τῆς ἐπαναστάσεως, καὶ τὸ ἑλληνικὸν ἔθνος, καὶ ὁ πατριώτης βασιλεύς, εἶδον ξενικοὺς στρατοὺς γάλλων καὶ ἄγγλων κατασχόντας τὸν Πειραῖα, καὶ κυβέρνησιν μὴ προερχομένην οὔτε ἐκ τῆς πρωτοβουλίας τοῦ βασιλέως, οὔτε ἐκ τῆς θελήσεως τοῦ ἔθνους. Ἐπέστρεψαν τούτου ἕνεκα οἱ ἐπαναστάται καὶ πάλιν εἰς τὴν ἐλευθέραν Ἑλλάδα, ἐπανέστρεψε καὶ ὁ νεανίας Δ. Γρίβας βαρυαλγῶν ὅτι τόσον ταχέως ἀνεκόπη τὸ ἔνδοξον στάδιόν του. Ἐπανῆλθεν εἰς τὰς τάξεις τοῦ τακτικοῦ στρατοῦ καὶ διήνυεν ἐν αὐτῷ τὴν τακτικὴν καὶ τυπικὴν ὑπηρεσίαν του. Ἀλλ’ ὁ χαρακτὴρ τοῦ Δ. Γρίβα, αἱ παραδόσεις του, ἡ τότε πολιτικὴ κατάστασις δὲν τὸν ἄφιναν νὰ ἡσυχάζῃ· ἐζήτει ἐν τῷ προσώπῳ του νὰ προσθέσῃ δόξαν καὶ δὲν ἤργησε νὰ τῷ παρουσιασθῇ ἡ κατάλληλος εὐκαιρία. Ἀφ’ ἑνὸς ἡ ξενικὴ ρᾳδιουργία, καὶ ἀφ’ ἑτέρου τὸ πεπρωμένον ἀληθῶς τοῦ καθ’ ὅλα ὄντος ἕλληνος ἐκείνου βασιλέως Ὄθωνος εἶχον ἐξεγείρει κατὰ τῆς ἐσωτερικῆς διοικήσεώς ἅπαν τὸ ἔθνος. Τὸ ἔθνος, δὲν ἠδύνατο πλέον ν’ ἀνεχθῇ νὰ καταπατῶνται τόσον ἀσυστόλως αἱ πολιτικαί του ἐλευθερίαι. Δυστυχῶς οὔτε ὁ Ὄθων εἶχε γνωρίσει καλῶς τὸν χαρακτῆρα τῶν ἑλλήνων, οὔτε οἱ ἕλληνες τὰ προτερήματα τοῦ Ὄθωνος· λεληθότως ἔβαινον τὰ πράγματα πρὸς τὴν καταστροφήν, καὶ κατὰ τὸ 1862 τὸν φεβρουάριον διάφοροι νέοι ἀξιωματικοὶ σεβαστῶν οἰκογενειῶν, ὑπὸ τὴν ἀρχηγίαν τοῦ Ἀρτέμη Μίχου, τοῦ Κορωναίου, τοῦ Ζυμβρακάκη ἤγειραν τὴν γνωστὴν ναυπλιακὴν ἐπανάστασιν. Ἐν τῷ ὁμίλῳ ἐκείνῳ τῶν νέων ἀξιωματικῶν εὑρίσκετο καὶ ὁ Δημήτριος Γρίβας, ἀποδείξας καθ’ ὅλην τὴν διάρκειαν τῆς ἐπαναστάσεως ὅτι ἦτον γνήσιον τέκνον τῆς οἰκογενειακῆς του παραδόσεως, διότι καὶ ἀνδρείαν, καὶ θέλησιν, καὶ διοίκησιν ἀπέδειξεν ἔκτακτον· μάρτυς ὁ προφήτης Ἠλίας· ἀπόδειξις ὅτι δὲν λέγομεν ὑπερβολάς, εἶνε ὅτι εὐθὺς μετ’ ὀλίγον ὁ Δημήτριος Γρίβας συνεκέντρωσεν ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ ἅπασαν τὴν ἐξουσίαν, ἐθεωρήθη αὐτὸς ὁ ἀρχηγὸς τῆς ἐπαναστάσεως, ὁ τότε ὑπολοχαγοῦ φέρων βαθμόν. Ἡ ἐπανάστασις ἐκείνη ἀπέδειξεν ὅτι ὁ Δ. Γρίβας ἔμελλε νὰ διαδραματίσῃ πρόσωπον πρωτεῦον, καὶ αἱ μετὰ ταῦτα ἐπελθοῦσαι περιστάσεις τὸ ἐπιβεβαίωσαν. Διότι τίς δὲν ἐνθυμεῖται ποία ἦτον ἡ θέσις του ἐν τῇ ἐθνοσυνελεύσει; πάντες σχεδὸν οἱ πρωτεύοντες ἢ μετ’ αὐτοῦ συνετάχθησαν, ἢ μετ’ αὐτοῦ συνεμάχησαν. Καὶ τώρα ὅτε πλέον δὲν ὑπάρχει ὁ Δ. Γρίβας, ἂς εἴπωμεν τὴν ἀλήθειαν, ὅτι ἐν ταῖς θλιβεραῖς ἐκείναις περιστάσεσι διέψευσε τοὺς ρᾳδιούργους, ἀποδείξας σύνεσιν καὶ μετριοπάθειαν ἀληθοῦς πατριώτου.
Ἡ συνέλευσις ἐκείνη ἀποβλέπουσα καὶ εἰς τὰ οἰκογενειακά του
