Σελίδα:Πανδώρα, τεύχος 265.djvu/4

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
4
ΠΑΝΔΩΡΑ.

νάμεως ἐξαπέστειλαν εἰς Πελοπόννησον, ὑπὸ ἡγεμόνα τὸν Μοροζίνην ἐνῷ ὁ Μολῖνος περιέπλεεν εἰς τὸ ἀρχιπέλαγος συνέχων τὸν Ὀθωμανικὸν στόλον, καὶ διακωλύων τὴν ἕνωσιν αὑτοῦ μετὰ τοῦ στόλου τῶν Βαρβαρικῶν ἐπικρατειῶν, τῆς Αἰγύπτου καὶ της Συρίας.

Ἡ ἐκστρατεία τοῦ 1685 ἤρχισε κατὰ μῆνα Ἰούνιον διὰ στρατοῦ 8, 200 ἀνδρῶν, καὶ ἐπήγαγε τὴν ἅλωσιν τῆς Κορώνης, μετὰ πολιορκίαν δυσχερῆ τεσσαράκοντα καὶ ἑπτὰ ἡμερῶν, τὴν ἅλωσιν τῆς Καλαμάτας, μετὰ συμπλοκὴν εὐτυχῆ, καὶ ἐν γένει τὴν κατάκτησιν των ὀχυρῶν θέσεων αἵτινες ἔφερον εἰς τὰ ἐνδότερα τὴς Πελοποννήσου, καὶ προεκάλουν τοὺς Μανιάτας εἰς ἐπανάστασιν. Τὰ λαμπρὰ ταῦτα κατορθώματα ὠφείλοντο εἰς τὴν ὀξύτητα τῶν ἀποφάσεων καὶ εἰς τὴν περὶ τὴν ἐκτέλεσιν τόλμην τοῦ ἀρχιστρατήγου, καί τοι ἐκ πρώτης ἀφετηρίας ἀπαντήσαντος ἐν τῷ στρατῷ αὑτοῦ τὴν χειρίστην τῶν δυσκολιῶν, ἤτις ἐστὶν ἡ διχόνοια καὶ ἡ ἀντιζηλία τῶν στρατηγῶν. Ἡ Ἑνετία εἶχε προσλάβει εἰς τὴν ὑπηρεσίαν της, δύο στρατηγοὺς ὁπωσοῦν ὀνομαστοὺς, τούτων ὁ μὲν κόμης Σαιντ-Πὼλ εἶχεν ἤδη διακριθῆ ὑπὸ τὴν σημαίαν τοῦ ἁγίου Μάρκου, ὑπὲρ τῆς Κανδίας ἀμυνόμενος, ὁ δὲ ἱππότης Δεγενφέλδ, στρατηγὸς Γερμανὸς, ἦν ἐπίσης ἀνὴρ καλὸς κἀγαθὸς, ἀλλ' ἀμφότεροι ἀφικόμενοι εἰς τὴν Ἑλλάδα, ἠξίουν ν’ ἀναλάβωσι τὴν ὅλην τοῦ κατὰ ξηρὰν στρατοῦ ἡγεμονίαν, οὐδέτερος δὲ εἰς τὸν ἕτερον ἐπείθετο νὰ ὑπακούσῃ. Ὁ Μοροζίνης ἐνόμισε πρέπον νὰ προτιμήσῃ τὸν κόμητα Σαιντ-Πὼλ ἕνεκα τὴς ἡλικίας αὐτοῦ καὶ τῶν προηγουμένων ὑπηρεσιῶν, ὥστε