μικρᾶς ἀποζημιώσεως παρεχομένης εἰς τὸν ἀξιωματοῦχον καὶ ἥτις τοσούτῳ ἧττον δύναται νὰ λογισθῇ ὡς τόκος, ὅσῳ πρόκειται ἁπλῶς περὶ ἰσοβίου προσόδου. Τοὐναντίον λυσιτελεστέρα διὰ τὴν ἐξεύρεσιν τοῦ τόκου εἶναι ἡ περίπτωσις καθ’ ἣν ἡ ἀγορὰ ἀξιώματος ὑποκρύπτει δημόσιον δάνειον· τότε, ὡς ἐλέχθη, ἡ ῥόγα ἀνέρχεται εἰς 10% τοῦ καταβληθέντος κεφαλαίου· ἐπειδὴ δὲ πρόκειται περὶ ἐπιδόματος παύοντος σὺν τῷ θανάτῳ τοῦ ἀξιωματούχου, δύναταί τις νὰ συμπεράνῃ ὅτι ὁ τόκος ἦτο κατώτερος τούτου κατὰ 30-50%,[1] ἤτοι 5-7%, καὶ κατ’ ἀκολουθίαν οἷος περίπου καὶ σήμερον ἐν Ἑλλάδι. Τοῦτο βεβαίως θὰ εἶχε μεγάλην σημασίαν ἐν ταῖς ἐρεύναις ἡμῶν, ἂν τὸ σχετικῶς χαμηλὸν ποσοστὸν τοῦ τόκου ἠδύνατο ν’ ἀποδοθῇ εἰς τὴν ἀφθονίαν τοῦ χρήματος· ὡς ἤδη δ’ ὅμως γνωστόν, ὀφείλεται εἰς ἄλλα αἴτια.
Καὶ ταῦτα μὲν ὡς πρὸς τὸν τόκον· ἐξετάσωμεν νῦν:
II. Τὰς περὶ τιμημάτων εἰδήσεις. – Τιμήματα δυνάμενα νὰ δώσωσι λαβὴν εἰς γενικωτέρους ὑπολογισμοὺς συνήντησα ὀλίγα[2] καὶ δὴ τὰ ἐξῆς:
1ον) Ἐν τῇ Μελέτῃ περὶ ψιλῶν συμφώνων,[3] τίτλ. VII, ἄρθρ. 16, γράφεται: «Ἐὰν συμφωνήσω χιλίους κεράμους οἴνου ν′ νομισμάτων ἐξωνήσασθαι παρὰ σοῦ».
Κέραμος ἢ ἀμφορεὺς εἶναι μέτρον = λίτραις 26,26. Κατὰ τὸ ὡς ἄνω παράδειγμα ἓν νόμισμα = 20 κεράμοις, ἄρα = λ. 526,20.
Ἀλλὰ 1 λίτρα οἴνου (μονὰς χωρητικότητος) ἔχει περίπου βάρος ¾ ὀκάδος (δεδομένου ὅτι ὁ οἶνος εἶναι κατά τι ἐλαφρότερος τοῦ ἀπε-
- ↑ Καθ’ ὅσον ἀπολλυμένου τοῦ κεφαλαίου τὸ πλέον τοῦ τόκου θεωρητέον ὡς εἶδος χρεολύτρου.
- ↑ Ὑπάρχουσιν ἄλλαι πληροφορίαι αἵτινες θὰ ἦσαν πολυτιμόταται ἂν ἦσαν πληρέστεραι. Οὕτως ὁ Λουϊτπράνδρος λέγει ὅτι ἔδωκε 50 νομίσματα εἰς τὸν ἀγωγιάτην (diasostes) αὑτοῦ διὰ πορείαν 49 ἡμερῶν καὶ μεταφορὰν ἀποσκευῶν ἀπὸ Κωνσταντινουπόλεως εἰς Ναύπακτον (Legatio κεφ. 57 - 8, ἔκδ. Migne, σελ. 564 - 5 Βυζαντινῶν Μελετῶν)· δυστυχῶς ἄγνωστον πόσα ὑποζύγια ἐχρειάσθησαν ὁ ἐπίσκοπος καὶ ἡ ἀκολουθία του.
Ἐπίσης ὁ Λουϊτπράνδρος ὁμιλῶν περὶ τοῦ ὀψωνίου του λέγει ὅτι τῷ ἐστοίχιζεν 1 νόμισμα ὅταν εἶχε μάγειρον γνωρίζοντα τὰ ἑλληνικά, καὶ 4 ὅταν οὗτος ἠγνόει τὴν γλῶσσαν. Ἡ τιμὴ 1 νομίσματος φαίνεται λογικὴ εἰς τὸν Λουϊτπράνδον· ἂν ἐγνωρίζομεν ἀκριβέστερον τὰ κατὰ τὴν ἀκολουθίαν του, ἴσως θὰ ἠδυνάμεθα νὰ βασίσωμεν συμπεράσματά τινα ἐπὶ τῆς πληροφορίας ταύτης. - ↑ Αὕτη εἶχε περιληφθῇ ἐν τῷ Jus Graeco - Romanum τοῦ Leunclavii (Φραγκφούρτη, 1596), ἀνεδημοσιεύθη δὲ προσφάτως μετὰ γαλλικῆς μεταφράσεως καὶ σοφῶν σχολίων ὑπὸ τῶν H. Monnier καὶ G. Platon (βλ. La Meditatio de nudis pactis, Παρίσιοι, 1915, ἀνατύπωσις ἐκ τῆς Nouvelle Revue Historique de droit 1913 - 4).
