τινῇ νομοθεσίᾳ ἀπαντῶσι πρόστιμα ἀσυγκρίτως μεγαλυτέρα: 30 λιτρῶν διὰ τὸν συκοφαντήσαντα ἐγκληματικῶς ἐπίσκοπον,[1] 20 λιτρῶν διὰ τοὺς ψευδομαρτυροῦντας κοσμικούς,[2] 20 καὶ 15 λιτρῶν δι’ ἀμελοῦντας τὸ καθῆκον αὑτῶν δικαστάς.[3]
Χαρακτηριστικὴ μάλιστα εἶναι ἡ ἑτέρα τῶν τελευταίων τούτων διατάξεων, καθ’ ἣν ὁ μὲν κατηγορήσας τινὰ ἐγκληματικῶς καὶ μὴ ὑποστηρίξας τὴν ἰδίαν κατηγορίαν καταδικάζεται ὡς συκοφάντης εἰς τὸ τέταρτον τῆς οὐσίας· ὁ δὲ ἐπιδείξας ὀλιγωρίαν εἰς καταδίωξιν τοῦ συκοφάντου δικαστὴς ὑποβάλλεται εἰς πρόστιμον 20 λιτρῶν χρυσοῦ. Τοῦ ἀδικήματος τοῦ δικαστοῦ ὄντος ἐλαφροτέρου, θὰ ἠδύνατό τις νὰ συμπεράνῃ, ὅτι πρόστιμον 20 λιτρῶν ἀντιπροσωπεύει θυσίαν μικροτέραν τοῦ τετάρτου τῆς οὐσίας. Ἀλλὰ καὶ ἂν ἡ πρόθεσις τοῦ νομοθέτου ἦτο νὰ τιμωρήσῃ αὐστηρότερον τὸν δικαστήν, πάντως ἡ διάταξις ἐμφαίνει κατάστασιν πλουτολογικὴν σχετικῶς καλήν, διαφορὰν δὲ ἐν τῇ κτητικῇ ἀξίᾳ τοῦ νομίσματος μὴ ὑπερβαίνουσαν τὴν ἀναλογίαν 1 πρὸς 5, διότι ἄλλως θὰ εὑρισκόμεθα ἔναντι προστίμου ἴσου πρὸς 100000 σημερινῶν δραχμῶν καὶ ἄνω.
Ἀξιοπαρατήρητον καὶ ἐμφαντικὸν ἴσως τῆς ἀπὸ τοῦ η′ καὶ θ′ αἰῶνος μέχρι τοῦ ια′ αὐξήσεως τοῦ ποσοῦ τῶν πολυτίμων μετάλλων εἶναι ὅτι ἡ προκείμενη διάταξις, ἣν τὸ Prochiron auctum ἠρανίσθη παρὰ τοῦ Ἀτταλειάτου,[4] δὲν ἀπαντᾷ οὔτ’ ἐν τῇ Ἐκλογῇ οὔτ’ ἐν τῇ Ἐπαναγωγῇ, καθ’ ἂς ἀμφοτέρας[5] οἱ συκοφάνται «ἐν οἱαδήτινι αἰτίᾳ συκοφαντήσουσί τινα τῇ ταυτοπαθείᾳ ὑποκείσθωσαν».[6]
- ↑ Ἡ διάταξις ἀναγραφομένη ἐν τῷ Κώδικι 1, 3, 1, 22 διετηρήθη συνεχῶς ἐπαναλαμβανομένη (πρβλ. Βασιλείου' III, 1, 2. Proch. auct. XXVIII, 13 κτλ.) μέχρις Ἀρμενοπούλου (VI, 9, 2).
- ↑ Proch, auct. XXXIX, 53. Οἱ ψευδομαρτυροῦντες κληρικοὶ καὶ συγκλητικοὶ ὑφίστανται ἄλλας ποινάς.
- ↑ Proch. auct. XXXIX, 55 καὶ XXVIII, 11.
- ↑ Πρβλ. σημείωσιν Ζαχαρίου
- ↑ Βλ. Ἐκλογὴν XVII, 51· Ἐπαναγωγὴν XL, 18.
- ↑ Ἡ αὐτὴ διάταξις περιεσώθη καὶ ἐν τῷ ἰσχύσαντι ἐν Ἰταλίᾳ καὶ ὑπὸ τοῦ Brandileone ἐκδοθέντι (Ρώμη, 1895) Prochiron Legum (πρβλ. XXXIV, 14).
