Σύνταγμα του Αφγανιστάν
Σύνταγμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν (2004) μεταφράστηκε από συντάκτες της Βικιθήκης |
Υιοθετήθηκε από τη Μεγάλη Συνέλευση στις 4 Ιανουαρίου 2004. Σε ισχύ από τις 4 Ιανουαρίου 2004 (πρβ. Άρθρο 162).
|
Πίνακας περιεχομένων | |
Άρθρα: | |
Κεφάλαιο I: Το Κράτος | |
Κεφάλαιο ΙΙ: Θεμελιώδη δικαιώματα και υποχρεώσεις των πολιτών | |
Κεφάλαιο ΙΙΙ: Ο Πρόεδρος | |
Κεφάλαιο ΙV: Η κυβέρνηση | |
Κεφάλαιο V: Η Εθνοσυνέλευση | |
Κεφάλαιο VI: Μεγάλη Συνέλευση | |
Κεφάλαιο VII: Το Δικαστικό Σώμα | |
Κεφάλαιο VIII: Η Αυτοδιοίκηση | |
Κεφάλαιο IX: Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης | |
Κεφάλαιο X: Τροποποιήσεις | |
Κεφάλαιο XI: Διάφορες Διατάξεις | |
Κεφάλαιο XII: Μεταβατικές Διατάξεις |
Προοίμιο
[Επεξεργασία]Εμείς ο λαός του Αφγανιστάν:
- Με έντονη πίστη στον Παντοδύναμο Θεό και στηριζόμενοι στο νόμιμο έλεός Του και Πιστεύοντας στην Ιερή θρησκεία του Ισλάμ,
- Αναγνωρίζοντας την αδικία και τα μειονεκτήματα του παρελθόντος και τα πολυάριθμα προβλήματα που επιβλήθηκαν στη χώρα μας,
- Αναγνωρίζοντας τις θυσίες και τους ιστορικούς αγώνες, τη σωστή Τζιχάντ και τη δίκαιη αντίσταση όλων των ανθρώπων του Αφγανιστάν και με σεβασμό στην υψηλή θέση των μαρτύρων για την ελευθερία του Αφγανιστάν,
- Κατανοώντας το γεγονός ότι το Αφγανιστάν είναι μια ενιαία και ενωμένη χώρα και ανήκει σε όλες τις εθνότητες που κατοικούν στη χώρα αυτή,
- Τηρώντας τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τηρώντας την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,
- Για την εδραίωση της εθνικής ενότητας, τη διαφύλαξη της ανεξαρτησίας, της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας,
- Για τη σύσταση μιας κυβέρνησης βασισμένης στη βούληση και τη δημοκρατία του λαού,
- Για τη δημιουργία μιας κοινωνίας των πολιτών απαλλαγμένης από καταπίεση, θηριωδία, διακρίσεις και βία και βασισμένη στο κράτος δικαίου, την κοινωνική δικαιοσύνη, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την αξιοπρέπεια και τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών του λαού,
- Για την ενίσχυση των πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών και αμυντικών θεσμών της χώρας,
- Για την εξασφάλιση μιας ευημερούσας ζωής και ενός υγιούς περιβάλλοντος για όλους όσους κατοικούν σε αυτή τη γη,
- Και τελικά για την ανάκτηση της θέσης που αξίζει το Αφγανιστάν στη διεθνή κοινότητα,
Υιοθετήσαμε αυτό το σύνταγμα σύμφωνα με τις ιστορικές, πολιτιστικές και κοινωνικές απαιτήσεις της εποχής, μέσω των εκλεγμένων αντιπροσώπων μας στο Μεγάλο Συμβούλιο [Λογιά Τζιργκά] που χρονολογείται από τις 14 Τζαντί 1382 στην πόλη της Καμπούλ.
Κεφάλαιο Ι: Το κράτος
[Επεξεργασία]Άρθρο 1 [Ισλαμική Δημοκρατία] Το Αφγανιστάν είναι μια Ισλαμική Δημοκρατία, ανεξάρτητο, ενιαίο και αδιαίρετο κράτος.
Άρθρο 2 [Θρησκείες]
- Η θρησκεία του κράτους της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν είναι η ιερή θρησκεία του Ισλάμ.
- Οι οπαδοί άλλων θρησκειών είναι ελεύθεροι να ασκούν την πίστη τους και να εκτελούν τα θρησκευτικά τους έθιμα μέσα στα όρια των διατάξεων του νόμου.
Άρθρο 3 [Νόμος και θρησκεία] Στο Αφγανιστάν κανένας νόμος δεν μπορεί να είναι αντίθετος με τις πεποιθήσεις και τις διατάξεις της ιερής θρησκείας του Ισλάμ.
Άρθρο 4 [Κυριαρχία, Εθνοτικές Ομάδες, Ιθαγένεια]
- Η εθνική κυριαρχία στο Αφγανιστάν ανήκει στο έθνος που την ασκεί άμεσα ή μέσω των εκπροσώπων του.
- Το έθνος του Αφγανιστάν αποτελείται από όλα τα άτομα που είναι πολίτες του Αφγανιστάν.
Το έθνος του Αφγανιστάν αποτελείται από τις ακόλουθες εθνοτικές ομάδες: Παστούν, Τατζίκοι, Χάζαροι, Ουζμπέκοι, Τουρκμένοι, Βαλούχοι, Πασάι, Νουριστάνι, Αϊμάκ, Άραβες, Κιργίζιοι, Κιζιλμπάσηδες, Γκουτζούρ, Μπραχούι και άλλοι.
- Η λέξη Αφγανός ισχύει για κάθε πολίτη του Αφγανιστάν.
- Κανένα μέλος του έθνους δεν μπορεί να στερηθεί την ιθαγένειά του από το Αφγανιστάν.
- Οι υποθέσεις που αφορούν την ιθαγένεια και το άσυλο ρυθμίζονται από το νόμο.
Άρθρο 5 [Εδαφική ακεραιότητα] Η εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος συντάγματος και άλλων νόμων, η υπεράσπιση της ανεξαρτησίας, η εθνική κυριαρχία, η εδαφική ακεραιότητα και η εξασφάλιση των δυνατοτήτων ασφάλειας και άμυνας της χώρας είναι τα βασικά καθήκοντα του κράτους.
Άρθρο 6 [Σκοποί] Το κράτος υποχρεούται να δημιουργήσει μια ευημερούσα και προοδευτική κοινωνία βασισμένη στην κοινωνική δικαιοσύνη, στην προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην υλοποίηση της δημοκρατίας και στην εξασφάλιση της εθνικής ενότητας και ισότητας μεταξύ όλων των εθνικών ομάδων και φυλών και προβλέπουν ισορροπημένη ανάπτυξη σε όλες τις περιοχές της χώρας.
Άρθρο 7 [Διεθνές Δίκαιο]
- Το κράτος πρέπει να τηρεί τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, τις διεθνείς συνθήκες, τις διεθνείς συμβάσεις που έχει υπογράψει το Αφγανιστάν και την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
- Το κράτος εμποδίζει όλες τις μορφές τρομοκρατικών ενεργειών, την παραγωγή και κατανάλωση οινοπνευματωδών (μουσκιράτ), την παραγωγή και το λαθρεμπόριο ναρκωτικών.
Άρθρο 8 [Κρατική Πολιτική] Το κράτος ρυθμίζει την πολιτική της χώρας με βάση τη διατήρηση της ανεξαρτησίας, των εθνικών συμφερόντων, της εδαφικής ακεραιότητας, της μη επιθετικότητας, της καλής γειτονίας, του αμοιβαίου σεβασμού και των ίσων δικαιωμάτων.
Άρθρο 9 [Φυσικοί Πόροι]
- Τα ορυχεία και οι υπόγειοι πόροι είναι ιδιοκτησία του κράτους.
- Η προστασία, η χρήση, η διαχείριση και ο τρόπος χρήσης των δημόσιων ακινήτων ρυθμίζονται από τον νόμο.
Άρθρο 10 [Ιδιωτικές Επενδύσεις] Το κράτος ενθαρρύνει και προστατεύει τις ιδιωτικές επενδύσεις κεφαλαίου και τις επιχειρήσεις με βάση την οικονομία της αγοράς και εγγυάται την προστασία τους σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
Άρθρο 11 [Εμπόριο] Οι εμπορικές υποθέσεις που σχετίζονται με το εγχώριο και το εξωτερικό εμπόριο ρυθμίζονται από το νόμο σύμφωνα με τις ανάγκες της εθνικής οικονομίας και των δημοσίων συμφερόντων.
Άρθρο 12 [Τράπεζα]
- Η Τράπεζα του Αφγανιστάν είναι η κεντρική και ανεξάρτητη τράπεζα του κράτους.
- Η έκδοση νομίσματος και η διαμόρφωση και εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής της χώρας είναι υποχρεώσεις της κεντρικής τράπεζας σύμφωνα με το νόμο.
- Η κεντρική τράπεζα διαβουλεύεται με την οικονομική επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] σε θέματα που σχετίζονται με την εκτύπωση χρημάτων.
- Η δομή και η λειτουργία αυτής της τράπεζας ρυθμίζονται από το νόμο.
Άρθρο 13 [Οικονομία] Το κράτος πρέπει να διαμορφώσει και να εφαρμόσει αποτελεσματικά προγράμματα για την ανάπτυξη των βιομηχανιών, την αύξηση της παραγωγής, την αύξηση του δημόσιου βιοτικού επιπέδου και την υποστήριξη της βιοτεχνίας.
Άρθρο 14 [Γεωργία, Στέγαση]
- Το κράτος πρέπει να σχεδιάσει και να εφαρμόσει μέσα δικά του οικονομικά μέσα αποτελεσματικά προγράμματα για την ανάπτυξη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, τη βελτίωση των οικονομικών, κοινωνικών και βιοτικών συνθηκών των αγροτών, των κτηνοτρόφων, των οικισμών και των συνθηκών διαβίωσης των νομάδων.
- Το κράτος υιοθετεί τα απαραίτητα μέτρα για τη στέγαση και τη διανομή δημόσιων ακινήτων σε πολίτες που το χρειάζονται σύμφωνα με τους οικονομικούς πόρους και το νόμο.
Άρθρο 15 [Περιβάλλον] Το κράτος υποχρεούται να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των δασών και του περιβάλλοντος.
Άρθρο 16 [Γλώσσες]
- Από τις γλώσσες παστού, νταρί, ουζμπεκικά, τουρκμενικά, βαλουχικά, πασάι, νουριστανικά, παμίρι (αλσάνα), αραβικά και άλλες γλώσσες που ομιλούνται στη χώρα, οι παστού και ντάρι είναι οι επίσημες γλώσσες του κράτους.
- Οι τουρκικές γλώσσες (ουζμπεκικά και τουρκμενικκά), βαλουχικά, πασάι, νουριστανικά και παμίρι (αλσάνα) είναι – εκτός από τα παστού και ντάρι – η τρίτη επίσημη γλώσσα στις περιοχές όπου η πλειοψηφία τους τις μιλάει. Οι πρακτικές λεπτομέρειες εφαρμογής αυτής της διάταξης καθορίζονται από τον νόμο.
- Το κράτος υιοθετεί και εφαρμόζει αποτελεσματικά σχέδια για την ενίσχυση και ανάπτυξη όλων των γλωσσών του Αφγανιστάν.
- Οι δημοσιεύσεις και οι ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις επιτρέπονται σε όλες τις γλώσσες που ομιλούνται στη χώρα.
Άρθρο 17 [Εκπαίδευση] Το κράτος θεσπίζει τα απαραίτητα μέτρα για την προώθηση της εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα, την ανάπτυξη της θρησκευτικής εκπαίδευσης, την οργάνωση και τη βελτίωση των συνθηκών των τζαμιών, των μεντρεσέδων και των θρησκευτικών κέντρων.
Άρθρο 18 [Ημερολόγιο]
- Το ημερολόγιο της χώρας βασίζεται στη φυγή του Προφήτη.
- Η βάση εργασίας για τα κρατικά γραφεία είναι το ηλιακό ημερολόγιο.
- Οι Παρασκευές και οι 28 Ασάντ και 8 Σαούρ είναι αργίες. Άλλες αργίες ρυθμίζονται από τον νόμο.
Άρθρο 19 [Σημαία, Διακριτικά, Έμβλημα]
- Η σημαία του Αφγανιστάν αποτελείται από τρία ίσα μέρη, με μαύρο, κόκκινο και πράσινο χρώματα που αντιπαρατίθενται από τα αριστερά προς τα δεξιά κάθετα.
- Το πλάτος κάθε έγχρωμου τμήματος ισούται με το ήμισυ του μήκους του. Τα εθνικά διακριτικά βρίσκονται στο κέντρο της σημαίας.
- Τα εθνικά διακριτικά του κράτους του Αφγανιστάν αποτελούνται από το Μεχράμπ και άμβωνα σε λευκό χρώμα.
- Δύο σημαίες βρίσκονται στις δύο πλευρές του. Στο άνω-μεσαίο τμήμα των διακριτικών τοποθετείται η ιερή φράση «Δεν υπάρχει Θεός, αλλά ο Αλλάχ και ο Μωάμεθ είναι ο προφήτης του και ο Αλλάχ είναι Μεγάλος», μαζί με έναν ανατέλλοντα ήλιο. Η λέξη «Αφγανιστάν» και το έτος 1298 (ηλιακό ημερολόγιο) βρίσκονται στο κάτω μέρος των διακριτικών. Τα διακριτικά περικυκλώνονται με δύο κλάδους σιταριού.
