ τῆς Βασιλίσσης Καρλότης καὶ ἡ τοῦ Οὐαγκουέρου, πρὸς τὴν Ν: ἄκραν τῆς ὁποίας ἀντικρίζει ὁ κόλπος τοῦ Νουτκᾶ , ὀνομαστὸν ἐμπορεῖον τῶν γουναρικῶν. Αὕτη δὲ ἡ χώρα ἀνήκει νῦν εἰς τὴν ἐπικράτειαν τῆς Βρεττανικῆς Ἀμερικῆς.
506. Πρὸς Ν: τῶν εἰρημένων συνεχίζονται αἱ ἀκταὶ τῆς χώρας τῆς λεγομένης Νέας Ἀλβιόνης καὶ Ὀρεγόνης, ὅπου εἶναι αἱ ἐκβολαὶ τοῦ Κολομβία ἢ Ὀρεγόνος ποτ: ὅστις δέχεται τὸν Δεύϊσον, τοῦ ὁποίου τὰς ὄχθας σκιάζουσιν ἐλάται ἐξαίσιαι, ἔχουσαι 300 ποδῶν ὕψος· ἡ παραλία αὕτη, καθώς καὶ αἱ μετ’ αὐτῆς πρὸς Ν: συνεχιζόμεναι ἀκταὶ τῆς Νέας Καλιφορνίας ἀνήκουσιν εἰς τὴν ἐπικράτειαν τῆς Ἀγγλαμερικανικῆς Ὁμοσπονδίας.
Κατόπιν ἡ παραλία προχωροῦσα πρὸς Ἀν: ἀλλὰ βαθμηδὸν κυκλουμένη, συνιστᾷ τὰς ἀκτὰς τῆς ἐπιμήκους χερσονήσου τῆς Καλιφορνίας καὶ τῆς Μεξικανικῆς χώρας, μέχρι τοῦ Δαριενείου Ἰσθμοῦ, τοῦ συνάπτοντος τὰς 2 χερσονήσους. Τὸ δ’ ἐσωτερικὸν τῶν περιγραφέντων παραλίων διατρέχει ἀπὸ Β: πρὸς Ν: ἡ Σειρὰ τῶν λεγομένων Πετραίων ὀρέων κατὰ διαφόρους διευθύνσεις διακλαδιζομένη· καὶ ἐκ μὲν τῆς Ἀνατολικῆς πλευρᾶς ἢ κλιτύος αὐτῆς πηγάζουσι πολλοὶ ποταμοὶ χυνόμενοι εἰς τὸν Μεξικανικὸν κόλπον, ἐν οἷς καὶ ὁ λεγόμενος Νόρτης· ἐκ δὲ τῆς δυτικῆς, ὁ Κολομβίας καὶ Σακραμέντος εἰς τὸν Μέγαν Ὠκεανὸν ἐκβάλλοντες, καὶ ὁ Κολοράδος εἰς τὸν Κόλπον τῆς Καλιφορνίας.Σημ. Αἱ πλεῖσται τῶν ἀνωτέρω χωρῶν οἷον ἡ Νέα Καλιφορνία, τὸ πρὸς Ἀν: αὐτῆς Ν: Μεξικὸν, ἡ παλαιὰ Καλιφορνία, τὸ ἰδίως Μεξικὸν, αἱ ἐπὶ τοῦ Ἰσθμοῦ, ἡ Τεξικὴ καὶ ἄλλαι ἐπὶ τῶν βορείων παραλίων τοῦ Μεξικανικοῦ Κόλπου χῶραι, κατεκτήθησαν ὑπὸ τῶν Ἱσπανῶν ἀπὸ τὰς ἀρχὰς τοῦ ιστ′. αἰῶνος καὶ ὑπὸ τὄνομα Νέα Ἱσπανία ἐκυβερνῶντο ὑπὸ ἑνὸς Ἀντιβασιλέως μέχρι τοῦ 1810. Τότε ἀποστᾶσαι ἀπὸ τῆς Μητροπόλεως ἐκηρύχθησαν ἀνεξάρτητοι, συστήσασαι σύσπονδον πολιτείαν κατὰ τὸν τύπον τῆς Ἀγγλαμερικανικῆς συμπολιτείας· ἀλλ’ αἱ ἐσωτερικαὶ διχοστασίαι μετέβαλον πολλάκις τὸ πολίτευμα, καὶ πολλαὶ ἀποσπασθεῖσαι συνέστησαν κατ’ ἰδίας πολιτείας, ἢ προσετέθησαν εἰς τὴν Ἀγγλαμερικανικὴν συσπονδίαν· αἱ δὲ λοιπαὶ διέμειναν ὑπὸ τὄνομα Μεξικανικὴ Ὁμοσπονδία.
Ἔκτασις ἐπιφαν: 2,000,000 χιλιάμ: ▭—Πληθ. 8,000,000.
Μῆκος Δ: μεταξὺ 89° καὶ 119° 30′.
Πλάτος Β: μεταξὺ 15° 40′ καὶ 33.°
507. Ἡ Μεξικὴ περιλαμβάνεται μεταξὺ τοῦ Μεγάλου Ὠκεανοῦ ἀπὸ Δ: ἐκτεινομένη μέχρι τῆς ἀρχῆς τοῦ Ἰσθμοῦ καὶ τοῦ Μεξικανικοῦ κόλπου, καὶ τῆς Τεξικῆς πρὸς Ἀν: πρὸς Β: δὲ ὁρίζεται ὑπὸ τοῦ Νέου Μεξικοῦ καὶ τῆς Νέας Καλιφορνίας, κατακτηθείσας κατὰ τὸ 1847 ὑπὸ τῶν Ἀγγλαμερικανῶν. Σύγκειται δὲ νῦν ἡ Μεξικὴ ὑπὸ τῆς Καλιφορνίας, τῆς ἰδίως Μεξικῆς καὶ τῆς ἐν τῷ Μεξικανικῷ κόλπῳ προεχούσης χερσονήσου τῆς Ὑουκατάνης, περιλαμβάνουσα 22 Κράτη συμπολιτευόμενα ὑπὸ μίαν σύσπονδον πολιτείαν, κυβερνωμένην ὑπὸ ἑνὸς Προέδρου ὑποτασσομένου εἰς τοὺς νόμους τοῦ Κοινοβουλίου.
Ἡ Καλιφορνία πρὸς Δ: εἶναι Χερσόννησος ἐπιμήκης, χωριζομένη ἀπὸ τὴν στερεὰν ὑπὸ τῆς Πορφυρᾶς θαλάσσης, ἤτοι τοῦ κόλπου τῆς Καλιφορνίας, καὶ ἀποπερατουμένη εἰς τὸ Ἀκρωτήριον Σαιντλούκαρον λεγόμενον, ὅπου εἶναι καὶ λιμὴν ἀξιόλογος. Ἡ δὲ πρὸς Β: αὐτῆς τῆς χερσον: παραλία λέγεται Νέα ἢ Ἄνω Καλιφορνία, κατακτηθεῖσα μετὰ τοῦ πρὸς Ἀν: αὐτῆς Νέου Μεξικοῦ ὑπὸ τῶν Ἀγγλαμερικανῶν κατὰ τὸ 1847. Οἱ Ἰθαγενεῖς αὐτῶν τῶν τόπων εὑρίσκονται εἰς τὸν ἔσχατον βαθμὸν τῆς κτηνώδους καταστάσεως, ἀλλ’ ὁ ζῆλος τῶν ἀποκατασταθέντων ἐκεῖ ἱεραποστόλων συνέτεινεν εἰς τὸν ἀνθρωπισμὸν αὐτῶν.
Τὸ Μεξικὸν (ἢ ἰδίως Μεξικὴ) εἶναι εὐρύχωρος καὶ ὡραῖος τόπος, ἐκτεινόμενος μέχρι τῆς ἀρχῆς τοῦ Ἰσθμοῦ, καὶ πρὸς Ἀν: διὰ τοῦ ποτ: Νόρτη ἀπὸ τῆς Τεξικῆς χωριζόμενος· διασχίζεται δὲ ὑπὸ σειρᾶς ὀρέων ὑψηλῶν συνιστώσης εὐρύχωρα ὀροπέδια, ἀναβαίνοντα εἰς ὕψος 5—7 χιλ. ποδῶν, καὶ ἐκτεινόμενα ἀπὸ τοῦ Μεγάλου Ὠκεανοῦ μέχρι τοῦ Μεξικανικοῦ κόλπου. Ἡ σειρὰ δ’ αὕτη, παρέκτασις οὖσα τῆς τῶν πετραίων, ἔχει καὶ ἡφαίστεια, τῶν ὁποίων τὰ διασημότερα ὀνομάζονται Ποποκατεπέλτη καὶ Ἱσταζιχουάλτη, καὶ ὁ πρῃὼν τοῦ Ὁριζάβα, ὑψηλὰ ὄντα ἕως 16,000 ποδ: καὶ μεταλλεῖα πλούσια χρυσοῦ, μάλιστα, ἀργύρου, τὰ ὁποῖα ἐτησίως δίδουσι περὶ τὰ 140 ἑκατομ: δραχ. Εἰς μίαν κοιλάδα τῶν ὑψηλῶν ὀροπεδίων τούτων κεῖται καὶ τὸ Μεξικὸν, ἡ ἀρχαία πρώτ: τοῦ πολιτισμένου βασιλείου, τοῦ κατακτηθέντος ὑπὸ τῶν Ἱσπανῶν κατὰ τὸ 1521.
Μετὰ τοῦ Μεξικοῦ συνέχεται ἡ Χερσόννησος Ὑουκατάνη Β: Ἀν: εἰσχωροῦσα εἰς τὸν Μεξικανικὸν κόλπον, καὶ σχηματίζουσα αὐτὸν μετὰ τῆς κατάντικρυ αὐτῆς Χερσοννήσου τῆς Φλωρίδος. Ἐπὶ τῆς Ὑουκατάνης πρωτ: εἶναι ἡ Μέριδα, καὶ ἡ Καμπέχη εἰς τὰ δυτ: αὐτῆς παράλια, ὅθεν ἐξάγεται καὶ τὸ βαφικὸν ξύλον τὸ λεγόμενον Καμπέχιον. Εἰς τὸ Ν-Ἀν: μέρος τῆς Ὑουκατάνης ἔχουσιν οἱ Ἄγγλοι ἀποικίαν πρὸς ἐμπορίαν αὐτοῦ τοῦ βαφικοῦ ξύλου.
508. Ἐπὶ τῆς Μεξικῆς ὑπάρχουσι πόλεις σημαντικαὶ· Μεξικὸν (κάτ. 250 χιλ:) κείμενον ἐν τῷ μέσῳ μεγάλης λίμνης, καὶ ἐπὶ ὀροπεδίου 7,000 ποδῶν ὑψηλοῦ. Εἶναι ἡ ὡραιοτάτη τῶν τῆς Ἀμερικῆς πόλεων, καὶ θαυμαστὴ διὰ τοῖς πλουσίας ἐκκλησίας. Ἡ τῆς Μητροπόλεως ἔχει πολυέλαιον ἀργυροῦν σφυρήλατον, τόσον μέγαν, ὥστε τρεῖς ἄνθρωποι ἐμβαίνουσιν εἰς αὐτὸν, ὅταν θέλωσι νὰ τὸν καθαρίσωσιν. — Ἡ Πουέβλα-δε-λος-Ἄγγελος (ἡ πόλις τῶν Ἀγγέλων, κάτ. 68 χιλ.) εἰς τὴν χώραν, ὅπου ἔκειτό ποτε ἡ Ὑλασκαλὰ, πρωτεύουσα ἰσχυρᾶς δημοκρατίας, τὴν ὁποίαν ἔλαβε σύμμαχον ὁ Φερνανδῆς Κόρτες διὰ νὰ ὑποτάξῃ τὸ Μεξικόν. — Χολούλα πρὸς Δ: (κάτ. 16 χιλ.) ἱερὰ πόλις τῶν ἀρχαίων Μεξικανῶν, καὶ ἀξιοθέατος νῦν διὰ τὰ ἐν αὐτὴ ἐρείπια ὑπερμεγέθους πυραμίδος κτισμένης ἐξ ἀργίλου καὶ πλίνθων· εἶχε δὲ βάσιν τετράγωνον (ἑκάστη πλευρὰ τῆς ὁποίας ἦτο μακρὰ 480 μ.) 4 ὀροφὰς, καὶ ὕψος 55 μέτρων· ἡ δὲ πολυχρονιότης τόσον μετέβαλεν αὐτὴν κατὰ τὸ σχῆμα, ὥστε ὁμοιάζει μὲ φυσικὸν βουνόν· ἐπί τινος δὲ τῶν ὑψηλοτάτων ἰσοπέδων αὐτοῦ εἶναι κτισμένη ἐκκλησία μήκους 30 μέτρων—Βερακρούζη (κάτ. 14 χιλ.) ὁ πρώτιστος λιμὴν εἰς τὸν Μεξικανικὸν κόλπον, καὶ τὸ κέντρον τοῦ μετὰ τῆς Εὐρώπης ἐμπορίου· ἀλλ’ εἶναι τόπος νοσώδης, εἰς τὸν ὁποῖον νομίζουσιν ὅτι γεννᾶται ἡ Κιτρινοθέρμη.
Εἰς τὸ Μεξικὸν τελεσφορεῖ πᾶν εἶδος τῶν εἰς τροφὴν τοῦ ἀνθρώπου χρησιμευόντων φυτῶν· οἷον· βανάναι, ἀραβόσιτος, γεώμηλα, σῖτος, σίκαλη, κτλ. καὶ ὅμως ὑπόκειται αὐτὸς ὁ τόπος εἰς μεγάλην σιτοδείαν ἐξ αἰτίας τῆς ξηρασίας. Παράγει δ’ ἀφθόνως σάκχαρι, ἰνδικὸν, κακάον, ταβάκον, καὶ βαφικὰ ξύλα, τὰ λεγόμενα τῆς Καμπέχης, καὶ τοῦ Ἀκαίου καὶ ἐβένου, καὶ τὴν Ἰαλάπαν, καὶ τὴν Νοπάλην, ἐφ’ ἧς ζῇ τὸ ἔντομον ἡ Κοχενίλλη, ἐκ τῆς ὁποίας γίνεται τὸ κερμέζιον, ὁμοίως μὲ τὸ ἡμέτερον πρινοκόκκιον. Ἔχει δὲ καὶ μεταλλεῖα χαλκοῦ, μολύβδου, κασσιτέρου, καὶ σιδήρου· τὰ δὲ τοῦ ἀργύρου εἶναι τὰ πλουσιώτατα ὅλων τῶν τῆς Οἰκουμένης, διότι αὐτὰ μόνα δίδουσι κατ’ ἔτος πλειότερον ἄργυρον ἢ ὅσον δίδουσιν ὅλα ὁμοῦ τὰ λοιπὰ μεταλλεῖα τῆς Ἀμερικῆς.Ὅλοι οἱ κάτοικοι τῆς ὁμοσπονδίας συμποσοῦνται εἰς 8,000,000: ὄντες Ἰσπανοὶ, Νέγροι καὶ Ἰθαγενεῖς. Οὗτοι δὲ εἶναι τὰ λείψανα τοῦ ἀρχαίου ἔθνους τῶν Ἀσίκων, οἵτινες, ὅτε κατεκυριεύθησαν ὑπὸ τῶν Ἱσπανῶν, ἦσαν προχωρημένοι, εἴς τινα βαθμὸν πολιτισμοῦ· θρησκείαν ὅμως εἶχον βάρβαρον καὶ ἀπάνθρωπον, διότι ἐσφαγίαζον καὶ ἀνθρώπους εἰς τοὺς θεούς των — Ἡ ἐπικρατοῦσα νῦν θρησκεία, καὶ ἡ μόνη ἀνεκτὴ καθ’ ὅλην τὴν ἐπικράτειαν τῆς Μεξικαν: ὁμοσπονδίας εἶναι ἡ χριστιανικὴ τῆς δυτικῆς Ἐκκλησίας.
