τὸ Ἑλληνικὸν μάθημα καὶ τὸ ἀραβικόν· τόσον γὰρ ἦτο σοφώτατος, ὅτι τὰ βιβλία τὰ ἰδικά μας τῶν χριστιανῶν τὰ ἐμεταγλώττισεν εἰς τὴν ἀραβικὴν γλῶσσαν διὰ ὀρισμοῦ τοῦ σουλτάνου· ὁ γὰρ σουλτάνος δὲν ἔπαυε ποτὲ νὰ μὴ δὲν ἐρωτᾷ τὸν υἱὸν τοῦ Ἀμιρούτζη ὡς σοφὸν ἄνθρωπον…»[1]. Ὁρμητικὸς καὶ βίαιος τὸν χαρακτῆρα ὁ υἱὸς τοῦ Ἀμιρούτζη κατεπίκρανε τοὺς τότε πατριάρχας διὰ τῶν παραλόγων ἀπαιτήσεών τοῦ, ἐπὶ τέλους δ’ ἐξ ἀποπληξίας προσβληθεὶς ἐλεεινῶς κατέστρεψε τὸν βίον[2].
Ἐγεννήθη πὲρὶ τὸ 1424 ἐν Ἀθήναις, καὶ οὐχὶ ἐν Βυζαντὶῳ ὡς ἔγραψεν ὁ Βουασάρδος καὶ ἄλλοι, καὶ ἦτο κατὰ πᾶσαν πιθανότητα ἀδελφος τοῦ Λαονίκου. Ἐγένετο μαθητὴς Θεοδώρου τοῦ Γαζῆ, τῇ συστάσει τοῦ ὁποίου Λαυρέντιος ὁ ἐκ Μεδίκων προσεκάλεσεν αὐτὸν εἰς Φλωρεντίαν ὡς διάδοχον τοῦ Ἀργυροπούλου. Διδάσκων ὁ Δημήτριος ἐπέσυρε τὸν φθόνον τοῦ Ἀγγέλου Πολιτιανοῦ, παραδιδόντος ὁμοίως τὴν Ἑλληνικήν[3]· ὁ Λαυρέντιος ἐπεμβὰς διέλυσε τὰ σκάνδαλα διαμοιράσας ἐξ ἴσου τοὺς ἀκροατάς. Προσκλήσει τοῦ ἡγεμόνος Λουδοβίκου Σφορτίου ὁ Χαλκοκονδύλης ἦλθεν εἰς Μιλάνον, ἔνθα ἐδίδαξε τὴν Ἑλληνικὴν μέχρι τέλους. Μετὰ τὴν ἐκ Τοσκάνης ἀπέλευσίν του προσεκλήθη ἐπανειλημμένως, καὶ ὁ Πολιτιανὸς ἵνα τὸν ἀναγκάση πρὸς ἐπάνοδον, ἔγραψε τὸ ἑξῆς ὡραῖον ὑπὲρ αὐτοῦ ἐπίγραμμα·
ἐξ οὗ δῇ Θεόδωρος οὐρανόνδε
βῇ, καὶ ὥς γε χελιδόνος νεοσσοὺς,
ματρὸς χερσὶ βρεφυλλίου θανούσας,
ἀπτῆνας λίπεν ὤδ’ ὑπὲρ καλιᾶς·
μὰψ δὴν μάστακα τοῦδε προσδοκοῦντας,
ὧ Δημήτριε, πάντες ἄθλιοί γε
νῦν γουνούμεθα· σὸ δὲ πρᾷος ἐλθὼν
πεινῶσιν σοφίης ἐδητὸν ἡμῖν
δός· σὺ νῦν μόνος εἰ γλυκὸς τιθηνός[4]
- ↑ Ἓκδοσις Βόννης σελ. 379.
- ↑ Χρονογράφος σελ. 410.
- ↑ Sed mansit Demetrio honestus gratiæ locus Laurentium, vel infesto et oblique semper inressente Politiano, qui, cum neminen e Latiois sibi parem pateretur, Græcis ipsus eruditior existimari volebat. Dividit munera Laurentius et æmulationes lites dermaret, et filoi præceptoseru contentione, ed disrendum accederentur. (Iovii, Elogia, σελ. 56).
- ↑ Hodii, de Græcis ilustribus lib. I.
