Ἐγεννήθη κατὰ τὰς ἀρχὰς τοῦ ΙΕʹ. αἰῶνος ἐν Πελοποννήσῳ[1]· περὶ τὸ 1435 ἐλθὼν εἰς Ῥώμην ἐδέχθη εὐμενῶς ὑπὸ τοῦ πάπα Εὐγενίου καὶ ὑπ’ αὐτοῦ συστηθεὶς πρὸς τὸν αὐτοκράτορα Ἰωάννην Παλαιολόγον, καὶ Ἰωσὴφ πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως, ἐχειροτονήθη ἀρχιεπίσκοπος Κιέβου, καὶ μητροπολίτης τῆς Ῥωσσικῆς ἐκκλησίας. Ὁ αὐτοκράτωρ διατεθειμένος ἵνα λάβῃ μέρος εἰς τὴν ὑπὸ τοῦ πάπα προτεινομένην σύνοδον ἔστειλε τὸν Ἰσίδωρον εἰς Μόσχαν ὅπως συνοδεύσῃ τὸν μέγαν δοῦκα τῆς Ῥωσσίας, καὶ διαθέσῃ τὸν κλῆρον εἰς παραδοχὴν τῆς μελετωμένης ἑνώσεως. Δεχθεὶς εὐμενέστατα ὑπὸ Βασιλείου Δʹ. ἀνεχώρησε τὴν 8 Σεπτεμβρίου 1437 μετὰ πολλῶν Ῥώσσων δι’ Ἰταλίαν, καὶ τὴν 18 Αὐγούστου 1438 ἔφθασεν εἰς Φεῤῥάραν, ὅπου τόσον ἀνυπομόνως περιεμένετο ὑπὸ τοῦ πάπα καὶ τοῦ αὐτοκράτορος. Κατὰ τὰς ἐν τῇ ἀπουσίᾳ του γενομένας συνεδριάσεις εἶχεν ἀφεθῆ ἕδρα κενὴ δι’ αὐτόν. Ὁ Ἰσίδωρος καὶ ὁ Βησσαρίων εἰργάσθησαν ἐνζήλως πρὸς ἕνωσιν τῶν δύο ἐκκλησιῶν· καὶ ἅμα ὑπεγράφη τὸ τῆς ἑνώσεως ψήφισμα, ὁ Ἰσίδωρος ἔλαβεν εἰς ἀμοιβὴν τῶν πρὸς τὴν Ῥωμαϊκὴν αὐλὴν ἐκδουλεύσεών του πῖλον καρδιναλίου (6 Σεπτεμβρίου 1439). Μὲ τίτλον ἀποστολικοῦ Λεγάτου ἀπῆλθεν ἐκ Φλωρεντίας ὁ Ἰσίδωρος, καὶ διελθὼν τὴν Δαλματίαν, Κροατίαν, ἔγραψεν ἐκ Βούδας πρὸς τοὺς ἐν Λιθουανίᾳ καὶ ἀλλαχοῦ ὀρθοδόξους ἀγγέλλων τὴν ἕνωσιν· σπεύδων μετέβη εἰς Κίεβον, καὶ τῷ 1440 φθὰς εἰς Μόσχαν ἐνεχείρισε τῷ μεγάλῳ δουκὶ τῆς Ῥωσσίας τὰς ἐπιστολὰς τοῦ πάπα· ἀλλ’ ὁ Βασίλειος μετὰ τοῦ Ῥωσσικοῦ κλήρου κατεδίκασε τὸ νόθον ἐκεῖνο ψήφισμα, καὶ ὁ Ἰσίδωρος συλληφθεὶς ἐγκαθείρχθη εἰς μοναστήριον, μέχρις οὗ μετανοήσας ἀποκηρύξῃ τὴν Ῥωμαϊκὴν αὐλήν· δραπετεύσας δ’ ἐκεῖθεν κατέφυγεν εἰς Ῥώμην, καὶ ὁ Βασίλειος μετὰ τῶν Ῥώσσων ἐπισκόπων ὠνόμασε τὸν Ἰωνὰν μητροπολίτην τῆς Ῥωσσικῆς ἐκκλησίας, πέμψας καὶ πρέσβυν εἰς Κωνσταντινούπολιν ἵνα
- ↑ Τινὲς λέγουσιν ὅτι ὁ Ἰσίδωρος ἦτο Θεσσαλονικεὺς, καὶ ἄλλοι Βυζάντιος. Ὁ Ὅδιος ὅμως, ἐπὶ τῇ βάσει συγχρόνων μαρτυριῶν ἰσχυρίζεται, ὅτι ἐγεννήθη ἐν Πελοποννήσῳ καὶ ἐμαθήτευσε μετὰ Βησσαρίωνος παρὰ τῷ κλεινῷ Πλήθωνι. «Fuisse Græum ex Peloponneso, fidem facit certissimam Io. Gobellinus, ejusdem ævi scriptor, in Commentariis Pii II, nec dubium, quim æque ac Bessarione Pléthonis schola Peloponnesia prodierit». Hodii, De Græcis illustribus. Londini 1742, σελ. 178.