- Ο νόμος ρυθμίζει τη χρήση της εθνικής σημαίας και του εμβλήματος.
Άρθρο 20 [Εθνικός Ύμνος] Ο εθνικός ύμνος του Αφγανιστάν πρέπει να είναι στα παστού και να αναφέρει το «Αλλάχου Ακμπάρ» και τα ονόματα των εθνοτικών ομάδων του Αφγανιστάν.
Άρθρο 21 [Πρωτεύουσα] Η πρωτεύουσα του Αφγανιστάν είναι η πόλη της Καμπούλ.
Κεφάλαιο II: Θεμελιώδη δικαιώματα και υποχρεώσεις των πολιτών
[Επεξεργασία]Άρθρο 22 [Ισότητα]
- Τυχόν διακρίσεις και προνόμια μεταξύ των πολιτών του Αφγανιστάν απαγορεύονται.
- Οι πολίτες του Αφγανιστάν – είτε άνδρες είτε γυναίκες – έχουν ίσα δικαιώματα και καθήκοντα προς τον νόμο.
Άρθρο 23 [Ζωή] Η ζωή είναι ένα δώρο του Θεού και ένα φυσικό δικαίωμα των ανθρώπων. Κανείς δεν μπορεί να στερηθεί αυτού του δικαιώματος εκτός από τον νόμο.
Άρθρο 24 [Ελευθερία, Ανθρώπινη Αξιοπρέπεια]
- Η ελευθερία είναι το φυσικό δικαίωμα των ανθρώπων. Το δικαίωμα αυτό δεν έχει κανένα όριο εκτός εάν επηρεάζει τα δικαιώματα άλλων ή τα δημόσια συμφέροντα, τα οποία ρυθμίζονται από τον νόμο.
- Η ελευθερία και η αξιοπρέπεια των ανθρώπων είναι απαραβίαστα.
- Το κράτος έχει καθήκον να σέβεται και να προστατεύει την ελευθερία και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων.
Άρθρο 25 [Τεκμήριο αθωότητας]
- Η αθωότητα είναι η αρχική κατάσταση.
- Ένας κατηγορούμενος θεωρείται αθώος μέχρι να καταδικαστεί με τελική απόφαση εξουσιοδοτημένου δικαστηρίου.
vΆρθρο 26 [Ποινική Ευθύνη]
- Το έγκλημα είναι μια προσωπική ενέργεια.
- Η δίωξη, η σύλληψη και η κράτηση ενός κατηγορουμένου και η εκτέλεση ποινής δεν μπορεί να επηρεάσει άλλο πρόσωπο.
Άρθρο 27 [Τιμωρία]
- Καμία πράξη δεν θεωρείται έγκλημα, εκτός αν ορίζεται από νόμο που έχει θεσπιστεί πριν από την ημερομηνία διαπράξεως του αδικήματος.
- Κανείς δεν μπορεί να εκδιωχθεί, συλληφθεί ή κρατηθεί, παρά μόνο σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
- Κανείς δεν μπορεί να τιμωρηθεί παρά μόνο σύμφωνα με την απόφαση εξουσιοδοτημένου δικαστηρίου και σύμφωνα με τον νόμο που έχει θεσπιστεί πριν από την ημερομηνία της παράβασης.
Άρθρο 28 [Έκδοση]
- Κανένας υπήκοος του Αφγανιστάν που κατηγορείται για έγκλημα δεν μπορεί να εκδοθεί σε ξένο κράτος, εκτός εάν έχει συμφωνηθεί με κοινή συμφωνία και διεθνείς συμβάσεις με το Αφγανιστάν.
- Κανένας Αφγανός δεν μπορεί να καταδικαστεί σε στέρηση της ιθαγένειας ή στην εξορία εντός ή εκτός της χώρας.
Άρθρο 29 [Βασανιστήρια]
- Τα βασανιστήρια των ανθρώπων απαγορεύονται.
- Κανένας άνθρωπος, ακόμη και με την πρόθεση να ανακαλύψει την αλήθεια, δεν μπορεί να καταφύγει σε βασανιστήρια ή να διατάξει τα βασανιστήρια ενός άλλου προσώπου που μπορεί να διωχθεί, να συλληφθεί ή να φυλακιστεί ή να καταδικαστεί σε ποινή.
- Η τιμωρία που αντίκειται στην ανθρώπινη ακεραιότητα απαγορεύεται.
Άρθρο 30 [Καταναγκασμός, Εξομολόγηση]
- Οποιαδήποτε δήλωση, μαρτυρία ή εξομολόγηση που προέρχεται από κατηγορούμενο ή άλλο πρόσωπο μέσω καταναγκασμού είναι άκυρη.
- Η εξομολόγηση σε ένα έγκλημα είναι: μια εθελοντική ομολογία ενώπιον εξουσιοδοτημένου δικαστηρίου από έναν κατηγορούμενο με καλή κατάσταση του νου του.
Άρθρο 31 [Υπεράσπιση]
- Κάθε άτομο κατά τη σύλληψη μπορεί να ζητήσει από έναν δικηγόρο να υπερασπιστεί τα δικαιώματά του ή να υπερασπίσει την υπόθεσή του για την οποία κατηγορείται σύμφωνα με το νόμο.
- Ο κατηγορούμενος κατά τη σύλληψη έχει το δικαίωμα να ενημερώνεται για την καταλογισθείσα κατηγορία και να κλητεύεται στο δικαστήριο εντός των ορίων που ορίζει ο νόμος.
- Στις ποινικές υποθέσεις, το κράτος ορίζει δικηγόρο για τους άπορους.
- Η εμπιστευτικότητα των προφορικών, γραπτών ή τηλεφωνικών επικοινωνιών μεταξύ ενός δικηγόρου και του κατηγορούμενου πελάτη του προστατεύεται από καταγραφή.
- Τα καθήκοντα και οι εξουσίες των δικηγόρων ρυθμίζονται από τον νόμο.
Άρθρο 32 [Ελάφρυνση του χρέους]
- Η ύπαρξη χρέους δεν περιορίζει την ελευθερία ενός ατόμου ούτε του στερεί τις ελευθερίες του.
- Ο τρόπος και τα μέσα είσπραξης οφειλής ρυθμίζονται από τον νόμο.
Άρθρο 33 [Εκλογικά Δικαιώματα]
- Οι πολίτες του Αφγανιστάν έχουν το δικαίωμα να εκλέγουν και να εκλέγονται.
- Ο νόμος ρυθμίζει τους όρους και τα μέσα για την άσκηση αυτού του δικαιώματος.
Άρθρο 34 [Έκφραση, Τύπος, ΜΜΕ]
- Η ελευθερία έκφρασης είναι απαραβίαστη.
- Κάθε Αφγανός έχει το δικαίωμα να εκφράσει τη σκέψη του μέσω ομιλίας, γραφής ή εικονογράφησης ή άλλων μέσων, τηρώντας τις διατάξεις που αναφέρονται στο παρόν Σύνταγμα.
- Κάθε Αφγανός έχει το δικαίωμα να εκτυπώνει ή να δημοσιεύει κείμενα χωρίς προηγούμενη υποβολή στις κρατικές αρχές σύμφωνα με τον νόμο.
- Οι οδηγίες που σχετίζονται με την τυπογραφία, τη ραδιοφωνία, την τηλεόραση, τον τύπο και άλλα μέσα μαζικής ενημέρωσης ρυθμίζονται από τον νόμο.
Άρθρο 35 [Οργανισμοί, Κόμματα]
- Οι πολίτες του Αφγανιστάν έχουν το δικαίωμα να ιδρύσουν κοινωνικές οργανώσεις με σκοπό την εξασφάλιση υλικών ή πνευματικών στόχων σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
- Οι πολίτες του Αφγανιστάν έχουν το δικαίωμα να σχηματίζουν πολιτικά κόμματα σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου, εφόσον:
- Το πρόγραμμα και ο χάρτης του κόμματος δεν είναι αντίθετοι με τις αρχές της ιερής θρησκείας του Ισλάμ και τις διατάξεις και αξίες αυτού του Συντάγματος.
- Η οργανωτική δομή και οι οικονομικές πηγές του κόμματος δημοσιοποιούνται.
- Το κόμμα δεν έχει στρατιωτικούς ή παραστρατιωτικούς σκοπούς και δομές.
- Το κόμμα δεν πρέπει να έχει σχέση με κάποιο ξένο πολιτικό κόμμα ή πηγές.
- Η σύσταση και λειτουργία ενός κόμματος με βάση την εθνότητα, τη γλώσσα, την ισλαμική σχολή σκέψης (μαζάμπι φικί) και την περιοχή δεν επιτρέπεται.
- Κόμμα που έχει συσταθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου δεν διαλύεται χωρίς νόμιμους λόγους και με απόφαση εξουσιοδοτημένου δικαστηρίου.
Άρθρο 36 [Διαδηλώσεις] Οι πολίτες του Αφγανιστάν έχουν δικαίωμα σε μη ένοπλες διαδηλώσεις για νόμιμους ειρηνικούς σκοπούς.
Άρθρο 37 [Εμπιστευτικότητα της επικοινωνίας]
- Η εμπιστευτικότητα και η ελευθερία της αλληλογραφίας και της επικοινωνίας, είτε με τη μορφή επιστολών είτε μέσω τηλεφώνου, τηλεγράφου και άλλων μέσων, προστατεύονται από προσβολή.
- Το κράτος δεν έχει το δικαίωμα να επιθεωρεί την προσωπική αλληλογραφία και την επικοινωνία εκτός εάν επιτρέπεται από τις διατάξεις του νόμου.
Άρθρο 38 [Στέγαση, Κατοικία, Έρευνα]
- Η κατοικία ενός ατόμου προστατεύεται από εισβολή.
- Εκτός από τις καταστάσεις και τις μεθόδους που αναφέρονται στον νόμο, κανείς, συμπεριλαμβανομένου του κράτους, δεν επιτρέπεται να εισέλθει ή να επιθεωρήσει μια ιδιωτική κατοικία χωρίς προηγούμενη άδεια του κατοίκου ή με δικαστική απόφαση.
- Σε περίπτωση προφανούς εγκλήματος, ένας υπάλληλος υπεύθυνος για την κατάσταση μπορεί να εισέλθει ή να διεξαγάγει έρευνα κατοικίας πριν από την άδεια του δικαστηρίου.
- Ο υπάλληλος που εμπλέκεται στην κατάσταση είναι υποχρεωμένος να ζητήσει μεταγενέστερη δικαστική απόφαση για την αναζήτηση στο σπίτι εντός της προθεσμίας που ορίζεται από τον νόμο.
Άρθρο 39 [Κίνηση, Εγκατάσταση, Ταξίδια]
- Κάθε Αφγανός έχει το δικαίωμα να ταξιδεύει ή να εγκαθίσταται σε οποιοδήποτε μέρος της χώρας εκτός από τις περιοχές που απαγορεύεται από τον νόμο.
- Κάθε Αφγανός έχει το δικαίωμα να ταξιδεύει στο εξωτερικό και να επιστρέφει στην πατρίδα σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
- Το κράτος προστατεύει τα δικαιώματα των πολιτών του Αφγανιστάν στο εξωτερικό.
Άρθρο 40 [Ιδιωτική περιουσία]
- Η ιδιοκτησία προστατεύεται από εισβολή.
- Κανένα άτομο δεν απαγορεύεται να αποκτήσει και να χρησιμοποιήσει ένα αγαθό παρά μόνο εντός των ορίων του νόμου.
- Η ιδιοκτησία κανενός δεν καταστέλλεται χωρίς τις διατάξεις του νόμου και της εντολής εξουσιοδοτημένου δικαστηρίου.
- Η απόκτηση της περιουσίας ενός προσώπου, σε αντάλλαγμα προηγούμενης και δίκαιης αποζημίωσης εντός των ορίων του νόμου, επιτρέπεται μόνο για την εξασφάλιση δημόσιων συμφερόντων σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
- Η επιθεώρηση και η αποκάλυψη ιδιωτικής περιουσίας πραγματοποιείται μόνο σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
Άρθρο 41 [Ιδιοκτησία Αλλοδαπών]
- Οι αλλοδαποί δεν έχουν το δικαίωμα να κατέχουν ακίνητη περιουσία στο Αφγανιστάν.
- Η μίσθωση ακίνητης περιουσίας με σκοπό την επένδυση επιτρέπεται σύμφωνα με το νόμο.
- Η πώληση ακινήτων σε διπλωματικές αποστολές ξένων χωρών και σε εκείνους τους διεθνείς οργανισμούς, των οποίων το Αφγανιστάν είναι μέλος, επιτρέπεται σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
Άρθρο 42 [Φόροι, δασμοί]
- Κάθε Αφγανός υποχρεούται να καταβάλλει φόρους και δασμούς στην κυβέρνηση σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
- Δεν επιβάλλονται φόροι και δασμοί χωρίς νομικές διατάξεις.
- Ο συντελεστής των φόρων και των δασμών και ο τρόπος πληρωμής καθορίζονται από τον νόμο με βάση την τήρηση της κοινωνικής δικαιοσύνης.
- Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται και στα αλλοδαπά άτομα και οργανισμούς.
- Κάθε είδος φόροι, δασμοί και εισπραχθέντα εισοδήματα πρέπει να παραδίδονται στον κρατικό λογαριασμό.
