Σελίδα:Πανδώρα τεύχος 398.pdf/20

Από Βικιθήκη
Αυτή η σελίδα δεν έχει ελεγχθεί ακόμη για πιθανά λάθη.
356
ΠΑΝΔΩΡΑ.



Ἐλλόγιμε φίλε K. Ν. Δραγούμη.

Ἐν τῷ 395 φυλλαδίῳ τῆς καλῆς καὶ πολιᾶς σου Πανδώρας (σελ. 288) ἀνέγνων μετὰ πολλοῦ τοῦ διαφέροντος τὰ γενέθλια τῆς γαλατικῆς φράσεως écrire comme un Ange. Ἐπῄνεσα καὶ ἐπαινῶ ᾀείποτε τὸν ζῆλον τῶν περὶ τὰ πάτρια ἐνδελεχῶς, ὡς ὑμεῖς, ἀσχολουμένων, καὶ τροφὴν ὑγιεινὴν καὶ ῥωστικὴν τῷ πνεύματι τοῦ ἡμετέρου ἔθνους ἐκ τῶν οἰκείων μελετῶν παρατιθεμένων, καὶ ὅσον οἷόν τε αὐτὸ ἀπὸ τῶν ὀθνείων καὶ ἀλλοτρίων ἀποτρεπόντων τραγημάτων, ἅπερ ξένα καὶ ἄλλοις προσήκοντα, καὶ λυσιτελῆ ἴσως ὄντα, παρ’ ἡμῖν καὶ βλαβερὰ καὶ φευκτέα ἡ πικρὰ πεῖρα ἀπέδειξε. Τὸν γὰρ ἀγλαὸν τῆς καλλιγόνου Κρήτης γόνον Ἄγγελον ὁ ἐν τῇ Γραφικῇ ἀποθήκῃ (Magazin pittoresque) τὰ περὶ αὐτοῦ γράψας ἐσφαλμένως παρωνόμασε Βεργίνιον ἀντὶ Βεργικίου, εἰ μή που καὶ τοῦτο τοῖς τυπογραφικοῖς συγκαταλεκτέον παροράμασιν, ἔνθα πολλαὶ πολλάκις τῶν τε συγγραφέων καὶ τῶν ἐκδοτῶν ἁμαρτίαι ἐπιφοροῦνται. Τοιαῦται δὲ παραφθοραὶ κυρίων μάλιστ’ ὀνομάτων ἀπαντῶνται ἐν ταῖς Εὐρωπαϊκαῖς ἐφημερίσι καὶ μάλιστα ταῖς ἐν τῷ μουσοτρόφῳ τῶν Χαρίτων ἐνδιαιτήματι, τοῖς Παρισίοις, ἐκδιδομέναις, καθά τις πρὸ μικροῦ παρετήρησε[1]. Τοῦτο δὴ συνέβη καὶ περὶ τὸν ἡμέτερον Ἄγγελον, ὃν οὗτος μὲν Βεργίνιον ἐπωνυμεῖ, ὁ δὲ Ὁλλανδὸς φιλολόγος Ῥουτιγέσιος Βεργέριον[2], ὁ δὲ Βάϋλος ἐγγύτερον τοῦ ἀληθοῦς Βεργέκιον (Vergece) ἐκ τοῦ Βαΐφου (Baif) ἀφορμηθεὶς, ὃς Vergecius λατινιστὶ ἐπιλέγεσθαι κρίνει καὶ οὐχὶ Vergerius[3]· συνῳδὰ δὲ τούτοις καὶ ὁ Μοντεφαλκώνιος[4], καὶ τοι Βεργίκιον ἢ Βεργήκιον αὐτὸς ἑαυτὸν ἐπωνυμεῖ ἐν αὐτογράφῳ σημειώματι. Ἐν γὰρ τῇ τοῦ Ταυρίνου βιβλιοθήκῃ ἀπόκειται χειρόγραφον κάλλιστα γεγραμμένον καὶ πολλαχοῦ χρυσῷ διηνθισμένον περὶ Μουσικῆς πραγματευόμενον, σύγγραμμα ἀνωνύμου. Εἰς τὸ τέλος τοῦ χειρογράφου τούτου ἀναγινώσκονται τὰ ἑξῆς· «Ἐγεγράφη (sic) διὰ χειρὸς Ἀγγέλου Βεργικίου τοῦ Κρητὸς ἐν Παρισίῳ ἔτει ἀπὸ τῆς θεογονίας ͵αφνθʹ. ἑκατομβαιῶνος ὀγδόῃ ἱσταμένου, ἐπὶ βασιλέως Ἑῤῥίκου δευτέρου, ὅτε καὶ αὐτὸν, φεῦ τῆς ἀπωλείας, μικρὸν ἔπειτα ῥωμαλέως τε καὶ ἀνδρικῶς πάνυ ἐν τοῖς ἱπποδρομίοις ἀγωνιζόμενον μοῖρα κραταιά τε καὶ ἀπηνὴς φθονούσεως (γρ. φθονήσασα) ἐξαίφνης ἀφήρπασε. Τὸ δὲ βιβλίον δέδοται δῶρον παρ’ αὐτοῦ Ἀγγέλου τῷ μεγαλωτάτῳ καὶ ἐνδοξοτάτῳ ἄρχοντι τῶν Ἀλλοβρόγων ἐλθόντι ἐνθάδε, μνήμης ἕνεκα»[5].

