Χινοπωριάτικα
| ←Όνειρα αγάπης | Χινοπωριάτικα Συγγραφέας: Τραγούδια της ερημιάς |
Χειμώνιασμα→ |
| Εκδόθηκε στη συλλογή Τραγούδια της ερημιάς το 1898, από τις εκδόσεις Εστία. |
1
[Επεξεργασία]Τι έχεις αγέρι μες στα δάση
Κι αναστενάζεις θλιβερά;
—Τα μαδημένα κλαίω λουλούδια
Που μου μυρώναν τα φτερά.
Γιατί νεράκι στην κοιλάδα
Θλιμμένο τραγουδάς σκοπό;
—Κλαίω τη χαμένη πρασινάδα,
Πο’ ‘τρεχα μέσα χαρωπό.
Γιατί, γιατί τρελό πουλάκι,
Τώρα με πόνο κελαηδείς;
—Κλαίγω της άνοιξης τα κάλλη
Που πέταξαν από τη γης.
Τι έχεις και συ κι αναστενάζεις,
Πικρή κι αγέλαστη καρδιά;
—Κλαίω της αγάπης την ελπίδα
Που μο’ ‘φυγε παντοτινά.
2
[Επεξεργασία]ΕΛΑ με ρόδα του χινόπωρου
Να στεφανώσω τα μαλλιά σου,
Αυτά ταιριάζουν ομορφότερα
Στη χλωμιασμένην ομορφιά σου.
Ναν τα κοιτάξω που τριγύρω σου
Θα πέφτουνε ξεφυλλισμένα,
Ως μπρος στη νιότη σου τη μάγισσα
Τόσα όνειρά μου είδα σβησμένα.
Έλα με ρόδα του χινόπωρου
Να στεφανώσω τα μαλλιά σου,
Αυτά ταιριάζουν ομορφότερα
Στη μαραμένην ομορφιά σου.
Ναν τα κοιτάζω που τριγύρω σου
Θε να μαδούνε στον αγέρα,
Καθώς θωρώ και την αγάπη μας
Τώρα να σβήνει μέρα μέρα.
3
[Επεξεργασία]ΕΛΑ μια νύχτα μαυροκέφαλη,
Μια νύχτα κρύα, ρίγη γιομάτη,
Μέσα στα δάση, στα ξερόφυλλα
Αγάπης να ‘βρουμε κρεβάτι.
Εκεί να πούμε όσα δεν είπαμε
Τόσες νυχτιές με το φεγγάρι
Μες στα περβόλια του Μαγιάπριλου,
Μέσα στης άνοιξης τη χάρη.
Και να ‘βρω στα χλωμά τα χείλια σου
Και να ‘βρεις στο πικρό μου στόμα,
Όση ευωδιά κρυφή σου απόμεινεν,
Όσον καημό φυλάγω ακόμα,
Ενώ ο βοριάς περνώντας γύρω μας
Με την πνοή του παγωμένη
Θα τραγουδάει στην αγάπη μας
Το θάνατο που την προσμένει.
4
[Επεξεργασία]ΤΑ χιλιδόνια κι αν φτερούγισαν
Μην κλαις, μην κλαις τραγουδιστή,
Τα χιλιδόνια θα γυρίσουνε
Σαν άνοιξη ξαναφανεί.
Κι αν η αγράμπελη μαράθηκεν
Ο Μάης θα ξανάρθει πάλι
Μες σε γκρεμούς και μες σε δάσητα
Ν’ απλώσει τα λευκά της κάλλη.
