Σελίδα:Πανδώρα Τεύχος 3.djvu/11

Από Βικιθήκη
Αυτή η σελίδα δεν έχει ελεγχθεί ακόμη για πιθανά λάθη.
59
ΠΑΝΔΩΡΑ.

τὰ εἰς τὸν Ἰούδαν δοθέντα ἀργύρια, ὁ λύχνος ὃν ἐκράτουν οἱ στρατιῶται ὅταν συνέλαβον τὸν Ἰησοῦν εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν, ἡ χεὶρ ἡ ῥαπίσασα αὐτὸν ἐνώπιον τοῦ Καϊάφα, καὶ προσέτι οἱ ἧλοι, ἡ λόγχη, καὶ οἱ κῦβοι δι' ὧν οἱ στρατιῶται ἔθεντο κλῆρον ἐπὶ τὸν ἱματισμόν του.

Τὰ περιφημότερα ἴδε ὁ ἄνθρωπος εἰσὶν ἐν Ἰταλίᾳ μὲν τὰ τοῦ Τιτιανοῦ, τοῦ Κοῤῥηγίου, τοῦ Καῤῥαχίου, τοῦ Γουΐδου, τοῦ Μαζζουόλου, Ῥαφαὴλ τοῦ Ῥηγίνου, καὶ τοῦ Ζουκάρου· ἐν δὲ Γερμανίᾳ καὶ Ὁλλανδίᾳ τοῦ Ἀλβέρτου Δυρέρου, Λουκᾶ τοῦ ἐκ Λουγδούνου, Ἀβραὰμ τοῦ Βρυίου, τοῦ Ῥεμβράνδου, τοῦ Ῥουβηνσίου, τοῦ Δειπεμβήκου καὶ τοῦ Κιλιανοῦ· ἐν Γαλλίᾳ τέλος τοῦ Πουσσίνου, τοῦ Καλότου καὶ ἄλλων. Ἡ παροῦσα εἰκὼν εἶναι τοῦ δευτέρου τῶν καλλιτεχνῶν τούτων.

ΔΑΝΗΛΙΣ,
Ἡ μεγάλη τῶν Πατρῶν Δέσποινα.
Ὑπὸ Κ. Π.
Α΄.

