Σελίδα:Περί νομίσματος και της κτητικής δυνάμεως των πολύτιμων μετάλλων κατά τους βυζαντινούς χρόνους.pdf/14

Από Βικιθήκη
Αυτή η σελίδα έχει εγκριθεί.
12

καὶ ε′ αἰῶνα[1] καὶ ὅτι ἠφθόνουν ἐπὶ τῶν τελευταίων εἰκονομάχων καὶ τῶν Μακεδόνων.

Τὰ δ’ αἴτια τῆς σπάνεως ἢ τῆς ἀφθονίας τοῦ νομίσματος ἦσαν τὰ μὲν γενικά, τὰ δὲ εἰδικά.

Τὰ γενικὰ εἶναι συναφῆ πρὸς τὰς αὐξομειώσεις τοῦ ἀποθέματος (stock) τῶν πολυτίμων μετάλλων: Ἡ παραγωγὴ τούτων εἶχεν ἐλαττωθῇ σπουδαίως ἀμέσως μετὰ τὴν ἵδρυσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως,[2] ἤρχισε δ’ ὅμως ν’ ἀναθάλλῃ ἀπὸ τοῦ ὀγδόου αἰῶνος, διότι, ἐκτὸς τῶν μεταλλείων τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους,[3] ἔτυχον ἐκμεταλλεύσεως πολλὰ μεταλλεῖα χρυσοῦ καὶ ἀργύρου ἐν Βοημίᾳ, Οὐγγαρίᾳ, Ἀλσατίᾳ κτλ.,[4] τὰ χρυσοπλύσια Γερμανίας καὶ Γαλλίας ἔλαβον ἀπὸ τοῦ 8ου αἰῶνος μεγάλην ἀνάπτυξιν,[5] τέλος δὲ καὶ μέρος τοῦ ἐν Ἀφρικῇ παραγομένου χρυσοῦ ἔφθανεν ἀναμφισβητήτως εἰς Εὐρώπην.[6]

Ἐντεῦθεν συνάγεται ἐν μέρει,[7] ὅτι αἱ τιμαί, αἵτινες εἶχον μειωθῇ κατὰ τὸν 8ον αἰῶνα ἐν τῇ κεντρῴα Εὐρώπῃ εἰς ἐπίπεδον δεκάκις χαμηλότερον ἢ νῦν, ἀνῆλθον προϊόντος τοῦ χρόνου ἐπὶ τοσοῦτον ὥστε ἡ σχέσις 10 : 1 μετεβλήθη εἰς 8,6 καὶ κατὰ τὸν ΙΓ′ αἰῶνα 4 : 1.[8]

Τὰ δ’ εἰδικὰ αἴτια συνδέονται πρὸς γεγονότα ἀφορῶντα εἰς τὴν πλουτολογικὴν καὶ πολιτικὴν κατάστασιν τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους, ἰδίᾳ, δὲ τοῦ εὐμενοῦς ἢ δυσμενοῦς ἐμπορικοῦ ἰσοζυγίου καὶ τῆς στρατιωτικῆς ἀκμῆς τοῦ κράτους. Οὕτως ἀκμαζούσης τῆς ἐμπορίας καὶ τῆς βιομηχανίας ὁ εἰσαγόμενος χρυσὸς ὑπερέβαινε πιθανῶς τὸν ἐξαγόμενον εἰς Ἀνατολήν, πρὸς ἀγορὰν ἀντικειμένων πολυτε-


    mitate crescenti (πρβλ. Les Banquiers dans la législation de Justinien, Παρίσιοι, 1912, σελ. 19 - 21).

  1. Βλ. σημείωσιν 3, σελ. 11.
  2. Ἀφ’ ἑνὸς μὲν λόγῳ τῆς ἐξαντλήσεως πολλῶν ἀρχαιοτέρων μεταλλείων, ἐν οἷς καὶ τὰ τῆς Ἱσπανίας, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι αἱ εἰσβολαὶ τῶν Βαρβάρων διέκοψαν τὴν ἐκμετάλλευσιν τῶν νεωτέρων μεταλλείων ἐν ταῖς Παραδουναβίοις ἐπαρχίαις, τῇ Ἰλλυρίᾳ, τῇ Δαλματίᾳ κτλ. (πρβλ. J. καὶ L. Sabatierm ἔνθ’ ἀνωτ. σελ. 54).
  3. Ἰδίᾳ τῶν ἐν Μακεδονίᾳ.
  4. Πιστεύεται ἐπίσης ὅτι οἱ Ἄραβες ἀνέλαβον τὴν ἐκμετάλλευσιν τῶν Ἱσπανικῶν ἀργυρωρυχείων.
  5. Ὁ Lexis φρονεῖ ὅτι περὶ τὸ τέλος τοῦ μεσαίωνος ταῦτα εἶχον μεγαλυτέραν ἀνάπτυξιν ἢ σήμερον (ἐν Handw. τοῦ Conrad, τόμ. Ε′, σελ. 33).
  6. Δι’ Αἰγύπτου ἢ τῶν δυτικῶν ἀκτῶν.
  7. Λέγομεν ἐν μέρει, διότι εἰς τὰ ζητήματα τῶν τιμῶν ληπτέοι ὑπ’ ὄψει καὶ ἄλλοι παράγοντες ἐκτὸς τοῦ νομισματικοῦ.
  8. Βλ. λεπτομερείας κατωτέρω σελ. 27 - 28.