γάνου, απηγόρευσαν δε αυστηρώς την χρήσιν της οργανικής μουσικής, ως φερούσης χαρακτήρα κοσμικόν και ηδονικόν, και εν γένει ως εχούσης το ηδύ άνεν του ωφελίμου, το μέλος άνευ κειμένου. Εν ταις Αποστολικαίς Διατάξεσιν απαγορεύεται παντί χριστιανώ η ενόργανος μουσική, και ρητώς ορίζεται να μη βαπτίζωσι τους παίζοντας κιθάραν και βάρβιτον. Υπό των πατέρων oυ μόνον απεκλείσθη της Εκκλησίας η οργανική μουσική, αλλά και η μετά της φωνητικής συνένωσις δεν επετράπη, όπως μη κατακλύση η οργανική την διάνοιαν των μελωδουμένων ρημάτων, και μη διαταράττη τα εν τω ναώ διεγειρόμενα αισθηματα.
Την αρχαίαν τάξιν της χρήσεως εν τη Εκκλησίαι της φωνητικής ψαλμωδίας τηρούσι πιστώς πάσαι αι ορθόδοξοι Εκκλησίαι, η Ελληνική, η Ρωσσική, η Σερβική και αι λοιπαί, προσέτι δε και η Αρμενική. Άλλως όμως έδοξε τη Δυτική Εκκλησία, ήτις, ήττον συντηρητική της Ανατολικής, ενόμισεν ότι εδικαιούτο να καθιερώση την χρήσιν της ενοργάνου μουσικής, ως επικουρικής της φωνητικής μουσικής, εν ώρα λατρείας. Ούτως οι Δυτικοί αθετήσαντες τας διατάξεις των θείων της Εκκλησίας πατέρων εισήγαγον εν τη Εκκλησία όργανόν τι (orgue), όπερ τοις Έλλησι μουσικοίς και Κτησιβίου τω Αλεξανδρεί (145 π.Χ.) οφείλεται. Ατελές εν αρχή ετελειοποιή θη υπό του υιού του Κτησιβίου του μαθηματικού Ήρωνος, όστις και περιέγραψεν αυτό. Βραδύτερον δε ένα αιώνα π.Χ. αναφέρεται το όργανον υπό του λατίνου αρχιτέκτονος Βιτρουβίου, και μετά τρεις αιώνας υπό Αθηναίου του Δειπνοσοφιστού περιγράφεται, ως και εν επιγράμματι Ιουλιανού του αυτοκράτορος. Το όργανον τούτο λαβών ως θέμα του Γ' λόγου περί Προνοίας ο εκκλησιαστικός συγγραφεύς Θεοδώρητος ο της εν Συρία Κύρον επίσκοπος, ευφυώς συγκρίνει αυτό προς τον μηχανισμόν της ανθρωπίνης φωνής, και επαινεί τους χριστιανούς ως προτιμώντας του μηχανικού το φυσικόν όργανον εις ύμνον του Θεoύ. Το μουσικόν τούτο όργανον μετεχειρίζοντο oι Βυζαντινοί oυχί επ’εκκλησίας, αλλά κατά την σπουδήν και τας επισήμους δοκιμα