—Τα χιλιδόνια με την άνοιξη
Τι κι αν γυρίσουνε ξανά,
Τι με το Μάη η ξανθούλ’ αγράμπελη
Κι αν ξανανθίσει στα βουνά,
Εσένα, αγάπη μου, θ’ ανθίσει
Πάλε η σβησμένη σου ομορφιά;
Και μένα θα ξαναγυρίσει
Τάχα η χαμένη μου χαρά;
5
[Επεξεργασία]ΓΙΑΤΙ η ματιά σου δακρυσμένη
Οϊμένα, αγάπη μου, γυρνά
Στο ποταμάκι που διαβαίνει
Τραγουδιστό μες στην ερμιά;
— Θυμούμαι τις ξανθές σπαρτούλες
Που του στολίζαν τις οχτιές,
Της άνοιξης τα χιλιδόνια
Πο’ ‘πλεγαν γύρω του φωλιές,
Θυμούμαι τα παλιά τα χρόνια
Που παίζαμε παιδιά τρελά,
Τα λουλουδόπλεχτα στεφάνια
Που μου φορούσες στα μαλλιά,
Θυμούμαι την ξανθή ομορφιά μου
Που καθρεφτούσα στο νερό,
Θυμούμαι τα γλυκά τραγούδια
Που μο’ ‘λεγες έναν καιρό.
6
[Επεξεργασία]TΩPA που πεθαίνουν τα λουλούδια,
Τώρα που σωπαίνουν τα πουλιά,
Όνειρο πικρό περνάς στο νου μου,
Πεθαμένη αγάπη μου παλιά.
Έτσι μες στην πάχνη, σαν και τώρα
Μιας χινοπωριάτικης αυγής,
Είδα να σου ανοίγουνε κρεβάτι
Στην αραχνιασμένη μέσα γης.
Και την άλλη μέρα, σαν και τώρα,
Σαν εβγήκε ο ήλιος στα βουνά,
Βρήκε δίχως λούλουδα τη χώρα,
Δίχως χιλιδόνια την ερμιά.
Λες, πως συνοδειά σου αγαπημένη
Και στης μαύρης γης την αγκαλιά,
Πήρες απ’ τους κάμπους τα λουλούδια
Κι απ’ τα δάση μέσα τα πουλιά.
7
[Επεξεργασία]—XAPA σ’ εσένανε, γεροέλατε,
Είπε η αγράμπελη εκεί πέρα
Όπου πλεμένη στα κλωνάρια του
Ανθομαδούσε στον αγέρα.
Χαρά σ’ εσένανε, γεροέλατε,
Που αμάραντος αιώνια μένεις
Και ζωντανός κάθε χινόπωρον
Ωσάν εμένα δεν πεθαίνεις!
—Αχ, να ‘ξερες, ξανθούλ’ αγάπη μου,
Αχ, να ‘ξερες κρυφή χαρά μου,
Είπε κι ο έλατος στενάζοντας,
Πώς, σαν θωρώ στην αγκαλιά μου
Την ομορφιά σου να μαραίνεται
Και να μαδάει η γλυκιά σου χάρη
Ο πόνος σου σαράκι γένεται
Και τρώει το δόλιο μου κουφάρι!
8
[Επεξεργασία]ΓΥΡΩ γλυκά οι σπαρτιές μοσκοβολούσαν
Κι άνθιζαν οι μυρτούλες μια χαρά
Και μες στον ολογάλανον αγέρα
Τις αγάπες τους ψέλναν τα πουλιά.
Και κάπου εκεί στο φύλλωμα κρυμμένη
Κι η βρύση μιας κλωνόγυρτης ιτιάς,
Τραγούδι αιώνιο αγάπης τραγουδούσε
Μες στην τρελή ομορφιά της λαγκαδιάς.
Πέρασε τώρα η άνοιξη και πάει
Και πάει το καλοκαίρι το ξανθό,
Τα χιλιδόνια πέταξαν και πάνε
Απ’ τους κλώνους μαζί με τον ανθό
Και μόνο, μες στην έρημη κοιλάδα
—Ψυχή χαμένον πόθο που θρηνεί—
Στη ρίζα της ιτιάς που ανεμοδέρνει
Η βρύση ακόμα, ακόμα τραγουδεί…
9
[Επεξεργασία]Κι είδε ο ήλιος απ’ τα ύψη,
Απ’ τα ύψη που περνά,
Δίχως λούλουδα τους κάμπους,
Δίχως χλόη τα βουνά.
