σὸς ἔρρεεν ἀμέσως παρὰ τὸν συνοικισμόν. Τῆς παλαιοτάτης ἐκείνης κοίτης φαίνονται καθαρὰ τὰ ἴχνη ἐν μέσῳ τῶν ὡραίων βαμβακοφυτειῶν τῆς πλουσίας πεδιάδος. Ἡ ἐκλογὴ τὴς θέσεως διὰ τὸν συνοικισμὸν βεβαίως δὲν ἦτο ἄσχετος πρὸς τὴν ἄμεσον γειτνίασιν τοῦ ποταμοῦ.
Οἱ ἄνθρωποι οἱ κατοικήσαντες πρώτην φορὰν ἐνταῦθα εἰς μίαν παλαιοτάτην ἐποχήν, ἀνήκουν εἰς τὴν αὐτὴν χρονικὴν περίοδον, ἐκ τῆς ὁποίας ἐσὡθησαν τὰ ἀρχαιότατα μαρτύρια τῆς ἱκανῶς προηγμένης πολιτιστικῆς αὐτῶν καταστάσεως κατά τὸν νεολιθικὸν ἐπικληθέντα αἰῶνα, εἰς πᾶσαν τὴν ἀπὸ τοῦ Ὀλύμπου μέχρι τοῦ Ὀρχομενοῦ χώραν. Τὴν ἀπόδειξιν παρέχουν τὰ προϊόντα τῆς κεραμικῆς, τὰ ὁποῖα εἶναι ἢ ὅμοια εἰς πάσας τὰς προϊστορικὰς θέσεις τῆς χώρας ταύτης ἢ παρουσιάζονται ὡς ποικίλα μόνον εἴδη τοῦ αὐτοῦ καθολικοῦ γένους, ὡς τοπικαὶ ἁπλῶς διαφοραὶ κοινῆς τινος τέχνης. Προδήλως ἓν καὶ τὸ αὐτὸ ἔθνος ἤσκησεν αὐτήν, ἀλλ’ ἔθνος διῃρημένον εἰς φυλάς, αἵτινες ἐκ τῶν αὐτῶν κοινῶν ἀρχῶν ὁρμώμεναι κατ’ ἴδιον ἑκάστη τρόπον ἀνέπτυξαν καὶ ἐκαλλιέργησαν αὐτήν. Ὁποία πληθώρα ζωῆς καλλιτεχνικῆς εἰς τοὺς παναρχαίους ἤδη ἐκείνους χρόνους ἐντὸς τῶν κόλπων τοῦ αὐτοῦ μικροῦ ἔθνους, περιωρισμένου καὶ τούτου ἐντὸς τῶν στενῶν ὁρίων μικρᾶς χώρας! Ἀλλὰ μεταξὺ τῶν μαρτυρίων τῆς ζωῆς τῶν ἀνθρώπων τούτων ἐν ἐποχῇ, καθ’ ἣν ὁ σκληρὸς λίθος ἀντικαθίστα ἔτι τὸ μέταλλον διὰ τὰ ὄργανα τῆς ἀγροτικῆς καὶ πάσης σχεδὸν βιομηχανικῆς ἐργασίας, ἀνεκαλύφθησαν συγχρόνως ὅπλα καὶ ἐργαλεῖα μεταλλικά, τῶν ὁποίων ἡ ἐμφάνισις εἰς τὸ παλαιότατον τοῦ οἰκισμοῦ στρῶμα μετέβαλλε ριζικῶς τὰς ἰδέας μας περὶ τοῦ βαθμοῦ τῆς πολιτιστικῆς καταστάσεως τῶν πρωτογόνων ἐκείνων ἀνθρώπων. Δύο κάλλιστα διατηρούμενα χαλκᾶ ἐγχειρίδια, ψέλια λεπτὰ ἐκ τοῦ αὐτοῦ μετάλλου, ἐργαλεῖα χαλκᾶ βελονοειδῆ ἐφαρμοζόμενα εἰς ὀστεΐνας λαβάς, ἐγκοπεὺς χαλκοῦς λιθουργοῦ ἢ ξυλουργοῦ, ἐμαρτύρουν περὶ προόδου εἰς τὴν ἐφεύρεσιν σπουδαιοτέρων τινῶν μέσων τῆς τεχνικῆς ἀναπτύξεως, τὴν ὁποίαν δὲν προϋπεθέταμεν περὶ των πρώτων κατοίκων τῆς ἑλληνικῆς χώρας.
Καὶ τὸ σπουδαιότερον: τὰ χαρακτηριστικὰ ἰδιαιτέρας τινὸς
