ταύτας ὁ ἐξεταστὴς ἐκ τῆς περιβολῆς. Ἔμφυτος φιλοκαλία ἢ ἐζητημένη ἐκ πτωχαλαζονείας ἐπίδειξις καθιστῶσιν ἐνίοτε προςομοίαν τὴν ἐσθῆτα τῆς πενομένης πρὸς τὴν τῆς εὐπορούσης. Οὐδ’ ἐκ τῆς ὄψεως καθίσταται εὐχερὴς πάντοτε ἡ διάκρισις, διότι πολλάκις τὰ ῥόδα ὑγιείας περισσῆς ἐπικαλύπτουσι παρειὰς, ἃς ἤθελεν ἄλλως καταστήσει λιποσαρκοὺς ἡ στέρησις ἢ τὸ σύντονον τῆς ἐν μυρίαις στενοχωρίαις μελέτης.
Οὕτω λοιπὸν εὐσταλεῖς αἱ πλεῖσται, ὡς ἑκάστη δύναται ἢ εἰξεύρει, κρύπτουσαι κατὰ τὸ φαινόμενον τὴν ἔνδειαν ἥτις πολλάκις περιβάλλει τὸν οἶκον αὐτῶν τὸν πατρικὸν, προςέρχονται πρὸ τῶν ἐξεταστῶν. Παρ’ ὅλην τήν κατέχουσαν αὐτὰς συγκίνησιν εἶνε φαιδραὶ αἱ πλεῖσται καὶ φαίνονται μὴ ἀναλογιζόμεναι τὸ μέλλον. Εἶνε αἱ τελευταῖαι ἡμέραι, καθ’ ἃς παρακάθηνται εἰς τὰ αὐτὰ βάθρα μετὰ τῶν ἐπὶ ἔτη ὁλόκληρα συμμαθητριῶν, φίλων τῆς χθὲς καὶ τῆς σήμερον καὶ ἀντιπάλων ἴσως τῆς αὔριον. Αὔριον θά τας χωρίσῃ ἡ ἀνάγκη τοῦ βίου. Αὔριον θὰ λάβωσιν ἐπ’ ὤμων τὴν πήραν των καὶ θὰ σπεύσωσιν, ἂν μοῖρα καλὴ τὰς βοηθήση, εἰς γωνίαν τινὰ τοῦ κράτους ἀπόκεντρον, ὅπως μεταδώσωσιν ὅσα ἐδιδάχθησαν χάριν γλίσχρου μισθαρίου. Πολὺ ὀλίγαι εἶνε ἐκεῖναι, ὅσαι, ἀξιούμεναι τοῦ πρώτου βαθμοῦ, θὰ δύνανται νὰ ἔχωσιν ἑκατὸν τεσσαράκοντα δραχμὰς ἢ ἔν τισιν ὀλίγαις πόλεσιν ἑκατὸν ὀγδοήκοντα κατὰ μῆνα. Αἱ ἄλλαι θὰ ἔχωσιν ἑκατὸν, αἱ πλεῖσται ὀγδοήκοντα. Καὶ θὰ κερδήσωσι τὸν ἄρτον αὐτῶν ἐν ἱδρῶτι τοῦ προσώπου, πορευόμεναι πολλάκις εἰς χωρία ἀνθρώπων ἀγροίκων καὶ ἀφιλοξένων ἢ μακρὰν εἰς ἀπροςβάτους τῆς Μακεδονίας ἢ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας κώμας. Μακρὰ ἠδυνάμην νὰ γράψω περὶ τῶν ταλαιπωριῶν ἃς πολλάκις ὑφίστανται, περὶ τῶν στενοχωριῶν ὑφ’ ὧν περιβάλλονται, περὶ τῆς συκοφαντίας ἥτις πολλάκις ἀδίκως τὰς διαβάλλει. Ἐγνώρισα διδασκάλισσαν, ἥτις σχεδὸν ἀπώλεσε τὰς φρένας ἔν τινι πολίσματι τῆς Πελοποννήσου ἐκ τῶν κινδύνων οὓς διέτρεξε διότι ἦτο γυνὴ καὶ μόνη. Ὑπάρχουσι δὲ πολλαὶ, αἵτινες, ἂν ἔγραφον τἀπομνημονεύματά των, μὴ στερούμεναι παρρησίας καὶ καλάμου, ἤθελον παράσχει ἀνάγνωσμα περίεργον ἅμα καὶ διδακτικόν. Εἶνε δὲ ἄξιον θαυμασμοῦ πῶς εἶνε τόσον ὀλίγαι αἱ ἀποπλανήσεις ὅπου εἶνε τόσον πολλοὶ οἱ πειρασμοὶ, πῶς εἶνε τόσον περισσὴ ἡ ἐγκαρτέρησις ἐν μέσῳ τόσων ἀπογοητεύσεων καὶ κινδύνων.
Δὲν εἶνε ἀληθῶς ἡ μοῖρα ἁπασῶν τῶν τυγχανουσῶν τοῦ διδασκαλικοῦ πτυχίου τοιαύτη ὁποίαν δι’ ὀλίγων γραμμῶν ἐξεικόνισα αὐτήν. Πολὺ ἀνετώτερον ζῶσι καὶ πολὺ ὀλιγωτέρους κινδύνους ἔχουσι νὰ διατρέξωσιν ὅσαι εὑρίσκουσι θέσιν ἐν οἰκογενείαις ἔν
