Σελίδα:Ιστορία του Όθωνος Βασιλέως της Ελλάδος (1832-1862).pdf/187

Από Βικιθήκη
Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
187
ΟΘΩΝΟΣ

νουαρίου 1830 διὰ τοῦ ἐν Λονδίνῳ πρωτοκόλλου, τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερωθείσης. Οἱ Τοῦρκοι, ἀναστηλωθείσης πάλιν τῆς τουρκικῆς ἐξουσίας τοῦ Μεχμὲτ Ἀλῆ, κατέθλιβον δεινῶς τοὺς Κρῆτας, οἵτινες διὰ τοῦτο συνελθόντες τῷ 1833 ἐν Μουρνιαῖς ἐποιήσατο ἔνοπλον ἐπίδειξιν καὶ ἐπεκαλέσαντο τὴν προστασίαν τῶν δυνάμεων· ἀλλ’ αὗται μὲν οὐδὲν ἔπραξαν οἱ δὲ Τοῦρκοι τοὺς Κρῆτας ἀσυντάκτους ὄντας διέλυσαν πολλοὺς αὐτῶν φονεύσαντες.

Εἶτα δὲ ὁ διοικητὴς Μουσταφᾶς τοῦ Μεχμὲτ Ἀλῆ ἀντιπρόσωπος, Ἀλβανὸς ὕπουλος, παντοιοτρόπως ἐξηπάτα τοὺς Κρῆτας καὶ μάλιστα τοὺς ἀνδρείους Σφακιανούς, πρὸς οὓς κατ’ ἀρχὰς μὲν ἔδωκε τελείαν ἐλευθερίαν, εἶτα ὅμως τεχνηέντως ἐπέβαλε καὶ τὸν ἀπαίσιον καὶ ταπεινοῦντα κεφαλικὸν φόρον (χαράτσι) ἐν ᾧ συγχρόνως ποικίλας ἐφαίνετο παρέχων αὐτοῖς προνομίας.

Οὕτως ὁ δόλιος Μουσταφᾶς διὰ ψευδῶν προνομιῶν, λέγει ὁ κ. Κρέμος, ἐχάλκευε στερεωτέρας τὰς ἁλύσεις τῆς δουλείας. Οἱ Κρῆτες ἐνόουν· ἀλλ’ οὐδὲν ἠδύναντο νὰ πράξωσιν ἔχοντες πρὸ ὀφθαλμῶν, ὅτι ἕνεκα τῶν συχνῶν ἀτελεσφορήτων ἐπαναστάσεων, ἡ νῆσος κατεστρέφετο καὶ πρὸ πάντων ὁ πληθυσμὸς αὐτῆς ἠλαττοῦτο δεινῶς, διότι ἐπὶ μίαν δεκαετίαν, ἀπὸ 1821-1831 ἀπώλοντο 170,000 ἀνδρῶν Κρητῶν, ὧν οἱ μὲν ἐφονεύθησαν, οἱ δ’ ἐκ νοσημάτων ἀπέθανον, οἱ δὲ ᾐχμαλωτίσθησαν καὶ ἄλλοι καταλιπόντες αὐτὴν διεσκορπίσθησαν εἰς ξένην γῆν.

Ὅτε ὅμως τῷ 1840, τῇ μεσιτείᾳ τῶν δυνάμεων, ἡ Κρήτη ἀποσπασθεῖσα τοῦ Μεχμὲτ Ἀλῆ παρεδόθη αὖθις τῇ Τουρκίᾳ, οἱ Κρῆτες ἐνόμισαν ὅτι ἐν τῇ μεταβολῇ ταύτῃ ἠδύναντο νὰ ἐγερθῶσι καὶ πάλιν, ἐφ’ ὅσον καὶ αὐτὸς ὁ Μουσταφᾶς, ὁ ἐπιτηδειότατος καταστροφεὺς τῆς Κρήτης, ἀφέθη ὑπὸ τῆς Τουρκίας ὡς διοικητὴς αὐτῆς.

Καὶ πάντοτε μὲν σχεδὸν οἱ Κρῆτες ἀπαράσκευοι ἠγείροντο, καθ’ ἀπάσας τὰς κατὰ τῆς τουρκικῆς τυραννίας ἐπαναστάσεις, ἀλλὰ νῦν ἦσαν τελείως γυμνοὶ πάσης ἐσωτερικῆς ἑτοιμασίας καὶ ἐξωτερικῆς τινος βοηθείας. Κακῶς δὲ μὴ λαβόντες ὑπ’ ὄψιν τὴν κατάστασιν τῆς Ἑλλάδος, ἤλπιζον παραδόξως καὶ ἐξ αὐτῆς ἐπικουρίας καθ’ ὃν χρόνον αὐτὴ αὕτη εὑρίσκετο ἐν μεγάλαις ἐσωτερικαῖς