Κι είδε αλάκαιρη την πλάση
Στου βοριά την κρύα πνοή
Σαν σε χάρου μαύρη κλίνη
Να μαραίνεται, να σβει.
Και θυμήθηκε με πόνο
Την παλιά της ομορφιά
Και θυμήθη όσα της πήρε
Γλυκολόδροσα φιλιά
Και στη δύση του γυρνώντας
Σπέρνει δώρα του στερνά,
Χρυσολούλουδα στους κάμπους,
Ξανθά ρόδα στα βουνά.
10
[Επεξεργασία]ΜΕΣ στ’ όμορφο του Μάη το περιβόλι,
Μες στην τρελή της άνοιξης χαρά,
Την είδα μπρος στο διάβα μου μια μέρα
Ξανθούλα ολανθισμένη πασκαλιά.
Την είδα μπρος στο διάβα μου μια μέρα
Ξανθούλα ολανθισμένη πασκαλιά
Και στον ανθό της πέταξα εκεί πέρα
Και στα κλαδιά της έπλεξα φωλιά.
Και στον ανθό της πέταξα εκεί πέρα
Και στα κλαδιά της έπλεξα φωλιά
Κι εσκόρπιζα στα κάλλη της τραγούδια
Κι εσκόρπιζε στη νιότη μου ευωδιά.
Κι εσκόρπιζα στα κάλλη της τραγούδια
Κι εσκόρπιζε στη νιότη μου ευωδιά…
—Βοριά, τι της μαδούσες τα λουλούδια,
Βοριά, τι μου σκορπούσες τη φωλιά;
11
[Επεξεργασία]ΓΙΑΤΙ η λαλιά σου στην ψυχή μου
Τόση σκορπάει ανατριχίλα,
Ωσάν τ’ αγέρι μες στα δάση
Που τρίζει στα ξερά τα φύλλα;
Γιατί η ματιά που μου γελούσε
Γλυκοθωρούσα, ονειρεμένη,
Τώρα ξανοίγεται μπροστά μου
Θολή θολή κι ανταριασμένη;
Γιατί γλυκά στην αγκαλιά μου
Σαν γέρνεις το ξανθό κεφάλι,
Λογιάζω, οϊμένα, κι αγναντεύω
Χλωμά μιας άνοιξης τα κάλλη;
Πες μου πως μ’ αγαπάς ακόμα
Με τη φωνή τη μαραμένη,
Να νιώσω τη στερνή γλυκύτητα
Μιας ευτυχίας όπου πεθαίνει.
12
[Επεξεργασία]ΕΧΕΤΕ γεια λαγκάδια με τους ήσκιους,
Έχετε γεια βουνά με τις δροσιές,
Έχετε γεια πλαγιές με τον αμάραντο,
Με τα ψηλά τα έλατα και τις οξιές.
Έχετε γεια κορφούλες με τις πέρδικες,
Με τ’ αγεράκι το παντοτινό,
Γλυκιές νυχτιές με τα κρυφά τα μάγια σας,
Χρυσά πουρνά με τον αυγερινό.
Μα εσένα το «έχε γεια» λέω με πιο πόνο,
Για σένα πιο κλαίει η μαύρη μου καρδιά,
Βρυσούλα με τ’ αθάνατα τραγούδια,
Βρυσούλα με τα κρούσταλλα νερά.
—Δεν κλαις τόσο για μένα βοσκοπούλα,
Δεν κλαις τόσο που αφήνεις τα βουνά,
Μον κλαις για το ξανθό το παλικάρι
Πο’ ‘σμιγες πλάι μου εδώ κάθε βραδιά.
13
[Επεξεργασία]Άκου στην ήσυχην εσπέρα
Που μια πνοή δεν την ταράζει
Πως τη λαλιά της η φλογέρα
Σκορπάει ωσάν ν’ αναστενάζει.
Θαρρείς και μοιρολόγι λέει
Στην άνοιξη τη μαραμένη,
Θαρρείς ο πόνος της και κλαίει
Τον έρωτά μας που πεθαίνει.
