δὸν ἐπὶ τῶν τρυφερῶν αὐτῆς παρειῶν, οἱ ὀφθαλμοὶ ἐγένοντο ἀσυνήθως λαμπροὶ καὶ ὁ μαρασμὸς ἐζωγραφεῖτο κυριεύων τὸ συμπαθὲς πρόσωπόν της. Ἡ ἀσθένεια προέβαινε δρομαίῳ τῷ βήματι. Ὁ ἀὴρ τῆς Σορβόνης ἦτο ἥκιστα τοῦ λοιποῦ προσφυὴς πρὸς ἀνάρρωσίν της. Ἡ μήτηρ της τῇ ἔκλεισε τὰ βιβλία, ἅπερ φεῦ! οὐδέποτε ἔμελλον ν’ ἀνοιγῶσι καὶ ἀπήνεγκε τὴν πεφιλημένην της κόρην εἰς θελκτικὴν τῆς Ἑλβετίας ἐξοχὴν. Ἦσαν τότε αἱ παραμοναὶ τῶν μεγάλων ἑορτῶν, ἃς ἡτοίμαζον οἱ Γάλλοι διὰ τὴν ἑκατονταετηρίδα τῶν ἐλευθεριῶν των καὶ τὰ ἐγκαίνια τῆς παγκοσμίου αὐτῶν ἐκθέσεως. Διῆλθε μίαν ἔτι φορὰν τὴν πολυφίλητον πόλιν τῶν Παρισίων ἡ νέα αὐτὴ Ῥουμανή… ἀλλὰ κοιμωμένη ἐντὸς τοῦ μολυβδίνου φερέτρου της.
Μία τελευταία λέξις περὶ τοῦ τρόπου τῶν ἐξετάσεων. Προηγοῦνται αἱ γραπταί· τὰ ζητήματα ἀποστέλλονται ἐσφραγισμένα ὑπὸ τοῦ ὑπουργοῦ τῆς Παιδείας, ἓν ἀνὰ πᾶσαν ἡμέραν, ἡμίσειαν ὥραν πρὸ τῆς ἐνάρξεως, ἐνῷ οἱ ὑποψήφιοι ἔχουσι καταλάβει ἤδη τὰς θέσεις των. Ἀντὶ παντὸς βοηθήματος δικαιοῦται ἕκαστος ἐξ αὐτῶν νὰ κομίζῃ ἓν λεξικόν. Σημειώσεις καὶ τετράδια ἀποτίθενται ἐν τῷ προθαλάμῳ ἐπὶ ποινῇ ἀποβολῆς. Ὑπάρχει δὲ ὅριον χρόνου, ἓξ ὧραι καθ’ ἑκάστην, ἐντὸς τοῦ ὁποίου οἱ διαγωνιζόμενοι δέον νὰ ἐπιδώσωσι τὴν ἐργασίαν των, τελειωμένην ἢ μή, ἥτις γράφεται ἐπὶ χάρτου χορηγουμένου ὑπὸ τῆς Σορβόνης καὶ μονογραφημένου ὑπὸ τῆς Κοσμητείας τῆς Σχολῆς. Κατὰ τὰς ἓξ ὥρας ταύτας οὐδεὶς ἐξέρχεται ἐκτὸς ἀνωτέρας βίας, ἀλλὰ συνοδευόμενος τότε ὑπὸ κλητῆρος. Ὁλόκληρος δὲ φρουρὰ καθηγητῶν, ὑφηγητῶν καὶ ἐπιστατῶν περιφέρεται ἐντὸς τῆς αἰθούσης τῶν ἐξετάσεων. Μετὰ τὰς ἐγγράφους ἐξετάσεις ἕπονται αἱ προφορικαί, ἀλλὰ δι’ αὐτὰς οἱ ὑποψήφιοι εἶνε κατὰ τὸ τέταρτον σχεδὸν ὀλιγώτεροι, διότι οἱ ἄλλοι ἔχουσιν ἤδη ἀποκρουσθῆ ὑπὸ τῶν κριτῶν.
Δεκαπέντε λοιπὸν ἡμερῶν ἀγωνία καὶ δεκαπέντε νυκτῶν ἀνήσυχοι ὕπνοι, καθ’ οὓς τὸ φάσμα τοῦ ἐξεταστοῦ ταράττει τοῦ ὑποψηφίου τοὺς ὕπνους. Ὅστις διήνυσε δεκαπέντε τοιαύτας ἡμέρας ἐπὶ τῆς ἀριστερᾶς ὄχθης τοῦ Σηκοάνα, ὡς ἡ Σεβαστὴ Καλλισπέρη, κατὰ τὴν ὥραν ἰδίως τῶν κυνικῶν καυμάτων, ἔζησε δεκαπέντε περιπλέον ἐνιαυτούς.