Μίαν ἡμέραν τοῦ 850 ἔτους, εἰσῆλθεν εἰς τὴν πόλιν τῶν Πατρῶν ἄρχων τις Βυζαντινὸς, καλούμενος Θεόφιλος, σταλεὶς δὲ εὶς Πελοπόννησον, ἕνεκα δημοσίου ὑπηρεσίας, ὑπὸ τοῦ βασιλεύοντος τότε Μηχαὴλ Γου, ἢ μᾶλλον ὑπὸ τοῦ θείου αὐτοῦ καὶ Καίσαρος Βάρδα, διότι ὁ βασιλεὺς, ἀσχολούμενος εἰς ἱπποδρομίας καὶ ἄλλας ὀλιγώτερον ἀθώας διασκεδάσεις, δὲν εἶχε καιρὸν νὰ φροντίζῃ περὶ τῶν κοινῶν πραγμάτων. Ἡ ἄφιξις ἀνθρώπου τοσοῦτον ἐπισήμου, ἔτι δὲ καὶ συγγενοῦς τοῦ βασιλέως, δὲν ἦτο πρᾶγμα σύνηθες· ὅθεν πλῆθος πολὺ συνέῤῥευσε διὰ νὰ ἴδῃ εἰσερχόμενον τὸν ἐπίτροπον τῆς κυβερνήσεως. Ἀλλὰ τὸ πλῆθος τοῦτο ἐπέστησε τὴν προσοχὴν εἰς τὴν λαμπρὰν τοῦ ἄρχοντος συνοδίαν μᾶλλον ἢ εὶς τὸν ἄρχοντα αὐτόν· καὶ τοῦτο διότι ὁ Θεόφιλος δὲν διέπρεπε πολὺ διὰ τὸ ἐξωτερικὸν αὑτοῦ· ἐξεναντίας ἦτο τοσοῦτον μικρὸς τὸ ἀνάστημα, ὥστε συνήθως ὠνομάζετο ὑπὸ τῶν Βυζαντινῶν Θεοφιλίτζης. Ἠγάπα ὅμως νὰ ἔχῃ περὶ ἐαυτὸν θεράποντας ὑψηλοὺς καὶ ῥωμαλέους, μεταξὺ τῶν ὁποίων μάλιστα διεκρίνετο νέος τις ἀθλητικὸς καὶ εὐειδὴς, καλούμενος Βασίλειος. Ὁ ὄχλος ἐθαύμαζεν ἔτι τὴν εὐκολίαν μὲ τὴν ὁποίαν ὁ Βασίλειος ἐχαλιναγώγει τον ἀγέρωχον αὑτοῦ ἵππον, καὶ την κομψότητα μὲ τὴν ὁποίαν ἐφόρει τὴν πολυτελῆ αὑτοῦ στολὴν, ὅτε ὁ Θεόφιλος ἔφθασεν εὶς τὴν μητρόπολιν τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, διὰ νὰ προσκυνήσῃ τὴν θαυματουργὸν αὐτοῦ εἰκόνα, πρὶν ἣ άναπαυθῆ εἰς τὸ ἐπὶ τούτῳ παρασκευασθὲν κατάλυμα. Ὁ πρωτόκλητος τῶν Ἀποστόλων ἐτιμᾶτο ἀείποτε ὡς ἰδιαίτερος προστάτης καὶ φύλαξ τῆς πόλεως τῶν Πατρῶν, ἀλλὰ, κατὰ τοὺς χρόνους τούτους, ἡ πρὸς αὐτὸν εὐλάβεια εἶχεν ἀναζωπυρηθῆ, οὕτως εἰπεῖν, ὡς ἐκ τοῦ προσφάτου θαύματος, δι' οὗ, πρὸ τεσσαράκοντα περίπου ἐτῶν, εἶχε διασώσει τὴν πόλιν ἐκείνην ἀπὸ ἐπικινδυνοτάτης ἐπιδρομῆς τῶν Σλαύων καὶ τῶν Σαρακηνῶν. Τὸν Θεόφιλον δεν συνώδευσαν εἰς τὴν ἐκκλησίαν εἰμὴ τινὲς τῶν ἀκολούθων· οἱ δὲ λοιποὶ, ἐν οἷς ὁ Βασίλειος, ὅστις ἦτο ἰδίως ἐπιτετραμμένος τὴν τῶν ἵππων ἐπιστασίαν, ἀπῆλθον ἀμέσως εἰς τὸ ὡρισμένον κατάλυμα, διὰ νὰ προδιαθέσωσι τὰ κατὰ τὴν ἀποσκευήν. Μόνον δὲ ἀφοῦ ἐτελείωσεν ἡ ὑπηρεσία αὕτη, προσῆλθε καὶ ὁ Βασίλειος εἰς τὸν ναὸν, διὰ νὰ ἀποδώσῃ τὸ ὀφειλόμενον τῷ Ἀποστόλῳ σέβας.