509. η τεξικη, ἢ χώρα τῆς Τεξᾶς λεγομένη, κεῖται μεταξὺ τοῦ Μεξικαν: κόλπου, τῆς Ἀγγλαμερικανικῆς ὁμοσπονδίας καὶ τῆς Μεξικῆς, ἀφ’ ἧς καὶ ἀπεσπάσθη κατὰ τὸ 1826 καὶ ἐσυστήθη εἰς ἀνεξάρτητον πολιτείαν ἀβασίλευτον, ἀλλ’ ὀλιγανδροῦσα (πληθ: 100 χιλ:) ἡνώθη ὕστερον ὡς συμπολιτευόμενον Κράτος εἰς τήν Ἀγγλαμερικανὴν Ὁμοσπονδίαν· ἔχει δὲ πρωτεύουσαν τὸ Αὐστῖνον. Τὰ παράλια γενικῶς εἶναι χαμηλὰ καὶ βαλτώδη· τὰ δὲ μεσόγεια εἶναι ὑγιηρὰ καὶ εὔφορα, ἀλλ’ ὀλιγάνθρωπα.
Ἔκτασις ἐπιφαν: 500,000 χιλιομ: ▭ — Πληθ: 2,000,000.
Μῆκος Δ: μεταξὺ 85° καὶ 97.°
Πλάτος Β: μεταξὺ 8° καὶ 18.°
510. Ἡ Ὁμοσπονδία αὕτη περιλαμβάνει ὅλον τὸν τόπον τὸν ἀπὸ τῆς Ὑουκατάνης μέχρι πλησίον τοῦ Ἰσθμοῦ τῆς Πανάμης, ὅς τις, λεγόμενος ἐπί Ἰσπανοκρατίας Γενικὴ Καπετανία τῆς Γουατεμάλης, ἀπετέλει μέρος τοῦ βασιλείου τοῦ Μεξικοῦ. Μετὰ τούτου συναπέστη ἀπὸ τὴν μητρόπολιν, ἀλλ’ ἀποσπασθεῖσα ἀπὸ τὴν Μεξικαν: συμπολιτείαν κατὰ τὸ 1824 συνεστάθη εἰς ὁμόσπονδον ἰδίαν πολιτείαν, περιέχουσαν πέντε κράτη τὰ ἑξῆς· 1) Τὴν δημοκρατίαν τῆς Γουατεμάλης([2]) τὴν μεγίστην ἐκ τῶν 5: κειμένην Β-δυτικῶς. 2) Τὴν τῆς Χονδούρας, ἐκτεινομένην πρὸς Ἀν: τῆς ἀνωτέρω. 3) Τὴν τοῦ Σανσαλβάδορος, κειμένην Νοτιοανατ: τῆς Γουατεμαλίας ἐπὶ τῶν παραλίων τοῦ Εἰρ: Ὠκεανοῦ. 4) Τὴν τῆς Νικαραγούας, κειμένην Ν-Ἀν: τῆς τοῦ Σανσαλβάδορος καὶ τῆς Χονδούρας, καὶ ὀνομαζομένην ἐκ τῆς ἐν αὐτῇ λίμνης . 5) Τὴν τῆς Κοσταρίκας, τὴν ἀνατολικωτάτην καὶ μεσημβρινωτάτην ἁπασῶν τῶν τῆς Ὁμοσπονδίας.
511. Πόλεις. — Γουατεμάλη, πρωτεύουσα τῆς ὁμωνύμου δημοκρατίας, κειμένη εἰς ὡραίαν κοιλάδα μεταξὺ τοῦ ὠκεανοῦ καὶ σειρᾶς ἡφαιστείων, πλησίον ἄλλης ἀρχαιοτέρας ὁμωνύμου πόλεως ὑπὸ σεισμοῦ φρικτοῦ καταποθείσης τὸ 1777· εἶναι καλῶς κτισμένη καὶ σημαντικὴ διὰ τὴν βιομηχανίαν καὶ τὸ ἐμπόριόν της (κάτ. 30 χιλ:). — Κοβάνη ἢ Βεραπάζη, πρωτεύουσα μιᾶς ἐπαρχίας τῆς Γουατεμαλίας, εἰς τὴν ὁποίαν βρέχει τοὺς 9 μῆνας τοῦ ἔτους (κάτ: 12 χιλ:) — Κομαϊαοῦα εἷναι ἡ πρωτ: τῆς Χουδούρας, καὶ Τρούξιλλον, ἄλλη πόλις ὀχυρὰ ἐπὶ κολπίσκου, ἐν ᾧ ὑπάρχουσι νῆσοι σύνδενδροι καὶ πλωταὶ κατὰ τὰς πνοὰς τῶν ἀνέμων. — Σανσαλβάδωρ, εἰς ὡραίαν κοιλάδα κειμένη εἶναι ἡ πρωτ: τῆς ὁμωνύμου δημοκρατίας. — Ἡ Λεόννη, κειμένη ἐπὶ ὁμωνύμου λίμνης καὶ πλησίον φοβεροῦ ἡφαιστείου, εἶναι ἐμπορικὴ πόλις πρωτεύουσα τῆς Νικαραγούας (κάτ: 40 χιλ:) ἄλλη πόλις Νικαράγουα μὲ 30 χιλ: κατ: κεῖται ἐπὶ τῆς Μεσημβρ: ὄχθης τῆς ὁμωνύμου λίμνης. Τῆς δὲ Κοσταρίκας πρωτ: εἶναι ὁ Ἅγιος Ἰωσῆς (κάτ: 20 χιλ:) καὶ Καθάργη (κάτ: 20 χιλ:) ἄλλη πόλις ἐμπορικὴ, εἰς τὰ παράλια τῆς ὁποίας ἁλιεύονται πορφύραι. — Ἡ Κυβέρνησις, ὁμόσπονδος πολιτεία ἀβασίλευτος. Θρησκεία ἐπικρατοῦσα ἡ τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας. — Πληθ: 2 ἑκατόμ: ἐξ ὧν οἱ ἡμίσεις εἷναι Ἰθαγενεῖς Ἰνδιάνοι.
Σημ. Μεταξὺ τῶν Ἰνδιάνων οἱ λεγόμενοι Μοσκῖτοι, λαὸς βάρβαρος καὶ μάχιμος, κατὰ τὰ Ἀν: παράλια κατοικοῦντες ἐτέθησαν κατὰ τὸ 1841 ὑπὸ τὴν προστασίαν τῆς Ἀγγλίας, ἥτις ἐπὶ ἐκείνης τῆς παραλίας συνῴκισε τὴν Βλυελφιέλδην, καὶ τὸν Βασιλέα τῶν Μοσκιτῶν συνταξιοδοτεῖ.
512. Ὁ τόπος διασχίζεται καθ’ ὅλον τὸ μῆκός του ὑπὸ τῆς σειρᾶς τῶν ἐκεῖ λεγομένων Ἀνδῶν ἐχούσης πολλὰ ἡφαίστεια, τὰ ὁποῖα συχνάκις προξενοῦσι τρομεροὺς καὶ καταστρεπτικοὺς σεισμούς. Ἓν ἐξ αὐτῶν τῶν ἡφαιστείων, ὀνομαζόμενον Μεσάϊα, δὲν ἐκβάλλει καπνὸν οὐδὲ τέφρας, ἀλλ’ αἱ ἐν τῷ κρατῆρι πεπυρακτωμέναι, ὗλαι ἀναβράζουσιν, ὁμοιάζουσαι μὲ χρυσὸν ἐν χωνευτηρίῳ· ἕνεκα τούτου οἱ πρῶτοι κατακτηταὶ Ἱσπανοὶ, ὑπολαβόντες αὐτὰς τὰς ὕλας ὡς χωνευμένον χρυσὸν, ἠγωνίσθησαν, ἀλλὰ ματαίως, νὰ ἐκβάλωσιν ἀπὸ τὸ βάθος τοῦ κρατῆρος. Βροχαὶ γίνονται συχνότατα καὶ ἄφθονοι μεταβάλλουσαι τοὺς ἀπὸ μικροῦ ἀποστήματος ποταμοὺς καὶ ῥύακας τοῦ τόπου εἰς ὁρμητικοὺς χειμάῤῥους· ἐκ τούτου καθίσταται ὁ τόπος εὐφορώτατος, ἀλλὰ θερμὸς καὶ νοσώδης, κατ’ ἐξοχὴν εἰς τὰ παράλια. Ἡ διαδοχὴ τῆς βλαστήσεως καὶ καρποφορίας δὲν διακόπτεται ἀπὸ τὰς διαφόρους ὥρας τοῦ ἔτους· ἐξάγεται δ’ ἀφθόνως παμβάκιον, ἰνδικὸν, κερμέζιον, σάκχαρι, καφὲς, κακάον κάλλιστον, βανίλλια, καὶ ταβάκος ἀξιόλογος, καὶ ξύλα βαφικά. Ὅλα τὰ κατοικίδια ζῶα τῆς Εὐρώπης εὐδοκιμοῦσι, καὶ ἐκ τῶν θηρίων μόνος σχεδὸν ὁ Τάπιρος εὑρίσκεται. Ἡ λίμνη Νικαράγουα πρὸς Ν: κατέχει ἱκανὸν μέρος τοῦ πλάτους τοῦ Ἰσθμοῦ, καὶ κοινωνεῖ μὲ τὸν Μεξικανικὸν κόλπον· διὰ τοῦτο καὶ ἐστοχάσθησάν ποτε νὰ ἑνώσωσιν, ἀνοίγοντες μίαν διώρυγα, τοὺς δύο Ὠκεανοὺς, τὸν Ἀτλαντικὸν μὲ τὸν Εἰρηνικόν.Ἔκτασις ἑπιφαν: 8,000,000 χιλιομ: ▭. — Πληθ. 23,300,000.
Μῆκος Δ: μεταξὺ 69° καὶ 127.°
Πλάτος Β: μεταξὺ 35° καὶ 49.°
513. Ἡ ἀπέραντος ἐπικράτεια αὕτη ἐκτείνεται ἀπὸ τὸν Ἀτλαντικὸν ὠκεανὸν ἀπ’ Ἀν: ἕως τὸν Εἰρηνικὸν πρὸς Δ: μέχρι τῆς 49° τοῦ Βορείου πλάτους (504) συνορεύουσα Δ-Μ: μὲ τὴν Μεξικὴν, καὶ ἀπὸ τὸν Μεξικανικὸν κόλπον ἕως τὰς ὄχθας τοῦ Ἁγ. Λαυρεντίου, ὁριζομένη πρὸς Β: ἀπὸ τὴν Βρεττανικὴν Ἀμερικήν. Περιλαμβάνουσα δὲ ἔκτασιν 266,530 τετρ: λευγῶν διαιρεῖται εἰς 33 κράτη σύσπονδα, καὶ 8 τοπαρχείας, ἔχουσα σύσπονδον συμπολιτείαν καὶ πληθ. 23 ἑκατομ:, ἐξ ὧν 1,200,000 εἶναι δοῦλοι Αἰθίοπες, καὶ ἕως 300 χιλ. Ἰνδιάνοι. Καὶ στρατὸν μὲν τακτικὸν τῆς ξηρᾶς πολὺν δὲν ἔχουσι τὰ κράτη ταῦτα, ἀλλὰ ἐθνοφυλακὴν, καὶ ναυτικὴν δύναμιν ἀπὸ ἡμέρας εἰς ἡμέραν αὐξανομένην, ὥστε αὕτη μετὰ τὴν Ἀγγλικὴν καθίσταται ἡ φοβερωτέρα. Ὅλαι αἱ θρησκεῖαι εἶναι ἀνεκταὶ, ἀλλ’ ἡ Προτεσταντικὴ ἐπικρατεῖ· ὅθεν αἱ διάφοροι αἱρέσεις αἱ γεννηθεῖσαι εἰς τοὺς κόλπους αὐτῆς (190) εἶναι εἰς αὐτοὺς τοὺς τόπους ἐπ’ ἄπειρον πολυπλασιασμέναι· κατολικοδυτικοὶ δὲ εὑρίσκονται πολλὰ ὀλίγοι· ἡ στοιχειώδης δὲ ἐκπαίδευσις εἶναι πολὺ διαδεδομένη εἰς τὸν λαὸν, καὶ ἡ βιομηχανία καὶ τὸ ἐμπόριον ἀνθοῦσι ([3]). Πολλοὶ ποταμοὶ πλευστοὶ, πολλαὶ διώρυγες, καὶ ἐκτεταμένα παράλια διαπλεόμενα ὑπὸ ἀναριθμήτων ἀτμοκινήτων, καὶ σιδηρόδρομοι προσέτι εἰς τὸ ἐσωτερικὸν ὑπάρχοντες, εὐκολύνουσι τὴν συγκοινωνίαν πόλεων κατὰ μεγάλας ἀποστάσεις κειμένων εἰς τὴν ἀπέραντον ταύτην ἐπικράτειαν.
