καὶ ἂν ἐπηρεάζεται, καὶ ἐπηρεάζεται βεβαίως, ὑπὸ τῶν περιστάσεων, ἔχει τὴν ἀρχικήν της αἰτίαν εἰς τὴν γέννησιν. Ποῦ, πότε καὶ ὑπὸ τίνων ἐγεννήθη ὁ ποιητής; Ἰδοὺ ἡ θετικὴ ἔρευνα. Εἰμπορεῖ κανείς, ὅπως ἐπιστεύετο ἄλλοτε, νὰ γεννηθῇ θείᾳ ἐπινεύσει πολιτισμένος ἐξ ἀγρίων ἢ ἄγριος ἐκ πολιτισμένων; Ἐκ γενεᾶς βλακῶν εἰμπορεῖ νὰ προκύψῃ ὃν ἀνωτέρας φύσεως πνευματικῆς καὶ ἐκ τῶν σπλάγχνων κοινωνίας ἀμούσου, δουλικῆς, ὀπισθοδρομημένης, νὰ γεννηθῇ ἀνὴρ μὲ τάσεις εὐγενεστέρας, φιλοπρόοδος, φιλελεύθερος καλλιτέχνης, Ἐκ κρανίων στενῶν καὶ ἐγκεφάλων μικρῶν καὶ λείων ἐν ἄλλαις λέξεσιν εἶνε δυνατὸν νὰ παραχθοῦν ἀμέσως κρανία εὐρέα καὶ ἐγκέφαλοι ἄφθονοι ηὐλακωμένοι βαθέως καὶ ἀνωμάλως ὑπὸ τῶν γύρων τῆς εὐφυΐας; — Οἱοςδήποτε τῶν ἀναγνωστῶν μας ἠξεύρει ν’ ἀπαντήση ἓν ὄχι πλῆρες πεποιθήσεως ἐπιστημονικῆς εἰς ὅλα τὰ προτεθέντα ἐρωτήματα, αὐτὸς μόνον θὰ δυνηθῇ νὰ παρακολουθήσῃ ἀκόπως καὶ νὰ ἐκτιμήσῃ καλῶς τὴν σκέψιν μας ἐν τῇ συντόμῳ ταύτῃ ἐρεύνῃ περὶ τῶν αἰτίων τῆς ποιητικῆς εὐδοκιμήσεως τοῦ κ. Μαρκορᾶ.
Ἡ Ἑπτάνησος, καὶ μάλιστα αἱ μεγαλήτεραι αὐτῆς νῆσοι, ὑπῆρξεν ἀναντιρρήτως τὸ μᾶλλον πολιτισμένον μέρος τῆς νέας Ἑλλάδος, ἄρα τὸ μᾶλλον πρὸς ἀνάδειξιν μεγάλων ἀνδρῶν πρόσφορον. Πρὸς τοῦτο δὲν συνέτεινε μόνον ἡ γεωγραφικὴ θέσις καὶ ἡ πρὸς τὴν Εὐρώπην γειτνίασις τῆς μητροπόλεως, οὔτε τὸ μαλακὸν ἔδαφος καὶ τὸ γλυκὺ κλῖμα, τὸ ἀποτρίβον ὀλίγον κατ’ ὀλίγον τῶν κατοίκων τὴν τραχύτητα· ἀλλὰ πρὸ παντὸς οἱ μακροὶ χρόνοι τῆς ἐκπολιτιστικῆς κυριαρχίας καὶ τὸ καθ’ ἡμᾶς κυριώτερον. Ἡ διασταύρωσις τῶν κατοίκων, δι’ ἐπιμιξιῶν πολλῶν καὶ μακρῶν μετ’ εὐρωπαίων. Κατ’ ἀρχὰς μὲν ὑπὸ τοὺς Ἑνετούς, οἵτινες εἰς τὰς πλεῖστας τῶν νήσων κυριαρχήσαντες ἄνω τῶν τετρακοσίων ἐτῶν ἐν ὅλῃ των τῇ δόξῃ καὶ τῇ ἀκμῇ, ἤρχισαν ἐκεῖ καὶ ἀπεπεράτωσαν τὸ ἔργον τῆς ἐκπολιτίσεως· κατόπι δὲ ὑπὸ τοὺς ᾿Ἄγγλους, οἵτινες μεθ’ ὅλα των τὰ κακά, παρέσχον εἰς τοὺς ὑποτελεῖς διδάγματα ἀκριβείας καὶ χρηστότητος, ἄγνωστα ἀκόμη εἰς τοὺς λοιποὺς ὁμοεθνεῖς, ἡ Ἑπτάνησος καὶ μάλιστα ἡ Κέρκυρα, ἔζησε βίον αὐτόχρημα εὐρωπαϊκόν. Ἐκτὸς τῆς θρησκείας καὶ τῆς γλώσσης, τὰς ὁποίας συμμιγεῖς μὲν κάπως ἀλλὰ κατὰ τὴν οὐσίαν καὶ τὴν βάσιν διετήρησαν[1], μετέβαλον οἱ ἑπτανήσιοι καὶ
- ↑ Ἀντιθέτως πρὸς τὴν θρησκείαν ἐν ᾗ προσέλαβον μερικοὺς τύπους ἱεροτελεστικούς, διατηρήσαντες οὕτως εἰπεῖν τὴν ρίζαν, ἐν τῇ γλώσσῃ προσέλαβον πολλὰς ρίζας, διατηρήσαντες τοὺς τύπους. Ἀλλ’ ἦτο ἀκριβῶς ὅ,τι ἐχρειάζετο διὰ νὰ μείνῃ παρὰ πᾶσαν ἀνάμιξιν ἡ πρώτη ὀρθόδοξος καὶ ἡ δευτέρα νεοελληνική.
