νότων διελθοῦσα ἡ θαυμασία αὕτη μετατροπὴ ἐγένετο, καὶ τοῦτο ἡμεῖς ἐν συντόμῳ θέλομεν ἐφεξῆς διηγηθῆ.
Ἡ νῆσος Μανχαττὰν δὲν ἦτο ἀνεπίφθονον εὕρημα, διὸ πολλοὺς ἔσχε τοὺς ἐραστὰς καὶ ἐν τοῖς πρώτοις τοὺς Ἄγγλους, οἵτινες καιροφυλακτήσαντες καὶ εὑρόντες ἁρμοδίαν περίστασιν ἀφήρπασαν αὐτὴν ἀπὸ τὰς χεῖρας τῶν Ὁλλανδῶν τῷ 1664. Οἱ Ὁλλανδοὶ ἀφῄρεσαν αὐτὴν ἀπὸ τῶν Ἄγγλων τῷ 1673 καὶ οἱ Ἄγγλοι πάλιν τὴν κατέσχον ἓν ἔτος ὕστερον, ἐπαληθεύσαντες οὕτω μετ’ ἀξιοσημειώτου ἐπιμονῆς τὸν κατακτητικὸν νόμον «Φῦγε ἐκεῖθεν σὺ, διὰ νὰ καθήσω ἐγὼ.» Τότε δὲ μόνον οἱ Ἄγγλοι μετωνόμασαν τὸ Νέον Ἀμστελλόδαμον Νέαν Ὑόρκην (ἢ Νεοβόρακον) πρὸς τιμὴν Ἰωάννου Δουκὸς τῆς Ὑόρκης εἰς ὃν ἐδωρήσατο αὐτὴν Κάρολος ὁ Βʹ.
Πολλὰ ἔχει τις εἰπεῖν περὶ τῆς ἱστορίας τῆς καθ’ ὅλας τὰς ἐπόψεις τεραστίας αὐτῆς πόλεως, ἀλλὰ τοῦτο δὲν εἶναι ἔργον τοῦ παρόντος· λέγομεν δὲ μόνον ὅτι μεγάλας ὑπέστη δοκιμασίας ἑωσοῦ μεγαλυνθῇ, ὁτὲ μὲν πιεζομένη ὑπὸ δεσποτικῶν κυβερνήσεων ὑπηκουσῶν εἰς τὰ νεύματα προληπτικῶν καὶ τυραννικῶν βασιλέων τῆς Ἀγγλίας, ὁτὲ δὲ σπαραττομένη ἀπὸ ἐσωτερικὰς διαμάχας καὶ ἐπιδρομὰς τῶν ἐν τῇ Καναδικῇ Γάλλων καὶ τοιαῦτα παραπλήσια πάσχουσα ἑωσοῦ ἀπέκτησε τὴν ἀνεξαρτησίαν της. Διότι ἀπ’ αὐτῆς τῳόντι ἄρχεται ἥ τε ἠθικὴ καὶ ὑλικὴ πρόοδος καὶ ἀκμὴ τοῦ Νεοβοράκου καὶ ὅλων τῶν ἄλλων ἡνωμένων πολιτειῶν τῆς Ἀμερικῆς.
Οὐχ ἧττον δὲν πρέπει νὰ ἀποσιωπήσωμεν καὶ τινας γενναίας πράξεις τῆς ἀγγλικῆς κυβερνήσεως δι’ ὧν εὐηργετήθη ὁ τόπος. Οὕτω λόγου χάριν ἡ πρώτη δαπάνῃ τῆς κυβερνήσεως συντηρουμένη σχολὴ ἱδρύθη ἐν Νεοβοράκῳ τῷ 1702· ἡ πρώτη ἐφημερὶς ἐξεδόθη τῷ 1725· ἡ πρώτη δημοσία βιβλιοθήκη συνεκροτήθη τῷ 1729, κομισθέντων ἐπὶ τούτου κατ’ εὐθεῖαν ἐκ Λονδίνου χιλίων ἑξακοσίων ὀγδοήκοντα τεσσάρων τόμων καὶ ἐν τέλει ἡ πρώτη ἀκαδημία συνέστη τῷ 1732.
Ἡ Ἀγγλικὴ ἀποικία βαθμηδὸν μεγαλυνομένη καὶ ἐνισχυομένη, ἠθέλησε κατὰ φυσικὸν λόγον ν’ ἀπαλλαχθῇ τῶν ὀχληρῶν δεσμῶν τῆς προστασίας καὶ νὰ ἐξασκήσῃ ἐλευθέρως καὶ ἀνεξαρτήτως τὰ δικαιώματά της. Ὅθεν τῷ 1765 συνεκροτήθη ἐν Νεοβοράκῳ συνέλευσις, ἥτις ὑπέγραψεν ἀναφορὰν περιέχουσαν παράπονα κατὰ τῆς μητροπόλεως καὶ ἀπαίτησιν ταχείας θεραπείας. Τελευταῖον δὲ νέος τις περὶ φόρου νόμος, βαρὺς μὲν εἰς τοὺς ἀποίκους, ὄχι δὲ καὶ πολὺ ὠφέλιμος εἰς τοὺς Ἄγγλους παρέσχεν ἀφορμὴν γενικῆς τοῦ ἔθνους ἐπαναστάσεως, ἥτις ἔληξεν, ὡς γνωστὸν, εἰς τὴν ἀνακήρυξιν τῆς δημοκρατίας τῶν Ἡνωμένων πολιτειῶν τῇ 4 ἰουλίου 1776.