ὁ Δεγενφὲλδ ἀπεσύρθη· ἀλλὰ μετὰ τὴν ἅλωσιν τὴς Κορώνης, ἐπειδὴ ὁ ἡγεμὼν τοῦ στρατοῦ ἀπέβαλε πᾶσαν ἐπ’ αὐτοῦ ἐπιῤῥοὴν, καθὸ μὴ ἐπαρκῶν εἰς τὰς παρούσας χρείας, ὁ ἀρχιστράτηγος προέτρεψεν αὐτὸν νὰ ὑποχωρήσῃ, καὶ διώρισεν ἀντ’ αὐτοῦ τὸν Δεγενφέλδ- ὁ δὲ περιέπεσεν εὐθὺς ἐξαρχῆς εἰς ἁμάρτημα μέγα. Ὁ σκοπὸς ἦτο νὰ παρασύρωσιν εἰς τὸν ἀγῶνα τοὺς Μανιάτας, ἐπὶ τῇ προφάσει ὅτι προέκειτο περὶ τῆς Ἑλληνικῆς ἀνεξαρτησίας. Ἵνα δὲ ἐπιτύχῃ τοῦτο, ἔδει νὰ κυριευθῶσι τὰ ὀχυρώματα ἀπὸ τῶν ὁποίων οἱ Τοῦρκοι κατεπίεζον αὐτούς, Ὁ Μοροζίνης μελετήσας καλῶς τὸν τόπον, ἀπεβίβασε τὰ στρατεύματα οὐ μακρὰν τῆς Καλαμάτας καὶ διέταξε νὰ βαδίσωσιν ἐπὶ τὴν πόλιν ταύτην. Ὁ Δεγενφὲλδ ἐπιφέρει πολλὰς ἐνστάσεις κατὰ τοῦ ἐπιχειρήματος τούτου, καὶ ὑπακούει μὲν, ἐπιμείναντος τοῦ Μοροζίνη, ἀλλ' ἅμα ἀπαντήσας κώλυμά τι ἐπὶ τῆς ὁδοῦ αὑτοῦ, προσκαλεῖ τοὺς ἀξιωματικούς του, συζητεῖ μετ’ αὐτῶν τὸ σχέδιον τοῦ ὁποίου ἐπετράπη τὴν ἐκτέλεσιν, καὶ ἡτοιμάζετο νὰ διατάξῃ τὴν ὑποχώρησιν, ὅτε ὁ πρίγκηψ Μαξιμιλιανὸς, ὢν τῶν ἄλλων ἀξιωματικῶν τολμηρότεροι ἀπεποιήθη νὰ ὑπογράψῃ τὴν διαμαρτύρησιν, ἣν εἶχε ουντάξει ὁ Δεγενφὲλδ κατὰ τῶν διαταγῶν τοῦ ἀρχιστρατήγου. Ὁ νέος ἐκεῖνος στρατιωτικὸς, συνειδὼς τὸ καθῇκον αὑτοῦ καλλίτερον τοῦ ἀρχηγοῦ του, ἀπεφήνατο ὅτι ἡ πειθαρχία ἀπῄτει νὰ ἐκτελεσθῶσιν αἱ διαταγαὶ ἄνευ συζητήσεως Τότε τὸ ἐκατάλαβε τελευταῖον καὶ ὁ Δεγενφὲλδ καὶ διέταξε σπουδαίως τὴν ἐπίθεσιν, ἧς τὸ ἀποτέλεσμα ἐδικαίωσε πληρέστατα τὴν συνετὴν τοῦ Μοροζίνη πρόνοιαν· διότι ὁ στρατὸς νικήσας εὕκολον νίκην, ἐγένετο κύριος τὴς Καλαμάτας.