Άρθρο 43 [Εκπαίδευση]
- Η εκπαίδευση είναι δικαίωμα όλων των πολιτών του Αφγανιστάν, το οποίο πρέπει να παρέχεται μέχρι το επίπεδο του πτυχίου (λισάνς), δωρεάν από το κράτος.
- Το κράτος είναι υποχρεωμένο να καταρτίζει και να εφαρμόζει αποτελεσματικά προγράμματα για μια ισορροπημένη επέκταση της εκπαίδευσης σε ολόκληρο το Αφγανιστάν και να παρέχει υποχρεωτική ενδιάμεση εκπαίδευση.
- Το κράτος πρέπει επίσης να παρέχει την ευκαιρία να διδάξει τις γηγενείς γλώσσες στις περιοχές στις οποίες ομιλούνται.
Άρθρο 44 [Εκπαίδευση των Γυναικών και των Νομάδων, Αναλφαβητισμός] Το κράτος θα σχεδιάσει και θα εφαρμόσει αποτελεσματικά προγράμματα για την εξισορρόπηση και την προώθηση της εκπαίδευσης για τις γυναίκες, τη βελτίωση της εκπαίδευσης των νομάδων και την εξάλειψη του αναλφαβητισμού στη χώρα.
Άρθρο 45 [Ενοποιημένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα σπουδών] Το κράτος θα σχεδιάσει και θα εφαρμόσει ένα ενοποιημένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα βασισμένο στις διατάξεις της ιερής θρησκείας του Ισλάμ, του εθνικού πολιτισμού και σύμφωνα με τις ακαδημαϊκές αρχές και θα αναπτύξει το αναλυτικό πρόγραμμα των θρησκευτικών θεμάτων με βάση τις ισλαμικές αίθουσες που υπάρχουν στο Αφγανιστάν.
Άρθρο 46 [Ανώτερη Εκπαίδευση, Σχολεία]
- Η ίδρυση και λειτουργία ανώτερης, γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι καθήκοντα του κράτους.
- Οι πολίτες του Αφγανιστάν μπορούν επίσης να ιδρύσουν ανώτερα, γενικά και επαγγελματικά ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα και μαθήματα γραμματισμού με την άδεια του κράτους.
- Το κράτος μπορεί επίσης να επιτρέπει σε αλλοδαπούς να ιδρύουν ανώτερα, γενικά και επαγγελματικά εκπαιδευτικά ιδιωτικά ιδρύματα σύμφωνα με τον νόμο.
- Οι προϋποθέσεις εισδοχής σε κρατικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και άλλα σχετικά θέματα ρυθμίζονται από τον νόμο.
Άρθρο 47 [Επιστήμη, Πολιτισμός, Λογοτεχνία, Τέχνες]
- Το κράτος καταρτίζει αποτελεσματικά προγράμματα για την προώθηση της επιστήμης, του πολιτισμού, της λογοτεχνίας και των τεχνών.
- Το κράτος εγγυάται τα δικαιώματα των δημιουργών, εφευρετών και ανακαλυπττών και ενθαρρύνει και υποστηρίζει επιστημονικές έρευνες σε όλους τους τομείς και δημοσιοποιεί την ενεργή χρήση των αποτελεσμάτων τους σύμφωνα με τον νόμο.
Άρθρο 48 [Εργασία]
- Η εργασία είναι δικαίωμα κάθε Αφγανού.
- Οι ώρες εργασίας, οι αμειβόμενες άδειες, το δικαίωμα απασχόλησης και υπαλληλίας και άλλες σχετικές υποθέσεις ρυθμίζονται από τον νόμο.
- Η επιλογή του επαγγέλματος και της τέχνης είναι ελεύθερη εντός των ορίων του νόμου.
Άρθρο 49 [Καταναγκαστική Εργασία]
- Απαγορεύεται η καταναγκαστική εργασία.
- Η ενεργός συμμετοχή σε περιόδους πολέμου, καταστροφών και άλλων καταστάσεων που απειλούν τη ζωή και την ευημερία των πολιτών είναι ένα από τα κύρια καθήκοντα κάθε Αφγανού.
- Τα παιδιά δεν πρέπει να υποβάλλονται σε καταναγκαστική εργασία.
Άρθρο 50 [Δημόσια Διοίκηση, Γραφεία, Πληροφορίες]
- Το κράτος υποχρεούται να λάβει τα αναγκαία μέτρα για τη δημιουργία ισχυρής και χρηστής διοίκησης και υλοποίησης μεταρρυθμίσεων στο σύστημα διοίκησης της χώρας μετά από έγκριση της Εθνοσυνέλευσης.
- Τα κυβερνητικά γραφεία υποχρεούνται να φέρουν το έργο τους με πλήρη ουδετερότητα και συμμόρφωση με τις διατάξεις του νόμου.
- Οι πολίτες του Αφγανιστάν έχουν δικαίωμα πρόσβασης στις πληροφορίες από τα κυβερνητικά γραφεία σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
- Το δικαίωμα αυτό δεν έχει όρια, εκτός αν παραβιάζονται δικαιώματα των άλλων.
- Οι πολίτες του Αφγανιστάν απασχολούνται σε κρατικές υπηρεσίες βάσει προσόντων χωρίς κανενός είδους διάκριση και σύμφωνα με τον νόμο.
Άρθρο 51 [Αποζημίωση]
- Κάθε πρόσωπο που υφίσταται αδικαιολόγητη βλάβη από κυβερνητική ενέργεια δικαιούται αποζημίωση, την οποία μπορεί να απαιτήσει απευθυνόμενος ενώπιον του δικαστηρίου.
- Εκτός από την κατάσταση που προβλέπεται από τον νόμο, το κράτος δεν μπορεί να διεκδικήσει το δικαίωμά του χωρίς τη διαταγή εξουσιοδοτημένου δικαστηρίου.
Άρθρο 52 [Υγεία, Νοσοκομεία, Φυσική Αγωγή, Αθλητισμός]
- Το κράτος υποχρεούται να παρέχει δωρεάν μέσα για προληπτική υγειονομική περίθαλψη και ιατρική περίθαλψη και κατάλληλες υγειονομικές εγκαταστάσεις σε όλους τους πολίτες του Αφγανιστάν σύμφωνα με τον νόμο.
- Το κράτος ενθαρρύνει και προστατεύει την ίδρυση και επέκταση ιδιωτικών ιατρικών υπηρεσιών και κέντρων υγείας σύμφωνα με τον νόμο.
- Το κράτος, προκειμένου να προωθήσει τη σωματική αγωγή και να βελτιώσει τον εθνικό και τοπικό αθλητισμό, λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα.
Άρθρο 53 [Άτομα με ειδικές ανάγκες]
- Το κράτος λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για τη ρύθμιση των ιατρικών υπηρεσιών και της οικονομικής στήριξης των απογόνων εκείνων που υποβλήθηκαν σε μαρτύριο ή αγνοούνται, για άτομα με αναπηρία ή ανάπηρους και για την ενεργό συμμετοχή και επανένταξή τους στην κοινωνία σύμφωνα με τον νόμο.
- Το κράτος εγγυάται τα δικαιώματα και τα προνόμια των συνταξιούχων και των αναπήρων και των ατόμων με αναπηρία και παρέχει επίσης την απαραίτητη βοήθεια σε ηλικιωμένους, γυναίκες χωρίς φροντίδα και σε ορφανούς που έχουν ανάγκη, σύμφωνα με τον νόμο.
Άρθρο 54 [Οικογένεια]
- Η οικογένεια είναι θεμελιώδης μονάδα της κοινωνίας και υποστηρίζεται από το κράτος.
- Το κράτος υιοθετεί τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίσει τη σωματική και ψυχολογική ευημερία της οικογένειας, ιδιαίτερα του παιδιού και της μητέρας, την ανατροφή των παιδιών και την εξάλειψη των παραδόσεων που αντιβαίνουν στις αρχές της ιερής θρησκείας του Ισλάμ.
Άρθρο 55 [Άμυνα, Στρατιωτική Υπηρεσία]
- Η υπεράσπιση της χώρας είναι ευθύνη όλων των πολιτών του Αφγανιστάν.
- Οι όροι για τις στρατιωτικές υπηρεσίες ρυθμίζονται από τον νόμο.
Άρθρο 56 [Τήρηση του νόμου]
- Τηρουμένων των διατάξεων του Συντάγματος, η τήρηση των νόμων, η τήρηση του δημοσίου δικαίου και της τάξης είναι καθήκοντα ολόκληρου του πληθυσμού του Αφγανιστάν.
- Η άγνοια για τις διατάξεις του νόμου δεν θεωρείται δικαιολογία.
Άρθρο 57 [Δικαιώματα των Αλλοδαπών]
- Το κράτος εγγυάται τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των αλλοδαπών πολιτών που διαμένουν στο Αφγανιστάν σύμφωνα με τον νόμο.
- Αυτοί οι άνθρωποι είναι υποχρεωμένοι να τηρούν τους νόμους του κράτους του Αφγανιστάν σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο.
Άρθρο 58 [Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων]
- Το κράτος, για την παρακολούθηση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Αφγανιστάν, για την προώθηση της εξέλιξής τους (μπεχμπούντ), συγκροτεί την Ανεξάρτητη Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Αφγανιστάν.
- Κάθε πρόσωπο, του οποίου τα θεμελιώδη δικαιώματα έχουν παραβιαστεί, μπορεί να υποβάλει καταγγελία στην Επιτροπή.
- Η Επιτροπή μπορεί να παραπέμψει περιπτώσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις νομικές αρχές και να βοηθήσει στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων του καταγγέλλοντος.
- Η δομή και τα καθήκοντα αυτής της Επιτροπής ρυθμίζονται από τον νόμο.
Άρθρο 59 [Κατάχρηση δικαιωμάτων] Κανείς δεν μπορεί να καταχραστεί τα δικαιώματα και τις ελευθερίες του παρόντος Συντάγματος κατά της ανεξαρτησίας, της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας και της εθνικής ενότητας.
Κεφάλαιο ΙΙΙ: Ο Πρόεδρος
[Επεξεργασία]Άρθρο 60 [Αρχηγός του Κράτους, Αντιπρόεδροι]
- Ο Πρόεδρος είναι ο αρχηγός του κράτους της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν και εκτελεί τις εξουσίες του στους εκτελεστικό, νομοθετικό και δικαστικό κλάδους σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Συντάγματος.
- Ο πρόεδρος έχει δύο αντιπροέδρους, έναν πρωτεύοντα και έναν δευτερεύοντα.
- Ο υποψήφιος για την Προεδρία πριν την υποψηφιότητά του δηλώνει το όνομα των Αντιπροέδρων στο έθνος.
- Ο Αντιπρόεδρος, υπό την απουσία, παραίτηση και/ή θάνατο του Προέδρου, ενεργεί σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Συντάγματος.
Άρθρο 61 [Άμεση Εκλογή]
- Ο Πρόεδρος εκλέγεται λαμβάνοντας περισσότερο από το 50% των ψηφισάντων σε ελεύθερη, γενική, μυστική και άμεση ψηφοφορία.
- Η προεδρική θητεία λήγει την πρώτη του Τζαουζά κατά το πέμπτο έτος μετά τις εκλογές.
- Οι εκλογές για τον νέο πρόεδρο διεξάγονται εντός τριάντα με εξήντα ημέρες πριν από το τέλος της προεδρικής θητείας.
- Αν κανένας από τους υποψηφίους δεν κατορθώσει να λάβει περισσότερο από το 50% των ψήφων στον πρώτο γύρο, διεξάγεται εκλογική διαδικασία εντός δύο εβδομάδων.
- Στον γύρο αυτό θα συμμετάσχουν μόνο δύο υποψήφιοι με τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων.
- Στην επαναληπτική εκλογή, ο υποψήφιος που λαμβάνει την πλειοψηφία των ψήφων εκλέγεται Πρόεδρος.
- Σε περίπτωση θανάτου ενός από τους υποψηφίους κατά τον πρώτο ή δεύτερο γύρο, μετά τις εκλογές ή πριν από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εκλογών, διεξάγονται νέες εκλογές σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
- Οι εκλογές για τη θέση του προέδρου διεξάγονται υπό την επίβλεψη της Ανεξάρτητης Επιτροπής εποπτείας των εκλογών.
- Η Επιτροπή αυτή συστήνεται για να εποπτεύει όλες τις εκλογές και τα δημοψηφίσματα στη χώρα, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
Άρθρο 62 [Προσόντα]
- Οι προεδρικοί υποψήφιοι πρέπει να διαθέτουν τα ακόλουθα προσόντα:
- Πρέπει να είναι πολίτης του Αφγανιστάν, μουσουλμάνος και γεννημένος από Αφγανούς γονείς και να μην έχει ιθαγένεια άλλης χώρας.
- Την ημέρα που θα ανακηρυχθεί υποψήφιος, η ηλικία του δεν θα πρέπει να είναι μικρότερη από σαράντα έτη.
- Δεν πρέπει να έχει καταδικαστεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εγκληματική πράξη ή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων από δικαστήριο.
- Κανείς δεν μπορεί να εκλεγεί πρόεδρος για περισσότερες από δύο θητείες.
- Η διάταξη του παρόντος άρθρου εφαρμόζεται και στους αντιπροέδρους.