Θυμάσαι πρωταγαπημένοι
Τότε που ‘ρχόμαστε στα δάση
Κι ολόγυρα ανθοστολισμένη
Λες μας εχαίρονταν κι η πλάση,
Μέσα στην ήσυχην εσπέρα
Που ολόγλυκα μοσκοβολούσε,
Απ’ το βουνό πως κι η φλογέρα
Χαρούμενα μας τραγουδούσε!
14
[Επεξεργασία]ΣΕ κλαίει τ’ αγέρι στα κλωνάρια
Και το νεράκι στα θυμάρια.
Μα πιο, γλυκιά, κρυφή χαρά μου,
Σε κλαίει η πεντάρφανη καρδιά μου.
Σε κλαιν τα ρόδα που σκορπούνε
Και τα γιοφύλια που μαδούνε.
Μα πιο, γλυκιά, κρυφή χαρά μου,
Σε κλαίει η πεντάρφανη καρδιά μου.
Κλαιν τον καημό σου κλαίνε, κόρη,
Κι οι πετροπέρδικες στα όρη.
Μα πιο, γλυκιά, κρυφή χαρά μου,
Σε κλαίει η πεντάρφανη καρδιά μου.
Σε κλαίγει, οϊμέ, κι η νερατζούλα
Που σ’ ανθοστόλισε νυφούλα.
Μα πιο, γλυκιά, κρυφή χαρά μου,
Σε κλαίει η πεντάρφανη καρδιά μου.
15
[Επεξεργασία]Στο ξανθούλι τ’ αγιόκλημα
Που θωρείς μαδημένο,
Ποιο γυρεύει η ψυχή σου,
Ποιο μυστήριο κρυμμένο;
Τι μαντεύεις, αγάπη μου,
Τι κρυφό σου μιλούνε
Τα χλωμά τα τριαντάφυλλα
Που στο χώμα μαδούνε;
—Στις αχνές πεταλούδες
Που πετούν εκεί γύρω
Και ζητάν να ρουφήξουν
Το στερνό τους το μύρο,
Τίνος μοίρα αγναντεύεις;
Τι μαντεύεις και συ
Στα πουλιά που σωπαίνουν,
Τραγουδιστή;
16
[Επεξεργασία]ΠΕΣ το τραγούδι το θλιμμένο,
Πες το τραγούδι το παλιό
Που σβήνει μέσα του ένα ρόδο,
Που κλαίει τ’ αηδόνι το στερνό.
Πες το τραγούδι το θλιμμένο
Με τη θλιμμένη σου φωνή
Που κλαίγει η νιότη σου η χαμένη,
Που κλαίει η ψυχή σου η αρφανή.
Πες το τραγούδι που φλογέρα
Κλαίει στο σκοπό του βραδινή,
Κλάψε με σαν τρελή μητέρα
Χαμένο τέκνο που θρηνεί.
Πες το τραγούδι που αγρικούσα
Στην αγκαλιά σου μια φορά,
Νανούρισε πικρά, θλιμμένα
Την πεθαμένη μας χαρά.
17
[Επεξεργασία]ΜAYPA κυλούν τα σύγνεφα στα ουράνια
Ποιοι μαύροι και στο νου μου στοχασμοί,
Αγάπη μου, σε φέρνουν πεθαμένη
Στα μάτια μου μπροστά για μια στιγμή;
Και βλέπω τα λουλούδια να μαδούνε
Γύρω στην ομορφιά σου τη χλωμή
Και βλέπω το στερνό χαμόγελό σου
Σε μια θαμπή του ήλιου απολαμπή.
Και λέω για σένα πώς στενάζει, οϊμένα,
Κι ο αγέρας γύρω στ’ άφυλλα κλαδιά
Και λέω για σένα πώς λαλούν θλιμμένα
Μες στ’ άβαθα του δάσου τα πουλιά.