Δέκα ἔτη μετὰ τὸ ἀξιομνημόνευτον τοῦτο γεγονὸς ὁ πληθυσμὸς τοῦ Νεοβοράκου ἐδιπλασιάσθη, ἂν καὶ κατὰ τὸ βραχὺ τοῦτο διάλειμμα ὁ ἱκτερικὸς πυρετὸς ἐθέρισε μέγα μέρος τῶν κατοίκων. Ἐκτὸς δὲ τούτων καὶ ἄλλα πολλὰ ὑπέφερεν ἡ πόλις μεταταῦτα. Ἐν ἔτει δηλαδὴ 1832 ἡ ἀσιατικὴ χόλερα περιελθοῦσα τὴν οἰκουμένην καὶ παντοῦ φέρουσα τὸν θάνατον καὶ τὸ πένθος κατεκλίνθη ἐν Νεοβοράκῳ ἐπὶ στρωμνῆς τεσσάρων χιλιάδων καὶ τετρακοσίων πτωμάτων. Παρελθούσης τῆς θεομηνίας ταύτης ἦλθεν ἡ πυρκαϊὰ καὶ ἐν μιᾷ νυκτὶ πλέον τῶν ἑξακοσίων οἰκιῶν ἀπετεφρώθησαν ὑπὸ τῶν φλογῶν· καὶ ἡ μὲν ἐκ ταύτης ὑλικὴ ζημία ὑπελογίσθη εἰς ἑκατὸν ἑκατομμύρια φράγκα, πόσοι δὲ ἄνθρωποι ἐχάθησαν εἰς τὴν περίστασιν ταύτην οὐδέποτε ἐγένετο γνωστόν. Αἱ φλόγες πανταχόθεν καὶ διαμιᾶς ἐκραγεῖσαι ἠπείλουν παντελῆ καταστροφὴν, ἑπομένως διὰ νὰ περισταλῇ ὅσῳ τὸ δυνατὸν ἐν τῇ ἑστίᾳ της ἡ γιγάντιος αὕτη πυρκαϊὰ κατέφυγον εἰς τὸ κρήμνισμα, καὶ δι’ ὑπονόμων ἀνέτρεψαν παμπόλλους ἀνεπάφους οἰκίας.
Μετὰ τὴν χόλεραν καὶ τὴν πυρκαϊὰν ἐπῆλθεν εἰς ἐπίμετρον τῆς δυστυχίας ἡ ἐμπορικὴ κρίσις τοῦ 1836 καὶ 1837 διασείσασα ἐκ θεμελίων τὴν δημοσίαν πίστιν. Τὸ δὲ 1845 ἄλλη πάλιν πυρκαϊὰ ἐξεῤῥάγη μικροτέρα μὲν τῆς πρώτης, ἀλλ’ οὐχ ἧττον ἐπενεγκοῦσα 35 ἑκατομμυρίων φράγκων ζημίαν. Τοιαῦτα δυστυχήματα ἤθελον καταστρέψει οἱονδήποτε ἄλλον λαὸν ἔχοντα ὀλιγώτερα ζωτικὰ στοιχεῖα, παρ’ ὅσον ὁ ἀμερικανικός.
Ἀλλ’ αἱ χρηματικαὶ ζημίαι δὲν ἀπελπίζουσι νεαρὸν καὶ γενναῖον ἔθνος, παρατόλμως ἐπιχειρηματικὸν καὶ ἐργατικώτατον, κυβερνώμενον δὲ καὶ ἐμψυχούμενον ὑπὸ θεσμῶν φιλελευθέρων καὶ εὐεργετικωτάτων εἰς τοὺς ἐκ τῆς ἀλλοδαπῆς προσερχομένους ξένους! Διὸ τὸ κακὸν ἐν βραχεῖ διαστήματι ἐθεραπεύθη μὲ τοιαύτην ἐντέλειαν, ὥστε μετά τινας μῆνας αἱ ζημίαι ἐκαλύφθησαν μὲ κέρδη καὶ οἱ Ἀμερικανοὶ εἰσῆλθον εἰς τὴν ὁδὸν τῆς εὐτυχίας.
Διεξελθόντες ἤδη ἐν συνόψει τὴν ἱστορίαν τοῦ Νεοβοράκου, ἂς ἐξετάσωμεν τώρα αὐτὸ ὅπως ἐπαρουσιάσθη ἡμῖν καθ’ ἣν στιγμὴν γράφομεν τὴν ἀνὰ χεῖρας περιγραφήν.