514. Ἡ σειρὰ τῶν Ἁλλεγγανίων ἢ Ἁπαλλαχίων ὀρέων, ἐκτεινομένη ἀπὸ τὰς ἐκβολὰς τοῦ Μισσισιπῆ ἕως εἰς τὰς τοῦ Ἁγίου Λαυρεντίου, διασχίζει τὴν χώραν συστήνουσα πολλοὺς ἄλλους κλάδους (ἐξ ὧν οἱ πρὸς τὰ Ἀν: παράλια τοῦ Ὠκεανοῦ πλησιάζοντες λέγονται ὄρη Κυανά), καὶ διαιρεῖ αὐτὴν εἰς τρία. Εἰς Ἀνατολικὴν, τὴν μεταξὺ τῆς σειρᾶς τῶν Κυανῶν καὶ τῆς παραλίας τοῦ Ἀτλαντικοῦ· εἰς ὀρεινὴν, τὴν εἰς τὸ μέσον κειμένην, καὶ εἰς Δυτικήν. Τὰ δ’ ἐκτεταμένα παράλια αὐτῆς, τὰ ἐπὶ τοῦ Μεξικαν: κόλπου καὶ τοῦ Ἀτλαντικοῦ Ὠκεανοῦ, διατέμνουσιν ἄπειροι μικροὶ καὶ μεγάλοι κόλποι, ἐξ ὧν οἱ πλειότεροι εἶναι αἱ ἐκβολαὶ μεγάλων ποταμῶν. Οἱ δ’ ἐπισημότεροι τῶν ποταμῶν τούτων, γινομένης ἀρχῆς ἀπὸ Β: εἶναι ὁ τοῦ Οὐδσῶνος καὶ ὁ Δελαουῆρος χυνόμενοι εἰς τὸν Ἀτλαντικὸν Ὠκεανὸν, ὁ Σοσκουάνας, εἰς τὸν Σιεζαπικὸν κόλπον, ὁ ποτ: τῆς Ἰόρκης καὶ τῆς Ἰάμης, ὁ Σαυαννᾶς, καὶ τέλος ὁ μέγιστος τῶν τῆς Β: Ἀμερικῆς ποταμῶν ὁ Μισσισιπῆς. Οὗτος ἔχων τὰς πηγάς του εἰς τὰ Β-Δ: μέρη (περὶ τὴν 47° Β: πλάτους) καὶ ἑνούμενος μὲ τὸν ἔτι δυτικώτερον αὐτοῦ πηγάζοντα Μισουρῆν καὶ 600 λεύγας διατρέχοντα πρὸ τῆς συμβολῆς του, δέχεται πολλὰ ἄλλα ποτάμια σημαντικὰ ἀπ’ Ἀν: ἐν οἷς τὸν Ὄχιον καὶ Ἰλινουᾶν καὶ ἐκβάλλει εἰς τὸν Μεξικανικὸν κόλπον πρὸς Δ: τῆς χερσοννήσου Φλωρίδος, διατρέχων δρόμον 1080 λευγῶν ἀπὸ τῶν πηγῶν μέχρι τῶν ἐκβολῶν αὐτοῦ. Ἐκ τούτων τὸ κλίμα καθίσταται ποικίλον καὶ ἄστατον, νοσερὸν μὲν εἰς τὰ μεσημβρινὰ μέρη καὶ τὰ παράλια, καὶ ἐπιδεκτικὸν τῆς κιτρινοθέρμης, ἥτις εἰσαγομένη ἐκεῖ κάμνει πολὺν ὄλεθρον, ὑγιὲς δὲ καὶ εὔκρατον εἰς τὰ μεσόγεια, ὅπου καὶ τὸ ἔδαφος εἶναι ὑψηλότερον. Εἰς δὲ τὰ βόρεια γίνεται πολὺ ψῦχος τὸν χειμῶνα καὶ ὑπερβολικὸς καύσων τὸ θέρος. Αἰ ἀνατολ: ἐπαρχίαι αἱ παρὰ τὸν Ἀτλαντικὸν εἶναι καλῶς καλλιεργημέναι καὶ κατοικημέναι. Μεταξὺ δὲ τῶν Ἀλλεγγανίων ὀρέων καὶ τοῦ Μισσισιπῆ παρουσιάζονται ἐκτεταμέναι πεδιάδες, ἑλώδεις κοιλάδες εὔκαρποι, καὶ δρυμῶνες ἀπέραντοι· πρὸς Δ: δὲ τοῦ Μισσισιπῆ μέχρι τῶν Βραχωδῶν ὀρέων, εὑρίσκονται πεδιάδες ἀπέραντοι γυμναὶ δένδρων, ἀλλὰ κατασκεπεῖς ἐκ χόρτων ὑψηλῶν, αἱ λεγόμεναι Σαυᾶναι (143) ἢ λειβάδια· πέραν δὲ τῶν ὀρέων ἡ βλάστησις εἶναι εἰς ὅλην αὐτῆς τὴν ἀκμὴν, καὶ δένδρα φύονται ὑψηλότατα· διότι εὑρίσκονται ἐκεῖ, ὡς λέγουσιν, ἐλάται ὕψους 100 μ: καὶ 15 μ: ἔχουσι περίμετρον (506). Οἱ καλλιεργήσιμοι τόποι τῶν βορείων μερῶν δίδουσιν ὅλα τὰ σιτώδη φυτὰ τῆς Εὐρώπης καὶ τὰ ὀπωρικὰ ἀφθονώτατα· οἱ δὲ μεσημβρινοὶ φέρουσιν ὁρύζιον, ἰνδικὸν, καὶ νικοτιανὴν (ταβάκον) ἐξαίρετον.
545. Αἱ πλεῖσται τῶν Ἡνωμένων Ἐπικρατειῶν, μάλιστα αἱ Ἀνατολικαὶ, ἐχρημάτισαν ἀνέκαθεν Ἄγγλων ἀποικίαι ὑποκείμεναι εἰς τὴν Ἀγγλίαν. Αὗται ἀποστᾶσαι κατὰ τὸ 1773 ἐκηρύχθησαν ἀνεξάρτητοι, συνδεθεῖσαι εἰς μίαν κοινὴν συμπολιτείαν, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ ἄλλαι προϊόντος τοῦ χρόνου συνοικιζόμεναι καὶ προστιθέμεναι ηὔξησαν τὸν ἀριθμὸν τῶν νῦν συμπολιτευομένων ἐπικρατειῶν εἰς 33. Ἑκάστη ἐπικράτεια εἶναι αὐτοδιοίκητος καὶ ἀνεξάρτητος, ἔχουσα ἰδίαν Κυβέρνησιν διὰ τὰ ἐπιτόπια αὐτῆς πράγματα, ἰδίους νόμους καὶ ἔθιμα· ὅλαι δὲ ἀναγνωρίζουσι μίαν Κεντρικὴν Κυβέρνησιν, συγκειμένην ἐξ ἑνὸς συλλόγου Ἀντιπροσώπων ὅλων τῶν ἐπικρατειῶν, διαιρουμένου εἰς Βουλὴν καὶ Γερουσίαν, καὶ ἐξ ἑνὸς προέδρου τοῦ Νομοτελεστικοῦ κατὰ τετραετίαν ἐκλεγομένου. Ἡ κοινὴ δ’ αὕτη Κυβέρνησις βουλεύεται, νομοθετεῖ καὶ ἐνεργεῖ, ὅσα ἐσωτερικῶς καὶ ἐξωτερικῶς ἀποβλέπουσι τὰ κοινὰ ὅλης τῆς συμπολιτείας συμφέροντα.
Εἰς τὸν κοινὸν Σύλλογον ἑκάστη ἐπικράτεια στέλλει ἕνα Ἀντιπρόσωπον Βουλευτὴν ἀνὰ 40 χιλ: κατοίκων κατὰ διετίαν, καὶ δύο μόνον Γερουσιαστὰς κατὰ ἑξαετίαν· ὅσαι δὲ χῶραι συνοικούμεναι δὲν ἔχουσιν εἰσέτι 60 χιλ. πληθυσμὸν, ἐκεῖναι ὀνομάζονται τοπαρχίαι, μὴ ἔχουσαι ἰδίαν Κυβέρνησιν, ἀλλὰ διοικητὴν πεμπόμενον ὑπὸ τῆς Κεντρικῆς Κυβερνήσεως· ἀφ’ οὗ δὲ καὶ αὗται λάβωσιν 60 χιλ: λαοῦ, λογίζονται ὡς μία ἐπικράτεια τῆς Ὁμοσπονδίας, στέλλουσα τοὺς ἰδίους Ἀντιπροσώπους αὐτῆς εἰς τὸν Σύλλογον, καὶ συστήνουσα καὶ τὴν ἰδίαν της Κυβέρνησιν. Αἱ δὲ κατ’ ἀρχὰς ἀποστᾶσαι ἐπικράτειαι ἦσαν 13: ἔχουσαι μόλις 3 ἑκατομ: κατοίκων· ἀλλὰ τοῦ ἀριθμοῦ τῶν κατοίκων καθ’ ἡμέραν αὐξομένων διὰ τῶν συχνῶν ἐκ τῆς Εὐρώπης ἀποικισμῶν, καὶ διὰ τὴν εὐπορίαν τῶν πρὸς τὸ ζῇν, ὡς ἐκ τῆς ἀπεράντου ἐκτάσεως τοῦ τόπου καὶ τῆς εὐφορίας, ἔγειναν καὶ αἱ ἐπικράτειαι νῦν 33, καὶ 8 τοπαρχίαι· καὶ ὁ πληθ: ταχέως ηὔξησεν ὥστε συμπεραίνεται, ὅτι εἰς διάστημα ἑνὸς αἰῶνος, ἀκολουθούντων οὕτω τῶν πραγμάτων, αἱ Ἡνωμέναι ἐπικράτειαι θέλουσιν ἔχει 200 ἑκατομ: πληθ. — Τοῦτον τὸν τόπον τῆς συμπολιτείας ἔλαβον σχεδὸν ὅλα τὰ πολιτισμένα καὶ ἀπελευθερωθέντα Κράτη τῆς Ἀμερικῆς, πλὴν τῆς Βρασιλίας.
516. Αἰ ὁνομαστότεραι καὶ ἀρχαιότεραι μεταξὺ τῶν 33 ἐπικρατειῶν εἶναι, γενομένης τῆς ἀρχῆς ἀπὸ Β:([4]) ἡ Νέα Ἀμσχίρη, Οὐερμόνη Μασσαχουσσέτη, Ῥοδισλάνδη, Κονεκτικούτη, Νεοβορακεία, ὅλαι συστήνουσαι ὅλαι συστήνουσαι τὴν λεγομένην κυρίως Νέαν Ἀγγλίαν, Νέα Ἰερσῆ, Πενσυλουανία, Δελαουάρη, Μαρυλάνδη, αἱ δύο Καρολίναι, (ἡ βορεία καὶ ἡ μεσημβρινὴ) ἡ Γεωργία, ἡ Κεντουκκῆ, ἡ παρὰ τὸν Ὄχιον Τεννεσσῆ κ. λ. Προέβη δ’ ὁ ἀριθμὸς αὐτῶν αὐξόμενος διὰ προσκτήσεως τόπων ἀποικιζομένων ἢ διὰ κατακτήσεως ἄλλων συνῳκισμένων, οἵτινες λαμβάνοντες, ὅσον εἴπομεν ἀνωτέρω πληθυσμὸν, συστήνονται κατὰ ἐπικρατείας αὐτοδιοικήτους, καὶ συμμετεχούσας τῆς κοινῆς πολιτείας διὰ τῶν ἰδίων των ἀντιπροσώπων.
517. Ἐπισημότεραι πόλεις· Βοστόνη, (κατ. 140 χιλ:) πρωτεύουσα τῆς Μασσαχουσσέτης, ὀλίγον πρὸς Β: κειμένη τοῦ Ἀκρωτηρίου Κόδδου, ὅπου ὀψαρεύεται ἄπειρον πλῆθος Ὀνίσκων. Ἡ Βοστόνη εἶναι ἡ πατρίς τοῦ Φραγκλίνου, καὶ πρῶτον ἐμπορεῖον μετὰ τὴν Νέαν Ὑόρκην (ἢ Νεοβόρακον) κειμένην εἰς τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποτ: Οὐδσῶνος (κάτ: 600 χιλ.).—Φιλαδέλφεια, εἰς τὴν Πενσυλουανίαν ἐπὶ τοῦ Δελαουήρου ποτ: πλευστοῦ ὄντος μέχρις αὐτῆς ὑπὸ τῶν μεγίστων πλοίων· εἶναι δὲ μία ἀπὸ τὰς ἐπισημοτέρας πόλεις, ἔχουσα 410 χιλ. κατοίκων. — Βαλτιμόρη εἰς τὴν Μαρυλάνδην, λιμὴν ἀξιόλογος καὶ εὐρυχωρότατος (κάτ. 170 χιλ.). — Βασιγκτώνη, παρὰ τὸν Ποτούμακον πτ. νέα πόλις εἰς τιμὴν τοῦ ἐνδόξου Βασιγκτῶνος συνοικισθεῖσα κατὰ τὸ 1792, ὁπού συνέρχεται ὁ σύλλογος (κάτ: 40 χιλ.) — Ῥισιμόνδη, εἰς τὴν Βιργινίαν. — Καρλεστούνη, λιμὴν ἐμπορικώτατος καὶ εὐρύχωρος (κάτ. 30 χιλ:) — Νέα Αὐρηλία (κάτ. 130 χιλ.) περὶ τὰς ἐκβολὰς τοῦ Μισσισιπῆ, πρωτεύουσα τῆς Λουϊσίας, ἐπαρχίας εὐφόρου καὶ εὐρυχώρου, ἐκτεινομένης παρὰ τὴν δεξιὰν ὄχθην τοῦ Μισσισιπῆ. Αὕτη ἀποικισθεῖσα ὑπὸ Γάλλων κατ’ ἀρχὰς ὠνομάσθη ὑπ’ αἰτῶν ἀπὸ Λουδοβίκου τοῦ ΙΔ′. βασιλέως αὐτῶν, καὶ περιεχωρήθη κατὰ τὸ 1803 εἰς τὰς Ἡνωμένας ἐπικρατείας. — Καὶ ἡ Φλωρὶς ἢ Φλώριδα κατάκτησις τῶν Ἱσπανῶν, ἐκυριεύθη ὑπὸ τῶν Ἡνωμένων ἐπικρατειῶν κατὰ τὰ 1819 καθὼς καὶ ἡ Καλιφρρνία, καὶ τὸ Νέον Μεξικὸν κατὰ τὸ 1847. Εἰς τὴν Φλωρίδα ἡ Πενσακόλα, πόλις ἐπὶ ὁμωνύμου εὐρυτάτου κόλπου κειμένη εἶναι σημαντικὴ διὰ τὸν λιμένα αὐτῆς, ὄντα τὸν εὐρυχωρότατον καὶ ἀσφαλέστατον τῶν ἐν τῷ Μεξικανικῷ κόλπῳ· εἰς δὲ τὴν Νέαν Καλιφορνίαν ὁμοίως σημαντικὴ εἷναι ὁ Ἅγιος Φραγκίσκος νεωστὶ κτισθεῖσα πόλις ἐπὶ κόλπου, καὶ ταχεῖαν αὔξησιν λαβοῦσα (κτ: 60 χιλ.) διὰ τὸν ἐκεῖ πλησίον ἀνευρισκόμενον χρυσόν. Διότι, εἰς τριάκοντα ὡρῶν ἀπόστασιν ἀπ’ αὐτῆς εἰς τὰ μεσόγεια, ἀνεκαλύφθησαν κατὰ τὸ 1848 χρυσοφόρα στρώματα πλούσια εἰς τὴν κοιλάδα τοῦ ποτ: Σακραμέντου, τοῦ ὁποίου τὰ ῥεῖθρα καὶ τῶν εἰς αὐτὸν εἰσβαλλόντων χειμάῤῥων φέρουσι ψήγματα χρυσοῦ, καθὼς καὶ ἡ πέριξ αὐτῶν χώρα εἶναι χρυσοφόρος· ἐκβάλλει δὲ εἰς τὸν λιμένα τοῦ Ἁγίου Φραγκίσκου ὁ ποτ: Σακραμέντος. Τὸ δὲ Νέον Μεξικὸν, πρὸς Ἀν: τῆς Νέας Καλιφορνίας κείμενον, εἶναι ὀλιγάνθρωπον· ἔχει δὲ πόλεις τὴν Σανταφὲν καὶ Τάον.
