Σελίδα:Περί νομίσματος και της κτητικής δυνάμεως των πολύτιμων μετάλλων κατά τους βυζαντινούς χρόνους.pdf/36

Από Βικιθήκη
Αυτή η σελίδα έχει εγκριθεί.
34

après les croisades, alors que ľEmpire était appauvri, que ľor devait être plus rare, on estimait qu’un riche propriétaire pouvait mener une existence honorable avec quarante nomismes par an (Pachymère I, 5)».

Ἡ πρώτη ὑπόμνησις εἶναι ἀξία προσοχῆς καθ’ ὅσον τὰ ὑπ’ αὐτῆς ἀναφερόμενα συμβάντα ἀνάγονται εἰς ἐποχὴν ὡρισμένην. Ὄντως κατὰ τὰς πληροφορίας τοῦ σοφοῦ ἡμῶν συναδέλφου ἀρχιμανδρίτου Χρ. Παπαδοπούλου εὕρηται ἤδη ἐν κώδικι τοῦ ια′ αἰῶνος,[1] ἐπειδὴ δ’ ἐξ ἄλλου τὸ συναξάριον δὲν δύναται νὰ ᾖ παλαιότερον Λέοντος τοῦ Σοφοῦ,[2] ἕπεται ὅτι ἐγράφη πιθανῶς ἀρχομένου τοῦ δεκάτου αἰῶνος.

Πλὴν δ’ ὅμως τοῦ ἀκριβοῦς τῆς χρονολογίας δὲν δυνάμεθα νὰ ἔχωμεν ἐξ αὐτοῦ ὅσον νομίζει ὁ Vogt ἀσφαλῆ συμπεράσματα. Πράγματι πρόκειται περὶ εὐλαβοῦς τινος γεωργοῦ Μετρίου ὀνόματι, ὅστις εὑρὼν καθ’ ὁδὸν δέμα χρυσῶν νομισμάτων, καίπερ πτωχότατος, ἀναζητεῖ καὶ εὑρίσκει τὸν κύριον.

Οὗτος ἐκφράζεται ὡς ἐξῆς: «Ἐγώ, ἀδελφέ, πραγματευτὴς γενόμενος δόκιμος εἶχον χίλια νομίσματα καὶ λαβὼν καὶ ξένα ἐποίησα πραγματείαν πολλὴν καὶ… ἔβαλον εἰς ἀληθινὸν προχείριον χίλια πεντακόσια νομίσματα… (ἀπωλέσας δὲ τὸ προχείριον) ἀπὸ μεγάλου πλούτου κατήντησα εἰς ἐσχάτην πενίαν».

Ἂν ὁ οὕτως ἐκφραζόμενος ἦτο ἀστὸς Κωνσταντινουπολίτης, βεβαίως οἱ λόγοι του θ’ ἀπεδείκνυον ὅτι ἡ κτητικὴ ἀξία τοῦ χρήματος ἦτο ἀσυγκρίτως μεγαλυτέρα τότε ἢ νῦν, ἀλλὰ καὶ σήμερον ἴσως πραγματευτὴς περιερχόμενος τὰς ἐμπορικὰς πανηγύρεις τῆς Παφλαγονίας θὰ ἐλογίζετο πλούσιος ἂν εἶχε 1000 τουρκικὰς λίρας.[3] Ἐνδεχόμενον δ’ ὅμως νὰ μὴ ἔλεγεν ὅτι ἦτο πολὺ πλούσιος· κατὰ τοῦτο δὲ μόνον ὁ συναξαριστὴς δίδει ὁπωσδήποτε χρήσιμον νύξιν.

Τὸ δεύτερον χωρίον, τὸ τοῦ Παχυμέρη, ἀναφέρεται εἰς τὸ γνω-


  1. Πρβλ. Hip. Delahaye, Propylaeum ad Acta Sanctorum Novembris, Synaxarium Ecclesiae Constantinopolitanae, Βρυξέλλαι, σελ. 1017· ἡ περὶ Μετρίου διήγησις εὕρηται αὐτόθι ἐν σελ. 722 - 4.
    Ἡμεῖς εἴχομεν κατ’ ἀρχὰς προστρέξῃ εἰς τὸν Μέγαν Συναξαριστὴν τοῦ Δουκάκη. Ἀλλ’ οὗτος ἔχων ὑπ’ ὄψει τὸν Νέον Συναξαριστὴν τοῦ Νικοδήμου Ἀγιορείτου (3 τόμοι, Βενετία, 1819) παραφράζει τὴν ἀρχικὴν διήγησιν, ἰδίᾳ δ’ ἀναπληροῖ τὰ βυζαντινὰ νομίσματα διὰ τῶν μεταγενεστέρων φλωρίων.
  2. Ὁ αὐτοκράτωρ οὗτος φέρεται ὀνομαστὶ ὡς ἀνυψώσας τὸν υἱὸν τοῦ Μετρίου εἰς ὕπατα ἀξιώματα.
  3. Εἰς τὸ ποσὸν τοῦτο ἀναλογοῦσι περίπου 1500 νομίσματα.