τής, καὶ νὰ ἀποθάνῃ ὡς ποιητής. Παλινοστήσας εἰς τὴν προςφιλῆ του Λευκάδα καὶ καταστήσας μᾶλλον ἀδιαρρήκτους τοὺς μετ’ αὐτῆς δεσμούς διὰ τοῦ εὐτυχοῦς γάμου του μετὰ τῆς μονογενοῦς θυγατρὸς τοῦ Αἱμυλίου Τυπάλδου, ἀπηλλαγμένος πάσης βιωτικῆς μερίμνης καὶ ἐνοχλήσεως, ἐπεδόθη μετ’ ἀφοσιώσεως εἰς τὰς ἰδιαιτέρας φιλολογικὰς μελέτας, αἷς ἐνησμενίζετο, καὶ ἰδίως εἰς τὴν τῆς πατρίου ἱστορίας, ἐξ ἧς ἤντλει ἀδιαλείπτως τὰς ὑψηλὰς καὶ μεγαλοπρεπεῖς ποιητικὰς αὑτοῦ ἐμπνεύσεις. Ἐν τοῖς προλεγομένοις τῆς Κυρὰ-Φροσύσης «Αἰσθάνομαι — λέγει — ἐμαυτὸν ἐλαυνόμενον πρὸς τὴν Ἤπειρον, καὶ τοῦτο εἴτε διότι ἡ Ἤπειρος περικλείει τὰ ὀστᾶ τῶν προγόνων μου, εἴτε διότι ἐσυνείθισα ἀπὸ τῆς πρώτης παιδικῆς μου ἡλικίας νὰ βλέπω ἐνώπιόν μου τὸν Πίνδον ὑψούμενον καὶ τείνοντά μοι τὴν χεῖρα. Ἡ καρδία μου θὰ πάλλῃ πάντοτε ὑπὲρ τῆς Ἠπείρου.»
Ὁ Ἀριστοτέλης Βαλαωρίτης εἶχε ἀναφανῇ ἐπί τινα χρόνον καὶ ἐπὶ τῆς πολιτικῆς σκηνῆς ἐκλεχθεὶς ἐπανειλημμένως βουλευτὴς καὶ ἀντιπρόσωπος τοῦ ἔθνους. Ἀλλὰ, πλήρης ἀηδίας καὶ ἀπογοητεύσεως, ἀπεσύρθη, παραιτηθεὶς τοῦ βουλευτικοῦ ἀξιώματος, εἰς τὴν μόνωσιν καὶ τὴν γαλήνην τοῦ ἐν Λευκάδι σπουδαστηρίου του, ἔνθα μακρὰν τῆς πολιτικῆς τύρβης ἠδύνατο νὰ συναστρέφεται πρὸς τοὺς ὁμηρικοὺς ἥρωας τῆς ἁρματωλικῆς ἐποχῆς, οὓς ἐγνώριζε μετὰ τόσης θαυμαστῆς δυνάμεως νὰ ἀπεικονίζῃ εἰς τὰ ἀθάνατα αὐτοῦ ἔργα. Ὁ φιλολογικὸς καὶ ποιητικὸς βίος τοῦ Βαλαωρίτου ἄρχεται κυρίως ἀπὸ τοῦ 1857, καθ’ ὃν χρόνον ἐδημοσίευσε τὰ «Μνημόσυνά» του, τὰ ὁποῖα ὁ πολὺς Τομμαζέος παραβάλλει πρὸς τὸ 31ον ᾆσμα τῆς Κολάσεως τοῦ Δάντου, καὶ τὰ ὁποῖα εἰσὶ κατὰ τὸ πλεῖστον θρηνώδεις ἐλεγεῖαι, εἰλημμέναι ἐκ τῶν μυθωδῶν δημοτικῶν θρύλων περὶ τοῦ Κάτου Κόσμου, τοῦ Χάρου, τοῦ Βρυκόλακα, κλπ. Ἐν τῷ προλόγῳ τῶν «Μνημοσύνων» κηρύττεται ὑπὲρ τῆς δημώδους γλώσσης καὶ τῆς καθιερώσεως καὶ διαμορφώσεως αὐτῆς ἐν τῇ νεωτέρα φυλολογίᾳ. Δι’ αὐτῆς ἐπίστευε, καὶ δικαίως, ὅτι ἠδύναντο νὰ ἐγχαραχθῶσιν ἐν τῇ ψυχῇ καὶ τῇ μνήμῃ τοῦ λαοῦ οἱ ἥρωες τῶν ποιημάτων του καὶ τὰ ἐξυμνούμενα ἀνδραγαθήματα τοῦ ἔθνους καὶ τῶν μεγάλων προγόνων. Τῷ 1859 ἐδημοσιεύθη ἐν Κερκύρᾳ τὸ ποίημα «Κυρὰ-Φροσύνη,» μετὰ ἀκαθέκτου ποιητικῆς ἐξάρσεως καὶ ἐν ἀχλύϊ ἀκράτου ῥωμαντισμοῦ περιγράφον τὸ θλιβερὸν ἐπεισόδιον τῆς ὡραίας ἑλληνίδος οἰκτρῶς ἀποπνιγείσης ἐν τῇ λίμνῃ τῶν Ἰωαννίνων. Ὀκτὼ ἔτη μετὰ τοῦτο ἐξεδόθη ὁ «Ἀθανάσιος Διάκος» καὶ ὁ «Ἀστραπόγιαννος.» Εἰς τὸν Ἀστραπόγιαννον διὰ στίχων φλογερῶν, ὁρμητικῶν καὶ μεστῶν ἀγρίας μεγαλοπρεπείας παρελαύνει ἡ ἀποθέω-