Ἡ Χερσόννησσς τῆς Φλωρίδος, ἥτις κλείει Β: Ἀν: τὸν Μεξικ: κόλπον, ἔχει γῆν κάρπιμον, Σαυάναςι ἐκτεταμένας, λίμνας καὶ βάλτους, καὶ κλίμα κάθυγρον καὶ ἐπιδεκτικὸν τῆς κιτρινοθέρμης, ἥτις ἐρημόνει πολλάκις τὸν τόπον. Ἅγιος Αὐγουστῖνος ὀνομάζεται ἡ πρωτ: παρὰ τὸν Ἀτλαντ: Ὠκεανὸν, ἔχουσα λιμένα καὶ ὀχυρώματα· εἰς δὲ τό ἐσωτερικὸν παρὰ τὴν συμβολὴν τοῦ Μισσισιπῆ μετὰ τοῦ Μισουρῆ κεῖται ὁ Ἅγιος Λουδοβῖκος πρωτ: τῆς τοῦ Μισουρῆ ἐπικρατείας, κτισθεῖσα ὑπὸ Γάλλων. Τὰ κράτη τοῦ Ὀχίου καὶ τῆς Ἰνδιάνης, ἐκτεινόμενα μέχρι τῶν Ἀλλεγανίων, καὶ τῆς Κεντουκκῆς πρὸς Ν: καταπλημμυρουμένης περιοδικῶς ὑπὸ τοῦ Ὀχίου, εἶναι δασώδη καὶ εὔκαρπα, ἀλλ’ ὀλιγάνθρωπα, κατοικούμενα καὶ ὑπὸ μικρολαῶν ἰθαγενῶν βαρβάρων, τοὺς ὁποίους ἡ Κεντρικὴ Κυβέρνησις πρὸ ὀλίγων ἐτῶν μετεβίβασεν εἰς τὰς πρὸς Δ: τοῦ Μισσισιπῆ χώρας, ὅπου οἱκοῦσι καὶ οἱ λεγόμενοι Σιούξιοι, οἱ μαχιμώτατοι πάντων καθὼς καὶ οἱ Σίξιοι, καὶ ἄλλοι μεσημβρινώτερον καὶ πέραν τοῦ Μισουρῆ οἰκοῦντες. Καὶ ὁ τόπος δὲ ὁ δυτικώτατος ὁ ὑπὸ τῶν πετραίων ὀρέων μέχρι τῶν παραλίων τοῦ Ὠκεανοῦ διαβρεχόμενος ὑπὸ τοῦ ποτ: Ὀρεγόνη ἢ Κολομβίου, λέγεται Κολομβία ἢ Ὀρεγόνη, κατοικουμένη ὡσαύτως ὑπὸ φυλῶν Ἰνδιάνων. Οἱ δὲ σημαντικώτεροι αὐτῶν καὶ πολυπληθέστεροι εἶναι οἱ ὀνομαζόμενοι πλατυκέφαλοι, διότι πλατυκόνουσι τὰς κεφαλὰς τῶν νεογεννήτων διὰ μηχανικῆς πιέσεως, καὶ οἱ Χόχονες, ἐπιλεγόμενοι Ἰνδιάνοι ὄφεις, διὰ τὸ μάχιμον καὶ θηριῶδες· πολλοὶ δ’ ἐξ αὐτῶν τῶν ἀγρίων εἶναι καὶ ἀνθρωποφάγοι.
Ἔκτασις ἐπιφ: 9,100,000 χιλιαμ: ▭ — Πληθ: 1,600,000—
Μῆκος Δ: μεταξὺ 55° καὶ 142.° —
Πλάτος Β: μεταξὺ 43° καὶ 76.° —
518. Ἡ ἀπέραντος αὔτη χώρα κεῖται πρὸς Β: τῶν Ἡνωμένων Ἀγγλαμερικανικῶν ἐπικρατειῶν· ἐκτεινόμενη δὲ ἀπὸ τοῦ Ἀτλαντικοῦ ἀπὸ Ἀν: μέχρι τοῦ Μεγάλου Ὠκεανοῦ καὶ τῆς Ῥωσ: Ἀμερικῆς πρὸς Δ: καὶ μέχρι τῆς Παγωμένης θαλάσσης πρὸς Β: περιλαμβάνει περισσοτέραν ἔκτασιν καὶ ἀπ’ αὐτὴν τὴν Ἀγγλαμερικανικὴν ἐπικράτειαν, ἔχουσα 1,600,000 μόλις κατοίκων διὰ τὸ ψυχρὸν καὶ ἄγονον τοῦ κλίματος. — Διαιρεῖται δὲ εἰς 4 τμήματα τὰ ἑξῆς. — Εἰς τμῆμα βόρειον, τὸ περιλαμβάνον τὰς νήσους τῆς Βοφινείου θαλάσσης, καὶ ὅλον τὸ πέραν τοῦ πολικοῦ κύκλου μέρος, τὸ πλεῖστον ἄγνωστον, ἂν καὶ πολλοί ἀτρόμητοι θαλασσοπόροι ἀνερευνῶσι τοὺς αἰωνίως παγοσκεπεῖς καὶ ζοφεροὺς τούτους τόπους, ζητοῦντες ἵνα ἀνακαλύψωσι δίοδον δι’ αὐτῶν πρὸς τὸν Μέγαν Ὠκεανὸν ἐκ τοῦ Ἀτλαντικοῦ. Ἀνεῦρον δέ τινας χώρας, ἀλλὰ διὰ τὸ παγοσκεπὲς αὐτῶν καὶ τὸ δύσπλευστον τῶν θαλασσῶν ἐκείνων (μόλις δύο μῆνας τοῦ θέρους πλεομένων, καὶ τοῦτο κατορθούμενον μετὰ μυρίων μόχθων καὶ πόνων) δὲν ἠδυνήθησαν νὰ γνωρίσωσιν ἀκριβῶς, ἄν αὗται ἦναι νῆσοι ἢ χερσόνησοι, εἰμὴ τὰς πρὸς τὸν πολικὸν κύκλον προσεγγιζούσας — β) εἰς τμῆμα Δυτικὸν, περιλαμβάνον τὴν Νέαν Καληδονίαν, τὴν Νέαν Νορφόλκην, τὰ παράλια τοῦ Μεγάλου Ὠκεανοῦ, καὶ τὰ Ἀρχιπελάγη τῶν παρακειμένων νήσων, τῆς Βασιλίσσης Καρλόττας κλ. (505)—εἰς τμῆμα Κεντρικὸν, περιλαμβάνον ἀπέραντον τόπον, ἐκτεινόμενον ἀπὸ τὰ Μ-Δ: παράλια τοῦ Οὐδσῶνος κόλπου μέχρι τοῦ Βορείου τμήματος καὶ τοῦ Δυτικοῦ, ἢ τῶν βραχωδῶν ὀρέων, καὶ περιέχον τὰς μεγάλας λίμνας τὴν τοῦ Οὐϊνιπίγγου, τὴν τῶν Ὀρέων, τὴν τοῦ Σκλάβου ὁμοῦ μὲ ἄλλας μικροτέρας, καὶ πολλοὺς ποταμούς. Ὅλος δὲ ὁ τόπος οὗτος κατοικεῖται ὑπὸ φυλῶν ἀγρίων, τῶν ὁποίων ἐπικρατέστεραι εἶναι αἱ τῶν Σιουξίων καὶ αἱ τῶν Μεγάλων Ἐσκιμόων ζώντων ἀγρίων. — Καὶ τέλος εἰς τὸ Ἀνατ: τμῆμα ἢ τὰς ἀνατολικὰς χώρας, τὰς ὁπωσοῦν γνωστὰς καὶ κατοικουμένας ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ὑπὸ Εὐρωπαίων. Τὸ τμῆμα δὲ τοῦτο λέγεται καὶ Νέα Βρεττανία πρὸς τὸ Β-Ἀνατολικὸν τῶν Ἡνωμ: Ἐπικρ: κειμένη, καὶ ἀπ’ αὐτῶν ὁριζομένη ὑπὸ τῶν 5 συγκοινωνουσῶν μεγάλων λιμνῶν, καὶ τοῦ ποτ: τοῦ Ἁγίου Λαυρεντίου, δι’ οὗ ὀχετεύονται εἰς τὴν θάλασσαν τὰ ὕδατα αὐτῶν τῶν λιμνῶν (198) ἐξερχομένου ἐκ τῆς ἀνατολικωτάτης, ἥτις λέγεται Ὀνταρία, μέσα εἰς τὴν ὁποίαν χυνόμενα τὰ ὕδατα τῆς Ἐριῆς ἀποτελοῦσι τὸν περίφημον καὶ τρομερὸν καταῤῥάκτην τοῦ Νιαγάρα. Ὁρίζεται δὲ, ὡς μεγάλη χερσόνησος, ἀπὸ μὲν τῆς Μ: ὑπὸ τῶν εἰρημένων λιμνῶν καὶ τοῦ ποταμοῦ· ἀπ’ Ἀν: δὲ ὑπὸ τοῦ Ἀτλαντικοῦ Ὠκεανοῦ· ἀπὸ δὲ Β: ὑπ’ αὐτοῦ τοῦ Ἀτλαν: καὶ τοῦ Οὐδσονίου Πορθμοῦ· ἀπὸ δὲ δυσμῶν, ὑπὸ τοῦ Κεντριακοῦ τμήματος καὶ ὑπὸ τῆς Οὐδσονικῆς θαλάσσης, καὶ περιλαμβάνει τὴν Λαβραδορίδα, τὸν Καναδᾶν, τὴν Νέαν Βρουνσβίκην, τὴν Νέαν Σκωτίαν, τὴν νῆσον Νεόγειον, καί τινας ἄλλας μικροτέρας.
549. Ἡ μεταξύ τῶν λιμνῶν καὶ τοῦ ποταμ: καὶ τοῦ μεσημβρινοῦ μυχοῦ τῆς Οὐδσονικῆς θαλάσσης περιλαμβανομένη χώρα ὀνομάζεται Καναδᾶς· ὁ τόπος οὗτος εἶναι ψυχρότερος ἢ ὅσον ἤθελέ τις συμπεράνει ὡς ἐκ τῆς γεωγραφικῆς αὐτοῦ θέσεως· διότι, ἄν καί κῆται εἰς τὸ αὐτὸ πλάτος μὲ τὴν Γαλλίαν, διὰ τὸ συνηρεφὲς ὅμως αὐτοῦ καὶ κάθυγρον εἶδον ἐνίοτε τὸν ὑδράργυρον παγωμένον. Τὰ γουναρικὰ, κατ’ ἐξοχὴν, τῶν καστόρων, ἐνυδρίδων καὶ ἄλλων ζώων, καθιστῶσι τὸν τόπον τοῦτον ἄξιον λόγου, ἀποικισθέντα καὶ κατεχόμενον εἰς τὰς ἀρχὰς ὑπὸ τῶν Γάλλων, καὶ ἔπειτα (ἀπὸ τὸ 1763) κατακτηθέντα ὑπὸ τῶν Ἄγγλων. Διαιρούμενος δὲ εἰς Ἄνω καὶ Κάτω Καναδᾶν, ἔχει πόλεις ἀξίας λόγου τὰς ἐξῆς. — Κουεβέκην, πρωτεύουσαν ποτε τοῦ κάτω Καναδᾶ ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ τοῦ Ἁγίου Λαυρεντίου, εἰς πλατύτατον κόλπον σχηματίζοντα λιμένα χωρητικὸν 100: πλοίων τῆς γραμμῆς (κατ: 32 χιλ:)· καὶ Μοντερεάλην, μεσημβρινώτερον ἐπί τινος νήσου τοῦ αὐτοῦ ποταμοῦ, τὸ πρώτιστον ἐμπορεῖον τῶν γουναρικῶν (κατ: 40 χιλ:). Τοῦ δὲ ἄνω Καναδᾶ, λεγομένου οὕτω τοῦ Μ-Δ: μέρους τῆς χώρας, τοῦ βρεχομένου ἀπὸ τῶν λιμνῶν, πρωτ: πόλις εἶναι Ὑόρκη εἰς τὴν δυτικὴν ὄχθην τῆς Ὀνταρίας λίμνης, καὶ καθέδρα τῆς Διοικήσεως.
Ἡ Νέα Βρουνσβίκη, ἐκτεινομένη παρὰ τοῖς πλατυτάτας ἐκβολὰς καὶ τὸν κόλπον τοῦ Ἁγίου Λαυρεντίου, ἔχει τόπον ὀλίγου λόγου ἄξιον. Πρὸς Ἀν: αὐτῆς κεῖται ἡ Νέα Σκωτία ἢ Ἀκαδία, χερσόννησος διὰ στενωτάτου ἰσθμοῦ ἑνουμένη μὲ τὴν Νέαν Βρουνσβίκην, ἔχουσα ἀξιολόγους λιμένας τὴν Ἀλιφάξην καὶ Ἀνάπολιν. Ὅλαι αἱ ἄνω ῥηθεῖσαι ἐπαρχίαι ἔχουσι ψυχρότατον χειμῶνα καὶ θερμότατον θέρος· εἶναι δὲ συνηρεφεῖς καὶ εὔκαρποι εἰς γεννήματα, λινάριον, καννάβιον καὶ ταβάκον.
520. Πρὸς Β: τῆς ἀνωτέρω, καὶ κατὰ τὴν εἴσοδον τοῦ κόλπου τοῦ Ἁγίου Λαυρεντίου, κεῖνται αἱ ἑξῆς νῆσοι. Ἡ τοῦ ἀκρωτηρίου Βρετόνου (Cap Breton) ἢ βασιλικοῦ, τὴν σήμερον σχεδὸν ἐγκαταλειμμένη. — Ἡ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου, νῆσος εὐκαρποτάτη εἰς γεννήματα. — Πρὸς Δ: τῆς ἀνωτέρω κεῖται ἡ Νεόγειος, ἢ Νέα Φουκλανδία (Île de Terre-Neuve) μεγίστη νῆσος στενεύουσα τὴν Ἀν: εἴσοδον τοῦ κόλπου τοῦ Ἁγίου Λαυρεντίου· εἶναι δὲ πανταχοῦ ἄκαρπος, ἐξαιρουμένων μόνον τῶν παραποταμίων τόπων· φέρει δὲ ξυλικὴν πρὸς οἰκοδομὴν καὶ πλῆθος ἔχει κόλπων καὶ λιμένων ἀσφαλῶν. Οἱ κάτοικοι συμποσοῦνται περὶ τὰς 70 χιλ: μὲ γουναρικὰ καὶ ξυλικὴν ἐμπορευόμενοι—Ν-Ἀν: κεῖται ἡ μεγάλη σύρτις ἡ τῆς Νεογείου εἰς 30 λεύγας ἐκτεινομένη· εἶναι δὲ ὀνομαστὴ, διὰ τὴν ἐπικερδεστάτην ἁλιείαν τῶν Ὀνίσκων (Morues).
Αἰ νῆσοι Βερμοῦδαι· πρὸς Μ: ἀντικρύζουσαι εἰς τὰ παράλια τῶν Ἀγγλαμερικανικῶν ἐπικρατειῶν κεῖνται εἰς τὸ μέσον τοῦ Ἀτλαντικοῦ Ὠκεανοῦ, κατοικούμεναι ὑπὸ 10 χιλ: κατοίκων, ἐξ ὧν οἱ ἡμίσεις εἶναι Νέγροι. Αὗται ἀριθμοῦνται περὶ τὰς 400: ἐξ ὧν μόλις ὀκτὼ εἶναι σκεπασμέναι μὲ ὀλίγην φυτικὴν γῆν, ἀλλὰ ἄνυδροι καὶ ξηραί· αἱ δὲ λοιπαὶ εἶναι σκόπελοι κοραλίων καὶ μαδρεπόρων κινδυνωδέστατοι εἰς τὰ πλοῖα. Οἱ Ἄγγλοι κατέχουσιν αὐτὰς ὡς ὁρμητήριον τῶν στόλων των.