Οὗτος τοίνυν ὁ Ἄγγελος ὁ Βεργίκιος, πλὴν τῶν ἀξιολόγων καλλιγραφημάτων, ἅπερ πολλὰ ἐν Ἰταλίᾳ καὶ Γαλλίᾳ ἔγραψεν ἀπὸ τοῦ 1535—1566[6], καὶ μετάφρασιν λατινικὴν ἐξεπόνησε τοῦ Πλουταρχείου «περὶ ποταμῶν καὶ ὀρῶν ἐπωνυμίας» συγγράμματος, ἣν ὁ Ῥουτιγέσιος ὡς μὴ νήφοντος ἔργον κατέκρινεν ἀδίκως[7], ὡς ἀπέδειξεν ὁ Βάϋλος[8]. Καὶ ὁ υἱὸς δὲ τοῦ Ἀγγέλου Νικόλαος, ὃς τῷ 1540 ἐκ τῆς Κρήτης εἰς Γαλλίαν ἀπεδήμησε, καὶ αὐτὸς ἦν τῶν γραμμάτων θεράπων, καὶ στίχους ἔγραψεν ἐπὶ Ἀδριανῷ τῷ Τουρνέβῳ. Συγγενὴς δ’ αὐτοῦ φαίνεται ὢν καὶ Ἰωάννης Βεργίκιος ὁ Κρὴς, ὃς ἔγραψεν ἰταλιστὶ ἱστορίαν τῆς Κρήτης ἐν βιβλίοις


  1. Nous n’ en aurions jamais fini si nous voulions relever une à une les innombrables coquilles typographiques qui émaillent quotidiennement les quatre pages des Journaux de Paris etc. Le Nord. N. 125. 5. Mai 1866, Βλ. καὶ ἀριθ. 94.
  2. Rutgesij Variae Lection. L. III. cap XII. pag. 235.
  3. Βλ. P. Bayle Diction. hist. et critique T. 4. p. 2809. Rotterdam, 1720.
  4. Montfaucon Palaeogr. Graeca pag. 94, 112.
  5. Pasini Codic. Manuscripti Bibl. Reg. Taurinens. T. 1. pag, 312. Βλ. καὶ Montfaucon Palaeogr. p. 90.
  6. Βλ. Montfaucon Palaeogr. pag. 91, 94.
  7. Equidem Vergerium cum haec scriberet sobrium fuisse non puto. Rutgesij Tar. Lection. L. III. 12. pag, 236.
  8. Bayle 1. c.