Άρθρο 63 [Όρκος Υποταγής] Ο εκλεγείς Πρόεδρος, πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του, δίνει τον ακόλουθο όρκο εμπιστοσύνης παρουσία των μελών της Εθνικής Συνέλευσης και του επικεφαλής δικαστικού:
«Στο όνομα του Αλλάχ, του Ελεήμονος, του Παρηγορητή
Στο όνομα του Παντοδύναμου Θεού, παρουσία εκπροσώπων σας από το έθνος του Αφγανιστάν,
Ορκίζομαι να υπακούω και να διαφυλάττω τις διατάξεις της ιερής θρησκείας του Ισλάμ, να τηρώ το Σύνταγμα και άλλους νόμους του Αφγανιστάν και να επιβλέπω την εφαρμογή τους. Να προστατεύων την ανεξαρτησία, την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα του Αφγανιστάν και τα θεμελιώδη δικαιώματα και συμφέροντα του λαού του Αφγανιστάν και με τη βοήθεια του Θεού και την υποστήριξη του έθνους να κάνω μεγάλες και ειλικρινείς προσπάθειες για την ευτυχία και την πρόοδο του λαού του Αφγανιστάν».
Άρθρο 64 [Εξουσίες και υποχρεώσεις] Οι εξουσίες και τα καθήκοντα του Προέδρου είναι τα εξής:
- Επιτήρηση της εφαρμογής του Συντάγματος.
- Καθορισμός των θεμελιωδών πολιτικών του κράτους με την έγκριση της Εθνοσυνέλευσης.
- Να είναι αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων του Αφγανιστάν.
- Διακήρυξη πολέμου και κατάπαυσης του πυρός με έγκριση της Εθνοσυνέλευσης.
- Λήψη της απαιτούμενης απόφασης κατά την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας και της προστασίας της ανεξαρτησίας.
- Αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων σε ξένες χώρες με έγκριση της Εθνοσυνέλευσης.
- Σύγκλησ του Μεγάλου Συμβουλίου [Λογιά Τζιργκά] εκτός από την περίπτωση που αναφέρεται στο άρθρο 68 του παρόντος Συντάγματος.
- Δήλωση κατάστασης έκτακτης ανάγκης και του τερματισμού της με έγκριση της Εθνοσυνέλευσης.
- Κήρυξη της έναρξης των λειτουργιών της Εθνοσυνέλευσης και του Μεγάλου Συμβουλίου [Λογιά Τζιργκά].
- Αποδοχή παραίτησης του αντιπροέδρου.
- Διορισμός των Υπουργών, του Γενικού Εισαγγελέα, του Διευθυντή της Κεντρικής Τράπεζας, του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Εθνικής Ασφάλειας και του Προέδρου της Εταιρείας της Αφγανικής Ερυθράς Ημισελήνου με έγκριση της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] και αποδοχή της απόλυσης και της παραίτησης τους.
- Διορισμός του επικεφαλής και των μελών του Ανωτάτου Δικαστηρίου με έγκριση της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά].
- Διορισμός, συνταξιοδότηση και αποδοχή παραίτησης και απόλυσης δικαστών, αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων, αστυνομίας, εθνικής ασφάλειας και υψηλόβαθμων αξιωματούχων σύμφωνα με τον νόμο.
- Διορισμός επικεφαλής διπλωματικών αποστολών του Αφγανιστάν σε ξένες χώρες και διεθνείς οργανισμούς.
- Αποδοχή των διαπιστευτηρίων των διπλωματικών αποστολών στο Αφγανιστάν.
- Υπογραφή νόμων και νομοθετικών διαταγμάτων.
- Έκδοση εγγράφου διαπιστευτηρίων για τη σύναψη διμερών και διεθνών συνθηκών, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
- Μείωση και χάρη των ποινών σύμφωνα με τον νόμο.
- Έκδοση μετάλλων και επίτιμων τίτλων σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
- Σύσταση επιτροπών για τη βελτίωση της διοικητικής κατάστασης της χώρας, σύμφωνα με το νόμο.
- Άσκηση άλλων εξουσιών σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Συντάγματος.
Άρθρο 65 [Πρόσκληση για Δημοψήφισμα]
- Ο Πρόεδρος μπορεί να ζητήσει δημοψήφισμα για σημαντικά εθνικά, πολιτικά, κοινωνικά ή οικονομικά ζητήματα.
- Η πρόσκληση για δημοψήφισμα δεν αντίκειται στις διατάξεις του παρόντος συντάγματος ή για την τροποποίησή του.
Άρθρο 66 [Περιορισμοί]
- Ο Πρόεδρος λαμβάνει υπόψη τα κυρίαρχα συμφέροντα του λαού του Αφγανιστάν, ενώ παράλληλα επιβάλλει τις εξουσίες που αναφέρονται στο παρόν Σύνταγμα.
- Ο Πρόεδρος δεν μπορεί να πουλήσει ή να παραχωρήσει κρατικές ιδιοκτησίες πέρα από τις διατάξεις του νόμου.
- Ο Πρόεδρος δεν μπορεί να ενεργεί βάσει γλωσσικών, εθνοτικών, θρησκευτικών, πολιτικών και περιφερειακών παραγόντων κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Άρθρο 67 [Παραίτηση]
- Σε περίπτωση παραίτησης, καταγγελίας ή θανάτου του Προέδρου ή σοβαρής ασθένειας που μπορεί να εμποδίσει την άσκηση των καθηκόντων του, ο Πρώτος Αντιπρόεδρος αναλαμβάνει τα καθήκοντά του και τις εξουσίες του.
- Ο Πρόεδρος δηλώνει προσωπικά την παραίτησή του στην Εθνική Συνέλευση.
- Η σοβαρή ασθένεια αποδεικνύεται από εξουσιοδοτημένη ιατρική επιτροπή που ορίζεται από το Ανώτατο Δικαστήριο.
- Στην περίπτωση αυτή, η εκλογή του νέου Προέδρου πραγματοποιείται εντός της προθεσμίας των τριών μηνών, σύμφωνα με το άρθρο 61 του παρόντος Συντάγματος.
- Κατά την περίοδο που ο Πρώτος Αντιπρόεδρος λειτουργεί ως προσωρινός Πρόεδρος, δεν μπορεί να εκτελέσει τα ακόλουθα:
- Τροποποίηση του συντάγματος
- Απόλυση των υπουργών.
- Διεξαγωγή δημοψηφίσματος.
- Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι Αντιπρόεδροι μπορούν να οριστούν ως υποψήφιοι για τη θέση του Προέδρου σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Συντάγματος.
- Ελλείψει του Προέδρου, τα καθήκοντα του Πρώτου Αντιπροέδρου καθορίζονται από τον Πρόεδρο.
Άρθρο 68 [Αντικατάσταση]
- Σε περίπτωση παραίτησης ή θανάτου ενός αντιπροέδρου, άλλο πρόσωπο τον αντικαθιστά με πρόταση του Προέδρου και έγκριση της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά].
- Σε περίπτωση ταυτόχρονου θανάτου του Προέδρου και του Πρώτου Αντιπροέδρου, τα καθήκοντά τους εκτελούνται διαδοχικά από τον Δεύτερο Αντιπρόεδρο, από τον Πρόεδρο της Γερουσίας [Μεσρανό Τζιργκά] και απουσία του προέδρου της Γερουσίας [Μεσρανό Τζιργκά], από τον πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] και ελλείψει προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά], ο Υπουργός Εξωτερικών αναλαμβάνει τα καθήκοντα του Προέδρου σύμφωνα με το άρθρο 67 του τρέχοντος συντάγματος.
Άρθρο 69 [Απαγγελία Κατηγορίας]
- Ο Πρόεδρος είναι υπεύθυνος απέναντι στο έθνος και στη Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] σύμφωνα με αυτό το άρθρο.
- Οι κατηγορίες για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, της εθνικής προδοσίας ή του εγκλήματος μπορούν να απαγγελθούν κατά του Προέδρου από το ένα τρίτο των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά].
- Εάν τα δύο τρίτα της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] ψηφίσουν για την απαγγελία κατηγοριών, η Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] πρέπει να συγκαλέσει τη Μεγάλη Συνέλευση [Λογιά Τζιργκά] μέσα σε ένα μήνα.
- Αν η Μεγάλη Συνέλευση [ψ] εγκρίνει την κατηγορία με πλειοψηφία δύο τρίτων των ψήφων, ο Πρόεδρος απομακρύνεται και η υπόθεση παραπέμπεται σε ειδικό δικαστήριο.
- Το ειδικό δικαστήριο απαρτίζεται από τρία μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] και τρία μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου που διορίστηκαν από τη Μεγάλα Συνέλευση [Λογιά Τζιργκά] και τον πρόεδρο της Γερουσίας [Μεσρανό Τζιργκά].
- Η αγωγή διενεργείται από πρόσωπο που διορίζεται από τη Μεγάλη Συνέλευση [Λογιά Τζιργκά].
- Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 67 του παρόντος Συντάγματος.
Άρθρο 70 [Μισθός]
- Ο μισθός και οι δαπάνες του Προέδρου ρυθμίζονται από τον νόμο.
- Μετά τη λήξη της θητείας του, ο Πρόεδρος δικαιούται οικονομικά οφέλη από την Προεδρία για το υπόλοιπο της ζωής του σύμφωνα με τον νόμο εκτός από περίπτωση παύσης του.
Κεφάλαιο IV: Η κυβέρνηση
[Επεξεργασία]Άρθρο 71 [Υπουργοί]
- Η κυβέρνηση αποτελείται από τους υπουργούς που εργάζονται υπό τον Πρόεδρο.
- Οι Υπουργοί διορίζονται από τον Πρόεδρο και παρουσιάζονται προς έγκριση στην Εθνοσυνέλευση.
Άρθρο 72 [Προσόντα] Το πρόσωπο που ορίζεται ως Υπουργός πρέπει να έχει τα ακόλουθα προσόντα:
- Πρέπει να έχει μόνο την υπηκοότητα του Αφγανιστάν. Σε περίπτωση που ένας υποψήφιος για υπουργική θέση κατέχει επίσης την υπηκοότητα άλλης χώρας, η Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] έχει το δικαίωμα να εγκρίνει ή να απορρίψει την υποψηφιότητά του.
- Πρέπει να έχει ανώτερη εκπαίδευση, εργασιακή εμπειρία και καλή φήμη.
- Η ηλικία του δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 35 έτη.
- Δεν πρέπει να έχει καταδικαστεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εγκληματική πράξη ή στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων του από δικαστήριο.
Άρθρο 73 [Ασυμβίβαστο]
- Οι Υπουργοί μπορούν να διορίζονται και από την Εθνοσυνέλευση.
- Αν ένα μέλος της Εθνοσυνέλευσης διοριστεί ως υπουργός, χάνει την ιδιότητα του μέλους στην Εθνοσυνέλευση και αντικαθίσταται από άλλο πρόσωπο σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
Άρθρο 74 [Όρκος Αξιώματος] Πριν αναλάβει καθήκοντα, ο υπουργός δίνει τον ακόλουθο όρκο παρουσία του Προέδρου:
«Στο όνομα του Αλλάχ, του Ελεήμονος και του Παρηγορητή:
Ορκίζομαι στο όνομα του Παντοδύναμου Θεού για να στηρίξω τις διατάξεις της ιερής θρησκείας του Ισλάμ, να ακολουθήσω το Σύνταγμα και τους άλλους νόμους του Αφγανιστάν, να προστατεύσω τα δικαιώματα των πολιτών και να διαφυλάξω την ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα και την εθνική ενότητα του Αφγανιστάν, Παντοδύναμος παρών στην εκτέλεση όλων των ευθυνών μου, και στην ειλικρινή εκτέλεση των καθηκόντων που μου ανατίθενται.»
Άρθρο 75 [Καθήκοντα της Κυβέρνησης] Η κυβέρνηση έχει τα ακόλουθα καθήκοντα.
- Εκτέλεση της διάταξης του παρόντος Συντάγματος, άλλων νόμων και τελικών διαταγμάτων των δικαστηρίων.
- Προστασία της ανεξαρτησίας, υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας και διαφύλαξη των συμφερόντων και της αξιοπρέπειας του Αφγανιστάν στη διεθνή κοινότητα.
- Διατήρηση της δημόσιας τάξης και εξάλειψη της διοικητικής διαφθοράς.
- Προετοιμασία του προϋπολογισμού, ρύθμιση των οικονομικών υποθέσεων και προστασία του δημόσιου πλούτου.
- Δημιουργία και υλοποίηση προγραμμάτων κοινωνικής, πολιτιστικής, οικονομικής και τεχνολογικής προόδου.
- Υποβολή έκθεσης προς την Εθνοσυνέλευση στα τέλη του οικονομικού έτους σχετικά με τα καθήκοντα που επιτελέσθηκαν και τα βασικά σχέδια για το νέο οικονομικό έτος.
- Εκτέλεση άλλων καθηκόντων, όπως αναγνωρίζονται από το παρόν Σύνταγμα και άλλους νόμους, ως καθήκοντα της κυβέρνησης.
Άρθρο 76 [Κανονισμοί]
- Για την εφαρμογή των κυριότερων πολιτικών της χώρας και τη ρύθμιση των καθηκόντων της, η κυβέρνηση θα σχεδιάζει και θα εγκρίνει κανονισμούς.
- Οι κανονισμοί αυτοί δεν πρέπει να είναι αντιφατικοί με το κείμενο και το πνεύμα οποιουδήποτε νόμου.
Άρθρο 77 [Επικεφαλής Διοικητικών Μονάδων]
- Ως επικεφαλής διοικητικών μονάδων και μελών της κυβέρνησης, οι υπουργοί ασκούν τα καθήκοντά τους εντός των ορίων που καθορίζονται από το παρόν Σύνταγμα και άλλους νόμους.