521. Ἡ πρὸς Δ: τῆς Νεογείου καὶ πρὸς Β: τοῦ Καναδᾶ περιλαμβανομένη μεγίστη χερσόνησος, μεταξὺ τοῦ μεσημβρ: κόλπου τῆς Οὐδσονικῆς θαλάσσης λεγομένου Ἰαμικοῦ καὶ τῶν ἐκβολῶν τοῦ Ἁγίου Λαυρεντίου, ὀνομάζεται Λαβραδορὶς, ἢ Νέα Βρεττανία ἰδίως. Ὁ ἀπέραντος οὗτος τόπος, περιλαμβάνων ἕως 60 χιλ. λευγ: τετραγωνικῶν ἐπιφάνειαν, εἶναι ψυχρὸς καὶ ἄκαρπος, μὴ γνωριζόμενος εἰμὴ κατὰ τὰ παράλια, ὅπου ἔχει ὀλίγα τινὰ καταστήματα ἡ ἐπιλεγομένη ἑταιρία τοῦ Οὐδσόνος πρὸς συλλογὴν τῶν γουναρικῶν, ὄντων καλλίστων. Ὁ δὲ τόπος κατοικεῖται ὑπό τινων φυλῶν Ἰνδιάνων καὶ ὑπὸ Ἐσκιμόων, τῶν ἐπιλεγομένων μικρῶν, οἵτινες εἶναι καὶ ἐπικρατέστεροι· ζῶσι δὲ οἱ λαοὶ οὗτοι ἀπὸ τῆς ἁλιείας καὶ τῆς θήρας τῶν γουναρικῶν. Οἱ ἀδελφοὶ Μοραυοὶ (μία χριστιανικὴ αἵρεσις) ἐσύστησαν τρεῖς ἀποικίας μεταξὺ αὐτῶν, εἰς τὰς ὁποίας εὑρίσκονται καὶ ἕως 600 Ἐσκιμόοι χριστιανοί. — Ἡ δὲ Κυβέρνησις τῶν Ἀνατολικῶν ἐπαρχιῶν εἶναι ἀντιπροσωπικὴ, καὶ οἱ κάτοικοι αὐτῶν εἷναι χριστιανοὶ τῆς Δυτικῆς καὶ Προτεσταντικῆς ἐκκλησίας. Ἂν δὲ καὶ ὅλος ὁ ἀπέραντος οὗτος τόπος τῆς Βρεττανικῆς Ἀμερικῆς λογίζεται ἀνήκων εἰς τὴν Ἀγγλίαν, αἱ φυλαὶ τῶν κατοικούντων αὐτῶν Ἰθαγενῶν εἰσὶν ἐλεύθεραι, αἱ πλεῖσται διασώζουσαι τὴν βαρβαρότητα, τὰς προλήψεις καὶ τὰς τοῦ ἀγρίου βίου ἕξεις των.
Τὰ Μ-Δ καὶ Δυτ: παράλια τῆς Οὐδσονικῆς θαλάσσης ὀνομάζονται Νέα Οὑαλλία (ἢ Νέα Γάλλη) ὀλίγον γνωστὰ εἰσέτι εἰς τὸ κεντρικὸν τμῆμα ἀνήκοντα, καὶ ὑπὸ διαφόρων φυλῶν ἀγρίων κατοικούμενα, αἵτινες πωλοῦσιν εἰς τὴν ἑταιρίαν τοῦ Οὑδσόνος τὰ τῶν θηρευομένων ζώων δέρματα.Ἔκτασις ἐπιφανείας 2,000,000 χιλιαμ: ▭ — Πληθ. 27,000 —
Μῆκος Δ: μεταξὺ 17° καὶ 70°
Πλάτος Β: μεταξὺ 59° 45′ καὶ 78°
522. Πρὸς Β: τῆς Λαβραδορίδος κεῖνται οἱ βορειότατοι καὶ ψυχρότατοι τόποι, ὀλιγώτατα καὶ ἀσθενέστατα φυτὰ φέροντες, λευκὰς δὲ Ἄρκτους πολλὰς, Ῥέννους, λευκοὺς λαγωοὺς καὶ μαυραλώπεκας, καὶ φάλαινας καὶ φώκας. Οἱ γνωστότεροι μεταξὺ αὐτῶν εἶναι ἡ Γροελλανδία πρὸς τὰ Β: Ἀν: τοῦ Βαφινείου κόλπου καὶ τοῦ Δαυϊδικοῦ πορθμοῦ παρεκτεινομένη, καὶ ὑπὸ Ἐσκιμόων καὶ ἀποίκων Δανιμαρκίων κατοικουμένη, οἵ τινες ζῶσιν ἀπὸ τὸ προϊὸν τῆς ἁλιείας τῆς φαλαίνης. Πλησίον αὐτῆς εἶναι ἡ νῆσος Ἰσλανδία (344) κειμένη πρὸς Ἀν: ἐν τῷ Ἀτλαντικῷ, καὶ ἡ Σπιτσεβέργη Β-Ἀν: ἐκ πολλῶν νήσων ἀκατοικήτων συγκειμένη, εἰς τὰς ὁποίας Ῥῶσσοι καὶ Ἄγγλοι ἔρχονται εἰς ἁλιείαν φαλαινῶν καὶ ἄλλων κητῶν. Ἡ Γροελλανδία εἶναι ὁ βορειότατος τῶν γνωστῶν τόπων, ὅπου αἱ μέγισται ἡμέραι, καθὼς καὶ αἱ νύκτες, διαρκοῦσιν ἕως 2 μῆνας, καὶ ὁ χειμών ἕως ὀκτώ. Εἰς δὲ τὴν Σπιτσεβέργην ὁ ἥλιος φαίνεται 5: μῆνας ἄνω τοῦ ὁρίζοντος. Αἰ δὲ πρὸς τὸν πόλον πλησιέστερα κατοικημέναι θέσεις κεῖνται περὶ τὴν 72 μοίρ. Β: πλάτους.
523. Ἡ Γροελλανδία (πρασίνη γῆ) φαίνεται ὅτι ἀπῳκίσθη περὶ τὸν Θ′ αἰῶνα Μ. Χ. ὑπὸ τῶν Δανιμαρκίων διὰ τὴν ἀλίευσιν τῆς φαλαίνης, ἀλλ’ ἡ ἀποικία αὕτη ἐλησμονήθη παρὰ τῆς, Μητροπόλιώς της καὶ ἀπωλέσθη. — Νέα ἀποικία συστήθη κατὰ τὸ 1721 Δανιμαρκίων, συμποσουμένων νῦν εἰς 8 χιλιάδας, μεταξὺ τῶν ὁποίων εἶναι καὶ ἕως χίλιοι τῶν λεγομένων ἀδελφῶν Μοραυῶν, οἵτινες, διέδωκαν τὸν χριστιανισμὸν μεταξὺ τῶν αὐτοχθόνων. Οὗτοι δ’ ἕως 14 χιλ. εἶναι Ἐσκιμόοι, μικρόσωμοι, ὡς οἱ Σαμοϊέται καὶ οἱ Λάπονοες, ζῶντες ἀθλιέστατα, τὸν μὲν χειμῶνα τρυπωμένοι ἀνὰ 30 ἢ 40 ὁμοῦ εἰς ὑπογείους τρύπας, ἢ πετροκτίστους καλύβας χιονοσκεπάστους, φωτιζομέναις καὶ θερμαινομένας ὑπὸ μεγαλωτάτου λύχνου καιομένου· τὸ δὲ βραχύτατον θέρος κατοικοῦσιν ὑπὸ σκηνὰς κατασκευαζομένας ἀπὸ δέρματος φωκῶν. Τὸν χειμῶνα εἰς διάστημα 6 ἑβδομάδων δὲν φαίνεται ποσῶς ὁ δίσκος τοῦ ἡλίου, ἀλλὰ τὸ τῆς σελήνης σέλας, τὸ τῶν ἀστέρων καὶ τὸ τῆς βορείας ἠοῦς (132) μετριάζουσι τὸ σκότος τῆς μικρᾶς ταύτης νυκτός. — Μόνη δὲ ἡ Μ-Δ: παραλία γνωρίζεται· ἡ δὲ ἀνατολικὴ εἶναι ἀπρόσιτος διὰ τοὺς πάγους καὶ ἡ δυτικὴ διὰ τὰ περιζώνοντα αὐτὴν χιονοσκεπὴ ὄρη. Ἐν γένει ὁ τόπος φαίνεται κατάσκεπος ἀπὸ σωρείας πάγων καὶ βράχων· κατὰ δὲ τὸ ὀλιγοχρόνιον, ἀλλὰ ἀρκετὰ θερμόν, θέρος αὐτοῦ σκεπάζεται ἡ γῆ ἀπὸ πόαν βραχυτάτην καὶ ἀσθενεστάτην, ἐρείκας τινὰς, μικρὰς ἰτέας καὶ σημύδας (houlcaeux)· ξύλα δὲ φέρουσιν ἐκεῖ τὰ ῥεύματα τῆς θαλάσσης ἀπὸ ἄλλους τόπους· οἱ δ’ ἄποικοι εἰς τὰ μεσημβρινά μέρη, μετὰ πολλῶν πόνων καὶ μόχθων, καλλιιργοῦσιν ὀλίγα λαχανικὰ καὶ γεώμηλα. Ἀπὸ δὲ τὰ κατοικίδια ζῶα κύνας μόνον ἔχουσι, τοὺς ὁποίους ζεύγουσιν εἰς ἑφόλκια, καὶ τὸ κρέας αὐτῶν τρώγουσι, καθὼς καὶ τὸ τῶν ἀλιευομένων φωκῶν, τῶν ὁποίων καὶ τὰ δέρματα φοροῦσι, καὶ τὸ λίπος μεταχειρίζονται ἀντὶ βουτύρου καὶ ὀξυγγίον — Τὰ ὄρη περιέχουσιν ἀμίαντον, γαιάνθρακας, γρανίτην καὶ ὁλλαερίαν λίνον, ἐξ ἧς οἱ Γροελλανδοὶ κατασκευάζουσι χύτρας καὶ λύχνους.524. Ἡ Μεσημβρινὴ Ἀμερικὴ εἶναι ἡ μεγίστη, ἡ πλουσιωτάτη καὶ ἡ εὐκαρποτάτη ὅλων τῶν χερσοννήσων τοῦ κόσμου. Τὸ δυτικὸν μέρος αὐτῆς συστήνει ὀροπέδιον εὐρύχωρον, ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἐφίστανται σειραὶ ὀρέων. Αἰ Ἄνδαι, ἡ κυριωτέρα σειρὰ, ἀρχομένη ἀπὸ τοῦ Ἰσθμοῦ, τοῦ συνάπτοντος τὰς δύο χερσοννήσους (507) προχωρεῖ εἰς ὅλην τὴν Μ: Ἀμερικὴν, διακλαδιζομένη εἰς πολλὰς ἄλλας σειρὰς ὀρέων, αἵτινες ὀνομάζονται μὲ κοινὸν ὄνομα Κορδιλλιέραι, ἤγουν σειραὶ, αἱ σημαντικώτεραι τῶν ὁποίων εἶναι τὸ Κιμβόρασον, τὸ Κοτοπάξιον, καὶ ὁ Πισίγκας, εἰς τὴν Κολομβίαν, καὶ ἄλλα εἰς τὰς σειρὰς τῶν Ἀνδῶν τῶν εἰς τὴν Περουϊανήν· εἶναι δὲ ὅλα ταῦτα τὰ ὄρη ἡφαίστεια νῦν καιόμενα, καὶ τὰ ὑψηλότερα τῶν ὀρέων τῆς ὑδρογείου σφαίρας μετὰ τὰ εἰς τὴν Θιβετίαν (147 καὶ 529). Ἡ σειρὰ δ’ αὕτη πλησιάζουσα πολὺ εἰς τὴν Δ: παραλίαν, δὲν καταβιβάζει μεγάλους ποταμοὺς ἀπ’ αὐτὸ τὸ μέρος· ἀπὸ τὸ ἄλλο ὅμως δίδει τὰς πηγὰς εἰς μεγίστους, ῥέοντας ἀπὸ Δ: πρὸς Ἀν: Ἐξ αὐτῶν εἶναι ὁ Ἀμαζόνιος, ἢ ὁ Μαραγνώνης, ὅστις δέχεται πλῆθος ἄλλο μεγάλων ποταμῶν καθ’ ὅλον τὸν δρόμον του, καὶ ὁ Ὁρενῶκος διατρέχων 600 λευγῶν δρόμον, καὶ κοινωνῶν μὲ τὸν Ἀμαζόνιον διὰ τοῦ ποτ: Κασικαρῆ. Εἶναι δὲ ὁ μέγιστος τῶν ποταμῶν τοῦ κόσμου ὁ Ἀμαζόνιος διά τε τὸ πλάτος καὶ τὸ μῆκος τοῦ δρόμου του· ἕν δίκροτον δὲ δύναται ν’ ἀναπλεύσῃ ἐν αὐτῷ εἰς διάστημα 500 λευγῶν ([5]). Ὁ Ῥιοπλάτας ἢ πτ: πλάτας (Ἀργυροπόταμον), ἔχων τὰς πηγάς του εἰς τὰς Κορδιλλιέρας, καὶ εἰς τὸ ὀροπέδιον τοῦ Ματογρόσου πρὸς Ν: τοῦ Ἀμαζονίου, ῥέει ἀπὸ Β: πρὸς Ν: δεχόμενος πολλοὺς ἄλλους πτ: καὶ συστήνων εἰς τὰς ἐκβολάς του, παρόμοια μὲ τὸν Ἀμαζόνιον, ἐκτεταμένον καὶ πλατύτατον κόλπον.
Καὶ ἡ Μεσημβρινὴ Ἀμερικὴ ἀνεκαλύφθη καὶ κατεκτήθη ὑπὸ τῶν Εὐρωπαίων, ἐκ τῶν ὁποίων οἱ Ἱσπανοὶ καὶ οἱ Πορτογάλλοι εἶχον τὰς σημαντικωτέρας κατακτήσεις· ἀλλὰ καὶ αὕτη ὅλη σχεδὸν, πλὴν τῆς Γουϊάνης καὶ τῶν νήσων, τὴν σήμερον εἶναι ἀνεξάρτητος ἀπὸ πᾶσαν Εὐρωπαϊκὴν ἐξουσίαν, συστηθεῖσα κατὰ πολιτείας αὐτονόμους. Κατοικοῦσι δ’ αὐτὴν καὶ πλήθη Ἰνδιάνων εἰσέτι ἀγρίων, ἐκ τῆς ἁλιείας καὶ τοῦ κυνηγίου ζώντων κατὰ φυλάς, πολεμούσας πρὸς ἀλλήλας καὶ πρὸς τοὺς λευκοχρόους ἄσπονδον πόλεμον. Ἐλαττοῦται δ’ ὁ ἀριθμὸς αὐτῶν φθειρομένων καθ’ ἑκάστην ὑπὸ τῆς νόσου τῶν εὐφλογιῶν, καὶ διὰ τοὺς πρὸς ἀλλήλους πολέμους, καὶ διὰ τὴν κατάχρησιν τῆς ῥακῆς, τῆς ὁποίας τὴν χρῆσιν ἔμαθον παρὰ τῶν Εὐρωπαίων. Ἡ Μεσημβρινὴ Ἀμερικὴ περιλαμβάνει νῦν τὰς ἑξῆς χώρας — Πρὸς Β: καὶ Ἀν: τὴν Κολομβίαν, τὰς Γουϊάνας, καὶ τὴν Βρασιλίαν — Πρὸς Δ: τὴν Περουϊανὴν, τὴν Λαπλατίαν, καὶ τὴν Χιλίαν. — Πρὸς Ἀν: τὴν Παταγονίαν, τὴν Οὐρουγουάην, καὶ τὴν Παραγουάην· καὶ τέλος τὰς ἐν τῷ Μεξικανικῷ κόλπῳ νήσους.
