Ἐγεννήθη τῷ 1396 εἰς Χάνδακα τῆς Κρήτης ἐκ γονέων Τραπεζουντίων. Ἐλθὼν εἰς Ἰταλίαν (1430), προσκλήσει τοῦ περιφανοῦς γερουσιαστοῦ Φραγκίσκου Βαρβάρου, ἐδιδάχθη τὴν Λατινικὴν ὑπὸ Βικτωρίνου τοῦ ἐκ Φέλτρης καὶ τοῦ Βερωναίου Γουαρίνη. Διδάξας ἐπ’ ὀλίγον τὴν Ἑλληνικὴν ἐν Βικεντίᾳ, μετέβη ὕστερον εἰς Βενετίαν, προσκληθεὶς ὡς καθηγητὴς τῆς Ἑλληνικῆς εἰς διαδοχὴν τοῦ Φιλέλφου. Ἐδίδαξε μετὰ μεγάλης φήμης, καὶ τὸ ὄνομά του ἐθρυλλήθη καθ’ ὅλην τὴν Ἰταλίαν. Ὁ πάπας Εὐγένιος προσεκάλεσεν αὐτὸν εἰς Ῥώμην, καὶ τὸν διώρισε γραμματέα του. Ἐδίδαξε δὲ κἀκεῖ τὴν φιλολογίαν καὶ φιλοσοφίαν[1]. Ἰταλοὶ, Γάλλοι, Γερμανοὶ, Ἱσπανοὶ συνέῤῥεον πρὸς ἀκρόασιν, καὶ ἐπὶ πολλὰ ἔτη ἡ φήμη τοῦ Τραπεζουντίου, ὡς καθηγητοῦ καὶ συγγραφέως, ὁσημέραι ἐμεγεθύνετο. Ἀποθανόντος τοῦ Εὐγενίου ἀπήλαυσεν ὁ Γεώργιος τῆς αὐτῆς εὐνοίας καὶ παρὰ τῷ διαδόχῳ πάπα Νικολάῳ Εʹ, ὅστις τῷ ἀνέθεσε τὴν εἰς τὸ Λατινικὸν μετάφρασιν τῶν Ἑλλήνων συγγραφέων. Περὶ τὸ 1430 ὁ Βάλλας ἀνέλαβε δημοσίᾳ τὴν ὑπεράσπισιν τοῦ Κιντιλιανοῦ, τὸν ὁποῖον ὁ Τραπεζούντιος ἀδίκως διέσυρεν· ἡ φιλολογικὴ, διένεξις ἔφθασεν εἰς τοιοῦτον βαθμὸν, ὥστε ὁ Γεώργιος ἠναγκάσθη νὰ παύσῃ τὰς δημοσίους παραδόσεις. Ἔκτοτε ἡ φήμη του ἤρξατο ἐκπίπτουσα, καὶ ἡ ἐπίθεσις τοῦ Γαζῆ συνετέλεσε πρὸς παντελῆ καταστροφὴν αὐτῆς. Ταὐτοχρόνως δὲ παρετηρήθη, ὅτι ὁ Τραπεζούντιος, πρὸς ὃν, ὡς ἐῤῥέθη, ὁ πάπας εἶχεν ἀναθέσει τὴν μετάφρασιν τῶν Ἑλλήνων συγγραφέων, δὲν ἀνταπεκρίνετο εἰς τὴν ἐμπιστοσύνην αὐτοῦ· μεταφράζων ἐπιπολαίως παρέλειπεν ὁλοκλήρους σελίδας, καὶ πολλάκις βιβλία· ἡ δὲ ἀμέλεια αὕτη ἀπεδίδετο εἰς ὑπερβολικὴν βίαν, καὶ ἡ βία εἰς ζῆλον, ἥκιστα ἔντιμον, ταχείας ἀποπερατώσεως τῆς μεταφράσεως πρὸς πληρωμὴν τῆς ταχθείσης ἀμοιβῆς. Οὕτως ἐπιπολαίως μετέφρασε τὴν Εὐαγγελικὴν Παρασκευὴν τοῦ Εὐσεβίου, ὥστε ὁ Βίγερος λέγει «ὅτι ὁ Τραπεζούντιος ἔκλεψε τὸν Εὐσέβιον ἀπὸ τοῦ Εὐσεβίου, καὶ ἐν τῇ μεταφράσει μᾶλλον ἔχομεν τὸν Τραπεζούντιον, ἡ τὸν Εὐσέβιον»[2]. Ἡ μετά-
- ↑ «G. Trapezuntius, bonus sane rhetor, aliquot annos populo Romano utilissimam operam præbuit, et docuit cum multos, tum etiam multa scripsit de artificio dicendi. » (Cortesius, Dialog. de doctis humin. ).
- ↑ «Georgium suo ex sensu vultum Eusebio, speciemque timisse, ut ab Trapezuntius verius, quam Eusebium haberemus.»