- Οι Υπουργοί είναι υπεύθυνοι προς τον Πρόεδρο και τη Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] για τα συγκεκριμένα καθήκοντά τους.
Άρθρο 78 [Απαγγελία Κατηγορίας] Εάν ένας υπουργός κατηγορηθεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εθνική προδοσία ή εγκληματική πράξη, η υπόθεση παραπέμπεται σε ειδικό δικαστήριο σύμφωνα με το άρθρο 134 του παρόντος συντάγματος.
'Άρθρο 79 [Νομοθεσία Έκτακτης Ανάγκης μέσω Διατάγματος]
- Σε περιπτώσεις διακοπής λειτουργίας της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά], η κυβέρνηση μπορεί να εγκρίνει νομοθετήματα έκτακτης ανάγκης σε θέματα εκτός από εκείνα που σχετίζονται με τον προϋπολογισμό και τις οικονομικές υποθέσεις.
- Τα νομοθετικά διατάγματα καθίστανται νόμοι μετά την υπογραφή τους από τον Πρόεδρο.
- Τα νομοθετικά διατάγματα πρέπει να υποβάλλονται στην Εθνοσυνέλευση εντός τριάντα ημερών από την πρώτη συνεδρίαση της Εθνοσυνέλευσης.
- Σε περίπτωση απόρριψης από την Εθνοσυνέλευση, οι νόμοι ακυρώνονται.
Άρθρο 80 [Περιορισμοί] Ο Υπουργός κατά τη διάρκεια της θητείας του δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τη θέση του για γλωσσικούς, περιφερειακούς, εθνοτικούς, θρησκευτικούς και αντιστασιακούς σκοπούς.
Κεφάλαιο V: Η Εθνοσυνέλευση
[Επεξεργασία]Άρθρο 81 [Εθνοσυνέλευση]
- Η Εθνοσυνέλευση της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν ως το υψηλότερο νομοθετικό όργανο είναι η εκδήλωση της θέλησης του λαού της και αντιπροσωπεύει ολόκληρο το έθνος.
- Κάθε μέλος της Εθνοσυνέλευσης λαμβάνει υπόψη τη γενική ευημερία και τα υπέρτατα συμφέροντα όλων των ανθρώπων του Αφγανιστάν κατά τη στιγμή της ψηφοφορίας.
Άρθρο 82 [Δύο Βουλές]
- Η Εθνοσυνέλευση αποτελείται από δύο βουλές: τη Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] και τη Γερουσία [Μεσρανό Τζιργκά].
- Κανείς δεν μπορεί να είναι μέλος και των δύο βουλών ταυτόχρονα.
Άρθρο 83 [Βουλή των Αντιπροσώπων]
- Τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] εκλέγονται από τον λαό μέσω ελεύθερων, γενικών, μυστικών και άμεσων εκλογών.
- Η θητεία τους λήγει την 1η του Σαρατάν του πέμπτου έτους μετά τις εκλογές και η νέα συνέλευση ξεκινά τις εργασίες της.
- Η εκλογή των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] πραγματοποιείται εντός 30 έως 60 ημερών πριν από τη λήξη της θητείας της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά].
- Ο αριθμός των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά], ανάλογος προς τον πληθυσμό κάθε περιφέρειας, δεν πρέπει να υπερβαίνει τα διακόσια πενήντα.
- Οι εκλογικές περιφέρειες και άλλα συναφή θέματα καθορίζονται με εκλογικούς νόμους.
- Στον εκλογικό νόμο θα πρέπει να θεσπιστούν μέτρα πως το εκλογικό σύστημα θα εξασφαλίζει τη γενική και δίκαιη εκπροσώπηση για το σύνολο του λαού της χώρας και την εκλογή τουλάχιστον δύο γυναικών από κάθε επαρχία.
Άρθρο 84 [Γερουσία]
- Τα μέλη της Γερουσίας [Μεσρανό Τζιργκά] εκλέγονται και διορίζονται ως εξής:
- Από τα μέλη κάθε επαρχιακού συμβουλίου, το αντίστοιχο συμβούλιο εκλέγει ένα άτομο για περίοδο τεσσάρων ετών.
- Από τα περιφερειακά συμβούλια κάθε επαρχίας, τα αντίστοιχα συμβούλια εκλέγουν ένα άτομο για περίοδο τριών ετών.
- Ο Πρόεδρος, επιλέγοντας από τους εμπειρογνώμονες και άλλες έμπειρες προσωπικότητες – μεταξύ των οποίων δύο εκπρόσωποι των ανάπηρων και των ατόμων με ειδικές ανάγκες και δύο εκπρόσωποι των Κότσι – ορίζει το εναπομείναν ένα τρίτο των μελών για περίοδο πέντε ετών.
- Ο πρόεδρος ορίζει το 50% αυτών επιλέγοντας γυναίκες.
- Ένα πρόσωπο, το οποίο ορίζεται ως μέλος της Γερουσίας [Μεσρανό Τζιργκά], παραιτείται από τη συμμετοχή του στο αντίστοιχο συμβούλιο και ένα άλλο πρόσωπο τον αντικαθιστά σύμφωνα με τον νόμο.
Άρθρο 85 [Προσόντα]
- Ένα άτομο που διορίζεται ή ορίζεται ως μέλος της Εθνοσυνέλευσης θα πρέπει να έχει τα ακόλουθα προσόντα επιπλέον εκείνων που λαμβάνονται υπόψη από τους ψηφοφόρους.
- Θα πρέπει να είναι πολίτης του Αφγανιστάν ή να έχει αποκτήσει την ιθαγένεια του κράτους του Αφγανιστάν τουλάχιστον δέκα χρόνια πριν ανακηρυχθεί υποψήφιος.
- Δεν θα πρέπει να έχει καταδικαστεί από δικαστήριο για την τέλεση εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας, εγκλήματος ή καταδίκης της στέρησης των πολιτικών του δικαιωμάτων.
- Τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] θα πρέπει να είναι είκοσι πέντε ετών κατά την ημερομηνία υποψηφιότητας και τα μέλη της Γερουσίας [Μεσρανό Τζιργκά] θα πρέπει να είναι τριάντα πέντε ετών κατά την ημερομηνία υποψηφιότητας ή διορισμού.
Άρθρο 86 [Ανεξάρτητη Εκλογική Επιτροπή] Τα διαπιστευτήρια των μελών της Εθνοσυνέλευσης εξετάζονται από την Ανεξάρτητη Εκλογική Επιτροπή σύμφωνα με τον νόμο.
Άρθρο 87 [Πρόεδρος]
- Στην αρχή της νομοθετικής περιόδου, κάθε ένα από τα δύο συμβούλια εκλέγει ένα από τα μέλη του ως πρόεδρο, δύο άτομα ως πρώτο και δεύτερο αντιπρόεδρο και δύο άτομα ως γραμματέα και βοηθό γραμματέα για περίοδο ένας χρόνος.
- Αυτά τα άτομα αποτελούν το διοικητικό συμβούλιο στις αντίστοιχες βουλές τους.
- Τα καθήκοντα των διοικητικών συμβουλίων καθορίζονται στους κανονισμούς που αφορούν τα εσωτερικά καθήκοντα κάθε βουλής.
Άρθρο 88 [Επιτροπές] Κάθε βουλή της Εθνοσυνέλευσης συγκροτεί επιτροπές για να μελετήσει τα θέματα που μελετώνται σύμφωνα με τους εσωτερικούς της κανονισμούς.
Άρθρο 89 [Ειδική Εξεταστική Επιτροπή]
- Η Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] έχει την εξουσία να συγκροτεί ειδική επιτροπή εάν το ένα τρίτο των μελών της υποβάλει πρόταση για έρευνα και μελέτη κυβερνητικών ενεργειών.
- Η σύνθεση και η διαδικασία αυτής της επιτροπής καθορίζονται από τους εσωτερικούς κανονισμούς της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά].
Άρθρο 90 [Αρμοδιότητες της εκάστοτε Εθνοσυνέλευσης] Η Εθνοσυνέλευση έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
- Επικύρωση, τροποποίηση ή κατάργηση νόμων ή νομοθετικών διαταγμάτων.
- Έγκριση σχεδίων οικονομικής, κοινωνικής, πολιτιστικής και τεχνολογικής ανάπτυξης.
- Έγκριση του κρατικού προϋπολογισμού, άδεια για απόκτηση και χορήγηση δανείων.
- Δημιουργία, τροποποίηση διοικητικών μονάδων.
- Επικύρωση των διεθνών συνθηκών και συμφωνιών ή κατάργηση της συμμετοχής του Αφγανιστάν από αυτές.
- Άλλες αρμοδιότητες που ορίζονται στο παρόν Σύνταγμα.
Άρθρο 91 [Αρμοδιότητες της Βουλής των Αντιπροσώπων] Η Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] έχει τις ακόλουθες ειδικές αρμοδιότητες:
- να αποφασίσει για επερωτήσεις σε κάθε υπουργό σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 92 του παρόντος συντάγματος.
- να λαμβάνει την τελική απόφαση σχετικά με τα αναπτυξιακά προγράμματα του κράτους και τον κρατικό προϋπολογισμό, σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] και της Γερουσίας [Μεσρανό Τζιργκά].
- να εγκρίνει τους διορισμούς σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος καταστατικού.
Άρθρο 92 [Επερωτήσεις, Ψήφος Δυσπιστίας]
- Η Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά], βάσει πρότασης από το ένα δέκατο όλων των μελών, μπορεί να πραγματοποιήσει επερωτήσεις κάθε Υπουργό.
- Εάν οι απαντήσεις που δόθηκαν δεν είναι ικανοποιητικές, η Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] θα εξετάσει το ζήτημα της ψήφου δυσπιστίας.
- Η ψήφος δυσπιστίας σε έναν υπουργό πρέπει να είναι ρητή, άμεση και βάσει βάσιμων λόγων.
- Η ψηφοφορία αυτή πρέπει να εγκριθεί από την πλειοψηφία όλων των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά].
Άρθρο 93 [Ερωτήσεις]
- Κάθε επιτροπή των δύο Σωμάτων της Εθνοσυνέλευσης μπορεί να θέσει ερωτήσεις σε κάθε Υπουργό για συγκεκριμένα θέματα.
- Το πρόσωπο που ερωτάται μπορεί να δώσει προφορική ή γραπτή απάντηση.
Άρθρο 94 [Νομοθεσία, Βέτο, Ειδική Ψηφοφορία]
- Ο νόμος είναι αυτός που και τα δύο Σώματα της Εθνοσυνέλευσης και ο Πρόεδρος εγκρίνουν, εκτός εάν το Σύνταγμα ορίζει διαφορετικά.
- Σε περίπτωση που ο Πρόεδρος δεν συμφωνεί με όσα εγκρίνει η Εθνοσυνέλευση, μπορεί να αποστείλει το έγγραφο πίσω στη Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] με εύλογους λόγους εντός δεκαπέντε ημερών από την υποβολή του.
- Με το πέρασμα αυτής της περιόδου ή σε περίπτωση που η Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] εγκρίνει ένα συγκεκριμένο ζήτημα και πάλι με πλειοψηφία των δύο τρίτων, το νομοσχέδιο θεωρείται πως έχει εγκριθεί και τεθεί σε ενέργεια.
Άρθρο 95 [Πρωτοβουλίες] Η πρόταση για τη διακήρυξη νόμου μπορεί να ξεκινήσει από την κυβέρνηση ή τα μέλη της Εθνοσυνέλευσης και στον τομέα της ρύθμισης των δικαστικών υποθέσεων μέσω του Ανώτατου Δικαστηρίου από την κυβέρνηση.
Άρθρο 96 [Οικονομικές Υποθέσεις] Η πρόταση προϋπολογισμού και οικονομικών υποθέσεων ξεκινά μόνο από την κυβέρνηση.
Άρθρο 97 [Μορφή και Διαδικασία]
- Προτάσεις για τη διακήρυξη νόμου που έχει ξεκινήσει η κυβέρνηση υποβάλλονται πρώτα στη Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά].
- Εάν μια πρόταση για προκήρυξη νόμου περιλαμβάνει την επιβολή νέων φόρων ή τη μείωση των κρατικών εισοδημάτων, περιλαμβάνεται στην ημερήσια διάταξη εργασίας με την προϋπόθεση ότι προβλέπεται επίσης μια εναλλακτική πηγή.
- Η Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] εγκρίνει ή απορρίπτει την πρόταση για τη διακήρυξη νόμου, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιονομικών και οικονομικών υποθέσεων, και την πρόταση λήψης ή χορήγησης δανείου μετά από συνολική συζήτηση.
- Η Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] δεν μπορεί να καθυστερήσει την πρόταση περισσότερο από έναν μήνα.
- Το προτεινόμενο νομοσχέδιο υποβάλλεται στη Γερουσία [Μεσρανό Τζιργκά], μετά την έγκρισή του από τη Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά].
- Η Γερουσία [Μεσρανό Τζιργκά] αποφασίζει σχετικά με το νομοσχέδιο εντός προθεσμίας δεκαπέντε ημερών
- Η Εθνοσυνέλευση δίνει προτεραιότητα στη δημοσίευση των νόμων, των συνθηκών και των αναπτυξιακών σχεδίων της κυβέρνησης, τα οποία απαιτούν εξέλιξη και λήψη αποφάσεων σύμφωνα με αίτημα της κυβέρνησης.