Ἔκτασις ἐπιφανείας 2,800 χιλιάμ: ▭ — Πληθ: 3,600,000. —
Μῆκος Δ: μεταξὺ 61° 40′ καὶ 85°
Πλάτος μεταξὺ 12° 30′ Β: καὶ 6° 15′ Ν.
525. Ἡ Κολομβία ἀρχίζουσα ἀπὸ τὸν Δαριένιον ἰσθμὸν, τοῦ ὁποίου τὸ πλάτος εἰς αὐτὸ τὸ μέρος, ἀπὸ τὸν κόλπον τῆς Πανάμας ἕως τὸν τοῦ Δαριένου εἶναι μόνον 4 χιλιάμετρα, κατέχει ὅλον σχεδὸν τὸ βορειότερον μέρος τῆς Νοτίου Ἀμερικῆς, διαβρεχομένη πρὸς Β: ἀπὸ τὰ ὕδατα τῆς Καραϊβικῆς θαλάσσης καὶ τῆς τῶν Ἀντιλλῶν· καὶ πρὸς Δ: ἀπὸ τὰ τοῦ Μεγάλου Ὠκεανοῦ, καὶ διαῤῥεομένη ὑπὸ τῶν ποτ: Ὁρενώκου καὶ Μαραγνῶνος, ἐχόντων αὐτόσε τὰς πηγάς των. Κατ’ ἀρχὰς, ὀνομαζομένη ὑπὸ τῶν κατακτητῶν αὐτῆς Ἰσπανῶν Νέον βασίλειον τῆς Γρενάδας καὶ Καπετανία τῆς Καρακάσης, ἀπέστη ἀπὸ τῆς μητροπόλεως κατὰ τὸ 1811: καὶ μετωνομάσθη Κολομβία εἰς τιμὴν τοῦ Χριστ: Κολόμβου, κηρυχθεῖσα κατὰ τὸ 1819 ἀνεξάρτητος δημοκρατία σύσπονδος ἐκ τριῶν δημοκρατιῶν· ἐκ τῆς δημοκρατίας τῆς Νέας Γρενάδας, τῆς τοῦ Ἰσημερινοῦ καὶ τῆς Βενεζουέλας. Ἀλλ’ αὗται μετὰ παρέλευσιν τινῶν ἐτῶν, διαλύσασαι τὴν ὁμοσπονδίαν, διατηροῦνται νῦν ὡς ἰδία δημοκρατία ἑκάστη, διοικουμένη ὑπὸ ἑνὸς προσωρινοῦ Προέδρου καὶ ἑνὸς συλλόγου ἀντιπροσώπων. Ὅλων ὁ πληθ: συμποσοῦται ἕως 3 ½ ἑκατομ: καὶ θρησκείαν ἀνέχονται μόνην τὴν κατολικοδυτικήν.
526. Ἡ Βενεζουέλα, ὀνομασθεῖσα καὶ Τέῤῥα-φίρμα (Ἤπειρος) ὑπὸ τοῦ Κολόμβου, πρώτου ἀνακαλύψαντος τὰ παράλια αὐτῆς, ἐκτείνεται παρὰ τὴν θάλασσαν τῶν Ἀντιλλῶν μεταξὺ τῆς Νέας Γρενάδας καὶ τῆς Γουιάνης· εἶναι δὲ κατάῤῥυτος καὶ κατάσκεπος, ἀπὸ δάση ξύλων βαφικῶν καὶ πρὸς οἰκοδομὴν, καὶ φέρει ἀφθόνως κακάον καὶ νικοτιανὴν, καφὲν, βανίλλιαν σακχαροκάλαμον, Ἰνδικὸν κλ. εἰς τὰς κοιλάδας τὰς πρὸς Β: Διαιρεῖται δὲ πολιτικῶς εἰς 13 νομούς. — Πολ. Καρακάση πρωτ: ὀλίγον μακρὰν τῆς θαλάσσης κειμένη, ἐμπορικὴ καὶ πλουσία, πολλὰ παθοῦσα ὑπὸ σεισμῶν, ἔχουσαν ἐκπαιδευτικὰ καταστήματα ἱκανὰ καὶ 50 χιλ: κατοίκων. — Κουμάνη πρὸς Ἀν: πρωτεύουσα νομοῦ καὶ ὁμων: ἐπαρχίας· πόλις ἐχυρὰ, παράλιος καὶ ἐμπορικὴ (κάτ. 10 χιλ.). — Μαρακαΐβον πρὸς Δ: ἐπὶ ὁμωνύμου λίμνης (κάτ 25. χιλ.) Εἰς τὴν αὐτὴν δημοκρατίαν ἀνήκει καὶ ἡ πρότερον λεγομένη Ἱσπανικὴ Γουϊάνα, νῦν δὲ νομὸς τοῦ Ὀρενώκου, ὐφ’ οὗ διαῤῥεῖται ὡς ἀπέραντος πεδιὰς, ἔχουσα μῆκος πλέον τῶν 400 λευγῶν, καὶ περιέχουσα δάση πυκνότατα καὶ ἐρήμους ἀκάρπους, τὰς ὁποίας ὀνομάζουσιν οἱ ἐγχώριοι Λιάνους καὶ Πάμπας· εἶναι δὲ παρόμοιαι μὲ τὰς Σαβάνας καὶ Στέπας (143)· ὅθεν καὶ ὁ τόπος εἶναι ὀλιγάνθρωπος, κατοικούμενος ὑπὸ ἀγρίων φυλῶν Ἰνδιάνων ἀνεξαρτήτων, καὶ τρέφων πολλὰς ἀγέλας βοῶν καὶ ἵππων ἀγρίων. Ὅλος ὁ πληθ: τῆς δημοκρατίας μόλις ἀναβαίνει εἰς 1,200,000.
527. Ἡ Νέα Γρενάδα εἶναι τὸ Β-Δ: μέρος τῆς Κολομβίας, περιλαμβάνουσα τὸν Ἰσθμὸν τῆς Πανάμας· ἐκτείνεται δὲ πρὸς Ἀν: μέχρι τῆς Βενεζουέλας καὶ τοῦ Ὀρενώκου, καὶ πρὸς Μ: μέχρι τῆς δημοκρατίας τοῦ Ἰσημερινοῦ, διατεμνομένη κατὰ τὰ δυτικὰ αὐτῆς μέρη ὑπὸ σειρῶν παραλλήλων τῶν Ἀνδών, τῶν ὁποίων οἱ μὲν πρηῶνες εἶναι αἰωνίως χιονοσκεπεῖς, αἱ δὲ κλιτύες κατάσκεποι ἀπὸ δάση μεγαλοπρεπέστατα. Ἐκ τούτων ὁ τόπος συσχηματίζεται εἰς ὀροπέδια ὑψηλὰ (ἐξ ὧν τὸ ὑψηλότατον εἶναι τὸ τοῦ Πάστου) καὶ κατάῤῥυτα, περιέχοντα παχείας βοσκὰς, καὶ πεδιάδας εὐφόρους. Εἰς δὲ τὰ Ἀνατ: μέρη εὑρίσκονται ἐκτεταμέναι Λιάνοι καὶ Πάμπαι διαῤῥεόμενοι ὑπὸ ποταμίων, τῶν μὲν εἰς τὸν Ὀρενώκον, τῶν δὲ εἰς τὸν Ἀμαζόνιον ἐκβαλλόντων. Ὁ δὲ Μαγδαλένας, εἰς τὰ μεσημβρινώτερα τῆς χώρας πηγάζων, χύνεται εἰς τὴν θάλασσαν τῶν Ἀντιλλῶν μετὰ ἄλλων μικροτέρων. Τὸ κλίμα δὲ εἶναι διάφορον κατὰ τὴν θέσιν τῶν τόπων· ψυχρότατον ἐπὶ τῶν ὀρέων, εὔκρατον καὶ ὑγιηρὸν εἰς τὰ ὀροπέδια, ὅπου ἐπικρατοῦσι δύο ὧραι ὄμβρων καὶ δύο ἀνομβρίας· ζέον δὲ καὶ νοσερὸν εἰς τὰ παράλια καὶ εἴς τινας κατὰ τὰ μεσόγεια βαθείας κοιλάδας. Ἔχει δὲ προϊόντα ὅσα καὶ ἡ Βενεζουέλα, καὶ προσέτι καὶ μεταλλεῖα ἄφθονα χρυσοῦ καὶ πλατίνης, καὶ σμαράγδων ἐπονομαζομένων τοῦ Περοῦ, καὶ προτιμωμένων ὡς καλλίστων. Διαιρεῖται δὲ πολιτικῶς εἰς 20: νομοὺς ἐκ τῶν πρωτευουσῶν αὐτῶν ἐπονομαζομένους. — Πολ: Σανταφὲ τοῦ Βογώτα· κειμένη εἰς ὀροπέδιον 8 χιλ: ποδ: ὑπε
σκευάζουσι τὰ πορθμεῖα αὐτῶν. Τὰ παράλια καὶ αἱ πλησίον αὐτῶν παραποταμίαι εἰσὶ καλλιεργημέναι· τὰ δὲ μεσόγεια ἔρημα, συνηρεφῆ ἀπὸ μεγαλώτατα δάση παρθένα, ἡ καὶ ὑπὸ ἀμμωδῶν ἐρήμων διακοπτόμενα, καὶ γέμοντα ἀπὸ ζῶα ἄγρια, καὶ θηρία παντοδαπὰ τῶν θερμῶν τόπων, καθὼς ἀπὸ τρομεροὺς ὄφεις τοὺς ἐπονομαζομένους Κροταλίας (Serpents-à-Sonette). Ἔχει δὲ καὶ ἔντομα ἴδια περιεργότατα, ἐν οἷς καὶ οἱ φανοκέφαλοι, λεγόμενοι οὕτω διότι ἐκ τῆς κεφαλῆς ἐκπέμπουσι τὴν νύκτα πολὺ φῶς, ὡς αἱ παρ’ ἡμῖν πυγολαμπίδες· καὶ εἶδος τι μεγαλωτάτων νυκτερίδων ὑπάρχει, αἵ τινες βυζάνουσι τὸ αἷμα τῶν κοιμωμένων ἀνθρώπων καὶ ζώων τοσοῦτον ἐλαφρὰ καὶ ἀνεπαισθήτως, ὥστε νὰ μὴ ἀφυπνίζωνται ὑπὸ τοῦ βυζάσματος. Τὸ ἐσωτερικὸν τοῦ τόπου δὲ εἶναι εἰσέτι ἀκριβῶς γνωστὸν, κατοικούμενον ὑπὸ Ἰνδιάνων καὶ Νέγρων ἀνεξαρτήτων.
Ἡ Γαλλικὴ Γουϊάνη εἶναι ἡ Ἀνατολικωτέρα καὶ ἡ μεγαλητέρα· ἔχει πληθ: 66 χιλ: καὶ πρωτεύουσαν τὴν Καϋένην ἐπὶ νήσου νοσερᾶς, ὅπου καλλιεργοῦνται καὶ μοσχοκάρφια, μοσχοκάρυδα καὶ καφές. — Ἡ Ὁλλανδικὴ ἔχει πληθ: 70 χιλ: καὶ πρωτ: τὸ Παραμάριβον ἐπὶ τοῦ Σουρινάμη ποτ: — Ἡ Ἀγγλικὴ (πληθ: 144 χιλ:) τὴν Σταβραίκην, ὅθεν ἐξάγονται ῥούμιον, σάκχαρι, καφὲς καὶ παμβάκιον.
542. Αἱ νῆσοι αὗται κεῖνται μεταξὺ τῶν δύο χερσοννήσων τῆς Ἀμερικῆς κατ’ ἔμπροσθεν τοῦ Μεξικανικοῦ κόλπου εἰς σχῆμα τόξου κύκλου, καὶ ἐκ τούτου ὠνομάσθησαν Ἀντίλλαι, ἤγουν Ἀντίνησοι. Αἱ αὐταὶ ὠνομάσθησαν κατὰ πρῶτον καὶ Δυτικαὶ Ἰνδίαι, διότι ὁ Κολόμβος, ζητῶν νέον δρόμον διὰ νὰ ὑπάγῃ εἰς τὰς Ἀνατολικὰς Ἰνδίας, ἀνεκάλυψε μεταξὺ αὐτῶν τὸν πρῶτον νέον τόπον (τὴν νῆσον Σαινσαλβαδόρον) ἀνήκοντα εἰς τὸν Νέον Κόσμον ([6]). Ὑπολογίζεται δὲ ἡ ἔκτασις τῆς ἐπιφανείας αὐτῶν ὅλων εἰς 240,000 χιλιάμ: ▭ καὶ ὁ πληθ: εἰς 3,360,000. —
Σημ. Ὅλαι αὐταὶ αἱ νῆσοι ἔχουσι γῆν μὲν ἡφαιστειογενὴ καὶ πλῆθος ἡφαιστείων· κλίμα δὲ θερμότατον, κάθυγρον, νοσωδέστατον καὶ θανατοφόρον μάλιστα εἰς τοὺς Εὐρωπαίους, ἀλλ’ εὐφορώτατον εἰς τὰ φυτά. Αἰ θαλάσσιαι δὲ δυνάμεις τῆς Εὐρώπης, συστήσασαι ἀποικίας, ἀπολαμβάνουσιν ἐξ αὐτῶν θησαυροὺς πλούτου, διότι καλλιεργοῦσι διὰ τῶν Μαύρων τῆς Ἀφρικῆς παμβάκιον, σάκχαρι, κακάον, καφέν, ἰνδικὸν, Νικοτιανὴν, ὅλα τὰ προϊόντα τῶν θερμῶν κλιμάτων τῆς Ἀφρικῆς καὶ Ἀσίας, ἐξαίρετα ὀπωρικὰ καὶ διάφορα ξύλα πολύτιμα καὶ σπάνια. Διαιροῦνται δὲ αἱ Ἀντίλλαι εἰς μεγάλας καὶ εἰς μικρὰς, καὶ εἰς τὰς τῶν ἀνέμων Ἀντίλλας, καὶ εἰς τὰς νήσους Λουκαΐας.543. Ὀνομάζουσιν οὕτω τὰς μεγίστας μεταξὺ τῶν Ἀντιλλῶν νήσους, αἵ τινες εἰσίν ἡ Κοῦβα, ἡ Ἰαμάϊκα, ἡ Ἀΐτη καὶ τὸ Πορτόῤῥικον .
