στερος ἀπὸ ἐκείνους. Ἀναφέρων λοιπὸν ἐκεῖνα τὰ ποιήματα των, ὁποῦ μοῦ ἐφαίνοντο ὅτι μὲ περισσοτέραν ἐπιτυχίαν αὐτοὶ ἐπραγματεύθησαν, κατ’ ἐπανάληψιν ἠρώτων αὐτοὺς τί ἤθελαν νὰ ἐννοήσουν καὶ ποῖος ἦτο ὁ σκοπὸς καὶ ἡ οἰκονομία τῶν ἔργων των ἐκείνων, διὰ νὰ διδαχθῶ συγχρόνως καὶ κάτι τι ἀπὸ αὐτούς. Ἀλλ’ ἐντρέπομαι ἀληθῶς νὰ σᾶς εἴπω, ὦ ἄνδρες, τὴν ἀλήθειαν. Ὅμως πρέπει νὰ εἴτω αὐτὴν. Δηλαδὴ, διὰ νὰ ὁμιλήσω μὲ συντομίαν, ὅλοι σχεδὸν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι παρευρέθησαν τότε ἐκεῖ εἰς τὴν συνομιλίαν μας, ἂν τοὺς ἠρώτα κανεὶς, ἠμποροῦσαν νὰ ἀπαντήσουν πολὺ καλύτερα ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς ἰδίους ποιητὰς περὶ τῶν ποιημάτιον, τὰ ὁποῖα οἱ ἴδιοι εἶχον συνθέσει. Ἐγνώρισα λοιπὸν καὶ διὰ τοὺς ποιητὰς ἀμέσως αὐτό, ὅτι ὅσα ποιήματα γράφουν, δὲν τὰ γράφουν ἀπὸ σοφίαν των, ἀλλ’ ἀπὸ κάποιαν φυσικήν των κλίσιν καὶ ἀπὸ ἐνθουσιασμὸν καὶ ἔμπνευσιν[1] ὁμοιάζουσαν ἀπαράλλαχτα μὲ τὸν ἐνθουσιασμὸν, ἀπὸ τὸν ὁποῖον κυριεύονται οἱ θεομάντεις[2] καὶ οἱ χρησμῳδοί· διότι ὡσαύτως καὶ οὗτοι, λέγουν μὲν πολλὰ ὡραῖα πράγματα, ὅμως δὲν ἐννοοῦν κανὲν ἀπὸ ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα λέγουν. Τοιούτου εἴδους πάθος περίπου μοῦ ἐφάνη ὅτι συμβαίνει καὶ εἰς τοὺς ποιητάς. Καὶ συγχρόνως ἐννόησα ὅτι αὐτοὶ ἕνεκα τῆς ποιήσεως των ἐφρόνουν ὅτι καὶ κατὰ τὰ λοιπὰ πράγματα ἦσαν σοφώτατοι ἄνθρωποι, κατὰ τὰ ὁποῖα δὲν ἦσαν. Ἄφησα λοιπὸν καὶ αὐτούς, στοχαζόμενος ὅτι εἶμαι ἀνώτερος καὶ ἀπὸ αὐτοὺς κατὰ τὸ ἴδιον πλεονέκτημα, κατὰ τὸ ὁποῖον ἐφάνην ἀνώτερος καὶ ἀπὸ τοὺς πολιτικοὺς.
VIII. Τελευταῖον λοιπὸν ἐπῆγα καὶ συνήντησα τοὺς χειροτέχνας[3]. Διότι εἶχα τὴν συναίσθησιν ὅτι τίποτε σχεδὸν δὲν ἐγνώριζα ἐγώ ἀπὸ τὴν τέχνην των, καὶ ἤμουν πεπεισμένος ὅτι αὐ-
- ↑ Οἱ ποιηταὶ ἐθεωροῦντο ὡς ἐμπνεόμενοι ὑπὸ τοῦ Θείου καὶ ὡς διερμηνεῖς τῶν Μουσῶν.
- ↑ Θεόμαντις λέγεται ὁ προφητεύων τὰ μέλλοντα ἐκ θείας ἐμπνεύσεως.
- ↑ Ἐννοεῖ τοὺς μετερχομένους τὰς βαναύσους λεγομένας τέχνας, οἱ ὁποῖοι καὶ δημιουργοὶ ὠνομάζοντο, μετερχόμενοι διάφορα ἐπαγγέλματα πρὸς κοινὴν χρῆσιν, οἷον οἱ τέκτονες, οἱ χαλκεῖς, οἱ σκυτοτόμοι καὶ λοιποὶ.
