Σελίδα:Ιστορική επισκόπησις της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής.djvu/74

το ρητόν του Θεοδόχου Συμεών εν τη Απολύσει του Εσπερινού, ότε και ο λαός του ναού απολύεται· την ευχαριστήριον ωδήν «Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι», ψαλλομένην εν τη αρχαία Εκκλησία προ της αναγνώσεως του ιερού Ευαγγελίου και μετά το τέλος της ευαγγελικής περικοπής. Αρχαίος ύμνος είναι και ο σωζόμενος πινδαρικός Κλήμεντος του Αλεξανδρέως, αναγόμενος εις τους κοινούς ύμνους, ους συνήθως από στήθους εγνώριζεν ο λαός και έψαλλεν από κοινού εν ταις ιεραίς συνάξεσιν. Εν τοις αρχαίοις άσμασι καταλέγεται, το αινετικόν «Σε υμνούμεν, σε ευλογούμεν, σοι ευχαριστούμεν Κύριε, και δεόμεθά σου ο Θεός ημών», όπερ ποιηθέν υπό Αμβοσίου του Μεδιολάνων μετά τον εντελή αυτού θρίαμβον κατά των Αρειανών εψάλη το πρώτον εν πλήρει συναθροίσει των πιστών κατά την βάπτισιν του ιερού Αυγουστίνου παρά του θείου των Μεδιολάνων ιεράρχου· τον στ' αιώνα εψάλλετο εις την λειτουργίαν της Ρωμαϊκης Εκκλησίας ως γίνεται δήλον εκ των Αντιφωναρίων Γρηγορίου τoυ Διαλόγου, τον δε Η΄ αιώνα εψάλη εν Γερμανία κατα την στέψιν των βασιλέων. Ωσαύτως αρχαιότατος είναι και ο Τριαδικός ή Επιλύχνιος ύμνος (ως ψαλλόμενος μετά τας λυχνικάς ευχάς του Εσπερινού) «Φως ιλαρόν», αποδιδόμενος εις τους αποστολικούς άνδρας· εκ της ρήσεως δε του ουρανοφάντορος Βασιλείου «Αλλ’όστις μεν ο πατήρ των ρημάτων εκείνων της επιλυχνίου ευχαριστίας ειπείν ουκ έχομεν», εξάγεται ότι άγνωστος είναι ο ποιητής τoυ ύμνου. Εις τα αρχαία άσματα αριθμείται και το νυν άπαξ του ενιαυτού τω Μεγάλω Σαββάτω ψαλλόμενον «Σιγησάτω πάσα σαρξ βροτεία», όπερ εψάλλετο εν τη θεία λειτουργία του Αδελφοθέου Ιακώβου μέχρι του Ιούστινιανού· έκτοτε δε καθιερώθη να ψάλληται αντ' αυτού ο χερουβικός ύμνος «Oι τα Χερουβείμ μυστικώς εικονίζοντες».