Κοῦβα, ἡ μεγίστη καὶ δυτικωτάτη, κειμένη μεταξὺ τῶν χερσονήσων Φλωρίδος καὶ Ὑουκατάνης, σχηματίζει μετ’ αὐτῶν τὰς δύο εἰσόδους εἰς τὸν Μεξικανικὸν κόλπον· τὰ πλεῖστα τῶν παραλίων αὐτῆς εἶναι δυσπρόσιτα, ἕνεκα τῶν παρακειμένων ὑφάλων, τῶν νησιδίων καὶ τῶν ἀμμωδῶν Σύρτεων· ἔχει δὲ μῆκος μὲν 280 λευγῶν, ἔκτασιν δὲ ἴσην σχεδὸν μὲ τὴν τῆς Μεγάλης Βρεττανίας, καὶ ἓν ἐκατομ. κατοίκων, ἐν οἷς οὐδὲ εἷς τῶν ἰθαγενῶν διασώζεται τὴν σήμερον. — Ἀβάνα, κειμένη πρὸς Δ: λέγεται ἡ πρωτεύουσα, ἥτις ἔχει 120 χιλ: κατοίκων, καὶ τὸν κάλλιστον τῶν τῆς Ἀμερικῆς λιμένων· ἐξάγει δὲ καπνὸν καὶ σιγάρα περίφημα. Ὁ Σαντιάγγος πρὸς Ν: ἄλλη πόλις αὐτῆς εὐλίμενος (κάτ: 25 χιλ:)· ἀνήκει δ’ ἡ νῆσος εἰς τὴν Ἱσπανίαν. — Ἡ Ἰαμάϊκα πρὸς Ν: τῆς Κούβας, ἀνθηρὰ καὶ εὐδαίμων νῆσος ἀπὸ τὰ προϊόντα τῶν καφεώνων καὶ σακχαροφυτειῶν της, λογιζομένη ἡ πρωτίστη τῶν εἰς τὰς Ἀντίλλας Ἀγγλικῶν κατακτήσεων· ἔχει δὲ 750 λευγ: τετρ: ἔκτασιν, ὄρη ὑψηλά, δάση ἐκτεταμένα, ποταμοὺς πολλούς, καὶ κοιλάδας καλῶς καλλιεργημένας. Ἡ καλλιωτέρα παράλιος πόλις αὐτῆς εἶναι ἡ Βασιλόπολις (Kingstown) ἐπὶ τῶν μεσημβρ: παραλίων, καλῶς κτισμένη καὶ ἐμπορικὴ (κάτ: 30)· Ν-Δυτικῶς δ’ αὐτῆς κεῖται ἄλλη πόλις ἀρχαία πρωτ: τῆς νήσου, ἡ ὀνομαζομένη διὰ τὸν εὐρυχωρότατον λιμένα τῆς Ποῤῥουαγιάλη (Βασιλικὸς λιμήν) ἀλλ’ ἐρημουμένη ὑπὸ τῶν συχνῶν σεισμῶν καὶ καταιγίδων· νῦν περιέχει 10 χιλ: κατ: — Ὅλος ὁ πληθ: τῆς νήσου συμποσοῦται εἰς 360 χιλ: ἐξ ὧν 32 χιλ. εἶναι ἀπελεύθεροι. Εἰς αὐτὴν τὴν νῆσον κατασκευάζεται καὶ Ῥούμιον κάλλιστον, ἀπὸ τὸ δεύτερον συρούπιον τὸ ἐκ τῶν σακχαροκαλάμων.
Σημ. Ἡ νῆσος αὕτη ἀνῆκε μέχρι τοῦ 1655 εἰς τοὺς Ἱσπανοὺς, οἵτινες κατέστρεψαν ὅλους τοὺς Ἰθαγενεῖς λαούς. Ἐδῶ ἤρχισαν κατὰ πρῶτον νὰ ἐξέρχωνται εἰς θήραν τῶν Ἰνδιάνων ἐπάγοντες κατ’ αὐτῶν κύνας μολοττούς.
544. Σαινδομίγγος ἢ Ἀΐτη, πρὸς Ἀν: τῶν 2 προειρημένων κειμένη, φέρει τὰ δευτερεῖα τῆς Κούβας κατὰ τὸ μέγεθος, ἀλλ’ εἷναι ἡ πλουσιωτάτη καὶ ἡ σημαντικωτάτη τῶν τοῦ κόλπου νήσων, ὀνομασθεῖσα Ἱσπανιόλα κατὰ πρῶτον ὑπὸ τοῦ ἀνακαλύψαντος αὐτὴν Κολόμβου τὸ 1492. Ὑπέκειτο δὲ μέρος αὐτῆς (τὸ Ἀνατολικὸν) εἰς τὴν Ἱσπανίαν καὶ μέρος (τὸ Δυτικὸν) εἰς τὴν Γαλλίαν· ἀλλὰ κατὰ τὴν Γαλλικὴν ἐπανάστασιν οἱ τοῦ Γαλλικοῦ μέρους Νέγροι διεκηρύχθησαν ἀνεξάρτητοι, καὶ ἐσύστησαν δημοκρατικὸν πολίτευμα, ἐπονομάσαντες αὐτὸ πολιτείαν τῆς Ἀΐτης· ὠνομάζετο δὲ Ἀΐτη ἀνέκαθεν μία τοπαρχία τῆς νήσου, τῆς ὁποίας ὁ πληθυσμός συνεποσοῦτο εἰς ἓν ἐκατομ: ὡς λέγουσι. Κατὰ δὲ τὸ 1822 ἀποστάντες καὶ οἱ τοῦ Ἱσπανικοῦ μέρος προσετέθησαν εἰς τὴν δημοκρατίαν, ἀναγνωρισθεῖσαν ὑπὸ τῆς Γαλλίας ἀνεξάρτητον κατὰ τὸ 1825: ἀλλὰ μετὰ πολλὰς ἐσωτερικὰς ταραχὰς καὶ ἐμφυλίους ῥήξεις, καὶ πολιτικὰς μεταβολὰς, ἡ δημοκρατικὴ πολιτεία μετέστη εἰς Αὐτοκρατορίαν τῆς Ἀΐτης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἐσχάτως οἱ τοῦ Ἱσπανικοῦ μέρους ἀποσπασθέντες, συνέστησαν Δημοκρατίαν Δομινικανὴν ἐπονομασθεῖσαν.
Ἡ νῆσος αὕτη, ἐπονομασθεῖσα καὶ Βασιλίς τῶν Ἀντιλλῶν, ἔχει ἐν τῷ μέσῳ ὄρη συνηρεφῆ καὶ μεταλλοφόρα, καὶ ὑψηλὰ ἕως 8 χιλ: ποδ: κοιλάδας δὲ καὶ πεδιάδας περὶ τὰ παράλια εὐκαρποτάτας ὅλων τῶν προϊόντων ἐκείνων τῶν τόπων, ἀλλ’ ἐκ τῶν ὁποίων μετὰ τελειοτέρας ἐπιμελείας καλλιεργοῦνται τὸ σακχαροκάλαμον, ἡ καφέα καὶ τὸ παμβάκιον. Τὸ κλίμα δὲ εἶναι ὑγιεινὸν εἰς τοὺς ὀρεινοὺς τόπους· ἀλλ’ εἰς τὰς πεδιάδας ἡ ὑπερβολικὴ θερμότης καὶ ἡ ὑγρότης τοῦ τόπου γεννᾷ ἀσθενείας θανατηφόρους, καὶ μάλιστα εἰς τοὺς Εὐρωπαίους. Ὅλοι οἱ κάτοικοι τῆς νήσου συμποσοῦνται εἰς ἓν ἐκατομμ: μεταξὺ τῶν ὁποίων λογίζονται 40 χιλ: λευκῶν. Πόλεις δ’ ἀριθμοῦσι 12: ἐξ ὧν σημαντικώτεραι εἶναι τὸ Κάπον, πόλις εὐλίμενος καὶ ἐμπορικὴ, εἰς τὰ Βόρεια παράλια τῆς νήσου, καταστραφεῖσα ὑπὸ σεισμοῦ τὸ 1842. — Πριγγιπόπορτον(port-au-prince) ἡ πρωτεύουσα τῆς πολιτείας Ἀΐτης (κάτ: 30 χιλ:) — Σαινδομίγγος, πρωτεύουσά ποτε τῶν ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν τῶν Ἱσπανῶν τόπων, καὶ μία τῶν ἀρχαιοτέρων πόλεων τῶν συστηθεισῶν ὑπὸ τῶν Εὐρωπαίων ἐν Ἀμερικῇ, διότι ὁ ἀδελφὸς τοῦ Κολόμβου Βαρθολομῆς ἐθεμελίωσεν αὐτὴν κατὰ τὸ 1496.
545. Πορτόῤῥικον, πρὸς Ἀν: Ἱσπανικὴ νῆσος, ἡ τελευταία καὶ μικροτέρα μεταξὺ τῶν μεγάλων Ἀντιλλῶν, κατάῤῥυτος, δασώδης εἰς τὰ ὀρεινὰ μέρη, καὶ εὐκαρποτάτη εἰς τὰς ὡραίας κοιλάδας αὐτῆς· παράγει ἀφθόνως σάκχαρι, καφέν, ὀρύζιον, παμβάκιον, Νικοτιανὴν, βανάνας κλ. τὸ κιγκινόδενδρον καθὼς καὶ τὸ τοῦ Ἰνδικοῦ φύονται αὐτόματα, καὶ αἱ ἡμίονοι τῆς Νήσου εἶναι περίφημοι. Ἔχει πληθ: 400 χιλ: ἐξ ὧν 45 χιλ: εἶναι δοῦλοι. Οἱ Ἱσπανοὶ κατέστρεψαν 600 χιλ: Ἰθαγενῶν, ἵνα κατασταθῶσι κύριοι τῆς νήσου, εἰς τῆς ὁποίας τοὺς ποταμοὺς εὕρισκον τότε ψήγματα χρυσοῦ. — Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Πορτοῤῥίκου ὀνομάζεται ἡ πρωτ: αὐτῆς, κειμένη ἐπὶ τῶν Β: παραλίων ἐπὶ νησιδίου κοινωνοῦτος μὲ τὴν νῆσον διὰ γεφύρας.
Πρὸς Β: τῆς Κούβας καὶ τοῦ Σαινδομίγγου, καὶ πρὸς Ἀν: τῆς Φλωρίδος, εἶναι ἡ σωρεία τῶν Λουκαΐων νήσων, ἢ τοῦ Βαχαμᾶ, ἕως 500 τὸν ἀριθμόν, ἐξ ὧν τινες εἶναι ξηροὶ βράχοι, δώδεκα δὲ μεγάλαι καὶ εὔκαρποι· αἱ κυριώτεραι δὲ λέγονται· ἡ μὲν, Βαχαμᾶ· ἡ δὲ, Σανσαλβάδωρ. Εἰς ταύτην τὴν τελευταίαν νομίζεται ὅτι ἀπέβη ὁ Κολόμβος, πρὶν ἢ πατήσῃ ἄλλην γῆν τῆς Ἀμερικῆς· ὅθεν καὶ ὠνόμασεν αὐτὴν Ἅγιον Σώστην. Ἀνήκουσι δὲ αἱ Λουκαΐαι εἰς τοὺς Ἄγγλους, καὶ τὸ κύριον προϊὸν αὐτῶν εἶναι παμβάκιον. Περὶ πολλοῦ δὲ ποιεῖται τὴν κατοχὴν αὐτῶν ἡ Ἀγγλικὴ Κυβέρνησις διὰ τὴν θέσιν των εἰς τὴν εἴσοδον τοῦ Μεξικανικοῦ κόλπου.
546. Ὀνομάζονται οὕτως αἰ μικραὶ Νῆσοι, αἰ ἀπὸ τῆς νήσου Πορτοῤῥίκου μέχρι τῶν ἐκβολῶν τοῦ Ὀρενώκου εἰς σχῆμα ἡμικυκλίου ἐκτεινόμεναι, καὶ περιζώνουσαι πρὸς Ἀν: τὴν θάλασσαν τῶν Ἀντιλλῶν. Αἱ αὐταὶ λέγονται καὶ Καράϊβων νῆσοι ἀπὸ τῶν ἀρχαίων αὐτοχθόνων, τοὺς ὁποίους, ὄντας μαχίμους καὶ ἀκαταδαμάστους, ἐξωλόθρευσαν οἱ κατακτηταὶ αὐτῶν λευκοὶ ἐπὶ λόγῳ ὅτι ἦσαν καὶ ἀνθρωποφάγοι. Ὅλαι αὐταὶ αἱ νῆσοι κατακλυζόμεναι ὑπὸ τῶν περιοδικῶν ὑετῶν (ἀπὸ τοῦ Ἰουνίου μηνὸς μέχρι τοῦ Νοεμβρίου) εἰσὶν εὐφορώτατοι, παράγουσαι ἀφθόνως σάκχαριν, καφέν, ἰνδικόν, φοίνικας, παμβάκιον, καὶ ὅσα ἄλλα τῶν προϊόντων τῆς Ἀσίας καὶ Ἀφρικῆς, ἐξ ὁμοίων κλιμάτων, εἰς αὐτὰς μετεφυτεύθησαν. Ὑπόκεινται δὲ τὴν σήμερον εἰς 5 ναυτικὰς δυνάμεις τῆς Εὐρώπης, κατὰ σωρείας ἐπονομαζόμεναι ὡς ἐφεξῆς. — Αἰ Παρθένοι νῆσοι, ἕως 40 τὸν ἀριθμόν, κείμεναι πρὸς Ἀν: τοῦ Πορτοῤῥίκου. Ἐκ δὲ τῶν σημαντικωτέρων μεταξὺ αὐτῶν τρεῖς κατέχονται ὑπὸ τῶν Ἄγγλων, τρεῖς ὑπὸ τῶν Δανιμαρκίων, ὁ Ἅγιος Θωμᾶς, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης καὶ ὁ Σταυρός, καὶ μία ὑπὸ τῶν Ἱσπανῶν, ἡ Βίκη. — Ν-Ἀνατολικῶς αὐτῶν κεῖνται αἱ Καραΐβαι νῆσοι, τουτέστιν ἡ Ἀγγουΐλη, ἡ Βαρβούδα, Ἀντίγοα, ἡ Δομινίκη, Ἁγία Λουκία, Ἅγιος Βικέντιος, Βαρβάδα, Γρενάδα, Ταβάκος καὶ ἡ Τριάς· αὗται ἀνήκουσιν εἰς τοὺς Ἄγγλους, ἡ δὲ τοῦ Ἁγίου Βαρθολομαίου εἰς τοὺς Δανιμαρκίους, ἔχοντας νῦν ἐν Ἀμερικῇ αὐτὴν τὴν μικρὰν νῆσον μόνην κατάκτησιν. Οἱ δὲ Γάλλοι δὲν διέσωσαν εἰμὴ τὴν Γουαδελούπαν, διῃρημένην εἰς δύο νήσους, καὶ τὴν Μαρτινίκην, ἐξ ὧν λαμβάνουσι κάλλιστον καφέν, σάκχαρι, καὶ τὰ λοιπὰ προϊόντα αὐτῶν τῶν νήσων.
547. Πρὸς Δ: παρὰ τὰ παράλια τῆς Κολομβίας κεῖνται αἱ νῆσοι, αἰ λεγόμεναι ὑπὸ τῶν ναυτῶν ὑπάνεμοι (sous le vent)· δηλαδὴ, τὰς ὁποίας πρώτας δὲν ἐπιπνέουσιν οἱ Ἀλιζοὶ ἄνεμοι (136, 437) καθὼς τὰς λοιπὰς μικρὰς Ἀντίλλας, λεγομένας διὰ τοῦτο καὶ προσανέμους. Αἰ σημαντικώτεραι αὐτῶν εἷναι· Κουρασάον, Βοναίρα καὶ Ἀρύβα, ἀνήκουσαι εἰς τοὺς Ὀλλανδούς· εἰς τὴν τελευταίαν ἀπὸ τοῦ 1825 εὑρίσκουσαν ἱκανὸν χρυσόν. Αἰ δὲ νῆσοι Μαργαρίτα, Κόχη καὶ Κουβαΐα ἀνήκουσιν εἰς τὴν Βενεζουέλαν (526).