- Εάν μια πρόταση για τη διακήρυξη νόμου ξεκίνησε από δέκα μέλη ενός από τα δύο Σώματα και στη συνέχεια εγκριθεί από το ένα πέμπτο των μελών των αντίστοιχων Σωμάτων, μπορεί να γίνει δεκτή στην ημερήσια διάταξη των αντίστοιχων Σωμάτων.
Άρθρο 98 [Προϋπολογισμός]
- Ο κρατικός προϋπολογισμός και το αναπτυξιακό σχέδιο της κυβέρνησης υποβάλλονται μέσω της Γερουσίας [Μεσρανό Τζιργκά] μαζί με συμβουλευτικά σχόλια στη Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά].
- Η απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά], ανεξάρτητα από τη συγκατάθεση της Γερουσίας [Μεσρανό Τζιργκά], είναι εκτελεστή αφού υπογραφεί από τον Πρόεδρο.
- Εάν για ορισμένους λόγους ο προϋπολογισμός δεν εγκριθεί πριν από την έναρξη του νέου οικονομικού έτους, εφαρμόζεται ο προϋπολογισμός του προηγούμενου έτους μέχρι την έγκριση του νέου προϋπολογισμού.
- Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να δώσει στη Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] τον προϋπολογισμό του νέου οικονομικού έτους και μια σύντομη αναφορά του προϋπολογισμού του τρέχοντος έτους μέσα στο τέταρτο τρίμηνο του οικονομικού έτους.
- Ο τελικός προϋπολογισμός του προηγούμενου έτους υποβάλλεται από την κυβέρνηση στη Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] εντός έξι μηνών από το νέο έτος, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου
- Η Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] δεν μπορεί να καθυστερήσει την έγκριση του προϋπολογισμού για περισσότερο από ένα μήνα ή την άδεια να δώσει ή να λάβει δάνειο για περισσότερο από 15 ημέρες.
- Αν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] δε λάβει καμία απόφαση όσον αφορά τη λήψη ή τη χορήγηση δανείου, η πρόταση θα θεωρείται εγκεκριμένη.
Άρθρο 99 [Συζήτηση για τον Προϋπολογισμό] Εάν, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της Εθνοσυνέλευσης, συζητείται ο ετήσιος προϋπολογισμός ή ένα αναπτυξιακό σχέδιο ή ένα ζήτημα σχετικό με τη δημόσια ασφάλεια, την εδαφική ακεραιότητα και την ανεξαρτησία της χώρας, η συνεδρίαση της συνέλευσης δεν μπορεί να λήξει πριν την έγκριση του θέματος.
Άρθρο 100 [Μικτή Επιτροπή]
- Σε περίπτωση που η απόφαση ενός Σώματος απορριφθεί από άλλο Σώμα, σχηματίζεται μια μικτή επιτροπή αποτελούμενη από ίσα μέλη κάθε Σώματος για την επίλυση της διαφωνίας.
- Η απόφαση της επιτροπής τίθεται σε εφαρμογή μετά την έγκρισή της από τον Πρόεδρο.
- Σε περίπτωση που η μικτή επιτροπή δεν μπορέσει να λύσει τη διαφωνία, η ακυρωθείσα απόφαση θεωρείται άκυρη. Και εάν το ψήφισμα εγκριθεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά], μπορεί να εγκριθεί στην επόμενη σύνοδο της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] από την πλειοψηφία των μελών της.
- Η έγκριση αυτή θεωρείται εκτελεστή, αφού υπογραφεί από τον Πρόεδρο, χωρίς να υποβληθεί στη Γερουσία [Μεσρανό Τζιργκά].
- Σε περίπτωση που η διαφωνία μεταξύ των δύο Σωμάτων αφορά νομοθετικές πράξεις που αφορούν οικονομικά ζητήματα και η μικτή επιτροπή δεν είναι σε θέση να την επιλύσει, η Βουλή των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] μπορεί να εγκρίνει το σχέδιο με την πλειοψηφία των μελών της.
- Το σχέδιο αυτό θεωρείται εκτελεστό χωρίς να υποβληθεί στη Γερουσία [Μεσρανό Τζιργκά] αφού υπογραφεί από τον Πρόεδρο.
Άρθρο 101 [Εγγύηση] Κανένα μέλος της Εθνοσυνέλευσης δεν διώκεται νομίμως για την έκφραση των απόψεών του κατά την εκτέλεση του καθήκοντός του.
Άρθρο 102 [Ασυλία]
- Όταν ένα μέλος της Εθνοσυνέλευσης κατηγορείται για έγκλημα, η αρχή επιβολής του νόμου ενημερώνει για την υπόθεση το Σώμα, του οποίου ο κατηγορούμενος είναι μέλος, και το κατηγορούμενο μέλος μπορεί να διωχθεί.
- Σε περίπτωση προφανούς εγκλήματος, η αρχή επιβολής του νόμου μπορεί νόμιμα να ασκήσει και να συλλάβει τον κατηγορούμενο χωρίς την άδεια του Σώματος, του οποίου είναι μέλος ο κατηγορούμενος.
- Και στις δύο περιπτώσεις, όταν η δικαστική δίωξη απαιτεί την κράτηση του κατηγορούμενου, οι αρχές επιβολής του νόμου είναι υποχρεωμένες να ενημερώσουν το οικείο Σώμα, σχετικά με την υπόθεση αμέσως.
- Σε περίπτωση που η καταγγελία πραγματοποιείται όταν η συνέλευση βρίσκεται σε διακοπές, η άδεια σύλληψης λαμβάνεται από το διοικητικό συμβούλιο του οικείου Σώματος και η απόφαση του συμβουλίου αυτού παρουσιάζεται στην πρώτη συνεδρίαση του προαναφερθέντος Σώματος για τη λήψη απόφασης.
Άρθρο 103 [Συμμετοχή των Υπουργών]
- Οι υπουργοί μπορούν να συμμετέχουν στις συνόδους του καθενός από τα δύο σώματα της Εθνοσυνέλευσης.
- Κάθε Σώμα της Εθνοσυνέλευσης μπορεί να ζητήσει τη συμμετοχή των υπουργών για να συμμετάσχουν στη σύνοδο.
Άρθρο 104 [Συνεδριάσεις]
- Και τα δύο σώματα της Εθνοσυνέλευσης πραγματοποιούν τις συνεδριάσεις τους ξεχωριστά την ίδια στιγμή.
- Υπό τις ακόλουθες συνθήκες, και οι τα δύο Σώματα μπορούν να έχουν κοινές συνεδριάσεις:
- Όταν γίνεται η έναρξη της νομοθετικής συνόδου ή όταν η ετήσια σύνοδος εγκαινιάζεται από τον Πρόεδρο.
- Όταν κρίνεται απαραίτητο από τον Πρόεδρο.
- Στην περίπτωση αυτή, ο επικεφαλής της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά], προεδρεύει της κοινής συνόδου της Εθνοσυνέλευσης.
Άρθρο 105 [Δημοσιότητα]
- Οι συνεδριάσεις της Εθνοσυνέλευσης είναι ανοιχτές εκτός εάν ο πρόεδρος της συνέλευσης ή τουλάχιστον δέκα μέλη της Εθνοσυνέλευσης ζητήσουν το απόρρητο τους και η συνέλευση αποδέχεται αυτό το αίτημα.
- Κανείς δεν μπορεί να εισέλθει με τη βία στο κτίριο της Εθνοσυνέλευσης.
Άρθρο 106 [Απαρτία] Η απαρτία για τις συνεδριάσεις κάθε Σώματος της Εθνοσυνέλευσης είναι η πλειοψηφία των μελών της και οι αποφάσεις της λαμβάνονται από την πλειοψηφία των παρόντων μελών, εκτός εάν το Σύνταγμα ορίζει διαφορετικά.
Άρθρο 107 [Τακτικές και Έκτακτες Συνεδριάσεις]
- Η Εθνοσυνέλευση συνέρχεται σε δύο τακτικές συνεδριάσεις κάθε χρόνο.
- Η θητεία της Εθνοσυνέλευσης κάθε χρόνο διαρκεί εννέα μήνες.
- Όταν είναι απαραίτητο, η Εθνοσυνέλευση μπορεί να παρατείνει αυτή την περίοδο.
- Έκτακτες συνεδριάσεις της συνέλευσης κατά τη διάρκεια των διακοπών μπορούν να πραγματοποιηθούν με εντολή του Προέδρου.
Άρθρο 108 [Θάνατος, Παραίτηση, Παύση]
- Σε περίπτωση θανάτου, παραίτησης ή παύσης μέλους της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] ή/και ανικανότητας ή αναπηρίας, η οποία εμποδίζει τη μόνιμη άσκηση των καθηκόντων, γίνεται εκλογή στη σχετική εκλογική περιφέρεια για νέο αντιπρόσωπο για το υπόλοιπο της νομοθετικής περιόδου, σύμφωνα με τον νόμο.
- Στις προαναφερθείσες περιπτώσεις, ένα νέο μέλος της Γερουσίας [Μεσρανό Τζιργκά] διορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 87 του παρόντος Συντάγματος.
- Τα θέματα που αφορούν την παρουσία ή την απουσία μελών της Εθνοσυνέλευσης ρυθμίζονται σύμφωνα με τους εσωτερικούς κανόνες.
Άρθρο 109 [Τροποποιήσεις του Εκλογικού Νόμου] Οι προτάσεις τροποποίησης του εκλογικού νόμου δεν μπορούν να συμπεριληφθούν στην ημερήσια διάταξη της συνέλευσης κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους της νομοθετικής περιόδου.
Κεφάλαιο VI: Μεγάλη Συνέλευση [Λογιά Τζιργκά]
[Επεξεργασία]Άρθρο 110 [Σύνθεση, Συμμετοχή]
- Η Μεγάλη Συνέλευση [Λογιά Τζιργκά] είναι η ανώτατη εκδήλωση του λαού του Αφγανιστάν.
- Η Μεγάλη Συνέλευση [Λογιά Τζιργκά] αποτελείται από τους ακόλουθους:
- Μέλη της Εθνοσυνέλευσης.
- Πρόεδροι των επαρχιακών και περιφερειακών συμβουλίων.
- Οι υπουργοί, ο Ανώτατος Δικαστικός και τα μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου μπορούν να συμμετέχουν στις συνόδους της Μεγάλης Συνέλευσης [Λογιά Τζιργκά] χωρίς δικαίωμα ψήφου.
Άρθρο 111 [Εξουσίες] Η Μεγάλη Συνέλευση [Λογιά Τζιργκά] συγκαλείται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Λήψη αποφάσεων σχετικά με τα θέματα που αφορούν την ανεξαρτησία, την εθνική κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και τα ανώτατα συμφέροντα της χώρας.
- Τροποποίηση των διατάξεων του παρόντος Συντάγματος.
- Δίωξη του προέδρου σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 69 του παρόντος Συντάγματος.
Άρθρο 112 [Πρόεδρος] Η Μεγάλη Συνέλευση [Λογιά Τζιργκά], κατά την πρώτη συνεδρίασή της, εκλέγει μεταξύ των μελών της έναν πρόεδρο, έναν αντιπρόεδρο, έναν γραμματέα και έναν βοηθό γραμματέα.
Άρθρο 113 [Απαρτία]
- Η απαρτία της Μεγάλης Συνέλευσης [Λογιά Τζιργκά] για την ψηφοφορία ολοκληρώνεται από την πλειοψηφία των μελών.
- Οι αποφάσεις της Μεγάλης Συνέλευσης [Λογιά Τζιργκά] λαμβάνονται από την πλειοψηφία των παρόντων μελών εκτός από τις περιπτώσεις που αναφέρονται ρητά στο παρόν Σύνταγμα.
Άρθρο 114 [Δημοσιότητα] Οι συζητήσεις της Μεγάλης Συνέλευσης [Λογιά Τζιργκά] είναι ανοιχτές, εκτός εάν το ένα τέταρτο των μελών της ζητήσει να είναι μυστικές και η Μεγάλη Συνέλευση [Λογιά Τζιργκά] αποδέχεται αυτό το αίτημα.
Άρθρο 115 [Εγγύηση και Ασυλία] Κατά τη διάρκεια της συνόδου της Μεγάλης Συνέλευσης [Λογιά Τζιργκά], η διάταξη των άρθρων 101 και 102 του παρόντος Συντάγματος εφαρμόζεται στα μέλη της.
Κεφάλαιο VII: Το Δικαστικό Σώμα
[Επεξεργασία]Άρθρο 116 [Ανεξαρτησία]
- Ο δικαστικός κλάδος είναι ανεξάρτητο όργανο του κράτους της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν.
- Ο δικαστικός κλάδος αποτελείται από το Ανώτατο Δικαστήριο (Στερά Μαχκαμά), τα ανώτερα δικαστήρια και τα εφετεία. Η δομή των αρχών καθορίζεται από τον νόμο.
- Το Ανώτατο Δικαστήριο ως ανώτατο δικαστικό όργανο είναι επικεφαλής του δικαστικού οργάνου της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν.
Άρθρο 117 [Ανώτατο Δικαστήριο]
- Το Ανώτατο Δικαστήριο απαρτίζεται από εννέα μέλη τα οποία διορίζονται από τον Πρόεδρο για περίοδο δέκα ετών με την έγκριση της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά], τηρώντας τις διατάξεις της τελευταίας παραγράφου του άρθρου 50 και του άρθρου 118 του παρόντος Συντάγματος. Στην αρχή ο διορισμός γίνεται ως εξής:
- Διορίζονται τρία μέλη για περίοδο τεσσάρων ετών, τρία μέλη για επτά έτη και τρία μέλη για δέκα έτη. Οι επόμενοι διορισμοί θα είναι για περίοδο δέκα ετών.
