τὴν προκατάληψιν ταύτην διότι ἂν εἶναι ἀληθὲς ὅτι ἐν καιρῷ πολέμου τὰ ψεύδη εἶναι μεγαλείτερα τῆς γῆς, κατὰ τὸ γνωστὸν ἰταλικὸν γνωμικὸν, τί δύναται νὰ εἴπῃ τις περὶ τῆς θήρας, ἥτις, κατὰ τὸν Valtour, κυοφορεῖ πλείονα τῆς πρώτης Ἀπριλίου καὶ τῶν πολέμων ψεύδη, κατὰ τοῦτο μόνον διαφέρουσα τοῦ πολέμου, ὅτι κατ’ αὐτὴν μόνον ὁ ἕτερος τῶν μαχομένων συντάσσει πολεμικὰ δελτία; — Καὶ ἤδη βαίνω εὐθὺ εἰς τὴν ἀφήγησίν μου.
Κατὰ Δεκέμβριον τοῦ 1885 μετὰ τοῦ κυρίου Ἀλοϊσίου Τόμαν μετέβημεν εἰς Νάξον, ἔνθα ἀνέμενον ἡμᾶς οἱ εὐπατρίδαι τῆς νήσου καὶ ἄριστοι τῶν φίλων κκ. Μιχαὴλ Σομμαρίπας καὶ Λωρὰν Δέλλα–Ῥόκας, γυναικάδελφος αὐτοῦ. — Μετὰ τοῦ ἑτέρου τούτων τοῦ κ. Σομμαρίπα, (διότι ὁ κ. Δέλλα–Ῥόκας προκρίνει τῆς θήρας τὸ μελετητήριον καὶ τὴν βιβλιοθήκην αὐτοῦ), ἐμέλλομεν νὰ ἐπιχειρήσωμεν τετραήμερον κυνηγεσίαν.
Ὁρμητήριον τῶν ἐκδρομῶν τούτων ἤθελεν εἶσθαι ὁ πύργος τοῦ Ὀσκέλλου, ἀπέχων δίωρον τῆς πόλεως Νάξου, ἀνήκων δὲ εἰς τὸν κ. Σομμαρίπαν καὶ ᾠκοδομημένος παρὰ τὴν διασφάγα χαριεστάτων λόφων, ἡμίσειαν ὥραν μακρὰν τῶν νοτιανατολικῶν τῆς νήσου ἀκτῶν.
Τὴν ἐπιοῦσαν ὅθεν τῆς εἰς Νάξον ἀποβάσεως ἡμῶν καταλιπόντες τὸν φιλόξενον οἶκον τοῦ κ. Σομμαρίπα, ᾠκοδομημένον ἐπὶ τῆς κορυφῆς τῆς Ἀκροπόλεως (Κάστρου) παρὰ τὰ σωζόμενα τείχη τοῦ ἀνακτόρου τῶν Δουκῶν τοῦ Αἰγαίου, ἱππεύσαμεν κατευθυνόμενοι πρὸς τὸν πύργον τοῦ Ὀσκέλλου, ὅστις, καθ’ ἃ εἴρηται, ὡρίσθη ὡς τὸ quartier général τῆς ἐκστρατείας ταύτης.
Φαιδροτάτη ἦν ἡ πρὸς τὸν πύργον συνιππασία. Ἐβαίνομεν ἐν ταχεῖ καλπασμῷ, τὰ δὲ ἑκατέρωθεν χαριέστατα τοπεῖα ἐφαίνοντο ὡσεὶ ἐμψυχούμενα καὶ παρελαύνοντα πρὸ ἡμῶν. Τὸ πρῶτον τὸ Λειβάδι, ἡ κατάφυτος παρὰ τὴν πόλιν τῆς Νάξου πεδιὰς δι’ ἧς διέρχεται ἡ ἁμαξιτὴ τῆς Τραγαίας ὁδό, ἀπολήγουσα εἰς τὰς πολυσχιδεῖς μεσημβρινοανατολικὰς ἀκτὰς καὶ τοὺς ὅρμους τοῦ Ἁγίου Προκοπίου καὶ τῶν Ποταμίδων, ἐν ᾧ ἐν ἀπόπτῳ βλέπει τις ἀναδυομένας, τὴν Σίκινον, τὴν Μῆλον, τὴν Ἴον, καὶ μακρὰν μᾶλλον δυσδιάκριτον καὶ θολὴν τὴν Θήραν, τὸ μεγαλοπρεπὲς τοῦτο τῶν πλουτωνίων ἐπαναστάσεων ἐξέρευγμα. Ὕπερθεν δὲ ἡμῶν ἀνειλίσσοντο λευκάζοντα καὶ φαιδρὰ τὰ μεσημβρινὰ τοῦ δήμου Βίβλου χωρία.
Μετὰ πορείαν δίωρον σχεδόν, κάμπτοντες ὀφρύν τινα λόφου εὑρέθημεν αἴφνης πρὸ τοῦ πύργου τοῦ Ὀσκέλλου. Τριώροφος, μέλας σχεδὸν καὶ ἐνιαχοῦ ἠρειπωμένος, ἐγείρεται μόνος αὐτὸς ἐν μέσῳ τῆς πέριξ ἐρημίας, περικυκλούμενος, ὡς ὑπὸ ταπεινῶν αὐτοῦ
