Τόρα ποῦ ἡ ξάστερη |
Τώρα ποῦ ἀνοίγεται |
Ἡ διήγησις προβαίνει μετὰ τῆς αὐτῆς δυνάμεως καὶ ἐντελείας, ἐκτὸς δ’ ἐλαχίστων ἀδιοράτων παρεκτροπῶν, ἡ μορφὴ εἶνε πανταχοῦ οὕτως ἀνάλογος πρὸς τὴν ἔννοιαν καὶ ὁ τρόπος τοῦ ποιητοῦ φαίνεται ὁ μόνος, ὑφ’ ὃν θὰ ἐδύνατο αὕτη νὰ ἐνσωματωθῇ. Ἡ ἀποστροφὴ πρὸς τὴν Ἐλπίδα, ὁ ὅρκος τοῦ Μάνθου ἐφ’ οὗ ἐστηρίχθη τὸ σύνολον, τὸ ὄνειρον τῆς Εὐδοκιᾶς, ἡ περιγραφὴ, τοῦ γάμου, ἡ ἀφύπνισις, ἡ πρώτη ἐμφάνισις της Κρήτης, ἡ προσέγγισις, ἡ χαρὰ τῆς ἐπανόδου ἡ γλυκύπικρος, εἶνε τόσαι εἰκόνες ἐκπάγλου κάλλους, παρελαύνουσαι μετὰ ταχύτητος ἐν τῷ Α′ μέρει πρὸ τῶν ἐκθάμβων ὀφθαλμῶν τοῦ ἀναγνώστου.: Δὲν ἐθαυμάσατε τὴν χεῖρα τοῦ ζωγράφου ἐν τῇ περιγραφῇ τῆς βαθμηδὸν εὐκρινιζομένης σκηνογραφίας της Κρήτης, ὡς ἐξειλίσσετο πρὸ τῶν ἐν τῷ πλοίῳ, προχωροῦντι ὁλοέν:
Ἐμπρός! Ἡ γῆ ποῦ ξέμακρα πολὺ δὲν εἶνε ἀκόμα,
Ὀλίγο-λίγο ἀπόσβυνε τὸ ἀγέρικό της χρῶμα.
Φαίνεται ἡ χλόη καὶ μὲ τὸ φῶς τοῦ ἴσκιου τὸ σκοτάδι
Βουνὸ χωρίζει ἀπὸ βουνὸ καὶ ράχη ἀπὸ λαγκάδι.
Δὲν εἶν’ ἀπάτη! ξάστερα ’ς αὐτὸ τὸ πλάγι κάτου
Ἀσπρολογάει τὸ Ρέθυμνο καὶ γύρω τὰ χωριά του.
Ἡ δὲν ἐδακρύσατε εἰς τὴν προτροπήν, τὴν ἐξερχομένην ἐκ τῶν μυχιαιτάτων τοῦ ποιητοῦ διὰ νἀντηχήσῃ εἰς τὰ μυχιαίτατα τοῦ ἀναγνώστου, τὴν ἀποστροφὴν αὐτὴν πρὸς τὰς κρήσσας πεσούσας κατὰ γῆς καὶ ζητούσας τοὺς προσφιλεῖς νεκρούς:
Φιλῆστε ναί! χίλιαις φορὲς φιλήσετε τὸ χῶμα
Ποῦ ὁλοῦθε ἀπὸ τὸ αἷμά τους εἶνε βαμμένο ἀκόμα!
Μή σας πικραίνῃ ὁλότελα πῶς κάθε παλληκάρι
Δὲν ἔχει χώρια ἕνα σταυρὸ κ’ ἕνα στενὸ λιθάρι!
Γιὰ τέτοια ἐλεύθερα κορμιὰ ποῦ ἐσώριασε τὸ βόλι
Εἶν’ ἄξιο μνῆμα μεταβιᾶς ἡ γῇ τῆς Κρήτης ὅλη!
Κ’ ὅσῳ αὐτοῦ μέσα δὲν θἀκοῦν παρ’ ἄλυσαις καὶ θρήνους
Ἂχ τῆς πατρίδας ὁ σταυρὸς θἆνε σταυρὸς γιὰ ἐκείνους!