- Ο διορισμός των μελών για δεύτερη θητεία δεν επιτρέπεται.
- Ο Πρόεδρος διορίζει ένα από τα μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου ως επικεφαλής του.
- Τα μέλη δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να παυθούν από την υπηρεσία τους μέχρι το τέλος της θητείας τους, εκτός από τις περιστάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 127 του παρόντος Συντάγματος.
Άρθρο 118 [Προσόντα για το Ανώτατο Δικαστήριο] Ένα μέλος του Ανωτάτου Δικαστηρίου έχει τα ακόλουθα προσόντα:
- Η ηλικία του επικεφαλής του Ανωτάτου Δικαστηρίου και των μελών του δεν πρέπει να είναι μικρότερη από σαράντα έτη κατά τη στιγμή του διορισμού
- να είναι πολίτης του Αφγανιστάν.
- να έχει ανώτερη εκπαίδευση στο δίκαιο ή στην ισλαμική νομολογία και να διαθέτει επαρκή εμπειρία και πείρα στο δικαστικό σύστημα του Αφγανιστάν.
- να έχει υψηλά ηθικά πρότυπα και φήμη καλών πράξεων.
- Δεν πρέπει να έχει καταδικαστεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, για εγκλήματα και να καταδικαστεί σε στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων του από δικαστήριο.
- Δεν πρέπει να είναι μέλος οποιουδήποτε πολιτικού κόμματος κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Άρθρο 119 [Όρκο Αξιώματος του Ανωτάτου Δικαστηρίου] Μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου δίνουν τον ακόλουθο όρκο παρουσία του Προέδρου πριν αναλάβουν τη θέση:
«Στο όνομα του Αλλάχ, του Ελεήμονος και του Παρηγορητή
Ορκίζομαι στο όνομα του Παντοδύναμου Θεού για να στηρίξω τη δικαιοσύνη και τη νομιμότητα σύμφωνα με τις διατάξεις της ιερής θρησκείας του Ισλάμ και τις διατάξεις αυτού του Συντάγματος και άλλων νόμων του Αφγανιστάν και να εκπληρώσω το καθήκον όντας δικαστής με απόλυτη ειλικρίνεια, και ακομμάτιστος.»
Άρθρο 120 [Καθήκον για Απόφαση] Η εξουσία του δικαστικού οργάνου είναι να παρίσταται σε όλες τις αγωγές στις οποίες φυσικά ή νομικά πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένου του κράτους, εκπροσωπούνται ενώπιον του ως ενάγοντες ή κατηγορούμενοι και με την παρουσία του εκφράζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
Άρθρο 121 [Δικαστική Αναθεώρηση] Το Ανώτατο Δικαστήριο, κατόπιν αιτήματος της Κυβέρνησης ή των Δικαστηρίων, μπορεί να ελέγξει τη συμμόρφωση νόμων, νομοθετικών διαταγμάτων, διεθνών συνθηκών και διεθνών συμβάσεων με το Σύνταγμα και να τα τους ερμηνεύσει, σύμφωνα με τον νόμο.
Άρθρο 122 [Εγγυημένη Δικαιοδοσία]
- Κανένας νόμος, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, δεν μπορεί να μεταφέρει υπόθεση από τη δικαιοδοσία του δικαστικού κλάδου σε άλλο όργανο όπως έχει καθοριστεί στο παρόν Σύνταγμα.
- Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται στην ίδρυση ειδικών δικαστηρίων που αναφέρονται στα άρθρα 69, 78 και 127 του παρόντος Συντάγματος και σε στρατοδικεία σε θέματα που σχετίζονται με αυτά.
- Η δομή και η εξουσία αυτών των δικαστηρίων ρυθμίζονται από τον νόμο.
Άρθρο 123 [Δικαστικός Κλάδος] Με την τήρηση των διατάξεων του παρόντος Συντάγματος, οι κανόνες που αφορούν τη δομή, την εξουσία και τις επιδόσεις των δικαστηρίων και τα καθήκοντα των δικαστών ρυθμίζονται από τον νόμο.
Άρθρο 124 [Δικαστική Διοίκηση] Άλλοι υπάλληλοι και διοικητικό προσωπικό του δικαστικού κλάδου υπόκεινται στις διατάξεις των νόμων που αφορούν τους υπαλλήλους και το λοιπό διοικητικό προσωπικό του κράτους, αλλά ο διορισμός, η απόλυση, η προαγωγή, η σύνταξη, οι αντιμισθίες και οι ποινές ρυθμίζονται από το Ανώτατο Δικαστήριο σύμφωνα με τον νόμο.
Άρθρο 125 [Δικαστικός Προϋπολογισμός]
- Ο προϋπολογισμός του δικαστικού κλάδου οργανώνεται σε συνεννόηση με την κυβέρνηση από το Ανώτατο Δικαστήριο και υποβάλλεται στην Εθνουνέλευση από την κυβέρνηση ως μέρος του κρατικού προϋπολογισμού.
- Η εκτέλεση του προϋπολογισμού του δικαστικού κλάδου είναι αρμοδιότητα του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Άρθρο 126 [Αμοιβή του Ανωτάτου Δικαστηρίου] Τα μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου απολαμβάνουν κρατικά οικονομικά οφέλη για το υπόλοιπο της ζωής τους, υπό την προϋπόθεση ότι δεν καταλαμβάνουν κρατικές και πολιτικές θέσεις.
Άρθρο 127 [Δικαστική Καταγγελία]
- Όταν περισσότερο από το ένα τρίτο των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] ζητήσει τη δίκη του επικεφαλής του δικαστηρίου ή ενός μέλους του Ανωτάτου Δικαστηρίου λόγω εγκλήματος που διαπράχθηκε κατά την εκτέλεση του καθήκοντος και η Βουλή των αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά] εγκρίνει το αίτημα αυτό με πλειοψηφία των δύο τρίτων, ο κατηγορούμενος παύεται από τη θέση του και η υπόθεση παραπέμπεται σε ειδικό δικαστήριο.
- Η σύσταση του δικαστηρίου και οι διαδικασίες δίκης ρυθμίζονται από τον νόμο.
Άρθρο 128 [Δημοσιότητα των Δικαστηρίων]
- Στα δικαστήρια του Αφγανιστάν, οι δίκες είναι ανοικτές και ο καθένας δικαιούται να παρίσταται στις δίκες εντός των ορίων του νόμου.
- Το δικαστήριο μπορεί να διεξάγει τη δίκη κεκλεισμένων των θυρών σε καταστάσεις που προβλέπονται από τον νόμο ή σε καταστάσεις όπου η μυστικότητα της δίκης κρίνεται απαραίτητη, αλλά η δημοσίευση της δικαστικής απόφασης πρέπει να είναι δημόσια σε όλες τις περιπτώσεις.
Άρθρο 129 [Νομική Αιτιολόγηση, Θανατική Ποινή]
- Το δικαστήριο υποχρεούται να αιτιολογεί την απόφαση που εκδίδει.
- Όλες οι εξειδικευμένες αποφάσεις των δικαστηρίων είναι εκτελεστές, εκτός από τη θανατική ποινή, η οποία εξαρτάται από την έγκριση του Προέδρου.
Άρθρο 130 [Δικαστική Εχεμύθεια]
- Κατά την εξέταση των υποθέσεων, τα δικαστήρια εφαρμόζουν τις διατάξεις του παρόντος Συντάγματος και άλλων νόμων.
- Όταν δεν υπάρχει διάταξη στο Σύνταγμα ή σε άλλους νόμους σχετικά με την έκδοση απόφασης σχετικά με ένα θέμα, οι αποφάσεις των δικαστηρίων θα βρίσκονται εντός των ορίων αυτού του Συντάγματος σύμφωνα με τη νομολογία Χαναφί και με τρόπο που θα εξυπηρετεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη δικαιοσύνη.
Άρθρο 131 [Σιιτικός Νόμος για τους Σιίτες]
- Τα δικαστήρια εφαρμόζουν τη σιιτική νομολογία σε υποθέσεις που αφορούν προσωπικά θέματα των οπαδών της σιιτικής αίρεσης σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
- Σε άλλες περιπτώσεις, εάν δεν υπάρχουν διευκρινίσεις από το Σύνταγμα και τους άλλους νόμους και οι δύο πλευρές της υπόθεσης είναι οπαδοί της σιιτικής αίρεσης, τα δικαστήρια θα επιλύσουν το ζήτημα σύμφωνα με τους νόμους αυτής της αίρεσης.
Άρθρο 132 [Διορισμός Δικαστών]
- Οι δικαστές διορίζονται με τη σύσταση του Ανωτάτου Δικαστηρίου και με την έγκριση του Προέδρου.
- Ο διορισμός, η μετάθεση, η προαγωγή, η τιμωρία και οι προτάσεις συνταξιοδότησης των δικαστών εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Ανωτάτου Δικαστηρίου σύμφωνα με τον νόμο.
- Το Ανώτατο Δικαστήριο συστήνει το Γενικό Γραφείο Διοίκησης του Δικαστικού Προσωπικού με σκοπό την καλύτερη διευθέτηση των διοικητικών και δικαστικών υποθέσεων και την εξασφάλιση των απαιτούμενων βελτιώσεων.
Άρθρο 133 [Δίωξη Δικαστών]
- Όταν ο δικαστής κατηγορείται ότι έχει διαπράξει έγκλημα, το Ανώτατο Δικαστήριο διερευνά την υπόθεση του δικαστή σύμφωνα με τον νόμο.
- Αφού ακροαστεί την υπεράσπισή του, όταν το Ανώτατο Δικαστήριο κρίνει ότι η κατηγορία είναι έγκυρη, υποβάλλει στον Πρόεδρο πρόταση για την παύση του δικαστή.
- Μετά την έγκριση του Προέδρου, ο κατηγορούμενος δικαστής παύεται από την υπηρεσία και τιμωρείται σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
Άρθρο 134 [Εισαγγελία]
- Η ανακάλυψη των εγκλημάτων είναι καθήκον της αστυνομίας και η διερεύνηση και δίωξη διενεργούνται από το γραφείο της Εισαγγελίας σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
- Η Εισαγγελία είναι μέρος του εκτελεστικού κλάδου και είναι ανεξάρτητη στις ενέργειές της.
- Η δομή, οι αρμοδιότητες και οι δραστηριότητες της Εισαγγελίας ρυθμίζονται από τον νόμο.
- Η ανακάλυψη και διερεύνηση εγκλημάτων που σχετίζονται με τις ένοπλες δυνάμεις διέπεται από ειδικό νόμο.
Άρθρο 135 [Γλώσσα της Δίκης] Εάν τα μέρη που εμπλέκονται σε μια υπόθεση δεν γνωρίζουν τη γλώσσα στην οποία διεξάγεται η δίκη, έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν διερμηνέα για την κατανόηση του υλικού και των εγγράφων που σχετίζονται με την υπόθεση και έχουν επίσης το δικαίωμα να μιλούν στη μητρική τους γλώσσα στο δικαστήριο.
Κεφάλαιο VIII: Η Αυτοδιοίκηση
[Επεξεργασία]Άρθρο 136 [Αρχές]
- Η Διοίκηση της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν βασίζεται σε κεντρικές και τοπικές διοικητικές μονάδες σύμφωνα με τον νόμο.
- Η κεντρική διοίκηση χωρίζεται σε μια σειρά διοικητικών μονάδων, καθεμία από τις οποίες έχουν ως επικεφαλής έναν υπουργό.
- Η τοπική διοικητική μονάδα είναι η επαρχία.
- Ο αριθμός, η έκταση, τα μέρη και οι δομές των επαρχιών και των συναφών διοικήσεων ρυθμίζονται από τον νόμο βάσει του πληθυσμού, των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών και της γεωγραφικής θέσης.
Άρθρο 137 [Αποκέντρωση] Η κυβέρνηση, διατηρώντας παράλληλα την αρχή του συγκεντρωτισμού, αναθέτει – σύμφωνα με τον νόμο – ορισμένες αρχές σε μονάδες τοπικής αυτοδιοίκησης με σκοπό την επιτάχυνση και την προώθηση οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών υποθέσεων και την αύξηση της συμμετοχής του πληθυσμού στην ανάπτυξη του έθνους.
Άρθρο 138 [Επαρχιακό Συμβούλιο]
- Σε κάθε επαρχία συστήνεται ένα επαρχιακό συμβούλιο.
- Τα μέλη του επαρχιακού συμβουλίου εκλέγονται κατ' αναλογία του πληθυσμού σε ελεύθερες, άμεσες, μυστικές ψηφοφορίες και γενικές εκλογές από τους κατοίκους της επαρχίας για περίοδο τεσσάρων ετών σύμφωνα με τον νόμο.
- Το επαρχιακό συμβούλιο εκλέγει ένα από τα μέλη του ως Πρόεδρο.
Άρθρο 139 [Αναπτυξιακοί Στόχοι]
- Το επαρχιακό συμβούλιο συμμετέχει στην εξασφάλιση των αναπτυξιακών στόχων του κράτους και στη βελτίωση των υποθέσεων του με τρόπο που ορίζεται στον νόμο και δίνει συμβουλές για σημαντικά θέματα που εμπίπτουν στον τομέα της επαρχίας.
