πολιτισμοῦ ἤτοι μὲ στρογγύλον ἁπλῶς ἀριθμὸν περὶ τὸ 2000 πρὸ Χριστοῦ. Ἀλλὰ τὸ στρῶμα τοῦτο δὲν ἦτο εὐδιάγνωστον καὶ καθαρόν, ὅπως τὸ πρῶτον, ἀλλ’ ἀνάμικτον μετ’ ἐκείνου. Ἔπειτα εἰς τὴν ἀνωτάτην διάστρωσιν τοῦ νεολιθικοῦ στρώματος τῶν προϊστορικῶν θέσεων τὴς Φωκίδος, τὰς ὁποίας κατὰ τὰ τελευταῖα ἔτη ἠρεύνησα, παρετηρήθησαν μετὰ τῶν νεολιθικῶν ἀγγείων ἀνάμικτα καὶ τοιαῦτα, ὁποῖα ἀντιστοιχοῦσι πρὸς τοὺς ἀνωτέρω χρόνους περὶ τὸ 2000 πρὸ Χριστοῦ καὶ πρὸς τοὺς προμυκηναϊκοὺς ἐν γένει τῶν ἀρχῶν τὴς δευτέρας χιλιετηρίδος. Τέλος αἱ στρογγύλαι πλεκταὶ καλύβαι, αἱ ὁποῖαι ἐθεωρήθησαν ἐν Ὀρχομενῷ ὡς χαρακτηριστικαὶ τοῦ ἀρχαιοτάτου μόνον στρώματος, ὑπεχὡρουν ἐν τῷ αὐτῷ στρώματα τῆς Χαιρωνείας εἰς λιθίνας τετραγωνικἀς κατοικίας. Τὸ νεολιθικὸν στρῶμα ἐφαίνετο τοιουτοτρόπως πολὺ μᾶλλον προωδευμένον ἢ ὅσον ὑπετέθη μόνον ἕνεκα τῶν ποιμενικῶν καλυβῶν τοῦ Ὀρχομενοῦ.
Εἰς τὴν ἀμφιβολίαν ταύτην διέχυσε πλῆρες φῶς ἡ ἀνασκαφικὴ ἔρευνα κατὰ τὸ θέρος τοῦ λήξαντος ἔτους. Δι’ αὐτῆς αἱ γνώσεις ἡμῶν περὶ τῶν ἀρχαιοτάτων τούτων προϊστορικῶν πραγμάτων προήχθησαν τόσῳ μᾶλλον σημαντικῶς, καθόσον εὑρέθησαν πλέον ὡρισμένως σημεῖα ἐπαφῆς τῆς προϊστορίας τῆς βορείας Ἑλλάδος πρὸς τὸν ἀρχαιότατον τῆς Κρήτης πολιτισμόν, αἱ δὲ ἱκανῶς ἐξηκριβωμέναι χρονολογίαι τούτου δύνανται τοιουτοτρόπως νὰ χρησιμεύσουν πρὸς ἀκριβῆ κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἧττον χρονολόγησιν καὶ ἐκείνης.
Εἰς τὴν Φωκίδα παρετηρήθη καὶ ἐξητάσθη μέχρι τινὸς μέγας προϊστορικὸς τόπος, ὅστις ἀποτελεῖται ἐκ τεχνητοῦ γηλόφου μήκους διακοσίων μέτρων καὶ πλάτους ἑκατόν, ὕψους σχεδὸν δέκα μέτρων. Εἶναι γήλοφος σχηματισθεὶς εἰς διάστημα μακρῶν αἰώνων, καὶ χιλιετηρίδων ἴσως, ἐκ τῶν κατοικιῶν ἀνθρῶπων, αἱ ὁποῖαι κατὰ περιόδους φθειρόμεναι ἢ καιόμεναι ἐσχημάτιζον νέα ἑκάστοτε διαδοχικὰ στρώματα τοῦ ἐδάφους ἑνὸς μεγάλου χωρικοῦ συνοικισμοῦ. Κεῖται εἰς τὸ μέσον τῆς φωκικῆς πεδιάδος, παρὰ τὰς ὄχθας τοῦ Κηφισοῦ πάλιν, ἐγγὺς τοῦ χωρίου Καλύβια Ἁγίας Μαρίνης, εἰς ἴσην ἀπόστασιν ἀπὸ τῆς ἀρχαίας πόλεως Ἐλατείας ἐξ ἑνός, τῶν προπόδων τοῦ Παρνασσοῦ ἐξ ἑτέρου, Εἰς παναρχαίους χρόνους ὁ Κηφι-
