Ἀλλ’ εἰς τὸ συμπέρασμα τοῦτο ἀντιτίθεται ἑτέρα μαρτυρία πολὺ θετικωτέρα. Ἀνάγεται δ’ αὕτη εἰς τὸ ἔτος 960 καὶ εὕρηται παρὰ Συμεῶνι τῷ Μαγίστρῳ (Βίος Ρωμανοῦ, κεφ. 3), ἔχει δ’ ὡς ἐξῆς: «Ἐν δὲ τῷ Ὀκτωβρίῳ μηνὶ τοῦ β′ ἔτους τῆς βασιλείας Ρωμανοῦ (δηλ. τῷ 960) ἐγένετο σπάνη σίτου καὶ κριθῆς ἐν τῇ πόλει· ἐπράθη γὰρ ὁ σῖτος τῷ νομίσματι μόδιοι δ′, ἡ δὲ κριθὴ μόδιοι ς′· οὗ πολὺς οὖν χρόνος παρῆλθε καὶ εὐθὺς γέγονεν ὁ σῖτος μόδιοι η′, ἡ δὲ κριθὴ μόδιοι ιβ′».
Ἐκ τούτου φαίνεται ὅτι ὁ μόδιος σίτου ἐτιμᾶτο ἐν ὥρᾳ σιτοδείας ¼ τοῦ νομίσματος, συνήθως δὲ ⅛. Ἄλλαις λέξεσιν ἡ κανονικὴ τιμὴ ἦτο 1,85, δηλαδὴ ἀκριβῶς η σημερινή.
Τὸν Ρωμανὸν διαδέχεται ὁ Νικηφόρος. Ἐπὶ τῆς βασιλείας τούτου ἐγένοντο κατὰ Μάιον μῆνα «ἄνεμοι σκληροὶ καὶ κυματώδεις» προκαλέσαντες ἀνάλογον πρὸς τὸν ἐπὶ Βασιλείου λιμόν· πλὴν ὁ Φωκᾶς ἀντὶ νὰ μιμηθῇ τὸ παράδειγμα τοῦ προκατόχου, ἐκμεταλλευθεὶς τὴν περίστασιν «τὸν σῖτον γλίσχρως πωλῶν, ηὔχει ὥς τι μέγα κατωρθωκὼς ὅτι μοδίου τῷ νομίσματι πιπρασκομένου αὐτὸς δύο πωλεῖσθαι ἐπέταξε» (Κεδρ. ἔνθ. ἀνωτ.). Κατὰ ταῦτα, λόγῳ τῆς σιτοδείας ὁ μόδιος ἐτιμᾶτο 15 δρ. καὶ τὸ χιλιόγραμμον ἄνω τῶν 2 δρ., ἡ τιμὴ δηλαδὴ ἦτο πλέον ἡ πενταπλασία τῆς παρ’ ἡμῖν κατ’ Ἰούλιον 1914· κατόπιν δὲ τῆς κερδοσκοπίας τοῦ αὐτοκράτορος ἐγένετο πλέον ή δεκαεξαπλασία.
Τὰς πληροφορίας τοῦ Κεδρηνοῦ φαίνεται ἐπιβεβαιῶν μὲν ο Λουϊτπράνδος, διαψεῦδον δὲ ἀνέκδοτον ὅπερ αὐτὸς ὁ χρονογράφος διηγεῖται ἀμέσως ἔπειτα.
Καὶ ὁ μὲν Λουϊτπράνδος[1] λέγει: «Θείᾳ ὀργῇ, τὴν χώραν τῶν Ἀργείων μαστίζει τοιοῦτος λιμός, ὥστε ἀντὶ χρυσοῦ οὐδὲ δύο papienses sertarii δύναταί τις ν’ ἀγοράσῃ, καὶ τοῦτο μάλιστα ὅπου ἐπικρατεῖ εὐθηνία. Τὴν δὲ πληγὴν ταύτην, συνεργούντων ἔτι τῶν μυῶν, ὁ Νικηφόρος κατέστησε σκληροτέραν, ἀγοράσας κατὰ τὴν ἐποχὴν τοῦ θερισμοῦ ὅλον τὸν ὁπουδήποτε παραγόμενον σῖτον ἀντὶ ἐλαχίστης τιμῆς καὶ ἀποθηκεύσας αὐτόν· τοῦτο ἔπραξεν ἰδίως ἐν Μεσοποταμίᾳ, ἔνθα διὰ τὴν ἔλλειψιν μυῶν ἡ παραγωγὴ ὑπῆρξε λίαν ἄφθονος· οὕτω δ’ ἐξίσωσε τὸ πλῆθος τοῦ συνταχθέντος σίτου πρὸς τὴν ἄμμον τῆς θαλάσσης. Διὰ τῆς αἰσχρᾶς ταύτης κερδοσκοπίας ἐνσκηψάσης ἁπανταχοῦ σιτοδείας, ὁ Νικηφόρος ἐστρατολόγησεν ὀγδοήκοντα χιλιάδας ἀνδρῶν,
- ↑ Legatio κεφ. 44 κατὰ ἔκδ. Migne, ΜΕ′ κατὰ τὴν ἐν ταῖς Βυζαντιναῖς Μελέταις τοῦ Ζαμπελίου περιληφθεῖσαν μετάφρασιν τοῦ Ἰωάννου Ῥωμανοῦ.