Κι η μαύρη μου ψυχή που κλαίει κι εκείνη
Που κλαίει δίχως να ξέρει το γιατί,
Θαρρείς πως κλαίει κι αυτή τον πεθαμό σου
Και τη χαμένη αγάπη σου θρηνεί.
18
[Επεξεργασία]ΠΟΥ είναι, μηλιά μου, τ’ άνθια σου,
Πού είναι τ’ αφράτα μήλα,
Πού είναι, σγουρέ βασιλικέ,
Τα ευωδιασμένα φύλλα;
Βάρσαμε, που είν’ ο μόσκος σου
Και σε, αροδάφνη, η χάρη,
Πού είναι η περφάνια, πλάτανε,
Πού, λεύκα, το καμάρι;
Πού είναι η λαλιά σου η μάργελη,
Πουλί ακριβό του δάσου;
Πού είναι, περβόλι ολάνθιστον,
Η πλουμερή ομορφιά σου;
Πού είναι και σε τα κάλλη σου,
Τρελή ξανθομαλλούσα,
Περδικοστήθα λυγερή
Και γαϊτανοφρυδούσα;
19
[Επεξεργασία]ΚΑΙ βλέπω σε μιαν άχνα ονείρου
Την γαλανήν ακρογιαλιά
Και τ’ ανθισμένα περιβόλια
Που παίζαμε παιδιά μικρά.
Πο’ στενα πύργους με χαλίκια
Και με κοχύλια του γιαλού
Και γύρω λούλουδα μαδούσες
Εσύ τρελή ξανθομαλλού.
Οϊμέ! τι αν φεύγουνε τα χρόνια
Και με τα κρύα του φτερά
Τι κι αν τ’ αγέρι του χινόπωρου
Μας έχει αγγίσει την καρδιά,
Ακόμα εσύ τρελή λουλούδια
Μαδάς και πιο τρελός εγώ
Στένω περβόλια στον αγέρα
Και χτίζω πύργους στο γιαλό!
20
[Επεξεργασία]ΣΤΟΥ τραγουδιού μου απάνω τα φτερά
Που φεύγει στο βαρύ ύπνο σου τριγύρω,
Άπλωσε τα ησκιωμένα σου όνειρα
Σα μαραμένα ρόδα ναν τα σύρω.
Να σμίξουν με των φύλλων το χορό
Στο χινοπωριασμένο δάσος πέρα,
Με της αυγής την πάχνη να σκορπίσουνε
Καθώς ροδοχαράζει τώρα η μέρα.
Κι αν πια δεν κελαηδούν οι πέρδικες,
Γλυκά λαλούνε την αυγούλα οι σπίνοι,
Τ’ αγιόκλημα, η αγράμπελη αν μαράθηκαν,
Ανθούν, ακόμ’ ανθούν τα ρείκια, οι σκίνοι.
Σώπα, μην κλαις τα ρόδα που μαδούν,
Μην η ψυχή σου τρέμει το χειμώνα·
Αγάπη μου, τα ρόδα τ’ Απριλιάτικα
Δεν είναι που μοσκοβολούνε μόνα!
21
[Επεξεργασία]—ΕΛΑ· το σήμαντρο φαιδρά
Μας κράζει στη γιορτή του γάμου·
Θέλω λουλούδια, αγριόροδα πολλά
Τη στράτα σου να στρώσω χάμου.
Θέλω λουλούδια, αγριόροδα πολλά
Απάνω απ’ τα βουνά κι απ’ τα ρουμάνια
Και θέλω από ξανθούλα κυκλαμιά
Του γάμου μας πλεμένα τα στεφάνια.
Από χλωμή ξανθούλα κυκλαμιά,
Χλωμή σαν το χλωμό έρωτά μου…
Έλα· φαιδρά το σήμαντρο
Μας κράζει στη γιορτή του γάμου.
—Φτωχέ, χιονίζει τώρα στα βουνά
Κι η κυκλαμιά είναι μαδημένη
Κι είναι θανάτου μήνυμα
Που πέρα εκεί το σήμαντρο σημαίνει