Τότε συνέβη ἐνταῦθα γεγονὸς περίεργον καὶ βεβαίως δυσεξήγητον. Εἰς τὸν ναὸν τοῦτον διέτριβε τὸν πλείονα χρόνον μοναχός τις, μέγα ὄνομα ἔχων εἰς Πάτρας ὡς κατηξιωμένος προορατικοῦ χαρίσματος. Ὁ μοναχὸς οὗτος, ἰδὼν εἰσελθόντα τὸν Θεόφιλον, οὔτε διανέστη, οὔτε ἐπηυχήθη, οὔτε λέξεώς τινος ἠξίωσε τὸν ἄνθρωπον, παντάπασι μὴ σεβασθεὶς τὴν περὶ αὐτὸν δορυφορίαν καὶ λαμπρότητα· ὕστερον δὲ, εἰσερχομένου τοῦ Βασιλείου, ὄχι μόνον ὑπεξανέστη, ὡς ἂν ὑπεδέχετο ἄνδρα ἐπίσημον, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐξ ἔθους εἰς τοὺς βασιλεῖς γινόμενον χαιρετισμὸν ἀνεφώνησεν. Ὁ νέος τοῦ Βυζαντινοῦ ἄρχοντος θεράπων, περισπώμενος, φαίνεται, ὑπὸ τῆς εὐλαβείας αὑτοῦ, δὲν ἐπρόσεξεν εἰς τὴν παράδοξον ἐκείνην δεξίωσιν· καὶ, προσκυνήσας τὴν ἁγίαν εἰκόνα, ἀσπασθεὶς δὲ τὴν δεξιὰν τοῦ μοναχοῦ, ἀπῆλθεν εὐλαβῶς. Ἀλλὰ τὸ πρᾶγμα διεβοήθη τάχιστα καθ' ὅλην τὴν πόλιν, καθότι ὁ ὄχλος, ἅμα ἰδὼν τὸν φίλον του προσερχόμενον εἰς τὴν ἐκκλησίαν, εἶχε συῤῥεύσει ἐνταῦθα πολύς. Καὶ ποίαν μὲν ἐντύπωσιν ἡ εἴδησις αὕτη ἐπροξένησεν εἰς τὸν Θεόφιλον, τὸ χρονικὸν ἀπὸ τοῦ ὁποίου ἐρανιζόμεθα τὴν παροῦσαν διήγησιν δὲν τὸ λέγει· βεβαιοῖ ὅμως, ὅτι ἡ διαγωγὴ τοῦ μοναχοῦ ἐσκανδάλισε πολὺ τὴν ἐπίσημον δέσποιναν τῶν Πατρῶν Δανηλίδα.

Ἡ Δανηλὶς, ἢ Δανιηλὶς, ἐκαλεῖτο οὕτως ἀπὸ τοῦ συζύγου αὑτῆς Δανιὴλ, ὅστις. ὅμιως εἶχε πρὸ καιροῦ ἀποθάνει. Ὁ πλοῦτος τὸν ὁποῖον ἐκληρονόμησε καὶ ἀπὸ τοῦ γάμου προσέλαβεν, ἦτον ὑπέρογκος· διότι ἀξιόλογον τῆς Πελοποννήσου μέρος ἀνῆκεν εἰς αὐτὴν· καὶ, ἐκτὸς τούτου, εἶχε πολλὰς δούλων μυριάδας, ἄπειρα βιομηχανικὰ καταστὴματα, ἄμετρον χρυσὸν καὶ ἄργυρον εὶς σκεύη καὶ εἰς χρήματα. Τὸ δὲ τιμιώτατον τοῦ πολλοῦ ἐκείνου πλούτου κόσμημα. τὸ ὁποῖον ἅπαντες οἱ θησαυροὶ τὴς γῆς δὲν ἠδύναντο νὰ ἀγοράσωσιν, ἦτον ἡ καλλονή. Ἡ Δανηλὶς (ἀνάγκη νὰ τὸ ὁμολογήσωμεν μὲ θλίψιν μας) ἐπλησίαζε πολὺ εἰς τὸ τεσσαρακοστὸν τῆς ἡλικίας αύτῆς ἔτος^ διότι ὄχι μόνον υἱὸν εἶχεν, ἀλλὰ καὶ ἔγγονον, ἂν καὶ ὁ τελευταῖος οὗτος, θείᾳ χάριτι, ἐνηπίαζεν ἔτι. Ὁσάκις ὅμως συνέπιπτε νὰ μὴ ᾖναι παροῦσα ἡ διπλῆ ἐκείνη τῶν ἀπογόνων κλίμαξ, ἐνόμιζες, ὅτι ἡ νεάζουσα γυνὴ μόλις ἀναβαίνει τὰς πρώτας βαθμίδας τῆς τρίτης τοῦ βίου δεκαετηρίδος. Ἡ φαιδρότης τῆς λευκῆς αὐτῆς χροιᾶς, ἡ στιλπνότης τοῦ λειοτάτου