548. Αἱ νῆσοι τοῦ Μεξικανικοῦ κόλπου, κείμεναι εἰς τὴν διακεκαυμένην ζώνην, ἔχουσι δύο ὥρας τοῦ ἔτους διακεκριμένας· τὴν τῆς ἀνομβρίας, ἀπὸ τὰ τέλη Ὀκτωβρίου μέχρι τοῦ Ἀπριλίου, καὶ τὴν τῶν ὑετῶν τοὺς λοιποὺς μῆνας τοῦ ἔτους ἐπικρατοῦσαν, καὶ τὰ αὐτὰ προϊόντα παράγουσιν, ἤγουν σάκχαρι, καφὲν, Ἰνδικὸν, παμβάκιον. Ὅλα δὲ σχεδὸν ἔξωθεν μεταφυτευθέντα ὑπὸ τῶν Εὐρωπαίων εἰς αὐτὰς τὰς νήσους, κάμνουσι τὴν σήμερον τὰ διὰ τοῦ ἐμπορίου πλούτη τῶν Ἀντιλλῶν. Αἱ νῆσοι ὅμως αὗται ὑπόκεινται εἰς τριῶν εἰδῶν μάστιγας τρομεράς· εἰς σεισμοὺς καταστρέφοντας συχνάκις τὰς πόλεις· εἰς λαίλαπας καὶ ἀνεμοστροβίλους, οἵτινες καταβάλλουσι τὰ οἰκοδομήματα καὶ τὰ δένδρα· καὶ εἰς τὴν κιτρινοθέρμην (512), ἡ ὁποία εἶναι λοιμώδης ἢ ἐπιδημικὴ νόσος ἐπικίνδυνος καὶ ὁλεθριωτάτη· μ’ ὅλα ταῦτα ἡ εὐφορία τοῦ τόπου προσελκύει καθ’ ἑκάστην ἀποίκους ἐκ τῆς Εὐρώπης.
549. Μεσημβρινώτερα τοῦ Ὄρνου Ἀκρωτηρίου ὑπάρχουσι καὶ ἄλλαι σωρεῖαι νήσων παρὰ τὰς τῆς Γῆς τοῦ Πυρός, ἀνακαλυφθεῖσαι ὑπὸ τοῦ θαλασσοπόρου Κούκκου τὸ 1735, οἷον ἡ Νέα Γεωργία ἡ Νοτία, ἡ Γῆ τοῦ Σανδουΐχου, ἢ Θούλη ἡ Νοτία, καὶ τέλος αἱ ἐσχάτως ἀνακαλυφθεῖσαι εἰς τὸν Ἀνταρκτικὸν ὠκεανὸν ἀπὸ τῆς 60° μέχρι τῆς 63° Ν: πλάτους, καὶ ὀνομασθεῖσαι Νότιαι ἢ νέαι Ὁρκάδες, καὶ ἡ Νοτία Σετλανδία· ὅλαι δὲ εἶναι νῆσοι ξηραὶ καὶ ἄγονοι, αἰωνίως σκεπασμέναι μὲ πάγους καὶ ἔρημοι, εἰς τὰς ὁποίας μόνοι οἱ ἁλιεύοντες τὰς φώκας καὶ φαλαίνας προσορμίζονται.
Παρεκτὸς τῶν ἀνωτέρω νήσων καὶ ἄλλοι θαλασσοπόροι Ἄγγλοι καὶ Γάλλοι προχωρήσαντες πρὸ ὀλίγων ἐτῶν μέχρι τῆς 65° Ν. πλάτ: ἀνεκάλυψαν καὶ μεγάλην στερέαν, οἷον τὴν Παλμερίαν Γῆν, τὴν τοῦ Γρακχάμου κλ. ([7]). Κατὰ δὲ τὸ 1840: ὁ θαλασσοπόρος Ἄγγλος Ῥόσσης, μετὰ πολλῶν κινδύνων καὶ μόχθων τρὶς ἐπιχειρήσας νὰ διασχίσῃ τοὺς ὑπὸ τὸν πολικὸν κύκλον αἰωνίους πάγους, ἐπέτυχε τέλος ἅπαξ νὰ προχωρήσῃ μέχρι τῆς 72° 32′ Ν: πλ: ὅπου ἀνεκάλυψε νήσους κατασκεπεῖς ἀπὸ πάγους καὶ μεγάλην ξηρὰν αἰωνίως χιονοσκεπῆ, ἐφ’ ἧς ἐγείρετο ἡφαίστειον εἰς ὕψος 12 χιλ: ποδ: ἐκπέμπον φλόγας καὶ καπνὸν ὑπεράνω τῶν πάγων. Τοῦτο τὸ καταπληκτικὸν ὅρος ἐπωνόμασεν ὁ θαλασσοπόρος Ἔρεβον, καὶ μετά τινας παρατηρήσεις, ἐκ τῶν ὁποίων ἐξήγαγεν ὅτι καὶ παρὰ τὸν Ἀνταρκτικὸν Πόλον ὑπάρχει, ὡς καὶ εἰς τὸν Βόρειον, εἷς καὶ μόνος Μαγνητικὸς Πόλος, ἔσπευσε ν’ ἀπομακρυνθῇ ἀπὸ τοὺς φρικτοὺς ἐκείνους τόπους, εἰς τοὺς ὁποίους ἅπαξ ἐγκλεισθεὶς ἐκινδύνευσε νὰ μείνῃ αἰχμάλωτος καὶ θῦμα τοῦ αἰωνίου χειμῶνος.
Ἄλλος πρὸ τούτου θαλασσοπόρος Γάλλος κατὰ τὸ 1828 ἀρχὰς Φεβρουαρίου (δηλ: ὑπερμεσοῦντος τοῦ θέρους τοῦ κατὰ τὸ Νότιον ἡμισφαίριον) ἀπήντησε ῥῆγμά τι τοῦ συνεχοῦς πάγου, διευθυνόμενον πρὸς Νότον, καὶ εἰσχωρήσας εἰς αὐτὸ μ’ ἐλπίδα τοῦ νὰ προσεγγίσῃ εἰς τὸν Νότιον πόλον, ἐπροχώρησε μέχρι τῆς 74° 15′, ὅπου αἴφνης εὑρεθεὶς περικυκλωμένος πανταχόθεν ἀπὸ σωροὺς ὑψηλοτάτων πάγων μετὰ μεγάλους κινδύνους ἠδυνήθη νὰ ἐλευθερωθῇ καὶ νὰ ἐπιστρέψῃ πρὸς τὴν Ἀμερικήν ([8]). Ἀπὸ τὴν μεγάλην δ’ ἔκτασιν τῶν πάγων τούτων, ἐκτεινομένων πολὺ πλέον πρὸς τὸν Τροπικὸν ἢ οἱ τοῦ Ἀρκτικοῦ πόλου, καὶ ἀπὸ ὁμοίας ἀνακαλύψεις Ἀνταρκτικῆς Γῆς γενομένας εἰς τὸ Ἀνατ: ἡμισφαίριον, ἐξάγεται ὅτι ὁ Νότιος πόλος καλύπτεται ὑπὸ ξηρᾶς πολὺ πλέον ἐκτεταμένης ἀπὸ τὴν περὶ τὸν Β: πόλον.
- ↑ Τὸ ἐκδεδομένον εἰς τὰς Ἀγγλοαμερικανικὰς Ἡνωμένας ἐπικρατείας ἡμερολόγιον διὰ τὸ ἔτος 1857 σημειόνει τὸν πληθ: τῆς Ἀμερικῆς ὅλης εἰς 67,676,882· καὶ τῶν ἄλλων δὲ Ἠπείρων σημειόνει ηὐξημένον τὸν ἀριθμόν. Τῆς Εὐρώπης εἰς 269,317,521: τῆς Ἀσίας μετὰ τῶν νήσων αὐτῆς εἰς 621 ἑκατομ: τῆς Ἀφρικῆς εἰς 100 ἑκατομ. τῆς δ’ Αὐστραλίας καὶ Πολυνησίας εἰς 2,748,000· ὥστε ὅλος ὁ πληθ. τῆς οἰκουμένης συμποσοῦται εἰς 1,059,742,403.
- ↑ Εἰς τὴν γλῶσσαν τῶν Ἰθαγενῶν ἐλέγετο Κουωχε-μαλλὰν, ἤτοι χώρα σύνδενδρος.
- ↑ Ἀναβιβάζουσί τινες εἰς 27 ἑκατομ: τὸν πληθ: τῆς Ἀγγλαμερικανικῆς συμπολιτείας, ἐξ ὧν 25 ἑκατομ: εἰσί λευκοί· σχολεῖα τοῦ λαοῦ συναριθμοῦνται δὲ εἰς 30 χιλ: καὶ 5,234 ἀνώτερα ἐκπαιδευτήρια, οἷον, Γυμνάσια, Λύκεια, Παιδοτροφεῖα, Ἀκαδημίαι κλ. — Ἡ ἀξία τῶν ἐτησίων προϊόντων τῆς Γεωργίας λογίζεται εἰς 200 ἑκατομ: διστήλων· τῶν δὲ τῆς βιομηχανίας εἰς 1,500,000 διστ. — τὸ δὲ ἐνιαύσιον ἐσωτερικὸν ἐμπόριον ἀναβαίνει εἰς 600 ἑκατομ: διστ. (ἴδε Ν. Πανδώρας φύλλ. ροθ′ τοῦ 1857).
- ↑ Αὗται ἦσαν αἱ κατὰ πρῶτον κηρυχθεῖσαι ἀνεξάρτητοι καὶ συστήσασαι τὴν Ὁμόσπονδον συμπολιτείαν· ἴδε τὸ περὶ Πολιτ. ἠμ. Σύγγρ. Τ. Α′.
- ↑ Ἔχων τὰς πηγάς του εἰς τὰς Ἄνδρας τῆς Περουϊανῆς, εἰς ὕψος 12 χιλ: ποδ: ὑπὲρ τὴν ἐπιφάνειαν τῆς θαλάσσης, διὰ δύο κυρίων ποταμῶν, ἐξ ὧν ὁ μὲν ὀνομάζεται παλαιὸς Μαραγνώνης ἢ Οοὐκαϊάλας, ὁ δὲ νέος Μαραγνώνης ἢ Τουγκουράγουας, δέχεται καὶ πρὶν τῆς συμβολῆς τῶν δύο τούτων καὶ μετέπειτα, πλῆθος ἄλλων σημαντικῶν ποταμῶν, ἐν ᾗ διατρέχει 1300 λευγῶν δρόμον· χύνεται δὲ διαῤῥέων τὴν Κολομβίαν καὶ τὸ βόρειον μέρος τῆς Βρασιλίας εἰς τὸν Ἀτλαντικὸν Ὠκεανὸν ὑπὸ τὸν Ἰσημερινόν. Τὸ δὲ κῆτος αὐτοῦ ἔχει πλάτος ποῦ μὲν μιᾶς λεύγης, ποῦ δὲ πλειότοερον, περιλαμβάνον ἐν αὐτῷ πολλὰς νήσους· ποῦ δὲ ἐκτεινόμενον τοσοῦτον κατὰ τὴν χειμερινὴν ὥραν τοῦ ἔτους, ὥστε νὰ φαίνεται ὡς λίμνη ἀπέραντος. Εἰς δὲ τὰς ἐκβολάς του γίνονται πολλαὶ νῆσοι, ἐξ ὧν ἡ λεγομένη Μαράγια ἔχει 50 λευγῶν μῆκος καὶ 30 πλάτος.
- ↑ Ἄλλοι δὲ λέγουσιν ὅτι ὠνομάσθησαν Ἀντίλλαι, διότι κατὰ τὴν πρώτην ἀνακάλυψιν τοῦ Κολόμβου, ἐνόμισάν τινες ὅτι εὑρέθη ἡ νῆσος ἡ λεγομένη Ἀντιλλία, τὴν ὁποίαν ὑπέθετον ὅτι ἔκειτο πρὸς Δ: τῶν Ἀσόρων.
- ↑ Ἴδε τὰ ἡμισφαίρια τὰ ἐκδοθέντα εἰς σχῆμα μέγιστον ὑπὸ Γ. Θ. Παγῶντος.
- ↑ Ἰδοὺ πῶς ὁ Γάλλος θαλασσοπόρος ἐκφράζεται περὶ τῆς ἀπεράντου ἐκείνης πεπηγμένης πεδιάδος, ἥτις τῷ ἔκλειε τὸν παραιτέρω πλοῦν. Αὐστηρὰ, λέγει, ἡ ὄψις αὐτῆς καὶ μεγαλοπρεπεστάτη· ἐν ᾧ ἀνυψοῖ τὴν ψυχὴν, τὴν πληροῖ συγχρόνως καὶ τρόμου τινὸς ἀκουσίου· οὐδαμοῦ ἀλλοῦ ὁ ἄνθρωπος δὲν αἰσθάνεται τὴν σμικρότητά του.... Μέχρι τῶν περάτων τοῦ ὁρίζοντος, ἀπὸ ἀνατολῶν μέχρι δυσμῶν, ἐξετείνετο ἀπέραντος πεδιὰς ὄγκων πάγων παντοιομόρφων, συγκεχυμένως ἐῤῥιμμένων εἰς ἄτακτον ἐπισώρευσιν. Ὅταν ἤρχισαν νὰ διαλύωνται, τὸ ὕψος τῶν πλείστων ἐξ αὐτῶν ἦτον 4 ἕως 5 μέτρων μόνον, ἀλλ’ ἐν τῷ μεταξύ ὑψοῦντό τινες μέχρι 30 καὶ 40 μέτρων, καὶ εἶχον ἀναλόγους καὶ τὰς λοιπὰς διαστάσεις των. Ἐφαίνοντο δὲ οὗτοι ὡς μεγάλα ἀλαβάστρινα οἰκοδομήματα προέχοντα ἐπὶ πόλεως ὅλης μαρμαροκτίστου. Συνήθως ἐπὶ τῶν πάγων τούτων ἐπικάθηται ὁμίχλη πυκνὴ, καὶ τότε τὸ χρῶμά των εἶναι ὑπόφαιον· ἀλλ’ ἄν ποτε ὁ ἄνεμος ἀποσύρῃ τὴν ὁμίχλην καὶ ὁ ἥλιος προσβάλῃ τὴν πεπηγμέμην ἔκτασιν, τότε παριστᾷ αὕτη ἐξαίσιον ὀπτικὸν ἀποτέλεσμα· φαίνεται ὡς ἀπέραντος πόλις ἔχουσα τὰς οἰκίας της, τοὺς ναούς της, τὰ κωδωνοστάσιά της, τὰ τείχη της· ἐπὶ τῆς νεκρᾶς δὲ ταύτης πόλεως ἐπικρατεῖ ἐντελής σιωπὴ, καὶ ὁ μόνος τῆς ζωῆς παραστάτης εἶναι παροδικόν τι πτηνόν ἀψόφως περιϊπτάμενον, ἢ κῆτός τι βαρέως καὶ πενθίμως φυσῶν, καὶ διακόπτον ἐνίοτε τὴν φοβερὰν αὐτὴν μονοτονίαν. (Εὐτέρπης φυλλ. ιή. σελ. 9.)