- Τα επαρχιακά συμβούλια εκτελούν τα καθήκοντά τους σε συνεργασία με την επαρχιακή διοίκηση.
Άρθρο 140 [Περιφερειακά και Χωρικά Συμβούλια]
- Προκειμένου να οργανωθούν δραστηριότητες που αφορούν άτομα και να τους δοθεί η δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στην τοπική διοίκηση, τα συμβούλια συγκροτούνται σε περιφέρειες και χωριά σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
- Τα μέλη των συμβουλίων αυτών εκλέγονται από τον πληθυσμό της περιοχής μέσω ελεύθερων, γενικών, μυστικών και άμεσων εκλογών για περίοδο τριών ετών.
- Η συμμετοχή των νομάδων σε αυτά τα συμβούλια ρυθμίζεται από τον νόμο.
Άρθρο 141 [Δήμοι]
- Δημιουργούνται δήμοι για τη διαχείριση των αστικών υποθέσεων.
- Ο δήμαρχος και τα μέλη των δημοτικών συμβουλίων εκλέγονται με ελεύθερες, γενικές, μυστικές και άμεσες εκλογές.
- Οι υποθέσεις που αφορούν τους δήμους ρυθμίζονται από τον νόμο.
Άρθρο 142 [Διοικητικές Υπηρεσίες] Για την εφαρμογή των διατάξεων και για την εξασφάλιση των αξιών αυτού του Συντάγματος, το κράτος δημιουργεί τις απαιτούμενες υπηρεσίες.
Κεφάλαιο IX: Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης
[Επεξεργασία]Άρθρο 143 [Δήλωση]
- Εάν, εξαιτίας πολέμου, απειλής πολέμου, σοβαρής εξέγερσης, φυσικών καταστροφών ή καταστάσεων παρόμοιων με αυτές η προστασία της ανεξαρτησίας ή η επιβίωση του έθνους καθίσταται αδύνατη ακολουθώντας την διάταξη του παρόντος Συντάγματος, ο Πρόεδρος με έγκριση της Εθνοσυνέλευσης δηλώνει κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε ορισμένα ή σε όλα τα μέρη της χώρας.
- Εάν η κατάσταση έκτακτης ανάγκης συνεχίζεται για περισσότερο από δύο μήνες, απαιτείται η συμφωνία της Εθνοσυνέλευσης για την παράτασή της.
Άρθρο 144 [Κυβερνητική Εξουσία] Κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, ο Πρόεδρος, με τις διαβουλεύσεις των προϊσταμένων της Εθνοσυνέλευσης, και ο Επικεφαλής Δικαστικός μπορούν να μεταφέρουν ορισμένες εξουσίες της Εθνοσυνέλευσης στην κυβέρνηση.
Άρθρο 145 [Αναστελλόμενες Διατάξεις] Κατά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ο Πρόεδρος, με τη συγκατάθεση των προϊσταμένων της Εθνοσυνέλευσης και του Ανωτάτου Δικαστηρίου, μπορεί να αναστείλει την ισχύ των ακόλουθων άρθρων ή να την περιορίσει:
- Δεύτερη παράγραφος του άρθρου 27.
- Άρθρο 36.
- Δεύτερη παράγραφος του άρθρου 37.
- Δεύτερη παράγραφος του άρθρου 38.
Άρθρο 146 [Απαγόρευση Συνταγματικών Αναθεωρήσεων] Κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, το Σύνταγμα δεν μπορεί να τροποποιηθεί.
Άρθρο 147 [Επέκταση Κυβερνητικής Θητείας]
- Εάν η προεδρική θητεία και/ή η περίοδος του νομοθετικού σώματος λήξει κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, οι νέες εκλογές αναβάλλονται και η προεδρία και η νομοθετική περίοδος παρατείνονται για διάστημα τεσσάρων μηνών.
- Αν η κατάσταση έκτακτης ανάγκης συνεχίζεται για περισσότερο από τέσσερις μήνες, συγκαλείται από τον Πρόεδρο η Μεγάλη Συνέλευση [Λογιά Τζιργκά] για περαιτέρω αποφάσεις.
- Μετά τη λήξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, οι εκλογές θα διεξαχθούν εντός δύο μηνών.
Άρθρο 148 [Ακύρωση των Μέτρων Έκτακτης Ανάγκης] Μετά τη λήξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, τα μέτρα που θεσπίζονται βάσει των άρθρων 144 και 145 του παρόντος Συντάγματος θεωρούνται άκυρα αμέσως.
Κεφάλαιο X: Τροποποιήσεις
[Επεξεργασία]Άρθρο 149 [Ισλάμ, Θεμελιώδη Δικαιώματα]
- Οι διατάξεις της προσχώρησης στις θεμελιώδεις αρχές της ιερής θρησκείας του Ισλάμ και του καθεστώτος της Ισλαμικής Δημοκρατίας δεν μπορούν να τροποποιηθούν.
- Η τροποποίηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων του λαού επιτρέπεται μόνο για να καταστούν αποτελεσματικότερα.
- Λαμβάνοντας υπόψη τις νέες εμπειρίες και απαιτήσεις της εποχής, άλλα περιεχόμενα του παρόντος Συντάγματος μπορούν να τροποποιηθούν με πρόταση του Προέδρου ή της πλειοψηφίας της Εθνοσυνέλευσης σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 67 και 146 του παρόντος Συντάγματος.
Άρθρο 150 [Συντακτική Επιτροπή, Μεγάλη Συνέλευση]
- Προκειμένου να υλοποιηθούν προτάσεις για την τροποποίηση του Συντάγματος, συγκροτείται επιτροπή με μέλη της Κυβέρνησης, της Εθνοσυνέλευσης και του Ανωτάτου Δικαστηρίου με προεδρικό διάταγμα και η Επιτροπή εκπονεί σχέδιο τροποποιήσεων.
- Για την έγκριση των τροποποιήσεων, η Μεγάλη Συνέλευση [Λογιά Τζιργκά] συγκαλείται με διάταγμα του Προέδρου σύμφωνα με τις διατάξεις του Κεφαλαίου για τη Λογιά Τζιργκά.
- Όταν η Μεγάλη Συνέλευση [Λογιά Τζιργκά] εγκρίνει μια τροπολογία με πλειοψηφία των δύο τρίτων των μελών της, αυτή εκτελείται μετά την επικύρωση από τον Πρόεδρο.
Κεφάλαιο XI: Διάφορες Διατάξεις
[Επεξεργασία]Άρθρο 151 [Οικονομικό Ασυμβίβαστο]
- Ο Πρόεδρος, οι Αντιπρόεδροι, οι Υπουργοί, ο Προϊστάμενος και τα μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ο Προϊστάμενος της Κεντρικής Τράπεζας, η Διεύθυνση Εθνικής Ασφάλειας, οι Διοικητές και οι Δήμαρχοι δεν μπορούν να αναλάβουν κερδοφόρες επιχειρηματικές συμβάσεις με την κυβέρνηση ή με άτομα κατά τη διάρκεια της θητείας τους.
- Οι συμβάσεις για την κάλυψη προσωπικών αναγκών αποτελούν εξαίρεση από τη διάταξη αυτή.
Άρθρο 152 [Ασυμβίβαστο Αξιωματούχων] Ο Πρόεδρος, ο Αντιπρόεδρος, οι υπουργοί, οι προϊστάμενοι και τα μέλη της Εθνοσυνέλευσης, το Ανώτατο Δικαστήριο και οι δικαστές δεν μπορούν να αναλάβουν άλλες θέσεις εργασίας κατά τη διάρκεια της θητείας τους.
Άρθρο 153 [Κομματικό Ασυμβίβαστο] Δικαστές, δικηγόροι και αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων και της Αστυνομίας και μέλη της Εθνικής Ασφάλειας δεν μπορούν να είναι μέλη πολιτικών κομμάτων κατά τη διάρκεια της θητείας τους.
Άρθρο 154 [Οικονομική Διαφάνεια] Η ιδιότητα του προέδρου, των αντιπροέδρων, των υπουργών, των μελών του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του Γενικού Εισαγγελέα πριν και μετά τη λήξη της θητείας τους θα εγγράφονται και θα παρακολουθούνται από όργανο που θα ορίζεται από τον νόμο.
Άρθρο 155 [Μισθοί και Αποζημιώσεις] Για τους υπουργούς, τα μέλη της Εθνοσυνέλευσης, το Ανώτατο Δικαστήριο, τον Γενικό Εισαγγελέα και τους δικαστές, οι ανάλογοι μισθοί καταβάλλονται σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.
Άρθρο 156 [Εκλογή και Δημοψήφισμα] Η Ανεξάρτητη Εκλογική Επιτροπή συσταίνεται για να οργανώσει και να επιβλέψει τις εκλογές και να διεξαγάγει δημοψήφισμα εντός της χώρας με βάση τις διατάξεις του νόμου.
Άρθρο 157 [Εφαρμογή του Συντάγματος] Η ανεξάρτητη επιτροπή για την εποπτεία της εφαρμογής του Συντάγματος συσταίνεται με νόμο. Τα μέλη αυτής της Επιτροπής διορίζονται από τον Πρόεδρο.
Κεφάλαιο XII: Μεταβατικές Διατάξεις
[Επεξεργασία]Άρθρο 158 [Πατέρας του Έθνους] Ο Τίτλος του Πατρός του Έθνους και τα προνόμια που παραχωρήθηκαν από τη Μεγάλη Συνέλευση Έκτακτης Ανάγκης (Λογιά Τζιργκά) του 1381 (2002) στην Αυτού Μεγαλειότητα του Μοχαμάντ Ζαχίρ Πρώην Βασιλιά του Αφγανιστάν διατηρούνται γι' αυτόν κατά τη διάρκεια της ζωής του, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Συντάγματος.
Άρθρο 159 [Μεταβατική Περίοδος]
- Η περίοδος, μετά την έγκριση του παρόντος Συντάγματος, μέχρι την ημερομηνία έναρξης των εργασιών της Εθνοσυνέλευσης θεωρείται μεταβατική περίοδος.
- Κατά τη μεταβατική περίοδο, το Ισλαμικό Μεταβατικό Κράτος του Αφγανιστάν εκτελεί τα ακόλουθα καθήκοντα:
- Έκδοση διαταγμάτων σχετικά με την εκλογή του Προέδρου, της Εθνοσυνέλευσης και των τοπικών συμβουλίων εντός έξι μηνών.
- Έκδοση διαταγμάτων σχετικά με τη δομή και τις αρχές των δικαστηρίων και των βασικών δομών διοίκησης εντός ενός έτους.
- Δημιουργία Ανεξάρτητης Εκλογικής Επιτροπής.
- Εφαρμογή της μεταρρύθμισης της εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας.
- Θέσπιση των απαραίτητων μέτρων για την προετοιμασία του εδάφους για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Συντάγματος.
Άρθρο 160 [Προεδρική Εκλογή]
- Ο πρώτος εκλεγμένος Πρόεδρος αναλαμβάνει τα καθήκοντά του εντός τριάντα ημερών από την ανακήρυξη του αποτελέσματος της εκλογής, σύμφωνα με το παρόν Σύνταγμα.
- Πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για την ταυτόχρονη διεξαγωγή των πρώτων προεδρικών και κοινοβουλευτικών εκλογών.
- Μέχρι τη σύσταση της Εθνοσυνέλευσης, οι εξουσίες της Εθνοσυνέλευσης που περιγράφονται στο παρόν Σύνταγμα θα ανήκουν στην κυβέρνηση. Το προσωρινό Ανώτατο Δικαστήριο θεσπίζεται με προεδρικό διάταγμα.
Άρθρο 161 [Εγκαθιδρυόμενοι Θεσμοί]
- Η Εθνοσυνέλευση ασκεί τις αρμοδιότητές της αμέσως μετά τη σύστασή της σύμφωνα με το παρόν Σύνταγμα.
- Η κυβέρνηση και το Ανώτατο Δικαστήριο συγκροτούνται εντός τριάντα ημερών από την πρώτη συνεδρίαση της Βουλής των Αντιπροσώπων [Βολεσί Τζιργκά].
- Ο Πρόεδρος του Μεταβατικού Ισλαμικού Κράτους του Αφγανιστάν συνεχίζει τα καθήκοντά του έως ότου ο εκλεγείς Πρόεδρος αναλάβει τα καθήκοντά του.
- Τα εκτελεστικά και δικαστικά όργανα του Κράτους, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 157 του παρόντος Συντάγματος, συνεχίζουν τα καθήκοντά τους μέχρι τη συγκρότηση της κυβέρνησης και του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
- Τα διατάγματα που εφαρμόζονται από την αρχή της ενδιάμεσης περιόδου υποβάλλονται στην πρώτη συνεδρίαση της Εθνοσυνέλευσης. Τα εν λόγω διατάγματα είναι εκτελεστά μέχρι την ακύρωση τους από την Εθνοσυνέλευση.
Άρθρο 162 [Έναρξη Ισχύος]
- Το Σύνταγμα αυτό τίθεται σε ισχύ με την έγκρισή του από τη Μεγάλη Συνέλευση [Λογιά Τζιργκά] και θα υπογραφεί και θα διακηρυχθεί από τον Πρόεδρο του Μεταβατικού Ισλαμικού Κράτους του Αφγανιστάν.
- Με την εφαρμογή του, οι νόμοι και τα διατάγματα που είναι αντίθετα με τις διατάξεις του παρόντος Συντάματος είναι άκυρα.