Ἀλλ’ ἤδη ἐπελθόντος τοῦ Ὀκτωβρίου καὶ προελθούσης τῆς ὥρας τοῦ ἔτους, ἡ ὅλη στρατιὰ παρεχείμασεν ἐν Ζακύνθῳ, ὁ δὲ Μοροζίνης, πρὶν ἐπιχειρήσῃ νέαν ἐκστρατείαν, ἐζήτησε παρὰ τῆς συγκλήτου ἐπικουρίας, καὶ πρὸ πάντων στρατηγὸν ἐπιτήδειον νὰ κατανοῇ νὰ τὴς πειθαρχίας καθήκοντα, νὰ ὑποβάλλῃ εἰς αὐτὴν τοὺς ἀξιωματικούς του, καὶ αὐτὸς πρῶτος νὰ δίδῃ τὸ τῆς πειθαρχίας παράδειγμα. Ὁ Μοροζίνης, δὲν ἀπέβλεπε νὰ ἄρχῃ αὐτὸς τοῦ στρατοῦ, ἀλλ' ἐθεώρει ἀπαραίτητον τὴν μεταξὺ αὐτοῦ καὶ τοῦ στρατηγοῦ ὁμοφροσύνην, ἔτι δὲ τὴν μεταξὺ τοῦ στρατηγοῦ καὶ τῶν ἀξιωματικῶν αὐτοῦ ὁμόνοιαν. Ἡ σύγκλητος κατενόησε τὴν ἀνάγκην ταύτην, καὶ ηὐστόχησε περὶ τὴν θεραπείαν αὐτῆς, προχειρισαμένη ἡγεμόνα τοῦ ὅλου κατὰ ξηρὰν στρατοῦ τὸν Σουηδὸν ἀντιστράτηγον κόμητα Ὄθωνα Γουλιέλμον Κένιξμαρκ, τρίτον υἱὸν τοῦ ἐν τῷ τριακονταετεῖ πολέμῳ περιωνύμου στρατάρχου κόμητος Κένιξμαρκ. Ὁ ἀρχιστράτηγος εἶχε μὲν κληρονομήσει πάτριον μέγα στρατιωτικὸν ὄνομα, ἀλλὰ καὶ αὐτὸς οὗτος εἶχε διαπρέψει ἐν τῷ Οὐγγαρικῷ κατὰ τῶν Τούρκων πολέμῳ. Ἐπανελθὼν δὲ εἰς τὰ ἴδια, ἐζήτει ἀφορμὴν νὰ θεραπεύσῃ τοὺς ἀρειμανίους πόθους τῆς σπάθης του, ὅτε ἡ τῆς Ἑνετίας σύγκλητος, μαθοῦσα τὴν ἀργίαν του, προέτεινεν αὐτῷ τὴν ἡγεμονίαν ἅπαντος τοῦ κατὰ ξηρὰν στρατοῦ, καὶ αὐτοῦ τοῦ ἐπιχωρίου Ἑνετικοῦ μετὰ πάσης πληρεξουσιότητος, περιοριζομένης μόνον ὑπό τῶν ἀπαραιτήτων τὴς ἱεραρχίας συνθηκῶν. Προσέφερε δὲ αὐτῷ μισθόν ἐτήσιον δέκα ὀκτὼ χιλιάδων φλωρίων καὶ παντός εἴδους εὐκολίας, πρὸς τοῖς ἄλλοις δὲ καὶ τὸ νὰ παραλάβῃ μεθ' ἑαυτοῦ τήν τε σύζυγον καὶ τὴν κυρίαν τῆς τιμῆς, καὶ τὰς θαλαμηπόλους, καὶ πολλὴν ἄλλην ἀκολουθίαν. Ὁ Κένιξμαρκ ἀπεδέχθη τὰς προτάσεις, οὐχὶ τόσον διὰ τὰ λαμπρὰ ταῦτα ὠφελήματα, ὅσον διότι μέγα στάδιον δόξης καὶ φήμης Εὐρωπαϊκῆς διηνοίγετο εἰς τὴν στρατιωτικὴν αὑτοῦ ἀνδρείαν καὶ ἀρετήν. Ὅθεν ἐπεβιβάσθη εἰς Ἑνετίαν τῇ 13 Ἀπριλίου 1686 μετὰ τοῦ νέου πρίγκηπος τοῦ Βρύνσβικ, Μαξιμιλιανοῦ Γουλιέλμου, καὶ τῶν Γερμανικῶν ἐπικουριῶν, ἐπὶ ἐννέα πλοίων ἅτινα ἀπεβίβασαν αὐτοὺς ἅπαντας τῇ 3 Μαΐου εἰς Ἁγίαν Μαύραν. Ὁ δὲ στρατὸς, μαθῶν τὸν διορισμὸν τοῦτον, τὴν ἐπάνοδον τοῦ ἀγαπητοῦ αὐτῷ νέου πρίγκηπος καὶ τὴν ἄφιξιν ἀποχρώσης ἐπικουρίας, ὑπερεχάρη καὶ διὰ τῶν ἐνθουσιωδῶν αὐτοῦ ἀνευφημιῶν προανήγγειλεν οὕτως εἰπεῖν τὴν μέλλουσαν ἐπιτυχίαν.

Ὁ Κένιξμαρκ, ἅμα ἀναλαβῶν τὴν ἀρχὴν, ἐπεχείρησεν, ὠφελούμενος ἀπὸ τὴν εὐκαιρίαν ἣν εἶχε, διότι καὶ ἄλλας περιέμενεν ἐπικουρίας, νὰ διοργανώσῃ καὶ νὰ ἐξασκήσῃ τὸν πολύφυλον τοῦτον συρφετὸν καὶ διὰ τοῦ παραδείγματος αὑτοῦ καὶ τῶν συμβουλῶν νὰ ἐμποιήσῃ εἰς τὰ διάφορα ταῦτα ἔθνη τὸ πνεῦμα